Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

Acıbadem Sağlık Grubu Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji bölümleri mikroorganizmalar tarafından vücudumuzda meydana getirilen hastalıkların tanı, tetkik ve tedavisi üzerine çalışmaktadır.

Bugün birçok hastalığın nedeni bilinmezken, enfeksiyon hastalıklarının nedeni bilinmektedir. Acıbadem Sağlık Grubu’nda bu hastalıkları irdeleyen enfeksiyon hastalıkları uzmanları, ayaktan veya yatarak hasta takibi, hastane enfeksiyonları kontrolü, seyahat hastalıkları, erişkin aşılaması alanında hizmet vermektedir.

Birimimizde yapılan araştırmaların temel amacı, vücutta hastalığa neden olan virüs, bakteri, mantar veya parazitlerin tespit edilmesi ve ilgili tanı ve tedavi yöntemlerinin uygulanmasıdır.

Normalde birçok organizma vücudumuzda yaşar ve zararsızdır. Hatta çoğu bakteri vücudumuza yardımcı olur. Ancak belirli koşullar altında bazı organizmalar hastalığa neden olabilir. Bu nedenle, vücudumuzdaki bu mikroorganizmaların dengede tutulması ve hastalığa yol açan etkenlerin doğru bir şekilde tespit edilmesi, enfeksiyon hastalıklarının tedavisinde büyük önem taşır.

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Neye Bakar?

Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji bölümlerinde; bakteriyel, viral, fungal ve paraziter hastalıklar olmak üzere birçok mikroorganizmanın neden olduğu enfeksiyon hastalıklarının tanı ve tedavisi yapılmaktadır.

Özellikle viral enfeksiyonlar, virüsler tarafından meydana gelen enfeksiyonlardır. Virüsler, bakteriler gibi her ortamda bulunabilirler ancak bakterilerin aksine kendi kendilerine üreyemezler ve bu yüzden canlı bir mikroorganizmaya ihtiyaç duyarlar. Bu durum, bazı hastalıkların kişiden kişiye ya da böcekler veya diğer hayvanlar aracılığıyla bulaşmasına yol açabilir.

Enfeksiyon hastalıkları kişiden kişiye; yiyecek, su, hava veya temas yoluyla bulaşabileceği gibi, ortamdaki organizmalara maruz kalınması sonucunda da geçebilir. Enfeksiyon hastalıklarının belirtileri ve semptomları, enfeksiyona neden olan organizmaya bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Enfeksiyon hastalıklarının en sık görülen iki belirtisi ateş ve yorgunluktur. Hafif geçirilen enfeksiyon hastalıkları için dinlenme ve evde ilaç tedavisi yeterli olabilirken, bazı enfeksiyon türleri hayati tehlike oluşturabileceği için hastane ortamında müdahale edilmesi gerekmektedir.

Vücuttaki Enfeksiyon Belirtileri Nelerdir?

Bazı bulaşıcı hastalıklar aşılama yoluyla önlenebiliyor ve aşılama yöntemiyle kişilere bağışıklık kazandırılıyor. Bu hastalıklar kızamık veya suçiçeği gibi bulaşıcı hastalıklar olabilir. Okul öncesi ve okul dönemi yapılan aşılamalarla hastalıklara karşı bağışıklık artırılabilir. Enfeksiyon hastalıklar, türüne bağlı olarak değişiklik gösteren belirtiler sergileyebilir ama genel olarak enfeksiyona bağlı hastalıkların belirtileri ise;

• Ateş
• İshal
• Yorgunluk
• Kas ağrıları
• Öksürme olarak gözlemlenmektedir.

Enfeksiyon hastalıkların bir kısmı bulaşıcı değildir. Vücudumuzdaki bakterilerin, parazitlerin veya virüslerin neden olduğu bazı enfeksiyonlar bulaşıcı olmayabilir. Bazı hastalıklar ise hayvanlardan veya kişilerden temas ya da hava yoluyla da bulaşabilmektedir. Aşağıdaki durumların gözlemlenmesi halinde en kısa sürede bir doktora başvurulması gerekmektedir.

• Bir hayvan tarafından ısırılma
• Nefes darlığı
• Bir anda ortaya çıkan şiddetli öksürük
• Ateş
• Baş ağrısı
• Kızarıklık veya şişlik
• Aniden ortaya çıkan görme sorunları

Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü Hangi Testleri Yapar?

Enfeksiyon hastalıkları kişide meydana gelen belirtiler ve fiziki muayene sonrasında hekim tarafından istenen laboratuvar testleriyle netleştirilir.

Öksürük ve nefes alma gibi şikayetlerle başvuran bir hasta zatürre (akciğer enfeksiyonu) geçirebilir. Fakat yine aynı semptomları gösteren bir hasta (enfeksiyondan kaynaklanmayan) astım veya kalp yetmezliği gibi hastalıklarla da karşı karşıya kalabilir.

Aynı semptomları gösteren hastalıkların ayırt edilebilmesi için doktor tarafından göğüs röntgeni veya diğer tanı yöntemlerinden faydalanılarak farklı testler istenebilir. Böylece hastalığın enfeksiyona bağlı gelişip gelişmediği anlaşılabilir.

Doktorlar kişinin enfeksiyona sahip olduğunu doğruladıktan sonra, genellikle hangi spesifik mikroorganizmanın enfeksiyona neden olduğunu öğrenmek için testler ve görüntüleme yöntemlerinden faydalanabilir. Birçok farklı mikroorganizma belirli bir enfeksiyona neden olabilir. Örneğin, pnömoni hastalığına virüsler, bakteriler ve nadir olarak görülse de mantarlar neden olabilir. Enfeksiyon hastalıklarının tedavisi her mikroorganizma için farklılık gösterebilir.

Birçok farklı laboratuvar testi mikroorganizmaları tanımlayabilir. Laboratuvar testlerinde vücuttan kan, idrar, balgam veya başka bir sıvı veya doku örneği kullanılır. Enfeksiyon hastalıklarında istenebilecek testler şunlardır:

• Balgam kültürü
• Kan testi
• İdrar testi
• Dışkı (gaita) testi
• Doku testi
• Beyin omurilik sıvısı
• Burun, boğaz veya genital bölgeden mukus (sürüntü örneği)

Enfeksiyon Hastalıkları Nelerdir?

Enfeksiyon hastalıkları, mikroorganizmaların vücuda girmesiyle oluşan ve çeşitli belirtilerle kendini gösteren hastalıklardır. Bu mikroorganizmalar genellikle bakteriler, virüsler, mantarlar veya parazitlerdir. Enfeksiyon hastalıkları, bulaşıcılığı ve yayılma hızları nedeniyle sağlık açısından önemli bir tehdit oluşturabilir. Yaygın enfeksiyon hastalıkları arasında aşağıdakiler bulunur.

• Strep Boğaz Enfeksiyonu: Streptokok bakterisinin neden olduğu bu enfeksiyon, boğaz ağrısı, ateş ve bademciklerde beyaz lekeler ile karakterizedir.
• Tüberküloz : Mycobacterium tuberculosis bakterisinin neden olduğu bu hastalık, uzun süreli öksürük, kilo kaybı, gece terlemeleri ve halsizlik gibi belirtilerle kendini gösterir.
• Üriner Sistem Enfeksiyonları: Escherichia coli gibi bakterilerin neden olduğu bu enfeksiyonlar, idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma ve alt karın ağrısı gibi belirtilerle ortaya çıkar.
• Grip (Influenza) : İnfluenza virüslerinin neden olduğu bu enfeksiyon, ani başlayan yüksek ateş, kas ağrıları, baş ağrısı, halsizlik ve öksürük ile karakterizedir.
• COVID-19: SARS-CoV-2 virüsünün neden olduğu bu hastalık, ateş, öksürük, nefes darlığı, tat ve koku kaybı gibi belirtilerle kendini gösterir.
• HIV/AIDS: İnsan immün yetmezlik virüsünün (HIV) neden olduğu bu hastalık, bağışıklık sistemini zayıflatarak çeşitli fırsatçı enfeksiyonlara ve kanserlere yol açar.
• Kandidiyazis: Candida mantarlarının neden olduğu bu enfeksiyon, ağızda, boğazda ve vajinada beyaz lekeler ve kaşıntı gibi belirtilerle kendini gösterir.
• Atlet Ayağı (Tinea Pedis): Tinea mantarının neden olduğu bu enfeksiyon, ayak parmakları arasında kaşıntı, yanma ve pullanma ile karakterizedir.
• Malarya (Sıtma): Plasmodium parazitinin neden olduğu bu enfeksiyon, bir sivrisinek türünün ısırması ile bulaşır ve ateş, titreme, baş ağrısı ve kas ağrıları gibi belirtilerle kendini gösterir.
• Giardiyaz: Giardia lamblia parazitinin neden olduğu bu enfeksiyon, kirli su veya yiyeceklerle bulaşır ve ishal, karın ağrısı ve kilo kaybı gibi belirtilerle ortaya çıkar.
• Hepatit: Karaciğeri etkileyen ve genellikle hepatitler ( hepatit A , hepatit B , hepatit C ve hepatit D ) virüsler tarafından neden olunan bir grup enfeksiyon hastalığıdır. Sarılık, karın ağrısı ve karaciğer hasarı gibi belirtilerle seyreder.
• Lyme Hastalığı : Borrelia burgdorferi bakterisinin neden olduğu ve genellikle kene ısırığıyla bulaşan bir enfeksiyon hastalığıdır. Döküntü, ateş, baş ağrısı ve eklem ağrıları gibi belirtilerle kendini gösterir.
• Maymun çiçeği virüsü (Moneypox veya Mpox) : Ortopoksvirüs cinsine ait bir virüstür ve ilk olarak 1950'li yıllarda keşfedilmiştir. Maymun çiçeği virüsü, grip benzeri belirtilerle başlar ve ardından karakteristik cilt döküntüleri ortaya çıkar.
• Sepsis : Sepsis, vücudun bir enfeksiyona karşı aşırı tepki vererek organlara zarar verebilecek hayati tehlike yaratan bir durumdur.

Aynı zamanda enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji bölümü, kıl kökü iltihabı gibi enfeksiyon kaynaklı deri problemlerinin tanı ve tedavisine bakabilir.

Enfeksiyon Hastalıklarının Nedenleri

Enfeksiyona bağlı hastalıkları vücudumuz kendi üretebileceği gibi bulaşma yoluyla da ortaya çıkabilirler.

Bakteriler

Bakteriler, hemen hemen her yerde bulunabilen tek hücreli organizmalardır. Toprak, hava, su ve insan vücudunda çeşitli bakteriler mevcuttur. Bakteriler, boğaz enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonları ve tüberküloz gibi hastalıklardan sorumludur. Ayrıca, zatürre, menenjit veya larenjit gibi ciddi hastalıklara da neden olabilirler.

Bakteriyel enfeksiyonların tedavisi genellikle antibakteriyel ilaçlar, yani antibiyotiklerle yapılır. Bu ilaçlar, bakterilerin büyümesini durdurarak veya öldürerek enfeksiyonun kontrol altına alınmasını sağlar. Ancak, antibiyotiklerin bilinçsiz ve aşırı kullanımı, antibiyotik direncine yol açabilir, bu nedenle tedavi sürecinde doktor tavsiyelerine uyulması önemlidir.

Virüsler

Bakterilerden daha küçük olsa da, virüsler soğuk algınlığından AIDS 'e kadar çok sayıda hastalığa neden olur. Bakterilerden farklı olarak, virüsler üzerinde antibiyotik kullanımının herhangi bir etkisi bulunmamaktadır.

Virüsler, kendi başlarına üreyemedikleri için vücuda girdiklerinde konakladıkları hücreleri imha ederler ve yayılmaya başlarlar. Bazı virüslere özel aşılar geliştirilmiş olsa da, hala birçok hastalığın aşısı bulunamamıştır. Virüslerin en sık neden olduğu durumlar aşağıdaki gibidir;

• Soğuk algınlığı
• Akut bronşit
• Grip
• Larenjit
• Kızamık
• Kızamıkçık
• Hepatit
• HIV / AIDS
• Koronavirüs (COVID-19)
• Mantarlar

Mantar hastalığı genellikle cilt yüzeyinde meydana gelmekle birlikte ender olarak iç organlara da sıçrayabilir. Mantar, genellikle saçlı bölge, el ve ayak tırnakları, kasık bölgesi ya da cilt yüzeyinde kendini kaşıntı ve sulu lezyonlarla birlikte göstermektedir.

Bunun yanı sıra akciğerleri, sinir sistemini ya da kemikleri de enfekte edebilir. Mantar hızlı yayılan hastalıkların başında gelmektedir, bu yüzden en kısa süre içerisinde mutlaka tedavi edilmelidir.

Parazitler

Parazitler başka bir canlıyı konak olarak kullanarak yaşamlarını devam ettirmeye çalışır. Benzer parazitler olan; sivrisinek, bit, kıl kurdu, uyuz, solucan veya tenya gibi küçük canlıların yanında insanlar da olabilir.

Parazitler bağlandıkları konaktan beslenmeye çalıştıkları için insanlarda ve hayvanlarda yorgunluk, kilo kaybı, ishal veya kemik ağrıları gibi belirtiler meydana gelir. Bazı parazitler hayvanlardan insanlara dışkı yoluyla da bulaşabilir. Özellikle hamile kadınların toksoplazma parazitine karşı dikkatli olması gereklidir.

Hemen hemen herkes bulaşıcı hastalıkların bir kısmına yaşamları boyunca maruz kalmıştır. Fakat, enfeksiyon hastalıkları bağışıklık sistemi zayıf olan kişileri daha fazla etkilemektedir.

Özellikle organ nakli ameliyatı geçirmiş kişilerin, HIV veya AIDS virüsüne sahip olan kişilerin, yetersiz beslenen ve yaşlı kişilerin enfeksiyon hastalıklarına yakalanma riskleri daha fazladır.

Enfeksiyon Hastalıklarının Tedavisi

Enfeksiyon hastalıklarının tedavisi, enfeksiyona neden olan mikroorganizmanın türüne bağlı olarak değişiklik gösterir. Genellikle bakteriyel enfeksiyonlarda antibiyotik tedavisi uygulanır. Antibiyotikler, bakterilerin çoğalmasını engelleyerek veya onları öldürerek enfeksiyonun kontrol altına alınmasını sağlar. Ancak, antibiyotiklerin sadece bakteriyel enfeksiyonlara karşı etkili olduğunu ve viral enfeksiyonlarda işe yaramadığını unutmamak gerekir.

Viral enfeksiyonlarda ise tedavi genellikle dinlenme ve semptomların hafifletilmesine yönelik tedbirlerle sınırlıdır. Antiviral ilaçlar, bazı virüslerin neden olduğu enfeksiyonlarda kullanılabilir, ancak bunlar genellikle sınırlı etkiye sahiptir. Dinlenme, bol sıvı alımı ve sağlıklı beslenme, viral enfeksiyonların iyileşme sürecini destekleyen önemli faktörlerdir.

Mantar enfeksiyonlarında antifungal ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar, mantar hücrelerinin büyümesini durdurarak veya öldürerek enfeksiyonun iyileşmesini sağlar. Parazit enfeksiyonlarında ise antiparaziter ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar, parazitlerin vücuttan atılmasına veya öldürülmesine yardımcı olur. Her iki durumda da tedavi sürecinde doktorun önerdiği ilaçların düzenli ve doğru şekilde kullanılması önemlidir.