Vajinit Nedir? Vajinal Enfeksiyon Ne Demektir?
Vajinit , vajinada bakteri ve maya popülasyonunun değişimi sonucu yaşanan enfeksiyondur. Vajinanın kendine özgü bir florası vardır. Bu florada bakteriler, mayalar, mantarlar belirli oranlarda bulunur. Çeşitli nedenlerle vajinanın özgün florası bozulabilir. Vajinanın florasının bozulması sanıldığı gibi düşük kişisel hijyen nedeniyle değil çoğunlukla temizlik ürünlerinin aşındırıcı etkisi, yoğun şeker tüketimi gibi durumlarda yaşanır. Bakteriler ile mantarların popülasyon ve aktivitesinin artışının sonucunda vajinada bakteriyel enfeksiyon ya da diğer adıyla iltihaplanma meydana gelir. Vajinit, vajinada meydana gelen enfeksiyonları tanımlayan genel bir terimdir.
Vajinit sık rastlanan enfeksiyonlardan biridir. Belirtileri çoğu zaman benzer olmasına karşılık bakteri nedenli vajinitlerin ayırt edici belirtisi, vajinal akıntının spesifik kokusudur. Vajinal mantar enfeksiyonlarında akıntı çoğu kez renksiz, beyaz renkli ve kokusuz olurken, bakterilerin sebep olduğu vajinit akıntısı sarıya çalan renkli ve kötü kokuludur. Vajinal enfeksiyonların tedavisi geciktirilmeden yapılmalıdır. Uzun süreli ve tedavi edilmeyen enfeksiyonlar sonucu, hastalığa sebep olan mikroorganizmalar dirençlenebilir ve tedavi süresi uzayabilir. Bu durumda kişinin yaşam kalitesi ve özgüveni olumsuz yönde etkilenir.
Akut Vajinit Nedir? Kronik Vajinit Nedir?
Akut vajinit ve kronik vajinit ayrımı, hastalığın hızlı ve yeni gelişmesi ile bir süredir tekrarlayarak devam etmesini ifade etmek için yapılır. Akut vajinit , vajinada yeni gelişen bakteriyel enfeksiyonları ifade eder. Kronik vajinit bir süredir devam eden ya da iyileşmesine rağmen sıklıkla tekrar eden uzun süreli vajinit hastalığına verilen isimdir.
Akut ya da kronik vajinit hastalığın tedavisinin belirlenmesinde önemli hale gelebilir. Vajinit tedavisinde hastalığa sebep olan bakteriler bazı ilaçlara karşı dirençli hale gelmiş olabilirler. Bu nedenle vajinit geçiştirilmemeli ve uygun tedavisi hekim tarafından uygulanmalıdır.
Vajinit Çeşitleri Nelerdir?
Vajinit vajinal enfeksiyonlara verilen genel isimdir. En sık görülen vajinit türleri aşağıdaki gibidir:
Bakteriyel vajinozis: Bakteriyel vajinoz, vajinanın doğal yapısında bulunan bakterilerin sayısındaki değişim sonucu oluşan dengesizlik nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur. En sık görülen vajinal enfeksiyonlardan biridir. Bakteri kaynaklı vajinal enfeksiyonlarda kötü kokulu vajinal akıntı görülür. Keskin balık kokusu bakteriyel enfeksiyonların ayırt edici özelliğidir. Bunun yanında vajinada yanma, sarı-yeşil renkte akıntı görülebilir. Bakteriyel vajinozis tedavisinde antibiyotikler, krem ve jeller uygulanabilir.
Vajinal mantar enfeksiyonu (kandidiyaz): Candida isimli mantarlar, vajinal mantar enfeksiyonuna neden olurlar. Vajinal mantar enfeksiyonunda akıntıda artış görülür. Akıntı genellikle kokusuzdur ancak tedavi edilmediğinde başka enfeksiyonların da gelişmesi durumunda kokulu ve renkli akıntı görülebilir. Tedavisi için ağız yoluyla alınan ilaçlar, vajinal fitil ve semptomları gidermek için kremler uygulanabilir. Vajinal mantar enfeksiyonu ile ilgili daha detaylı bilgi almak için tıklayınız.
Trichomonas vajiniti (trichomoniasis): Trichomonas vaginalis isimli bir parazit nedeniyle meydana gelen vajinal bir enfeksiyondur. Bu enfeksiyon cinsel yolla bulaşabilir. Bu nedenle tedavi edilmeli ve enfeksiyon aktifken cinsel ilişkiye girilmemelidir. Hastalığın spesifik göstergesi kötü kokulu sarı-yeşil renkteki vajinal akıntıdır. Kokuyu tarif ederken genellikle balık kokusu tarifi yapılır. Tedavisinde antibiyotikler kullanılır. Cinsel yolla bulaşabilmesi nedeniyle tedavi partnerlere de uygulanmalıdır.
Atrofik vajinit: Atrofik vajinitin nedeni radikal hormonal değişikliklerdir. Genellikle östrojen seviyesinin düştüğü emzirme ve menopoz dönemlerinde görülür. Belirti olarak vajinal kuruluk görülebildiği gibi akıntı artışı da olabilir. Vajinada yanma, kaşıntı ve hassasiyete neden olabilir. Tedavisinde ilaçlar kullanılabildiği gibi, östrojen takviyesi de uygulanabilir.
Vajinit Neden Olur?
Antibiyotik kullanımı: Vajinitin en yaygın nedeni antibiyotik kullanımıdır. Antibiyotikler içeriklerine bağlı olarak belirli bakterileri hedef alarak çalışırlar. Hedef alınan bakterilerin çoğalmasını engelleyerek, sayılarını azaltırlar. Özellikle geniş spektrumlu antibiyotiklerin hedefinde birçok bakteri bulunur. Başka bir hastalığın tedavisi için kullanılan bir antibiyotik, vajinanın doğal olarak mukozasında bulunan bakterileri de etkileyebilir. Böylece vajinanın florasında denge bozulabilir ve vajinit görülebilir.
Hormon düzeylerinde değişiklikler: Hamilelik, menopoz, emzirme gibi nedenlerle hormon seviyelerinde radikal değişiklikler yaşanabilir. Bu durumda vajinal floranın doğal denge durumu bozulabilir ve vajinit görülebilir. Cinsiyet uyum süreçlerinde kullanılan hormon ilaçları da benzer şekilde vajinal enfeksiyonlara neden olabilir.
Vajinanın Sabun ve Benzeri Ürünlerle Teması: Dış etkenler ya da metabolik radikal değişimler vajinanın özgün florasının bozulmasına ve enfeksiyonlara neden olabilir. Vajinanın kendine özgü bir mukoza tabakası, bu tabakanın florası ve belirli bir Ph değeri vardır. Piyasadaki kozmetik ürünlerinin çokluğu vajinal temizlik fikri üretmiş ve bu da kullanıcılar için bir baskı oluşturmuştur. Ancak vajinanın bu kozmetiklerle temizlenmesi ya da vajinal duş gerekmediği gibi, bu ürünler vajinanın sağlığını da bozabilmektedir.
Bağışıklığın Düşmesi: Hastalıkların tümüne karşı savunma mekanizması olan bağışıklık sisteminin zayıflaması ile vajinal enfeksiyonlarda da artış yaşanabilir. Bağışıklığın güçlü tutulması için; yeterli miktarda su içmeli, dengeli beslenmeli, aşırı şeker tüketiminden kaçınılmalı ve iyi uyunmalıdır.
Spermisitler: Hamilelik önleyici olarak kullanılan sperm öldürücü jeller ve kremler vajinanın florasını bozarak vajinite neden olabilir.
Cinsel ilişki: Cinsel ilişki sırasında vajinanın doğal durumu kesintiye uğrar. Vajinanın florasına yabancı başka bir flora temas eder, vajinal akıntılar artar. Bazı durumlarda tahrişe bağlı olarak vajinada ufak travmalar yaşanabilir. Bu duruma vajinanın florası bozularak tepki verebilir ve vajinit görülebilir. Vajinit partner değişiminde yaşanabildiği gibi, aynı partnerleyken de yaşanabilir.
Enfeksiyon: Bulaşıcı enfeksiyonlar doğrudan vajinite neden olabilir.
Vajinit Belirtileri Nelerdir?
Vajinitin belirtileri hastalığa sebep olan mikroorganizmaya ve kişinin bedenine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Kadın üreme organlarının sağlığı ve özellikle vajinal enfeksiyonlara direnci; kişinin bağışıklığına ve yaşam stiline büyük ölçüde bağlıdır. Vajinitin yaygın belirtileri şu şekildedir:
- İdrar yaparken yanma ve acı
- Otururken ya da yürürken vajinada hissedilen ağrılı acı hissi
- Vajinada kaşıntı, kaşıntıyla artan acı ve tahriş
- Vajinal akıntıda artış
- Rengi ve kokusu değişmiş vajinal akıntı
- Cinsel ilişki sırasında acı
- Artan akıntıya karşılık vajinal kuruluk
- Cinsel ilişki sırasındaki zorlanma ya da kaşımaya bağlı olarak vajinada küçük yırtıklar ve kanama
Vajinit Tanısı Nasıl Konur?
Vajinit hastanın kendisi tarafından fark edilir. Hasta hastalığının tam olarak teşhisini yapamasa da hekime öyküsünü aktarır. Ardından hekim tarafından kültür alınarak uygun tedavi planlanır. Hastalığın doğru teşhisi için tüm şikayetler hekime aktarılmalıdır. Özellikle bakteriyel enfeksiyonlarda hasta akıntısının yoğun kokusundan rahatsız olup, çekinebilir. Ancak bunun bir hastalığın semptomu olduğu unutulmamalı, hastalığın tedavisi için semptomu baskılayacak ürünlerden kaçınılmalıdır. Vajinal duş ve diğer mukoza inceltici kozmetik ürünler muayene öncesi kesinlikle kullanılmamalıdır.
Vajinit Tedavisi Nasıl Yapılır?
Vajinal enfeksiyonların tümü, hekimin önerdiği biçimde tedavi edilmelidir. Tedavi edilmeyen vajinal enfeksiyonlar kişinin yaşam kalitesini ve özgüvenini düşürür. Ayrıca bazı enfeksiyonlar tedavi edilmediğinde farklı hastalıkların gelişmesine neden olabilir.
Vajinit vajinal enfeksiyonları kapsayan çatı bir kavramdır. Hastalığın nedeni olan mikroorganizmaların teşhisinden sonra hekim tedaviyi planlar. Vajinit tedavisi, ağızdan alınan antibiyotik ve diğer ilaçlarla uygulanabilir. Özellikle vajinal mantar ve bazı diğer bakteriyel enfeksiyonlar için vajinal fitiller kullanılabilir. Vajinanın dış yüzeyinde meydana gelen kuruluk, yangı ve kaşıntıyı rahatlatmak için krem ve jeller uygulanabilir.
Vajinit tedavisi süresince cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır. Bu tedavilerle vajinanın mukozasındaki denge tekrar sağlanana dek tedavi riske atılmamalıdır. Bazı enfeksiyonlar partnerlere de bulaşabilir. Erkek partnerlerde çoğu zaman herhangi bir semptom bulunmaz ancak hastalığı tekrar partnerine taşıyabilir.
Vajinal fitiller ve bazı diğer ilaçlar prezervatif gibi koruyucularda aşınmaya neden olabilir.
Vajinit Nasıl Önlenir? Vajinitin Tekrarlamaması İçin Ne Yapılmalıdır?
- Yalnızca vajinal enfeksiyonların önlenmesinde değil üreme sisteminin ve genel vücut sağlığının korunması için, korunmasız cinsel ilişkide bulunulmamalıdır.
- Vajinanın temizlenmesi için sabunlar ve diğer temizlik ürünlerine gerek yoktur. Özellikle hekim önermediği sürece vajinaya bir şey sürülmemelidir.
- Menstürasyon periyodunun neresinde bulunduğuna bağlı olarak akıntılar çoğalabilir, yoğunlaşabilir. Vajinal akıntılar genellikle olağan ve normaldir. Ancak vajina uzun süre ıslak kalmamalıdır. Kuru ve temiz bir çamaşır giyerek vajinanın uzun süre ıslak kalması önlenmelidir.
- Yeterli miktarda su içilmeli, dengeli beslenmeli ve mümkünse geceleri 7-9 saat aralığında uyunmalıdır. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları geliştirerek bağışıklık sistemi güçlendirilmelidir.
- Kronik vajinal enfeksiyon geçiren kişiler için hekim tarafından önerilen prebiyotik ürünler kullanılabilir.
- Şeker birçok mikroorganizmanın aktivite hızında ve miktarında değişikliğe neden olabilir. Yoğun şeker kullanımından kaçınılmalıdır.
- Vajinal enfeksiyon sırasında bir partnerle cinsel ilişkiye girildiyse bu durum hekimle paylaşılmalıdır. Hekim gerekli görüyorsa partnerler de tedavi edilmelidir.