Vişne Neye İyi Gelir?
Vişne, kiraz gibi tüketilen bir meyve değildir. O nedenle genellikle vişne reçeli, vişne suyu, vişne kompostosu gibi formlarda tüketilir. Ekşi bir tada sahip olması vişnenin kiraz gibi kolay tüketiminin önüne geçer. Rengi ve tadı güçlü olan bu meyve, güçlü antioksidanlarsa sahiptir. Anti-inflamatuar, anti-diyabetik özellikleriyle birlikte obezite karşıtı da bir meyvedir. Vişnenin faydalarına geçmeden önce vişne meyvesini tanıyalım.
Vişne ağacı olarak bilinen küçük Prunus cerasus, aslında Avrupa’ya özgü olsa zamanla tüm dünyaya yayılmıştır. Hatta Avrupa’da vişneli turta sıklıkla yapılan bir tatlıdır. Bu sebeple de vişne çoğunlukla tart ile özdeşleştirilir. Akraba olduğu kiraz ile görüntü olarak benzerliği çoktur. Ancak vişne kiraza göre daha asitli ve ekşidir. Hasat süresi ise kısa olan bu meye genellikle dondurularak evlerde stoklanır ve marketlerde satılır.
Vişnenin Besin Değeri Nedir?
100 gram vişnenin besin değerleri şöyledir:
- Su: 86.13 gr
- Kalori: 209
- Protein: 1 gr
- Yağ: 0.3 gr
- Karbonhidrat: 12.18 gr
- Lif: 1.6 gr
- Total şeker: 8.49 gr
- Kalsiyum: 16 mg
- Demir: 0.32 mg
- Magnezyum: 9 mg
- Fosfor: 15 mg
- Potasyum: 173 mg
- Sodyum: 3 mg
- C vitamini: 10 mg
Vişnenin Faydaları Nelerdir?
A ve C vitaminleriyle öne çıkan bir meyve olan vişne, kendisine kırmızı rengini veren antosiyaninler sayesinde önemli bir kanser savaşçısıdır. Vişne faydaları saymakla bitmeyen bir meyvedir. Ancak özetle şöyle açıklanabilir:
Antioksidan Star: Ellajik asit ve kuersetin antioksidanları vişneyi, kansere karşı mücadelesinde güçlü kılar. Ayrıca vişne, meme kanserinde etkili bir hormon olan melatonin kaynağıdır. Laboratuvar araştırmalarında vişnenin kolon kanseri hücrelerinin çoğalmasını ve yayılmasını engellediği gösterilmiştir. Ancak kesin sonuçlar için daha çok araştırmaya ihtiyaç vardır. Antioksidanlar sayesinde kronik iltihaplanmalara ve hastalıklara yol açabilecek olan serbest radikallerin azaltılması ve önlenmesinde önemli bir rol oynar.
Anti-İnflamatuar: Antosiyaninler, vişneyi bir anti-inflamatuar savaşçı da yapar. Osteoartrit enfeksiyonlarının yarattığı ağrıların hafifletilmesinde bu özelliği öne çıkar. Eklemlerdeki iltihabı azaltmaya yardımcı olur. Vişne suyu tüketerek eklem ağrılarınızın hafiflemesine yardım olabilirsiniz. Vişne suyunun faydaları eklemler üzerinde hissedilebilir.
Diyabetik Savaşçı: Antosiyoninlerin diyabetle ile mücadele de etkili olduğu bilinir. Çünkü bu güçlü antioksidanlar vücudun insülin üretmesine destek olurken şeker seviyelerinin dengelenmesinde etkin rol oynamış olurlar. Bu da vişneyi diyabet hastalarının tüketebileceği bir meyve kılar. Ancak yine de vişnenin bir meyve olduğu ve içerisinde meyve şekeri olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle düzenli vişne tüketmeden önce beslenme uzmanına danışmakta fayda vardır.
Kardiyovasküler Hastalıklara Karşı: Her ne kadar araştırmalar yetersiz olsa da vişne, antioksidan ve anti-inflamatuar özelliği sayesinde kardiyovasküler hastalıkların önlenmesinde faydalı bir besin olarak kabul edilebilir.
Kaliteli Uyku: Avrupa Beslenme Dergisine göre, vişnedeki melatonin uyku koşullarını iyileştirirken huzursuzluk ve uykusuzluk konusunda yardımcıdır. Vişne suyu faydaları uykuda ayrıca şöyle görülebilir; önemli amino asitlerden biri olan triptofan ve uykuya dalmayı kolaylaştıran serotoninin varlığını artırabilir. Bir araştırmaya göre, ileri yaştaki kişilerde düzenli vişne suyu tüketimi uykusuzluğa iyi gelirken uykularının kalitesini de iyileştirebilir. Bu kişiler uykularından daha dinlenmiş şekilde uyanabilirler.
Yağlanmaya Karşı Etkili: Araştırmalar henüz yetersiz. Ancak vişnenin karın yağlanmasının önlenmesinde ve genel kilo vermede etkili olduğu düşünülür. Karın yağlanması genellikle tip 2 diyabet, metabolik sendrom ve kalp hastalıkları ile ilgilidir.
Gut Hastalığı Olanlar İçin İdeal: Ürik asit seviyelerini düşürmede etkili olabilen vişne, böylelikle gut hastalığının yarattığı ağrıları hafifletebilir. Gut hastalığı genellikle ayak başparmağını hedef alır. Vişnenin bu artrit alevlenmelerini azaltmada etkisi bilinir. Ancak bu konuda daha çok araştırmaya ihtiyaç bulunur.
Ağrıları Dindirebilir: Vişne kemferol, galik asit, p-kumarik asit bileşiklerini içerir. Kuersetin ile birlikte bu bileşikler, kaslar ve eklemlerdeki ağrıların dindirilmesinde yardımcı kuvvet sayılabilir. Özellikle yoğun bir aktivite ve egzersiz sonrası vişne veya vişne suyu tüketmek faydalı olabilir. Sporcular vişne suyunu bu nedenle tüketirler. Sporcuların dinlenme ve uykularıyla ilgili de faydalı olduğu düşünülür. Ancak tüm bunlarla ilgili daha çok araştırmaya ihtiyaç vardır.
Dayanıklılığı Artırır: Ağrılara iyi gelen vişne, sporcuların egzersizde dayanıklılığını da artırmaya yardım eder. Araştırmalarda vişnenin düşük glisemik indeks, anti-inflamatuar ve anti-oksidatif özellikleri sayesinde kan akışını artırıcı bir rol üstlenerek egzersiz performansını artırdığı gösterilmiştir.
Vişnenin yanı sıra vişne sapının faydaları da konuşulur. Ancak vişne sapının faydalı olduğuna dair bilimsel veriler henüz yeterli değildir.
Vişnenin Zararları Var mıdır?
Vişne alerjisi olmayan genellikle herkes tarafından tüketilebilir. Ancak ölçülü tüketilmesi gereken bir meyvedir. Çünkü fazlası ishale neden olabilir. Vişneyi beslenmenize küçük küçük ekleyerek ne kadarını tolere edebildiğinizi görebilirsiniz.
Herhangi bir bağırsak rahatsızlığınız varsa da doktorunuza ve diyetisyeninize danışmadan sıklıkla vişne ve vişne suyu tüketmeyin.
Vişnedeki kuersetin bileşiğinin kan sulandırıcılarla etkileşime geçebileceğini unutmayın. Kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsanız mutlaka doktorunuza danışın.
Vişne Nasıl Tüketilmeli?
Vişneyi çok farklı şekillerde tüketebilirsiniz. Ancak dikkat etmeniz gereken şey hazır paketli gıdalardaki vişneli ürünlerin şeker yüklü olmasıdır. Ürünleri alırken mutlaka etiketlerini okuyun.
Evde şekersiz vişne suyu yapabilirsiniz. Vişne suyu yapımı için illa taze vişne olmasına gerek yoktur. Mevsiminde alıp dondurduğunuz vişnelerle de vişne suyu hazırlayabilirsiniz. Vişneyi kaynatarak vişne şurubu da yapabilirsiniz. Yine mevsiminde alıp pişirdiğiniz vişnelerle bunu uygulayabilirsiniz. Konsantre bir sıvı olacak olan bu şuruba su ekleyip vişne suyu elde etmiş olursunuz. Vişne şurubunu salatalarda da sos olarak kullanabilirsiniz.
Yine şekersiz ev usulü vişne reçeli hazırlayabilirsiniz.
Tam buğday unu ile şekersiz vişneli tartlar pişirebilirsiniz.
Vişne özellikle Osmanlı mutfağında yemeklerde de çokça kullanılan bir meyvedir. Vişneli yaprak sarma bunun en yaygın örneklerinden biridir. Vişneyi yemeklere ekşilik ve lezzet vermek için ekleyebilirsiniz. Vişneli bamya, vişneli pırasa gibi yemekler pişirebilirsiniz.
Salatalarınıza vişneyi bütün olarak ekleyebilirsiniz.
Vişneyi evde hazırlayacağınız sağlıklı pankekler ve kreplerle birlikte de tüketebilirsiniz.
Su tüketirken içine vişne ilave edebilirsiniz. Bu suyunuza hem aroma hem de antioksidan katar.
