Mol Gebelik (Üzüm Gebeliği) Nedir?
Gebelikte bazı sağlık sorunları gelişebilir. Bunlardan biri de mol gebelik durumudur. Mol gebelik yaygın görülmeyen bir durumdur. Peki, mol gebelik nedir? Üzüm gebeliği olarak da bilinen mol gebeliği, hücrelerin anormal büyümesi anlamına gelir. Üzüm gebelik, erken hamilelik döneminde meydana gelir. Trofoblast hücreleri, fetüsü besleyen plasenta adlı organı oluşturur. Trofoblast hücrelerinin olağan dışı büyümesi ise mol gebelik veya molar gebelik olarak adlandırılır. “Molar gebelik nedir?” sorusuna verilebilecek kısa yanıt budur.
Erken dönemde tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Bir yumurta ve spermin anormal döllenmesi veya kansersiz bir tümör oluşumu ile mol gebelik meydana gelir. Bazı kadınlarda düşükle sonuçlanabilir. Düşük yaşanmadığında ise hamilelik genellikle cerrahi müdahaleyle sonlandırılır. Tedavi edilmeyen mol gebelik ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Mol Gebelik Türleri Nelerdir?
Hidatidiform moller olarak da bilinen mol gebeliğinin iki türü mevcuttur. Bir türü tam mol gebeliği, biri diğeri ise kısmi mol gebeliğidir.
Tam Mol Gebeliği: Sperm boş bir yumurtayı döllediğinde meydana gelir. Yumurta boş olduğu için embriyo büyüyemez. Tam mol gebelikte plasenta dokusu şişer ve içi sıvı dolu kistler oluşurken fetüs yoktur. Sıvı dolu kist yapısı sağlıklı bir plasenta tarafından hamilelik hormonu olan HCG’yi üretir. Bu nedenle hamilelik bulguları hissedilir.
Kısmi Mol Gebeliği: Parsiyal mol gebelik, bir embriyo ile birlikte anormal bir plasenta oluştuğunda ve iki sperm bir yumurtayı döllediğinde oluşur. Plasentada düzenli ve düzensiz dokular mevcuttur. Fetüs olsa da hayatta kalamaz. Fetüs gebeliğin erken döneminde düşük ile sonuçlanır. Kansere yol açabilir.
Mol Gebelik Nedenleri Nelerdir?
“Üzüm gebeliği neden olur?” sorusuna yönelik ilk verilecek cevap; atipik bir döllenmiş yumurtanın mol gebeliğine neden olduğu, yani genetik yapılanma sırasında oluşan hata sonucudur. Normal hamilelikte bir embriyoda 46 kromozom bulunur. Tipik bir döllenmede her çiftteki bir kromozom anneden (23 kromozom), bir kromozom (23 kromozom) babadan gelir.
Tam mol gebeliğinde bir veya iki sperm bir yumurtayı döller. Anneden gelen kromozomlar eksik veya çalışmaz. Bu durumda babanın kromozomları kopyalanır ve anneden kromozom gelmemiş olur.
Parsiyal mol gebelikte ise annenin kromozomları mevcuttur ama baba iki set kromozom sağlar. Embriyo 46 yerine 69 kromozoma sahip olur. Bu durum genellikle iki spermin bir yumurtayı döllemesiyle oluşur. Bu da babadan gelen genlerin fazladan kopyalanması sonucunu doğurur. Oluşan yapı üzüme benzer içi su dolu keseciklerdir. Embriyo desteklenemez ve hamilelik son bulur.
Mol gebelik nedenleri yukarıdaki durumlarda oluşur. Üzüm gebeliğine götürebilecek bazı risk faktörleri mevcuttur.
- Daha Önce Yaşanan Mol Gebeliği: Daha önce bir kez mol gebeliği geçirdiyseniz bir daha geçirme riskiniz bulunur. Tekrarlayan mol gebeliği ortalama her 100 kişiden birinde görülür.
- Yaş: Üzüm gebeliği görülme riski 20 yaşın altındaki ve 40 yaşının üzerindeki kadınlarda daha yüksektir.
- Düşük Yapmak: Daha önce iki veya daha çok kez düşük geçirmek mol gebeliği ihtimalini artırır.
Mol Gebelik Belirtileri Nelerdir?
Mol gebeliği hiç belirti vermeyebilir. Mol gebeliği ilk etapta normal bir hamilelik gibi görünür. Ancak mol gebeliğini normal gebelikten ayıran bazı semptomlar vardır. Mol gebelik belirtileri şunlardır:
- Hamileliğin ilk üç ay süresince koyu kahverengiden parlak kırmızıya doğru kanama
- Şiddetli mide bulantısı ve kusma
- Bazen vajinadan atılan üzüm gibi kistler
- Pelvik basınç ve ağrı
Birinci trimester’da üzüm gebelik teşhisi genellikle yapılabilir. İlk üç aylık dönemde teşhis yapılamazsa şu molar gebelik belirtileri görülür:
- Hızlı büyüyen bir rahim vardır. Öyle ki gebeliğin erken döneminde aşırı büyüme olur.
- 20’nci haftadan önce preeklampsi denilen gebelik zehirlenmesi yaşanabilir. Yüksek tansiyon ve idrarda protein olması ile anlaşılabilir.
- Yumurtalık kistleri
- Çok yüksek HCG değerleri
- Anemi
- Hipertiroidizm
Mol Gebelik Nasıl Teşhis Edilir?
Mol gebeliği teşhisi günümüzde kolaydır. Genellikle ilk trimester’da, yani 8 ila 14 hafta arasında yapılan testlerle mol gebeliği teşhisi konur. Rahimde plasenta yerine içi sıvı dolu kesecikler ultrasonda görülür. Embriyo veya fetüs yoktur ama bazen hamilelik dokusu görülebilir. Hamilelikte plasenta sürekli HCG üretirken mol gebelikte HCG değeri anormal yüksekliktedir. Kan testinde bu anormal seviye tespit edilebilir.
Mol Gebelik Nasıl Tedavi Edilir?
Mol gebelik teşhis edildikten sonra mutlaka tedavi edilmelidir. Aksi takdirde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Mol gebelik sonlanır ve düşük kendiliğinden de gelişebilir. Genellikle üzüm gebelik tedavisi için cerrahi operasyon gereklidir. Çoğunlukla anestezi altında dilitasyon ve kürtaj ile anormal dokular rahimden çıkarılır. Bazı durumlarda da ameliyat yerine ilaçlar yardımıyla rahim içindekilerin dışarı atılması sağlanabilir. Mol gebelikte hangi tedavinin uygulanacağını doktorunuz karar verir. Nadir durumlarda histerektomi uygulanır ve rahim tamamen alınır.
Mol gebeliğinin tedavi HCG değerlerinin düzenli kontrolüyle devam eder. Normal HCG değerlerine ulaşılana kadar takip sürer. Değerler normale dönmediği takdirde doktorunuz duruma göre farklı bir tedavi uygulayabilir.
Tedavilerden sonra çok nadir olarak molar gebelik kalıntıları rahimde kalabilir. Gestasyonel trofoblastik neoplazi (GTN) ya da invaziv mol denir. Bu hastalık rahimdeki tümörlerin büyümesine neden olan bir dizi durumdur. Tam mol gebeliklerde GTN’ye daha sık rastlanır.
Çok istisna vakalarda mol gebelik bir tür kanser çeşidi olan koryokarsinoma neden olabilir. Rahimde oluşan bu kanser türü vücutta yayılım gösterebilir. Kemoterapi ve radyoterapi ile tedavisi gerçekleşir. Mol gebeliğin yaratabileceği diğer sağlık sorunları da şunlardır:
- Sepsis
- Rahim enfeksiyonu
- Preeklampsi (gebelik zehirlenmesi)
- Şok
Mol gebelik önlenebilir bir durum değildir. Ancak bir mol gebelik yaşadığınızda ilk yıl hamile kalmamaya özen gösterin. Bir daha hamile kalamayacağınız korkusu yaşamayın. Mol gebeliği yaşamanız bir daha düşük yapacağınız anlama gelmez. Mol gebelik kısırlık (infertilite) yaratmaz. Sadece mol gebeliği yaşadıktan sonraki süreye dikkat edin. Hamilelik planlarınızı doktorunuzun çizdiği plan çerçevesinde uygulamanız sağlıklı olacaktır.
