Kereviz, hem kökü hem de saplarıyla tüketilebilen, çok yönlü bir sebzedir. Salatalar, smoothieler, çorbalar ve zeytinyağlı yemekler gibi birçok tarifte kullanılabilir. Sapları salatalara hoş bir aroma katarken, kökü rendeleyerek salata veya çorba olarak hazırlanabilir. Patates yerine kereviz püresi yapılarak garnitür olarak servis edilebilir. Çocukların beslenmesinde püre formunda kullanılabilir. Ayrıca baharatlarla harmanlanarak sağlıklı cipsler hazırlanabilir. Düşük kalorili yapısıyla sağlıklı beslenme için ideal bir seçenektir. Kereviz, farklı şekillerde pişirilerek veya çiğ olarak diyetlere kolayca dahil edilebilir.
Kereviz, Apiaceae (maydanozgiller) ailesine ait, hem kökü hem de yaprakları tüketilebilen, lezzetli ve besleyici bir sebzedir. Latince adı Apium graveolens olan kereviz, genellikle çorba, salata ve yemek tariflerinde kullanılan bir malzemedir. Özellikle Akdeniz mutfağında sıkça yer alır ve sağlık açısından birçok faydası olduğu bilinmektedir. Kereviz, düşük kalorili yapısı ve zengin besin içeriği ile diyet listelerinde de tercih edilir.
Kerevizin Besin Değeri
Kereviz, sağlıklı beslenmenin vazgeçilmez sebzelerinden biri olarak bilinir. Hem kökü hem de yaprakları tüketilebilen bu sebze, düşük kalorili yapısı ve zengin besin içeriğiyle öne çıkar. Özellikle lif, vitamin ve mineral bakımından oldukça zengin olması, kerevizi sağlıklı bir diyetin parçası haline getirir.
156 gram kereviz kökünde şu besin değerleri bulunur:
Kalori: 66
Yağ: 0.5 g
Sodyum: 156 mg
Karbonhidrat: 14 g
Lif: 2.8 g
Şeker: 2.5 g
Protein: 2.3 g
K Vitamini: 64 mcg
Bir kök sebze olmasına rağmen şeker içeriği düşük olan kereviz, aynı zamanda düşük bir glisemik indekse sahiptir. Protein ve yağ oranı da oldukça düşüktür. Ayrıca C vitamini, folat, fosfor, kalsiyum, magnezyum ve potasyum açısından da iyi bir kaynaktır. Günlük K vitamini ihtiyacının kadınlarda %71’ini, erkeklerde ise %53’ünü karşılar.
Kereviz, patates gibi nişastalı sebzelere alternatif olarak da tüketilebilir. Örneğin, 100 gram patateste 17 gram karbonhidrat bulunurken aynı miktar kerevizde bu oran sadece 9 gramdır. Bu özelliği, kerevizi düşük karbonhidratlı diyetler için ideal bir seçenek haline getirir.
Kereviz Faydaları
Kereviz, zengin vitamin, mineral ve antioksidan içeriği ile sağlık açısından birçok önemli fayda sunar. Düşük kalorili yapısıyla hem kilo kontrolüne yardımcı olur hem de kronik hastalıkların önlenmesinde etkili olabilir. Özellikle kemik sağlığı, sindirim sistemi, inflamasyon kontrolü ve kalp sağlığı üzerindeki etkileri dikkat çekicidir.
Kerevizin faydaları şu şekilde sıralanabilir:
Kemik kırıkları riskini düşürür.
Hücreleri onarır.
Diyabete karşı önlem oluşturur.
Anti-inflamatuar özellik gösterir.
Lifli yapısı ile sindirimi iyileştirir.
Tok tutmaya yardımcıdır.
Kan dolaşımını düzenler.
Kalp sağlığını korur.
Enerji verir.
Kemik Kırıkları Riskini Düşürür
K vitamini, kanın pıhtılaşmasının yanı sıra kemik sağlığı için de önemli bir vitamindir. Araştırmalara göre, K vitamini kemik kırıkları riskini düşürür. K vitamini kaynaklarından biri olan kereviz, fosfor içeriğiyle de kemik gelişiminde rol oynar.
Kerevizin kemik sağlığı üzerindeki faydaları şunlardır:
K vitamini, kemik yoğunluğunu artırarak kırık riskini azaltır.
Fosfor, kemiklerin dayanıklılığını ve sağlıklı gelişimini destekler.
Hücreleri Onarır
Pek çok sebze ve meyvede olduğu gibi kerevizde de bulunan antioksidanlar, oksidatif stresin sebep olduğu hasarı iyileştirmede etkili olabilir. Bu stres, diyabet, obezite ve kalp hastalıkları gibi kronik hastalıklara neden olabilir.
Hücrelerin yenilenmesi ve onarımı üzerindeki faydaları şunlardır:
Antioksidanlar, serbest radikallerin neden olduğu hücre yıkımını önler.
Kronik hastalıklara karşı koruma sağlar.
Diyabete Karşı Önlem Oluşturur
Tip 2 diyabet küresel bir sorun haline gelmiştir. Bu durumun oluşmasında işlenmiş gıda tüketiminin ve hareketsiz yaşam tarzının katkısı büyüktür. Lif deposu besinler tüketmek, Tip 2 diyabeti önlemek için faydalı olabilir. Bir araştırmaya göre, kök sebze tüketen kişilerde diyabet riski, tüketmeyenlere oranla %13 daha düşüktür.
Kerevizin diyabet üzerindeki faydaları şunlardır:
Lifli yapısı kan şekerinin dengelenmesine katkı sağlar.
Kök sebze tüketimi, diyabet riskini %13 oranında azaltabilir.
Anti-İnflamatuar Özellik Gösterir
C ve K vitaminleri, anti-inflamatuar özellikler gösterir. K vitamini inflamasyon yapıcı interlökin-6 seviyelerini düşürürken; C vitamini karaciğeri detoksifiye edip genel inflamasyonu azaltır. Ayrıca DNA’yı serbest radikal hasarına ve dolayısıyla kanserli mutasyonlara karşı korur.
Kerevizin inflamasyon üzerindeki faydaları şunlardır:
K vitamini, inflamasyona neden olan interlökin 6 seviyelerini düşürür.
C vitamini, serbest radikalleri nötralize ederek hücresel hasarı azaltır.
Lifli Yapısı ile Sindirimi İyileştirir
Lif, sağlıklı bağırsakların temelidir. Kerevizde bulunan lifler, bağırsaklarınızdaki faydalı bakterileri besleyerek sindirim sağlığınızı destekler. Aşırı yağların bağırsaklarda emilmesini önler. Diyet lifleri, bağırsaklardan sindirilemeyen bitki materyalleridir ve bağırsakları harekete geçirir. Bağırsak hareketleri ne kadar hacimli olursa dışkılama o kadar kolay olur. Bu, düzenli bağırsak hareketlerini beraberinde getirir ve kabızlığın önüne geçer.
Kerevizin sindirim sistemi üzerindeki faydaları şunlardır:
Bağırsak florasındaki faydalı bakterilerin beslenmesini sağlar.
Tok Tutmaya Yardımcıdır
Lifli yapısı sayesinde kereviz, hem yediğinizde uzun süre tok kalmanızı sağlar hem de kilo kontrolüne yardımcı olur. Yüksek miktarda su içeriği ve düşük kalorisi ile kilo vermeyi teşvik eder. Sağlıklı bir beslenme için ideal bir seçenektir.
Kerevizin tokluk ve kilo kontrolü üzerindeki faydaları şunlardır:
Tokluk hissini artırarak fazla yemek yeme isteğini engeller.
Düşük kalorili olduğu için kilo vermeye yardımcıdır.
Kan Dolaşımını Düzenler
Kereviz ve kereviz sapı, organik sodyum içerir. Bu sodyum, inorganik sodyumdan farklıdır ve kan akışını dengelerken kalsiyumun emilimini sağlar. Vücutta yeterli miktarda organik sodyum olduğunda, karbondioksit daha kolay atılır. Kerevizdeki demir, kan hücrelerinin oksijenlenmesini destekler.
Kerevizin kan dolaşımı üzerindeki faydaları şunlardır:
Organik sodyum, kalsiyumun emilimini destekler.
Demir, kan hücrelerinin oksijenlenmesini artırır.
Kalp Sağlığını Korur
Kerevizdeki diyet lifleri, tüketilen yağlara bağlanır. Dolayısıyla bağırsakların emdiği yağ miktarını ve kan lipid seviyelerini (kötü kolesterol (LDL) ve trigliserid) düşürür. Ayrıca K vitamini kaynağı olması, kalp ve damar sağlığını korur. Potasyum vücut sıvılarını ve kan basıncını düzenlerken magnezyum kalp kası aktivitesini destekler.
Kerevizin kalp sağlığı üzerindeki faydaları şunlardır:
LDL kolesterol ve trigliserid seviyelerini düşürür.
Potasyum ve magnezyum, kan basıncını düzenler.
Enerji Verir
Mütevazı bir karbonhidrat kaynağı olan kereviz, tüketildiğinde enerji verir. Kereviz kalori bakımından düşük olsa da B5 (pantotenik asit) ve B6 vitamini deposudur. Bunun yanı sıra eser miktarda niasin, riboflavin ve tiamin içermesi enerji üretimi açısından önemlidir. Düşük enerji seviyeleri, halsizlik ve yorgunluk, B vitamini eksikliğinin göstergeleridir.
Kerevizin enerji üretimi üzerindeki faydaları şunlardır:
B5, B6 ve tiamin gibi vitaminler enerji üretiminde görev alır.
Yorgunluk ve halsizliğin önlenmesine katkı sağlar.
Kereviz Suyu Faydaları
Kereviz suyu, son yıllarda sağlık ve zindelik arayışında popülerlik kazanan bir içecektir. Zengin besin içeriği ve güçlü antioksidan özellikleri sayesinde hem iç organlar hem de cilt üzerinde olumlu etkiler sunar. Özellikle detoks süreçlerini desteklemesi ve cilt sağlığını iyileştirmesi, kereviz suyunun en bilinen faydaları arasındadır. Bu doğal içecek, hem vücudu arındırmak hem de genel sağlık durumunu iyileştirmek için tercih edilen etkili bir seçenektir.
Detoks Etkisi
Kereviz suyu, doğal bir detoks içeceği olarak bilinir. İçeriğindeki antioksidanlar ve yüksek su oranı sayesinde vücudu toksinlerden arındırmaya yardımcı olur. Karaciğerin detoksifikasyon süreçlerini destekler ve serbest radikallerin neden olduğu oksidatif stresi azaltır. Ayrıca böbreklerin çalışmasını teşvik ederek zararlı maddelerin vücuttan atılmasını hızlandırır. Düzenli tüketimi, enerji seviyelerini artırabilir ve metabolizmayı destekleyebilir.
Cilt Sağlığına Katkıları
Kereviz suyu, cilt sağlığını iyileştiren C vitamini, antioksidanlar ve su bakımından oldukça zengindir. C vitamini, kolajen üretimini artırarak cildin elastikiyetini ve sıkılığını korumasına yardımcı olur. Antioksidanlar, cilt hücrelerini serbest radikal hasarına karşı koruyarak yaşlanma belirtilerini geciktirir. Aynı zamanda ciltteki iltihaplanmayı azaltarak sivilce ve kızarıklıkların görünümünü iyileştirir. Yüksek su içeriği, cildi nemlendirir ve daha parlak bir görünüm kazandırır.
Kereviz Sapı Faydaları
Kereviz kökü ve sapı, yapısı ve tadı itibarıyla birbirinden farklıdır. Kereviz kökü toprağın altında yetişirken, kereviz sapları bitkinin toprağın üstünde kalan kısmını oluşturur. Kereviz sapı, kökü kadar faydalıdır ve benzer özelliklere sahiptir. Vitamin ve mineral deposu olmasıyla güçlü bir antioksidan kaynağıdır. Ayrıca, içeriğindeki bol miktarda su sayesinde vücuttaki su kaybını önlemeye yardımcı olur.
Kerevizin Yan Etkileri ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kereviz, sağlık için birçok fayda sunan bir sebze olsa da, bazı durumlarda yan etkiler gösterebilir. Özellikle alerjik reaksiyonlara yatkın bireyler ve belirli sağlık sorunları olan kişiler için dikkatli tüketilmesi önerilir. Ayrıca aşırı tüketimi, faydalar yerine zarar verebilir. Bu nedenle dengeli ve bilinçli bir şekilde tüketmek önemlidir.
Kerevizin olası zararları şunlardır:
Alerjik reaksiyon riski: Kereviz ve kereviz sapı, bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Özellikle polen alerjisi olan bireylerde çiğ kereviz tüketimi alerjiye yol açabilir.
Kan sulandırıcı ilaçlarla etkileşim: Kereviz, yüksek K vitamini içeriği nedeniyle kan sulandırıcı ilaç kullanan kişilerde risk oluşturabilir. Bu nedenle tüketimden önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Nitrat içeriği: Kök sebzelerde yoğun olarak bulunan nitratlar genellikle sağlıklı kabul edilse de, bazı bireylerde sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu duruma dikkat edilmelidir.
Alerjik Reaksiyonlar
Kereviz, bazı bireylerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Kereviz alerjisi olan kişiler kaşıntı, cilt döküntüleri, nefes almada zorluk ve mide rahatsızlıkları gibi belirtilerle karşılaşabilir. Oral alerji sendromu yaşayan bireylerde, çiğ kereviz tüketimi ağız ve boğazda kaşıntıya yol açabilir. Bu durum özellikle polen alerjisi olan kişilerde daha yaygın görülür. Kereviz alerjisi şüphesi durumunda bir doktora danışmak önemlidir.
Aşırı Tüketimin Zararları
Kerevizin aşırı tüketimi, vücutta istenmeyen etkiler yaratabilir. Aşırı lif alımı, sindirim sistemi rahatsızlıklarına neden olarak şişkinlik ve gaz gibi sorunlara yol açabilir. Ayrıca kerevizdeki yüksek sodyum içeriği, fazla tüketildiğinde böbreklere yük bindirebilir ve tansiyon dengesini bozabilir. Hamilelik dönemindeki bireyler için de aşırı kereviz tüketimi önerilmez, çünkü rahimde kasılmaları tetikleyebileceği düşünülmektedir. Dengeli miktarlarda tüketerek bu yan etkilerden kaçınılabilir.
Kereviz Nasıl Tüketilir?
Kereviz, tüketimi açısından oldukça çok yönlü bir sebzedir. Birbirinden farklı kereviz yemekleri hazırlayabilirsiniz. Hem kökü hem de sapları ayrı ayrı kullanılabilir. Kereviz saplarını salatalara, smoothielere ve çorbalara ekleyebilirsiniz. Bu, yemeklerinize hoş bir aroma katar. Kereviz kökünden ise özellikle zeytinyağlı yemekler yapılabilir. Ayrıca, rendeleyerek salatasını veya çorbasını hazırlayabilirsiniz. Kerevizden, çeşitli baharatlarla harmanlayarak sağlıklı cipsler yapabilirsiniz. Patates püresine alternatif olarak kereviz püresi hazırlayabilir ve yemeklerin yanında garnitür olarak servis edebilirsiniz. Patates yerine kerevizi tercih ederek daha sağlıklı seçenekler oluşturabilirsiniz. Çocukların beslenme düzenine de kolaylıkla ekleyebilirsiniz; özellikle püre şeklinde hazırlayarak çocuklarınıza sunabilirsiniz.
Kereviz Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Kereviz Nelere İyi Gelir?
Kereviz, içerdiği antioksidanlar ve lif sayesinde sindirim sistemi sağlığını destekler. K vitamini bakımından zengin olması, kemik sağlığını korur ve kırık riskini azaltır. Aynı zamanda karaciğer detoksifikasyonuna yardımcı olur ve bağışıklık sistemini güçlendirir.
Kereviz Karaciğeri Temizler Mi?
Evet, kereviz karaciğerin detoksifikasyon süreçlerini destekleyen bir sebzedir. Antioksidanlar ve C vitamini içeriğiyle toksinlerin vücuttan atılmasına yardımcı olur. Ayrıca, karaciğer yağlanmasının önlenmesine katkı sağlayabilir.
Kereviz Nasıl Tüketilir?
Kereviz çiğ, haşlanmış veya fırınlanmış olarak tüketilebilir. Sapları salatalarda, smoothielerde veya çorbalarda kullanılırken kök kısmı zeytinyağlı yemekler ve çorbalar için idealdir. Ayrıca püre haline getirilerek garnitür veya atıştırmalık olarak hazırlanabilir.
Kereviz Kansızlığa İyi Gelir Mi?
Kereviz, içerdiği demir sayesinde kansızlık riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak kansızlık tedavisi için tek başına yeterli olmayabilir ve dengeli bir beslenme planına dahil edilmelidir. Özellikle demir emilimini artıran C vitamini içeriği, kansızlık tedavisinde destekleyici rol oynar.
Kereviz Hangi Hastalıklara İyi Gelir?
Kereviz, yüksek tansiyonu dengelemeye ve kötü kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir. Anti-inflamatuar özellikleri sayesinde eklem ağrıları ve romatizmal hastalıklara iyi gelir. Sindirimi düzenleyerek bağırsak sağlığını destekler ve kabızlığı önler.
Kereviz Nasıl Yenirse Faydalı Olur?
Kereviz çiğ olarak tüketildiğinde en yüksek besin değerine sahiptir. Haşlanarak veya buharda pişirilerek de vitamin ve minerallerini koruyarak tüketilebilir. Ayrıca, taze sıkılmış kereviz suyu hem detoks hem de sindirim desteği sağlar.
Kimler Kereviz Yememeli?
Polen alerjisi olan bireylerin kerevizi dikkatli tüketmesi önerilir, çünkü çiğ kereviz alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Kan sulandırıcı ilaç kullananlar, K vitamini içeriği nedeniyle doktora danışmadan kereviz tüketmemelidir. Ayrıca, sindirim hassasiyeti olan kişiler aşırı miktarda kereviz tüketmekten kaçınmalıdır.
Kereviz Erkeklerde Ne İşe Yarar?
Kereviz, erkeklerde testosteron seviyelerini dengeleyerek hormonal sağlığı destekleyebilir. İçerdiği antioksidanlar, prostat sağlığını korumada etkili olabilir. Ayrıca, enerji seviyelerini artırarak genel performansa katkıda bulunabilir.
Kereviz Gaz Yapar Mı?
Evet, kereviz bazı bireylerde gaz yapabilir, çünkü lif içeriği yüksektir. Ancak pişirilerek tüketildiğinde bu etkisi azalabilir. Sindirim sisteminde hassasiyeti olan kişilerin miktarı kontrollü tutmaları önerilir.
Kereviz Hangi Mevsimde Yetişir?
Kereviz, genellikle sonbahar ve kış aylarında yetişen bir sebzedir. Serin iklim koşullarını seven bu bitki, Eylül ile Mart ayları arasında taze olarak bulunabilir. Mevsiminde tüketildiğinde hem daha lezzetli hem de besleyici olur.
Kereviz Kaç Kalori?
100 gram kereviz yaklaşık olarak 16 kalori içerir. Düşük kalorili olması, diyet yapanlar için ideal bir sebze olmasını sağlar. Aynı zamanda yüksek lif içeriği ile tokluk hissini artırır.
Hamilelikte Kereviz Yenir Mi?
Evet, hamilelikte kereviz dikkatli tüketildiği sürece güvenlidir ve faydalıdır. İçerdiği folat, demir ve C vitamini bebeğin sağlıklı gelişimini destekler. Ancak aşırı tüketim, rahim kasılmalarını tetikleyebileceği için doktora danışılarak tüketilmelidir.
Kereviz Bebeklere Ne Zaman Verilir?
Kereviz, genellikle bebeklere 8-10 aylıkken püre halinde verilmelidir. Sindirimi kolaylaştırmak için kereviz buharda pişirilerek sunulabilir. İlk kez verirken alerjik reaksiyon riski açısından dikkatli olunmalı ve küçük miktarlarla başlanmalıdır.
Yayınlanma Tarihi:23 Mart 2022 Çarşamba
Güncellenme Tarihi:6 Aralık 2024 Cuma
*Bu içeriğin
geliştirilmesinde Tıbbi Direktörlük katkı sağlamıştır.
*Web sitemizdeki bilgiler
kişi ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm
işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Acıbadem Sağlık Grubu'nun
tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.
Her türlü soru, görüş ve önerileriniz için aşağıdaki formdan bizimle iletişime geçebilirsiniz. Talebiniz doğrultusunda Çağrı Merkezi yetkililerimiz size en kısa sürede dönüş yapacaklardır.