Kedi Otu Nedir?
Modern tıbbın gelişiminden önce hastalıkların tedavisinde bitkilerin iyileştirici gücünden yararlanılıyordu. Günümüzde bu bitkiler hâlâ modern tıp uygulamalarına alternatif olarak kullanılır ve belirli hastalıkların tedavisinde destekleyici bir rol oynar. Özellikle uyku bozuklukları, anksiyete ve stres gibi sorunların çözümünde bitkilerden sıkça yararlanılır. Kedi otu da bu tür rahatsızlıklar için başvurulan bitkilerden biridir. Kedi otu hakkında merak edilen tüm soruların yanıtlarını içeriğimizde bulabilirsiniz.
Sağlık açısından faydalı özellikleriyle bilinen kedi otu genellikle Asya, Avrupa ve Kuzeydoğu Amerika'da yetişen çok yıllık otsu bir bitkidir. Bilimsel adı Valeriana officinalis olan bu bitki, Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde de doğal olarak yetişir. Boyu 30 ila 150 santimetreye kadar uzayabilen kedi otu bitkisinin beyaz ve soluk pembe renkli çiçekleri bulunur. Bu bitkinin kökleriyse kedilerin çok sevdiği güçlü bir kokuya sahiptir. Bu nedenle bitki, kedi otu olarak da anılır.
Kedi otu Antik Yunan ve Roma dönemlerinde başta mide rahatsızlıkları ve sindirim sistemi bozuklukları olmak üzere baş ağrısı, uykusuzluk, migren ve yorgunluk gibi hastalıkların tedavisinde kullanılmıştır. Orta Çağ Avrupası'nda da epilepsiyi tedavi etmek amacıyla sakinleştirici olarak kullanılan bir bitkidir. 16. yüzyılın sonlarındaysa uykusuzluk, anksiyete ve sinirsel sindirim sistemi hastalıklarının tedavisinde kedi otundan yararlanılmaya başlandığı biliniyor.
Günümüzde kedi otunun tedavi edici etkileriyle ilgili yeterli bilimsel çalışma olmasa da bu bitkinin uyku problemleri başta olmak üzere anksiyete ve kaygı bozukluğu gibi hastalıkların tedavisinde etkili olabileceğini gösteren çalışmalar mevcuttur.
Kedi Otunun Faydaları Nelerdir?
Kedi otunun faydaları hakkında yapılan birçok araştırma olmasına rağmen bu araştırmalar sonucunda bitkinin insan sağlığına ne şekilde etki ettiği tam olarak açıklanamamıştır. Bununla birlikte yapılan çalışmalarda kedi otunun en çok uyku sorunlarının ve kaygı bozukluğu gibi hastalıkların yarattığı endişe durumlarının giderilmesinde etkili olduğu görülür.
Kedi otunun bazı faydalarını şu şekilde detaylandırabiliriz:
- Kedi otu ve kedi otu kökü sakinleştirici etkisiyle uyku problemleri üzerinde iyileştirici etkiye sahiptir. Yapılan birçok araştırma kedi otu takviyelerinin insanların daha hızlı uykuya dalmasına yardımcı olduğunu ve uyku kalitesini artırarak bireyin derin uyku evresinde daha uzun süre geçirmesini desteklediğini gösterir. Aynı zamanda kedi otu kullanımı gece uyanmalarını azaltma konusunda da etkili olabilir.
- Kedi otu hakkında yapılan araştırmalardan bazıları, kedi otunun anksiyete semptomlarının azaltılmasında ve stres anında ortaya çıkan kaygının hafifletilmesinde etkili olabileceğini gösteriyor. 1 ay boyunca düzenli şekilde kedi otu kökü takviyesi kullanan bireylerde psikolojik stresle ve kaygıyla ilgili beyin aktivitelerinde önemli azalmalar olduğu görülmüştür.
- Kedi otu kökü bazı bireylerde görülen depresyon semptomlarının azaltılmasında da etkili olabilir. Yine yapılan bazı çalışmalar, düzenli kedi otu kullanan hastalarda depresyonun önemli ölçüde gerilediğini gösteriyor.
- Kedi otunun kas spazmlarını giderici ve ağrıyı hafifletici etkisi bulunur. Bitki bu yönüyle kadınlarda âdet dönemi öncesinde (PMS) ve âdet döneminde yaşanan ağrıların azalmasına destek olabilir. Kedi otu aynı zamanda hormonal değişimlere bağlı gerçekleşen şişkinlik, meme hassasiyeti, sindirim sistemi sorunları, gerginlik, endişe, sinirlilik ve depresyon gibi semptomların giderilmesi üzerinde de olumlu bir etkiye sahiptir.
- Çocuklarda hiperaktif davranışları azaltmaya yardımcı olabilir.
- Kedi otu özellikle en yaygın görülen gerilim tipi baş ağrılarının azaltılmasında etkili bir bitkidir. Gerilim tipi baş ağrıları en çok yoğun stres, kaygı ve depresyon gibi nedenler sonucunda ortaya çıkar. Baş ve boyun kaslarının gerilmesine yol açar. Kedi otu bitkisi rahatlatıcı etkisiyle bu kasların gevşemesinde ve dolayısıyla gerilim tipi baş ağrılarının hafiflemesinde etkili olabilir.
- Huzursuz bacak sendromu olan bireylerde görülen semptomların azalmasına destek olabilir.
- Kedi otu menopozun neden olduğu sıcak basması, uyku problemleri, gece terlemesi, hâlsizlik, anksiyete, kas ve eklem ağrıları gibi semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir. Yapılan birkaç farklı araştırmada, kedi otu takviyesi kullanımının özellikle menopoz dönemindeki sıcak basmalarının şiddetini azaltabildiği görülür.
Kedi Otunu Kimler Kullanmalıdır?
Günümüzde bazı hastalıkların iyileştirilmesi ve bu hastalıkların neden olduğu semptomların giderilmesi için kullanılan kedi otu, genellikle zararsız bir bitkidir. Ancak bu bitki tüm bitkisel tedavi yöntemlerinde olduğu gibi bazı bireyler için uygun olmayabilir. Bu nedenle bitkinin bir doktora danışılıp onay almadan kullanılmaması önerilir.
"Kedi otunu kimler kullanmalı?" sorusu şu şekilde yanıtlanabilir:
- Uyku bozukluğu olan bireyler,
- Menopoz döneminde olan kadınlar,
- Hazımsızlık şikâyeti olan bireyler,
- Anksiyete ve kaygı bozukluğu yaşayanlar,
- Âdet öncesi döneminde ya da âdet döneminde olan kadınlar.
Kedi Otunun Zararları Nelerdir?
Kedi otunun kanıtlanmış herhangi bir zararı yoktur. Genellikle zararsız bir bitki olsa da uzun süreli kullanımı hakkında yeterli çalışma da bulunmamaktadır. Bu nedenle herhangi bir hastalık nedeniyle düzenli ilaç kullanan bireylerin ilaç etkileşimleri ihtimaline karşı kedi otunu kullanmadan önce doktordan onay almaları faydalı olur. Kedi otunun özellikle sakinleştirici ilaçlarla ya da antidepresanlarla etkileşime girme olasılığı yüksektir. Aynı zamanda hamile kadınların, emziren annelerin ve kronik rahatsızlığı olan bireylerin kedi otu kullanmadan önce mutlaka doktora danışmaları önerilir.
Kedi Otunun Yan Etkileri Nelerdir?
Kedi otu kullanımında görülebilecek yan etkiler çoğunlukla hafiftir ve kendiliğinden iyileşebilir. Görülebilecek yan etkiler kullanılan kedi otu bitkisinin formuna, kullanım dozuna ya da bireyin bünyesine göre değişiklik gösterebilir. Kedi otunun olası yan etkilerinden bazıları şu şekilde sıralanabilir:
Nadiren de olsa kedi otu kullanımına bağlı olarak birtakım ciddi yan etkiler de görülebilir. Bu bitkinin kullanımı sonrasında deri döküntüsü, ciltte ve gözlerde sararma, hızlı nabız, koyu renkli idrar, bilinç bulanıklığı, dilde ve dudaklarda şişme gibi yan etkiler görüldüğünde kedi otu kullanımı hemen bırakılmalı ve acilen bir doktora başvurulmalıdır.
Kedi Otu Nasıl Kullanılır?
Birçok farklı formu bulunan kedi otunun en yaygın kullanım şekli çay olarak tüketilmesidir. Çay hazırlanırken öncelikle 1 ya da 2 çay kaşığı kedi otu kaynar suya eklenir. Ardından çayın demlenmesi için yaklaşık 5 ila 10 dakika kadar beklenir. Kedi otu çayı süzüldükten sonra direkt olarak tüketilebilir. Ancak bu bitkinin kokusu ve tadı keskindir, bu nedenle hazırlanan çaya tatlandırıcı olarak bal ya da limon da eklenebilir.
Kedi otunun sık kullanıldığı bir diğer formuysa kapsüllerdir. Kedi otunun yapraklarından, çiçeklerinden, köklerinden elde edilen özler kapsüllere konularak ve bazı durumlarda farklı bitki özleriyle karıştırılarak takviye hâline getirilebilir. Günlük olarak alınması gereken doz için takviye ürünün üzerindeki yönlendirmelere bakılabilir ya da bir doktora danışılabilir. Alınması gereken doz sınırı hakkında kesin bir görüş birliği olmasa da pek çok doktor günde 1.060 mg'dan fazla kedi otu takviyesi alınmamasını önerir.
Kedi otu stres ya da anksiyete gibi sorunların iyileştirilmesi ve ağrıların hafifletilmesi için yağ formunda da kullanılabilir. Genellikle bitkinin çiçeklerinden elde edilen kedi otu yağı, aynı zamanda cilt ve saç bakımı için de tercih edilebilir.
