Kayropraktik Tedavi Nedir?
Kayropraktik, tamamlayıcı tedavi şekli olarak adını duyduğumuz bir tedavidir. Uzmanlar tarafından uygulanan kayropraktik tedavisini detaylandırmadan önce “kayropraktik nedir?” sorusunu cevaplayalım. Kayropraktik, kelime kökeni Yunanca cheir (el) ve praxis (pratik) kelimelerine dayanır. Yani elle yapılan tedaviye işaret eder. Peki kayropraktik tedavi nedir? Kayropraksi; omurga ve eklemlerde ağrıyı ve fonksiyonel bozukluğu tedavi etmek için ellerle uygulanan bir tedavi yöntemidir. Tamamlayıcı tedavi olarak kabul edilen kayropraktik tedavi, sinir-kas-iskelet sistemini oluşturan kemikler, sinirler, kaslar, bağlar ve tendonlar üzerine uygulanır.
Kayropraktik Uzmanlık Gerektirir
Spinal manipülasyon başta olmak üzere manuel terapinin uygulandığı kayropraksi uzmanları özel eğitimlidir. Kas iskelet sistemi ve nörolojik testler (motor gücü, koordinasyon, patolojik refleksler, vb.) konusunda eğitim almışlardır. Kayropraktik tedavi ile birlikte kişiye uygun egzersiz programı da verilebilir. Kayropraktik tedavi diğer tıbbi tedavilerin yerini alabilecek bir tedavi şekli değildir. Bu nedenle kayropraktik uzmanı ile doktorunuz arasında koordinasyon önemlidir.
Kayropraktik Tedavisi Ne İşe Yarar?
Kayropraktik tedavi özellikle kronik ağrılar için başvurulabilen bir tamamlayıcı tedavi yöntemidir. Kayropraksi, vücudun kendi kendini iyileştirebilme yeteneğine odaklanır. Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz de önerilir. Kayropraktik tedavisi ile kas-sinir-iskelet sisteminin performans yeteneği geliştirilir, omurga dengelenir ve eklem hareket açıklığı arttırılır. Kayropraktik uzmanlarına göre, bu sayede vücuttaki diğer sistemlerin işleyişi gelişir.
Ağrılar kişinin günlük yaşam aktivitelerini olumsuz etkiler. Kayropraktik tedavide, ağrıların kaynağı tespit edilerek kas ve kemik ağrıları azaltılır, böylece yaşam kalitesi yükseltilebilir. Genel iyilik hali sağlanabilir.
Tıp dünyasında kayropraktik tedavinin böyle faydalarının ispatlanmadığını savunan bir görüş de mevcut.
Kayropraktik tedaviden sağlanabilecek faydalar şöyle sıralanabilir:
- Migren ve boyun kaynaklı baş ağrılarını azaltabilir.
- Duruş (postür) bozukluğunuzu düzeltebilir.
- Ağrılarınızı azaltabilir. Omurga ve diğer eklemler haraketliliğini iyileştirebilir.
Kayropraktik Tedavi Kimlere Uygulanır?
Kayropraktik tedavisi omurgaya odaklanırken buna bağlı olarak kaslar, sinirler ve eklemlerdeki ağrıları azaltmayı amaçlar. Aşağıdaki ağrılardan muzdarip olanlar için uygulanır:
- Sırt ağrısı
- Boyu ağrısı
- Omuz ağrısı
- Dirsek ağrısı
- Baş ağrısı
- Bacak ağrısı
- Kol ağrısı
- Tekrarlayan stres ve normal gündelik aktiviteler nedeniyle zorlanma ve burkulmalar
- Siyatik
- Omuz, sırt ve boyundaki hareket kısıtlılığı
Kayropraktik Tedavi Nasıl Yapılır?
Kayropraktik için öncelikle sağlık geçmişinizle ilgili detaylı öykü alınır ve fizik muayene yapılır. Artrit, kırık ve dolaşım bozukluğu olan kişilerin durumu ayrı değerlendirilir. Hamilelik, ameliyat geçmişi ve dolaşım sorunlarıyla ilgili de uzmana detaylı bilgi verilmelidir. Migren, uyku düzeni, diyet ve fiziksel aktivite düzeyiniz konusunda bilgi vermeniz yararlı olur. Muayenenin ardından detaylı bir program uzman tarafından hazırlanır. Kayropraktik muayenesi şu 3 bölümden oluşur:
Öykü: Ağrıların sıklığı ve süresi, belirtilerin şekilleri, ağrı bölgesi, ağrıyı iyileştiren ve kötüleştiren durumlar.
Hastalık Geçmişi: Aile öyküsü, beslenme alışkanlıkları, medikal, osteopati, kayropraktik gibi daha önce alınan tedaviler, meslek, psiko-sosyal durum.
Detaylı Fiziksel Muayene: Kayropraktik tedavi, eller ve dirsekler kullanılarak masa üzerinde yüz üstü uygulanabilir. Fizik tedavi modaliteleri tedaviye eklenebilir.
Kayropraktik uzmanlarının uyguladığı tedavi çeşitleri şunlardır:
- Manuel terapi
- Yumuşak doku terapisi
- Kişiye özel terapötik egzersiz programları
- Kişiye önerilen rahatlama pozisyonları ve ağrıyla başa çıkma stratejileri
Odağında omurga olan kayropraktik tedavide, ayak bileği, el bileği, diz, dirsek ve omuz da hedef alınarak tedavi uygulanabilir. Omurgaya uygulanan manipülasyon spinal manipülasyon terapisi olarak bilinir.
Kayropraktik tedavisinde kullanılan yöntemlerin amaçları ise şöyle açıklanabilir:
Manipülasyon: Ağrının azaltılması ve hareket aralığının artırılması için eklemler dikkatli bir şekilde hizalanır.
Yumuşak Doku Tedavisi: Kasları rahatlatmak, spazmları çözmek, kasları çevreleyen bağ dokusundaki gerilimi dindirmek için uygulanır.
Egzersiz ve Esneme: Eklem stabilitesini ve hareketliliğini yeniden sağlamak ve devam ettirmek için bir takım hareketler yapılır.
Eklem Destekleme/Bantlama (Kinezyo Bantlama): Özellikle burkulmalarda ve kasları iyileştirmede kinezyo bant gibi destekleyiciler kullanılır.
Beslenme ve Diyet Desteği: İnflamasyonu azaltmak, kilo yönetiminde sağlıklı beslenmeyi desteklemek için beslenme ve diyet uzmanlığı önerilir.
Kayropraktik uzmanı el basıncını kullanır. Tedavi esnasında ağrı hissedilmez ama manipülasyon hareketleri nedeniyle tıkırtı sesleri gelebilir. Birkaç gün olabileceği gibi birkaç ay da sürebilen bu tedavide fiziksel müdahaleler artarak kademeli olarak iyileşme amaçlanabilir.
Kayropraktik Zararlı mıdır?
“Kayropraktik zararlı mı?” sorusu şüphesiz merak edilir. Çünkü omurgaya yapılan müdahaleler akıllarda soru işaretlerine ve endişeye neden olabilir. Bu nedenle Ağrı konusunda uzman hekimler tarafından değerlendirilip hastanın kayropraktik tedaviyi almasının uygunluğuna karar verilmesi gerekir. Sonrasında kayropraksi uzmanları tarafından tedavi ve takip edilmesi önerilir. Kayropraktik tedavi, manipülasyon hareketlerinden kaynaklı ağrılar ve rahatsızlık hissi gibi bazı yan etkilere de neden olabilir. Kayropraktik tedavi, nadir de olsa sinir sıkışması ve felç gibi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Kayropraktik Tedavi ve Fizyoterapi Farkı
Kayropraktik ve fizyoterapi genellikle karıştırılır. İki tedavi yöntemi arasında kafa karışıklığının olması son derece olağandır. Fizyoterapi ve kayropraksi birbirinin alternatifi tedavi şekilleri değildir. Doktor tarafından değerlendirilirken hasta için öncelikle fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları önerilir. Tamamlayıcı tedavi olarak hasta için uygunsa kayropraksi de uygulanabilir.
