İkili tarama testi
Hamilelik anne adayı ve bebek için önemli bir süreçtir. Bu dönemde anne ve bebeğin sağlığı yakından takip edilmelidir. Bu takipte yapılması gereken testler vardır ve ihmal edilmemelidir. İşte bu testler hakkında bilmeniz gerekenler…
11.-14. haftalar
Hamileliğin ilk üç aylık bölümünde en önemli test, ikili tarama testidir. Burada, bebeğin ense kalınlığı ile bebeğin baş-popo mesafesi değerlendirilerek anneden alınan kandaki Beta HCG (human koryonik gonadotropin) ve PAPP-A (gebeliğe özgü plazma proteini-A) parametrelerine bakılır. İkili tarama testleri, özellikle Mongolizm denilen Trizomi 21 (Down Sendromu) ve Trizomi 18 gibi kromozom anormalliklerinin belirlenmesinde kullanılır. Kan testi ve ultrason ölçümünün aynı gün yapılması gerekir. Bu haftalarda, bebeğin burun kemiği ve doppler ile kalbe kan getiren duktus venosus kan akımına da bakılır. Bunlar da Down riski ile ilgili ilave bilgi sağlar.
16.-20. haftalar
Hamileliğin ikinci üç aylık bölümünde en önemli test üçlü ve dörtlü tarama testleridir. Üçlü/Dörtlü tarama testi ile Down Sendromu, genetik problemler, AFP (Alfa Feta Protein) ile nöral tüp defekti (ayrık omurga hastalığı) görülme riskleri saptanır. Bu testte, kandaki AFP, serbest estriol (uE3), Beta HCG ve İnhibin A düzeylerine bakılır. İkili ve üçlü/dörtlü testlerin sonucunda artmış risk görülüyorsa,11-14. haftalar arasında koryon villus örneklemesi (CVS) veya 15-22. haftalar arasında amniyosentez yapılır.
18.-22. haftalar
İleri düzey ultrasonografi ile bebeğin organlarına bakılır, beyinde-omurilikte, yüzde, kollar-bacaklarda, iç organlarda hayatı tehdit edecek ya da engelliliğe yol açacak önemli bir yapısal anormallik var mı değerlendirilir. Aynı zamanda kromozom anormallikleri için herhangi bir belirteç var mı diye bakılır. Her 100 bebekten 3'ünde doğumsal anormallikler olduğu, bunların da çoğunun ailesinde herhangi bir risk faktörü olmadığı düşünülürse her hamilenin 18-22. hamilelik haftaları arasında tercihen bir perinatologa detaylı ultrasonografi yaptırması uygundur.
24.-28. haftalar
Bu dönemde, annede hamileliğe bağlı diyabet gelişip gelişmediği saptanabilir. Plasentanın 24. haftadan itibaren büyümesiyle beraber, human plasental laktojen (hPL) denen bir hormon salgılanır. Şekere olan yatkınlık artar. Bu hormon, şekerin hücre içine girmesini engeller. 50 gr glukoz içirilerek yapılan şeker yüklemeden 1 saat sonra alınan kan şekerinin 140 mg/dL’nin üzerinde olduğu durumlarda, 100 gramlık glukoz testi yapılır. 100 gr glukoz yükleme testinde açlık ve şeker yükleme sonrası 1., 2., ve 3. saat bakılan kan şeker değerlerinden 2 veya daha fazlası sınır kabul edilen değerlerin üzerinde çıkarsa hamilelik diyabeti tanısı konulup, diyet ve egzersiz önerileri yapılır. Diyetle açlık ve tokluk şekerleri hedeflenen ölçüde kontrol edilemezse bir perinatolog veya endokrinoloji uzmanı ile beraberce insülin tedavisine başlanır. Bu haftalarda USG ile fetal büyüme, amniyotik sıvı, doppler ile de fetal kan akımı değerlendirilebilir.
