Hamile kalmayı düşünüyorsanız bu testlere dikkat!
Kadınlar anne olmayı düşünmeye başladıklarında hamilelik dönemi için kendileri ve doğacak bebekleriyle ilgili öncesinde tedbir almaya başlamalıdır. Sağlıklı bir hamilelik dönemi geçirebilmenin en önemli püf noktalarından biri; düzenli doktor kontrolünden geçer. Gebeliğin sağlıklı bir şekilde ilerleyebilmesi için hiç kuşkusuz yapılan kontrol ve testlerin önemi büyük. Doktor kontrolünde olan bir hamilenin aynı zamanda bebeğinin anomalilerini erken dönemde öğrenmesi ve gerekli durumlarda müdahale edebilmesi de mümkün hale gelir. Hamilelikle ilgili öncesi ve esnasında çeşitli testler yapılmalıdır.
Hamilelik öncesinde yapılacak testler
Hamile kalmadan önce rahim ağzı kanseri taramasına yönelik smear testi ve meme muayenesi yapılması gerekir. Kızamıkçık ve suçiçeği için bağışıklık olup olmadığı test edilir. Hamile adayı bağışık değilse, planlanan hamilelikten 1,5-3 ay öncesinden aşılanır. Anne adayının kilosundan diyetine, zararlı alışkanlıklarından kullandığı ilaçlara ve alması gerekli vitaminlere (örneğin günlük folik asit takviyesi) kadar pek çok faktör gözden geçirilir ve gerekli tavsiyelerde bulunulur. Diyabet, tansiyon, guatr gibi kronik sorunlar iyi kontrol altına alınıp öyle hamile kalmaları istenir.
Hamileyken yapılacak testler
Hamile olduğunuzu öğrenir öğrenmez yaptırmanız gereken şunlardır:
- Kan grubu, Rh ve atipik antikorlar
- Hemoglobin, hematokrit, beyaz küre, trombosit
- Tam idrar tetkiki ve idrar kültürü
- Sifiliz (VDRL) ve Rubella (kızamıkçık) antikoru
- HBs Ag (Hepatit B taşıyıcılığı araştırması) ve HIV
Kan grubu uyuşmazlığı durumunda ne yapılır?
Gebelikte en çok merak edilen konulardan biri de kan uyuşmazlığıdır. Anne adayının Rh negatif, baba adayının ise pozitif olduğu durumlarda kan grubu uyuşmazlığı gündeme gelir. Bebekte problem olmaması için bebek kan grubunun Rh pozitif olması, gebelik veya doğum sırasında bebek kanının anne kanına karışması ve yabancı bir kan grubu ile karşılaşan annenin bağışıklık sisteminin devreye girip antikor üretmesi gerekir. Antikorlar antijeni ortadan kaldırmak için annenin bağışıklık sistemi tarafından oluşturulur. Genellikle ilk gebeliklerde problem olmaz. Ancak yine de bu tip bir durumda mutlaka uzman bir perinatolog kontrolünde olunması ve uygun haftalarda gerekli tedavilerin yapılması gerekir.
Down Sendromu riski
Her 800 bebekten birisi Down Sendromu ile doğar. Günümüzde yaşa bakmaksızın tüm gebelere Down Sendromu tarama testleri yapılır. İkili test ve dörtlü test, Down Sendromunu yüzde 80-85 hassasiyetle tespit edebilir. Tarama testlerinde artmış bir risk söz konusu ise 11-14. haftalar arasında CVS (plasentadan küçük bir parça alınması), 15-22. haftalar arasında amniyosentez (fetusun etrafındaki sıvıdan örnek alınması) yapılabilir. Son dönemde ise yalnızca anne kanından fetal DNA’nın ayrıştırılarak Down Sendromu, Trizomi 18 ve Trizomi 13’e bakılması mümkün hale geldi. ‘Masif paralel sekanslama’ adı verilen bu sistem sadece annenin kan örneğini kullanarak bebekteki Down Sendromu riskini yüzde 100’e yakın (yüzde 99.8) bir oranla belirleyebilir.
Amniyosentez hangi durumlarda yapılır?
Hamilelikte Down Sendromu tarama testlerinde yüksek risk saptanması ya da ultrasonda şüpheli bir bulgu var olması durumunda amniyosentez ya da koryonik villus örneklemesi gibi girişimsel işlemlerin yapılması gerekir. Amniyosentezde ince bir iğne ile ultrason eşliğinde anne karnının uygun bir yerinden girilip, uterusa ulaşılır ve amniyon sıvısı alınır. Bu sıvıdaki hücreler incelenerek bebekte genetik bir sorun olup olmadığı ortaya çıkartılır. Genetik tanı amaçlı amniyosentez 15-20’nci hamilelik haftasında yapılır. Down sendromu ve major kromozomal defektler için test sonuçları genellikle 3 gün içerisinde elde edilebilir. Nadir kromozomal bozukluklar içinse süre 2 haftayı bulur.
