Hamilelik neredeyse tüm organları etkiler
Hamilelik anne veya anne adayının vücudunda bir dizi değişikliğe neden olur. Bunların bir bölümü yapısal değişikliklerken diğer bölümü işlevsel değişikliklerdir. Bu değişiklikler hamileliğin getirdiği fiziksel yükü karşılamak, doğum ve emzirme dönemi için hazırlıktır. Hamilelik sırasında görülen değişikler şöyledir…
Rahim büyür
Hamilelik sırasında salgılanan hormonların ve büyüyen fetusun etkisiyle rahmin boyu hamilelik sonunda 30 cm’ye, ağırlığı 1.000 grama kadar ulaşır. Doğumla beraber hızla küçülerek 3 ay sonra 90 gram ağırlığa düşer.
Bu tıkaç bebeği korur
Rahim ağzının kanlanması gebelik boyunca artar ve yumuşar; kanal, hormonların etkisiyle gebelik süresince salgılanan sümüksü tıkaçla (nişan) dolar. Bu tıkaç, rahmi ve bebeği dış ortamdan korumaya yardımcı olur.
Yumurtlama olmaz ama…
Gebelik sırasında yumurtlama olmaz. Yumurtalıklar gebeliğin devamı için gerekli olan östrojen ve progesteron hormonu salgılamaya devam eder.
Vajinal akıntı rengi koyulaşır
Gebelikte vajinada damarlanma dolayısıyla kanlanma artar. Vajinal akıntı koyu ve beyaz-sarı renktedir. Akıntı miktarı artar. Dış üreme organlarında damarlanma artar hatta bazen varisler izlenebilir. Hormonların etkisi ile organlar daha koyu bir renk alır.
Organ ve sistemlerdeki değişimler
Boşaltım sistemi: Böbreklere giden kan akımı arttığı için idrar miktarı artar. Büyüyen rahimin idrar kesesine yaptığı bası nedeniyle sık idrara çıkma gözlenir. Hormonların etkisi ile düz kaslar gevşeyerek idrar kesesinde (mesane) göllenmeye yol açar, ayrıca mesanede miksiyon (idrar yapma) sonrası kalan idrar varlığı nedeniyle idrar yolu enfeksiyonlarına yatkınlık artar.
Sindirim sistemi: Hormonların etkisi ile düz kaslarda gevşeme ve hareket azlığı görülür. Büyüyen rahmin yaptığı baskı nedeni ile mide ve bağırsak hareketleri yavaşlar. Bu nedenle mide yanması, şişkinlik, kabızlık şikâyetleri gebelikte artar. Ağızda tükürük salgısı artar. Diş etlerinde de kanama görülür. İyi bir ağız bakımı önemlidir.
Kas-iskelet sistemi: Hormonların etkisiyle kas-iskelet sisteminde gevşeme ve yumuşama görülür. Büyüyen karnın ağırlık merkezini değiştirmesi nedeniyle, gebe kadında dengeyi sağlayabilmek için bel ve omuzlar arkaya doğru bükülür. Bu da bel eklemindeki yükü artırır. Bel ağrılarına neden olabilir.
Kalp-damar sistemi: Kalbin yükü gebelikte artar. Kalp daha fazla kan pompalar. Atım sayısı artar.
Varis görülebilir
İleri hamilelik haftalarında anne sırtüstü yattığı zaman büyüyen karnın, rahmin arkasında bulunan büyük toplardamara yaptığı bası nedeniyle toplardamar akımında engellenme olabilir. Annenin ve bebeğin dolaşımının bozulma riski ortaya çıkabilir. Bu nedenle anne uyurken yan yatmalıdır. Ayrıca toplardamarlardan kalbe dönüşün bozulması nedeniyle bacaklarda varisler ortaya çıkabilir. Bu nedenle hamileler uzun süre hareketsiz ve ayakta kalmamalıdır.
Hamilelik kilolarına dikkat
Anne adaylarının tüm hamilelik süreci boyunca en çok üzerinde durdukları konu kilo alımıdır. Hamilelik öncesi vücut ağırlığı veya vücut kitle indeksi (VKİ) ortalama kilo artışını hesaplama yararlıdır. Anne adayı hamilelik başlangıcında zayıfsa (VKİ=20'nin altında ise) hamilelik boyunca ortalama 12-16 kg, normal ise (VKİ=20-24) 11-14 kg, fazla kilolu (VKİ=25-29,9) ise 7-11 kg, obez (VKİ=30 ve üzeri) ise 5-9 kilo almalıdır. Belirlenen sınırlar dışında kilo almak her zaman sağlıklı bir fetal gelişimin garantisi olmayacağı gibi beklenenden az kilo artışı da özellikle bebekte düşük doğum ağırlığına yol açabilir.
