Hamilelik diyabeti nedir?
Günümüzde diyabet hastalığı toplumda kalp ve damar hastalıkları gibi sık görülen hastalıklar listesinde ön sıralarda yer alır. Tip 1 diyabet insülinle tedavi edilirken, tip 2 tedavisinde ilaç, diyet ve spor önerilir. Ancak bir de hamilelikte ortaya çıkan diyabet var ki, hem anneye hem de bebeğe zarar verebilir. ‘Gestasyonel diyabet’ adı verilen hamilelik diyabeti bebeğin 4,5-5,5 kilo doğmasına, iç organlarda kalıcı hasar oluşmasına, doğumda kan şekerinin aşırı düşmesine ve başka metabolik sıkıntılara neden olabilir.
Fazla kilo hamilelik diyabeti nedeni
Hamilelik diyabetinin yarattığı risklere karşı özellikle kilolu anne adaylarına hamile kalmadan önce kilo vermeleri önerilir. İdeal kilolarında hamile kalanlar için risk daha az olur, ancak hamilelikte fazla kilo alındığında da hamilelik diyabeti riski artar. Hamilelik diyabeti tespit edilenlere vücut kitle indekslerine uygun diyet verilir ve aşırı kilo almamaları gerekir. Beslenme uzmanının desteği olmadan ve diyet yapılmadan şekerin kontrol altına alınması oldukça güçtür. Diyet yeterli olmuyorsa insülin tedavisine başlanabilir.
Hamilelikte şeker testi yaptırılmalı
Kadınların hamile kaldıktan sonra glukoz toleransının bozulması ya da hormonal değişikliklerle diyabete yatkınlığın artmasıyla gestasyonel diyabet ortaya çıkar. Tüm kadınlara hamileliğin 24-28. haftaları arasında şeker yükleme testi yaptırması önerilir.
Diyabet ilaçlarının kullanımı zararlı mı?
Diyet ve egzersiz kan şekerlerini kontrol altına alamazsa, insülin tedavisi verilmesi tercih edilir. Her ne kadar metformin etken maddeli şeker ilaçlarının hamilelerde güvenli olduğunu bildiren çalışmalar olsa da çoğu şeker hapları hamilelikte kullanımları güvenli kabul edilmediğinden tercih edilmez. Burada önemli olan; hamilelik öncesi şeker sorunu olup da hap kullanan kadınların hamile olduğunun anlaşılmasından itibaren kullandığı ilaçların kesilmesi ve şeker seviyelerinin insülin ve diyetle kontrol altına alınmasıdır. Bu durumda ilaçların mutlaka doktor kontrolünde kesilmesi gerekir.
Annenin kan şekeri bebeğe kilo aldırabilir
Hamilelik diyabeti, 35 yaşın üzerinde olan ve gebeliğinde aşırı kilo alan kişilerde daha fazla görülür. Bu durumda annede oluşan glukoz tolerans bozukluğu ve şeker yüksekliği bebeklerin iri olmasına, akciğer gelişimlerinin gecikmesine, kalp duvarlarının kalınlaşmasına, bazen kalpte büyümeye, doğumdan sonra ise hipoglisemi denilen kan şekerlerinin aşırı düşmesine ve solunum sıkıntılarına sebep olabilir. Bebeğin kan şekeri aşırı düştüğünde hemen müdahale edilmesi gerekir. Bebeğin bu sıkıntılara girmesini önlemek amacıyla annenin gebelik döneminde açlık-tokluk kan şekerinin düzenli takip edilmesi gerekir.
Hamilelik diyabeti geçer mi?
Hamilelik diyabeti sıklıkla doğumdan sonra geçer ama her zaman tamamen düzelmeyebilir. Beslenme, ilaç ve egzersiz önerileriyle kilo kontrolü sağlanmasının kan şekerinin normal sınırlara getirilmesinde önemi büyüktür. Hamilelik diyabeti olanlara sonraki yaşamlarında diyabete yakalanma risklerinin normal bireylerden daha yüksek olduğuna ilişkin bilgi verilir ve hayat boyu kan şekerini kontrol ettirmeleri gerektiği hatırlatılır.
