Gestasyonel diyabet nedir?
Gestasyonel diyabet (gebelik diyabeti), her 7 gebelikten birini etkileyen bir durumdur. Gebelik öncesinde diyabet (şeker hastalığı) rahatsızlığı olmayan kişilerde gestasyonel diyabet, ‘gebeliğin ikinci trimester ve sonrasındaki bir döneminde saptanmış kan şekeri yüksekliği’ olarak tanımlanır. İleri yaş, yüksek kilo ile gebe kalma, ailede diyabet öyküsü, yanlış beslenme gibi faktörler gestasyonel diyabet oluşumunu tetikleyebilir. Gestasyonel diyabette beslenme şekli çok önemlidir.
Gestasyonel diyabet tedavisi
Gestasyonel diyabet tedavisinde amaç; açlık ve tokluk kan şekeri düzeylerini normal sınırlarda tutarak bir yandan da annenin ve bebeğin gereksinimlerini karşılamak ve annenin kilo alış hızını kontrol altına almaktır. Tedavinin en önemli kısmı öğün düzeni ve alınan karbonhidrat miktarı ile cinsinin kontrolüdür. Buna göre beslenme tedavisinde dikkat edilmesi gereken noktalar şöyle sıralanabilir:
- 2-3 ana öğün ve 2-3 ara öğün olacak şekilde beslenilmeli.
- Öğünler arası 2-3 saat olmalı.
- Ara öğünler atlanmamalı.
- Tüm öğünlerde protein kaynaklarına yer verilmeli ve yeterli protein alımı sağlanmalı.
- Beslenme karbonhidrat ağırlıklı olmamalı.
- Tüketilen karbonhidratlar düşük glisemik indeksli olmalı; yani kan şekerini daha yavaş yükselten tam tahıllar, sebzeler tercih edilmeli.
- Özellikle sabah ve akşam öğünündeki karbonhidrat miktarı daha düşük olmalı.
- Beslenmede yeterli posa alımı sağlanmalı. Buna bağlı olarak sebze ve meyve tüketimi ihmal edilmemeli.
- Gece geç saatte atıştırmaktan ve özellikle geç saatte basit karbonhidrat alımından uzak durulmalı.
- Günlük en az 2,5 lt su tüketilmeli.
Gestasyonel diyabeti olanlar hangi besinleri tüketebilir?
İhtiyaçlar ve buna bağlı olarak porsiyonlar kişiden kişiye göre değişse de günlük karbonhidrat, protein, yağ alımı sağlanmalı. Buna göre her gün şu besin öğeleri alınmalıdır:
- Tam tahıllar (ekmekler, kuru baklagiller)
- Sebzeler
- Meyveler
- Süt ve ürünleri
- Et/tavuk/hindi/balık
- Yumurta
Gestasyonel diyabeti olanlar için tehlikeli besinler
Gestasyonel diyabette de kan şekerinin hızlı yükselmesine neden olan besinlerden kaçınılmalıdır. Bu besinler şöyle sıralanabilir:
- Bal
- Pekmez
- Şeker ve şekerli gıdalar
- Tatlılar
- Şekerli içecekler
- Beyaz unlu gıdalar
- Pirinç
- Patates gibi glisemik indeksi yüksek karbonhidratlar
Aynı grupta bulundukları diğer gıdalara göre yine kan şekerinin hızlı yükselmesine neden olan besinlere de gestasyonel diyabeti olanların dikkat etmesi gerekir. Meyve ve sebze de olsa dikkatle ve nadir tüketilmesi gereken besinler şunlardır:
- Muz
- İncir
- Dut
- Kavun
- Karpuz
- Üzüm
- Kuru meyveler
- Bezelye
- Havuç
- Mısır
