Kulaktan dolma bilgileri erken doğum belirtileri sanmayın
Anne ve babalar hamileliğin ardından bebeklerinin doğacağı günü iple çekerler. Fakat bazen minik misafir, beklenenden çok daha erken bir zamanda gelebilir. Bu durum da bebeğin bazı sağlık sorunları ile yüzleşebileceğinin habercisidir. Erken doğum; hamileliğin 20’nci haftadan sonra ve 37’nci haftadan önce sonlanmasını olarak tanımlanır. Günümüzde yaklaşık her yüz doğumdan 13’ü erken gerçekleşir. Anne karnındaki ve doğum sonrası ilk 28 gündeki bebek kayıplarının yüzde 80’inin nedeni, erken doğumdur. Günümüzde tüp bebek yönteminin kullanılması ve çoğul gebeliklerin artması erken doğum oranlarının artmasına neden oldu. Bu nedenle anne adaylarının erken doğum riskleri konusunda bilinçli olması çok önemli. Zira dünyada her yıl 13 milyon prematüre bebek doğuyor ve bu erken doğumlar bebeğin sağlığını riske atacak solunum, beyin içi kanamaları, görme kaybı, zeka ve motor fonksiyon bozuklukları, bağırsak problemleri gibi birçok faktörü de beraberinde getirir. Erken doğum ile ilgili toplumda pek çok yanlış bilgi mevcut. Bu yanlışlar şunlardır:
1. ‘Vajinal ultrason düşüğe ve erken doğuma neden olur’
Vajinal ultrason, hamilelik hakkında daha detaylı ve aydınlatıcı bilgiler veren bu amaçla kullanılan bir yöntem. Özellikle erken doğum tanısında rahim ağzı uzunluğunun ve açıklığının ölçülmesinde çok yararlı olur. Ancak probe denilen ultrason cihazının uç kısmı, vajene yerleştirilir, dolayısıyla çocuğun yerleştiği yer olan rahimle hiç ilgisi bulunmaz. Sonuçta; düşüğe neden olmadığı gibi düşüğün ve erken doğumun tanısında kullanılan en önemli ve güvenilir yöntemdir.
2. ‘Sürekli yatmak doğumu önler’
Tehdit durumunda kişinin fiziksel aktivasyonunu azaltması önerilir, ancak bu durum sürekli yatakta kalmak, hiç kalkmamak ve devamlı yatmak anlamına gelmez. Tam tersine sürekli hareketsizlik, pıhtılaşma problemlerine neden olabilir. Ayrıca tüm bilimsel kuruluşların da kabul ettiği gibi devamlı yatak istirahatinin erken doğumu önlemedeki etkisi son derece tartışmalı. Yapılması gereken bu dönemde spor yapmaktan, ağır iş ve fiziksel aktivasyondan kaçınmak daha sakin bir yaşam sürmek…
3. ‘Rahim ağzı dikişi erken doğumun kesin tedavisidir’
Rahim ağzına konulan dikişler sadece rahim ağzı yetmezliği veya rahim ağzında anatomik bir problemi olan kişilerdeki erken doğumu önlemede faydalı olur. Erken doğumun çok farklı sebepleri var ve rahim ağzına konulan dikişler hepsinde etkin değil.
4. ‘Diş çekimi erken doğuma neden olur’
Hamilelikte gelişen diş ve diş eti problemleri tedavi edilmezlerse erken doğuma neden olabilir. Bu nedenle en ideali, hamile kalmayı planlayan anne adaylarının gebelik öncesinde genel kontrollerin yanı sıra mutlaka diş hekimine de kontrol olmaları. Gebelik esnasında gelişen diş problemleri de doktorunuzun kontrolünde olmak kaydı ile en uygun şekilde hemen tedavi edilmeli.
5. ‘Antibiyotik kullanımı erken doğuma neden olur’
İlaçlar yerinde ve uygun kullanıldıklarında faydalı kimyasallardır. Hamilelikte antibiyotik kullanımı, uygun doz ve zamanda kullanıldığında pek çok fayda sağlar. Mesela hamilelik sırasında oluşan genital ve idrar yolu enfeksiyonları uygun antibiyotik ve ilaçlarla tedavi edilmezlerse erken doğum nedeni olabilir. Bu yüzden gebelikte kullanılacak tüm ilaçları doktorunuzun kontrolünde kullanmalısınız.
6. ‘Erken doğum ağrı ile başlar’
Doğum eyleminin başladığını gösteren bazı belirtiler vardır ve ağrı bunlardan en önemlisidir. Ağrı belirtisi sık karşılaşılsa da her doğum ağrı ile başlamaz. Bebeğin suyunun gelmesi de bir doğum başlangıç belirtisi ve ağrısız olur. Ayrıca kanama olabilir ve bu da eylemin başladığını gösterse de bu duruma ağrı eşlik etmeyebilir. Rahim ağzı yetmezliklerinde ise erken doğum ağrısız olur ve sadece bası hissi oluşur.
7. ‘Erken doğumu önlemek için kullanılan iğneler, haplardan daha etkili’
Erken doğum eylemini durdurmak için eylemin sebebine ve hamileliğin haftasına göre kullanılan ilaçlar farklı olabilir. Kullanılan ilaçların formu etkinliklerini değiştirmez veya birbirine üstün değiller. Duruma göre farklı formda da olsalar doğum eylemini durdurmada aynı etkiye sahipler.
8. ‘Yiyecek ve içeceklerin erken doğum ile bağlantısı yoktur’
Hamilelikte beslenme hem anne hem de bebeğin sağlıklı olması açısından önemli. Bununla beraber hamileliğin sağlıkla devamı açısından da önem taşır. Sigara, çay ve kahvenin içinde olan kafein direkt olarak rahim kasında kasılmaya neden olabilir. Ayrıca çok faydalı olan bitki çaylarından bazıları mesela; ada çayı, ökse otu, pelin otu, rezene, aloe vera, fesleğen, ginseng, kekik, meyan kökü gibi bitkiler ve hurma fazla ve devamlı alındıklarında aynı etkiyi yapabilir. Bazı yiyecekler de içinde taşıyabilecekleri kimi mikroplar nedeni ile bağırsaklarda hareketlenmeye, ishale veya uterin kasılmalara neden olarak erken doğum etkeni olabilir. Mesela az pişmiş et ve yumurta, sakatatlar, kabuklu deniz ürünleri, pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri gibi. Bu nedenle gebelik süresince alınan gıdalar ve içecekler konusunda doktorunuzun önerilerine uymanız büyük önem taşır.
9. ‘Gebelikte cinsel ilişki erken doğuma neden olur’
Normal hamilelik süresince anne adayı kendini rahat hissettiği ve hamilelikte bir sorun olmadığı sürece cinsel ilişkinin bir mahsuru bulunmaz. Sadece gebelikte bir risk ortaya çıkarsa, gerekli hallerde doktorunuz cinsel ilişkiye kısıtlama getirebilir. Bunun dışında cinsel ilişki erken doğum nedeni değil, erken doğum riski varsa diğer fiziksel aktivitelerin belirli bir süre kısıtlanması gibi cinsel ilişki de kısıtlanabilir.
10. ‘Yolculuk erken doğuma neden olur’
Hamilelikte normal toplu taşıma araçları ile yolculuk yapılabilir. Hamileliğin ilerleyen haftalarına kadar yolculuk bir problem yaratmaz. 34’üncü haftadan sonra olası doğum ihtimalinin yüksek olması nedeni ile beklenmeyen bir zaman ve ortamda doğumun başlama ihtimali göz önüne alınarak uzun seyahatler önerilmez. Bunun dışında belirtiler varsa doktorunuz yolculuk yapmanıza kısıtlama getirebilir. Bu kısıtlama, risk olduğunda ve fiziksel aktivasyonu azaltmak amacı ile yapılan bir uygulama. Önemli bir kaza veya yaralanma olmadığı müddetçe yolculuk, tek başına erken doğum sebebi olarak kabul edilmez.
Erken doğum nedenleri
Erken doğum için en büyük risk taşıyan anneler daha önce erken doğum öyküsü olanlar, çoğul gebeler, bebeğin suyu fazla olanlardır. Diğer faktörleri ise şunladır:
- Anne adayının kronik hastalıkları (özellikle yüksek tansiyon)
- Genital sistem enfeksiyonları
- İdrar yolu enfeksiyonları
- Diş hastalıkları ve enfeksiyonları
- Sigara, alkol, uyuşturucu kullanımı, aşırı kafein alımı
- Rahim şekil bozuklukları
- Rahim ağzı yetersizlikleri
- Yetersiz/sağlıksız beslenme vs.
Erken doğumu önlemenin yolu ise hamileliğin ilk günlerinden itibaren doktor kontrollerini ihmal etmemekten geçer. Bu dönemde hayat tarzınızdan, beslenmenize, kullanılan ilaçlardan seyahatlerinize kadar doktorunuzla işbirliği içinde olmak erken doğumun önlenmesi ve tedavisinde çok önemli.
