Ergoterapi Nedir?
Ergoterapi, adını son yıllarda daha çok duyduğumuz bir bütünlüklü tedavidir. İngilizce’de ‘occupational therapy’ olarak bilinen ergoterapi, günlük fiziksel aktivitelerini yerine getirmekte bir engeli olan kişiler için uygulanır. Bir ağrı, yaralanma, hastalık, engel gibi durumlarda ortaya çıkan hareket kısıtlıklarına karşı geliştirilen ergoterapi, pek çok çocuk, yaşlı ve engelli bireylerde etkili sonuçlar elde edilmesini sağlar.
Ergoterapide kişilerin ilgi ve ihtiyaçlarına göre günlük aktivitelerin istenilen düzeylere çıkartılmasıyla günlük yaşama dahil olmaları amaçlanır. Ergoterapi uygulanan kişilere belirli cihazlar ve aparatlar yardımıyla ihtiyaçlarını giderebilmeleri imkanı sağlanır.
Ergoterapi aslında okulda, evde, işte, vb. yerlerde nasıl uyum sağlanacağını öğreten bir tedavi şeklidir. İhtiyaç durumunda ergoterapi tedavisi kapsamında yardımcı cihazlar kullanılır. Ergoterapinin uygulanma amaçları şöyle sıralanabilir:
- Ofis işlerini yapabilmek
- Banyo yapabilmek
- Giyinebilmek
- Boş zamanlarında aktivite yapabilmek
- Başkalarından yardım almadan yemek yiyebilmek
- Çamaşır yıkayabilmek
- Evde temizlik yapabilmek
- Araba kullanabilmek
- Yemek yapabilmek
Ergoterapi;
- Yaralı bir çalışanın mesleğini ve ihtiyaç duyduğu becerileri yeniden kazanmasına yardımcı olur,
- İleri yaştaki kişilere bilişsel ve fiziksel değişikler konusunda destek sağlar,
- Bir çocuğun okula ve sosyal ortamlara katılmaları sağlar.
Ergoterapi çocukların oyun oynayabilmesine ve günlük aktivitelerini yerine getirmede yardımcı olurken okul performanslarını artırır. Başarı ve özgüven artışı yaşayan bu çocuklarda şöyle gelişimler görülür:
- Çocuklar oyuncakları kavrayıp bırakabilir, el yazısı yazmak veya bilgisayar kullanmak için motor becerileri gelişebilir.
- El-göz koordinasyonu gelişir. Bu sayede okuldaki becerileri gelişebilir, top oynayabilir.
- Banyo yapabilir, giyinebilir, diş fırçalayabilir ve kendi kendine beslenebilir.
- Tekerli sandalye, atel, banyo ekipmanları, iletişim ekipmanları gibi yardımcılarla kendi kendilerine hareket edebilirler.
Çocuklarda ergoterapide konuşma önemli bir yer tutar. Konuşma daha çok dikkat, hafıza, görsel ve işitsel sisteme bağlıdır. Ergoterapi de çocuğun gelişiminin konuşma ve iletişimle ilgili yönlerini iyileştirmeye çalışır.
Ergoterapi ile Fizik Tedavi Arasındaki Farklar
Ergoterapi, Ergoterapi lisans eğitimi almış kişiler tarafından uygulanır. Yani bu tedaviyi uygulayabilmek için Ergoterapi bölümü okumak gerekir. Ergoterapistler olarak da bilinen bu kişiler, kendi içlerinde de farklı alanlarla ilgilenebilirler. Örneğin; görme sorunu olan kişiler için daha fazla el terapisine odaklanabilirler veya bazıları konuşma sorunu olan çocuklar için konuşma terapisine yönelirler. Ergoterapi uzmanları genellikle doktorlar, fizyoterapistler, psikologlar ve diğer sağlık çalışanlarıyla birlikte çalışırlar.
Ergoterapi Kimlere Uygulanır?
Ergoterapi çocuklardan gençlere, orta yaş ve ileri yaştaki yetişkinlere kadar her yaştan ihtiyacı olan kişiye uygulanabilir. Daha çok ergoterapiye ihtiyaç duyulan yetişkin rahatsızlıkları şunlardır:
- Felç
- Artrit
- Kronik ağrı sendromu
- Beyin hasarı
- Görme kaybı
- Omurilik yaralanması
- Eklem sorunları
- Kemik kırılmaları
- Ortopedik sorunlar
- Alzheimer
- Denge problemleri
- Kanser
- Diyabet
- Multipl skleroz (MS)
- Serebral palsi
- Ameliyat sonrası sorunlar
- Travmatik ampütasyon
- Ciddi el yaralanmaları
- Otizm
- Doğumsal hastalıklar
- Çocukluk romatizması (juvenil idiopatik artrit)
- Ciddi yaralanmalar ve yanıklar
- Gelişim bozuklukları
- Spina bfida
Ergoterapi Nasıl Uygulanır?
Öncelikle ergoterapistler, kişinin hareketleri nasıl yaptığına bakar ve bunu geliştirmeyi hedefler. Yani kişinin hareketleri daha kolay veya daha az acı verici şekilde yapabilmesini iyileştirmeye çalışır.
İlk görüşmede ihtiyaçlar belirlenir. Daha sonrasında ergoterapi aktivitelerine geçmeden önce ergoterapist, terapiyi alacak kişiyi kendi alanında ziyaret edebilir. Bu birey bir çocuksa ergoterapist okula gidebilir, yaşlı bir kişi için eve ziyaret gerçekleştirebilir. Herhangi bir bastona veya mobilya gibi ürünlere ihtiyaç varsa bunlar giderilir. Günlük işlerin nasıl daha iyi yapılabileceğini söylerler. Ardından bir terapi planı hazırlanır. Motor becerilerin ve el-göz koordinasyonun geliştirilmesi için uygulama yapılır. Ergoterapi kapsamında şu iyileştirmeler yapılabilir:
- Yüksek klozetler veya tekerlekli sandalyeler için yardımcı aparatların nasıl kullanılacağı öğrenilebilir.
- Yaşı ileride olan kişilerin evlerinde veya halka çık alanlarda düşmelerini önlemeye yardımcı olunabilir.
- Gömlek iliklemek, ayakkabı bağlamak, duşa girip çıkmak ve bilgisayarda çalışmanın yeni yolları öğrenebilir.
- İlaç ve ev aletlerinin kullanılabilmesi sağlanabilir.
- Felç geçirmiş kişilerin dengelerinin sağlanması, evlerinde yaralanmalarının engellenmesi, kaslarının güçlendirilmesi, hafıza ve konuşmak sorunlarına uyum sağlanması için eğitim verilebilir.
- Davranış bozukluğu olan çocuklarda, örneğin başkalarına vurma gibi, sorunlar giderilebilir.
- El-göz koordinasyonun sağlanması için aktiviteler yapılır.
- Kalemi kavrayabilmek gibi eylemler için motor beceriler üzerine pratik yapılır.
