Yazı İçeriği

Doğum Kontrol Hapı Nedir?

Doğum Kontrol Hapı Çeşitleri Nelerdir?

Doğum Kontrol Hapı Nasıl Kullanılır?

Doğum Kontrol Hapı Ne Zaman Kullanılır?

Doğum Kontrol Hapı Yan Etkileri

Hamile Kalmamak İçin Ne Yapılır?

Yeni Başlayanlar İçin Doğum Kontrol Hapı Rehberi

Doğum Kontrol Hapı Ne İşe Yarar?

Doğum Kontrol Hapı Zararları

Doğum Kontrol Hapı Adeti Geciktirir mi?

Doğum Kontrol Hapı Aldıktan Sonra Ne Zaman İlişkiye Girilir?

Hangi Durumlarda Doğum Kontrol Hapı Kullanılmamalıdır?

Doğum Kontrol Haplarının Etkisini Azaltan İlaçlar Nelerdir?

Doğum Kontrol Hapı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Doğum Kontrol Hapı Nedir?

Doğum kontrol hapı, kadınlar tarafından kullanılan, korunmasız cinsel ilişkiye rağmen gebeliğin oluşmasını çok yüksek bir oranda önleyebilen, bir östrojen ve bir progestojenin kombinasyonu veya yalnızca progestojenin içeren bir doğum kontrol yöntemidir.

Hapların içeriğinde bulunan hormonlar sentetik hormonlardır ve kadın vücudunda üretilen doğal formları ile aynı etkiyi gösterir.

Doğum kontrol hapları istenmeyen gebeliklerin oluşmasını önlemenin yanı sıra çeşitli hormonal dengesizlikleri düzenleyerek adet döneminde görülen çeşitli sağlık sorunlarının giderilmesine de yardımcı olur.


Doğum Kontrol Hapı Çeşitleri Nelerdir?

Doğum kontrol haplarının; kullanım amacına, kullanım şekline ve içeriğine göre farklı türleri bulunur. İki çeşit doğum kontrol hapları vardır.

  • Kombine Doğum Kontrol Hapları,
  • Sadece Progesteron İçeren Doğum Kontrol Hapları.

Kombine Doğum Kontrol Hapları

Aile planlaması amacıyla en sık kullanılan yöntemlerden biridir. Bu haplar, östrojen ve progesteron hormonları içerir. Bu ilaçlar monofazik ve multifazik olmak üzere iki alt gruba ayrılır. Monofazik doğum kontrol ilaçlarının kutu içeriği tamamen aynıdır. 21 tabletten oluşur ve kolay kullanım için hapların her birinin üzerinde gün isimleri bulunur. Multifazik doğum kontrol haplarında ise 30 tablet bulunur ve bu ilaçların 7 tanesi diğer 21’inde farklı içeriğe sahiptir. Bu tür ilaçların üzerinde sıralı rakamlar bulunur ve ilaç, bu sıraya göre alınmalıdır.

Sadece Progesteron İçeren Doğum Kontrol Hapları 

Sadece progesteron içeren haplar, östrojen içermez ve genellikle östrojen içeren hapları tolere edemeyen veya kullanmaktan kaçınması gereken kadınlar için tercih edilir. Bu haplar, her gün aynı saatte alındığında oldukça etkilidir. Progesteron, rahim mukozasını incelterek ve servikal mukusun kıvamını yoğunlaştırarak sperm geçişini zorlaştırır.

Acil Kontrasepsiyon Hapları

Korunmasız cinsel ilişkiden sonra, sürdürülmesi kesinlikle istenmeyen gebeliklerin, implantasyondan önce önlenmesidir. Acil kontrasepsiyon gebelik oluştuktan sonra asla etkili değildir, bu durumlarda kullanılmaz ve bu nedenle de düşük yaptırıcı değildir. Bu amaçla girilen cinsel ilişkinin ardından olası gebeliğin engellenmesi için kullanılan yüksek dozda progesteron içeren, halk arasında ertesi gün hapı olarak da bilinen ilaçlar kullanılabilir. 

Her gün ve düzenli olarak kullanılmaz. Gebeliği önleme konusundaki etkinliği, ilacın ne zaman kullanıldığı ile doğrudan ilişkilidir. Ertesi gün hapları, korunmasız girilen cinsel ilişkiden sonra, mümkün olan en kısa sürede alınmalıdır. Hapın etki edebilmesi için cinsel ilişkiden sonra en fazla 72 saat içinde alınmalıdır. 72 saat geçtikten ve gebelik oluştuktan sonra etkili değildir. Ertesi gün hapı, birincil doğum kontrol yöntemi olarak değil, yalnızca acil doğum kontrolüne yöneliktir. Çünkü içerdiği hormonlar nedeniyle kanamalar ve adet düzensizlikleri meydana getirebilir.

Doğum Kontrol Hapı Nasıl Kullanılır?

“Doğum kontrol hapı nasıl kullanılır?” sorusu pek çok kişinin kafasında bir soru işaretidir. Doğum kontrolünü amaçlayan kadınların hapların kullanımı konusunda bilmesi gereken noktalar; hapların adet kanamasının başlangıcının ilk 5 günü içerisinde, hatta mümkünse 1’inci ile 2’nci günlerde alınmasıdır. 

Diğer önemli bir nokta ise bu hapların her gün 1 kez ve aynı saatlerde alınmasıdır. Bu ilaçların bir aylık kutusu genellikle 21 ila 28 adet hap içerir. 21 adet içeren doğum kontrol hapı kullananlar; birinci kutu bittikten sonra hapı kullanmaya 1 hafta ara vermelidir. Bu bir haftalık süreçte herhangi bir gün içinde adet görülür ve bu kez adetin başladığı gün dikkate alınmadan önceki kutunun bitiminden 7 gün sonra, yani 8’inci günde yeni kutuya başlanır. 
Yeni kutuya başlamak için adet kanamasının bitmesini beklemeye gerek yoktur. Adetin ilk günü ilaç kullanımı sadece yeni başlayanlar için geçerlidir. Daha sonraki kullanımlarda adet günü dikkate alınmadan hap kullanılmaya devam edilir. Adet kanaması azalarak devam etse dahi 7 günlük aranın ardından doğum kontrol hapı kullanımına devam edilmelidir. 
 

28 tabletten oluşan doğum kontrol hapları ise aylık tüm döngüyü kapsar. 28 günlük bir kutunun bitmesinin ardından ara vermeden ilaç kullanımına devam edilir. 28 tablet içeren ilaçlarda son 4-7 tablet çoğunlukla demir ilacı içerir. Adet kanaması sırasında vücuttan atılan kanın yeniden yapılmasını hızlandıran demirin, gebeliği önlemek gibi bir etkisi yoktur. Dolayısıyla kutunun bitmesinin ardından ara vermeden ilaç kullanımına devam edilir.
Doğum kontrol hapı kullananlar doktorlarına hangi doğum hapını kullandıklarını söyleyerek, ne kadar süreyle kullanacaklarından emin olmalıdırlar.
Konvansiyonel paketleme haplar günlük olarak alınır ve eskisi bitince, yani 28 günde bir yeni bir pakete başlanır. Kanama, her ay son 4 ila 7 aktif olmayan hapın alındığı hafta boyunca meydana gelir.
 

Sürekli dozlama veya uzatılmış döngü kombine doğum kontrol haplarında kanama genellikle, aktif olmayan hapların alındığı 7 gün boyunca yılda sadece 4 kez meydana gelir. Sürekli dozlama ve uzatılmış döngü hapları, menstrüasyonun baskılanması sürecinde rahim fibroidlerine bağlı aşırı kanamanın önlenmesi ve tedavisi, menstrüel migrenin önlenmesi, aralarında nöbetlerin de bulunduğu birtakım tıbbi koşulların menstrüasyonla ilişkili ağırlaşmasının kontrol altına alınması ve endometriozis ile ilgili ağrıdan kurtulma gibi durumlarda yardımcı olabilir.

Doğum Kontrol Hapı Ne Zaman Kullanılır?

Doğum kontrol hapı ne zaman kullanılır sorusunun yanıtı şöyledir: Hapların adet kanamasının başlangıcının ilk 5 günü içerisinde, hatta mümkünse 1’inci ile 2’nci günlerde alınmalıdır. Diğer önemli bir nokta ise bu hapların her gün 1 kez ve aynı saatlerde alınmasıdır.

Doğum kontrol hapına başlamak isteyen kişinin doktorundan kombine doğum kontrol hapları için bir reçete talep etmesi gereklidir. Sağlık uzmanı, kişinin tansiyonu ile kilosunu kontrol eder ve aldığı ilaçlar da dahil olmak üzere tıbbi geçmişini gözden geçirir.

Doktor; hangi kombinasyon doğum kontrol hapının kişi için doğru olduğunu belirlemeye yardımcı olmak üzere kullanacak kişinin endişelerini ve tercihlerini de sorar. Doktorlar sıklıkla hem hamileliği önlemeye yardımcı olacak, hem de kişiye doğum kontrolü dışında önemli faydalar sağlayacak ve yan etkileri en aza indirecek, en düşük hormon dozuna sahip hapları önerir.

Doğum Kontrol Hapı Yan Etkileri

Doğum kontrol hapları içerisinde bulunun hormon çeşitlerine bağlı olarak farklı yan etkilere neden olabilirler. Doğum kontrol hapı yan etkileri:

  • Ruh Hali Değişiklikleri,
  • Mide Bulantısı,
  • Baş Ağrıları,
  • Cinsel İsteksizlik,
  • Adet Döngüsünde Değişiklikler,
  • Kilo Alımı,
  • Göğüslerde Hassasiyet,
  • Cilt Değişiklikleri,
  • Kan Pıhtılaşma Riski, 
  • Vitamin ve Mineral Seviyelerinde Azalma.

Ruh Hali Değişiklikleri

Doğum kontrol haplarının yan etkilerinden biri bazı kadınlarda ruh hali değişikliklerine neden olmasıdır Ruh hali değişiklikleri doğum kontrol haplarının içerisinde bulunan hormonlar nedeniyle yaşanır. Doğum kontrol haplarının neden olduğu ruh hali değişiklikleri arasında anksiyete, depresyon belirtileri, ruh hali dalgalanmaları bulunur. Ruh hali değişiklikleri bilhassa doğum kontrol haplarında bulunan östrojen ve progesteron hormonlarının beyindeki nörotransmitter dengesini değiştirmesinden kaynaklanır.

Mide Bulantısı

Doğum kontrol haplarının yol açtığı mide bulantısı hap alımının ilk haftalarında yaşanır. Mide bulantısının nedeni doğum kontrol haplarında kullanılan östrojen hormonudur. Bu hormon, mideyi etkileyerek mide bulantısına yol açar.

Baş Ağrıları

Doğum kontrol hapları bilhassa migreni olan kişilerde baş ağrısı yapabilir ve migren ataklarına neden olabilir. Haplardaki hormonların, kan damarlarını etkilemesi sonucunda migren atakları yaşanır ya da baş ağrısının yaşanma sıklığı artar. 

Cinsel İsteksizlik

Doğum kontrol haplarının bir diğer yan etkisi ise bazı kişilerde cinsel isteksizliğe yol açmasıdır. Cinsel isteksizlik yine bu haplarda kullanılan hormonların etkisiyle yaşanır. Haplarda kullanılan etken maddeler, testosteron seviyesini düşürerek cinsel isteği azaltır. 

Adet Döngüsünde Değişiklikler

Doğum kontrol hapları adet döngüsünü düzenlemek için kullanılmasına rağmen, bazı kadınlarda düzensiz kanamalar, ara kanamalar veya adet kanamasının tamamen durması gibi yan etkilere neden olabilir.

Kilo Alımı

Doğum kontrol ilacı kullanımı bir yan etki olarak kilo alımına neden olabilir. Bunun nedeni yine doğum kontrol haplarında bulunan hormonlardan kaynaklanır. Doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda vücutta su tutulumu ve iştah artabilir. Bu değişiklikler bazen hafif kilo alımına sebep olabilir. 

Göğüslerde Hassasiyet Artış

Doğum kontrol ilaçlarının yan etkilerinden biri de göğüslerdeki hassasiyet ve şişmedir. 

Cilt Değişiklikleri

Doğum kontrol hapı kullanımı sivilcelerde artışa ya da azalmaya neden olabilir. Bu durum kullanılan doğum kontrol hapının hormonal bileşenlerine bağlı olarak değişir.

Kan Pıhtılaşma Riski 

Doğum kontrol hapları, özellikle belli bir yaştan sonra veya sigara içenlerde kan pıhtılaşma riskini artırabilir. Bu durum; pulmoner emboli, derin ven trombozu ve inme riskinde artışa neden olabilir.

Vitamin ve Mineral Seviyelerinde Azalma 

Doğum kontrol hapı uzun yıllar boyunca kullanıldığında; B12 vitamini, folat, magnezyum ve çinko seviyelerinde düşüşlere neden olabilir.
Saydığımız doğum kontrol hapı yan etkileri, kullanan her kadında görülmez. Yan etki yaşanması kişiden kişiye değişir. Bazı kadınlarda hiçbir yan etki görülmezken bazı kadınlarda birkaç yan etki birden görülebilir.

Doğum kontrol haplarının kullanımı ve olası yan etkileri konusunda en iyi bilgiyi kadın kadın hastalıkları ve doğum doktorunuzdan alabilirsiniz.

Hamile Kalmamak İçin Ne Yapılır?

Hamile kalmamak için pek çok gebelik önleme yönteminden biri kullanılabilir. Gebelikten korunma yöntemleri arasında şunlar bulunur: 

  • Doğum Kontrol Hapları
  • Bariyer Çözümleri,
  • Rahim İçi Araçlar,
  • Döngü Takibi,
  • Acil Kontraseptifler
  • Sterilizasyon.

Doğum Kontrol Hapları

Hamile kalmamak için kullanılan yöntemlerden ilki doğum kontrol hapları, vajinal halkalar ve deri altı implantlar gibi hormonlar üzerinden etki gösteren yöntemlerdir. Bu yöntemler vücuttaki hormon seviyelerini değiştirerek yumurtlamayı engeller.

Bariyer Çözümleri 

Kondomlar, diyaframlar ya da kadın prezervatifleri gibi bariyer görevi gören yöntemler, spermin yumurtayla buluşmasını fiziksel olarak engeller ve yumurta ile spermin buluşmamasını sağlar. 

Rahim İçi Araçlar

Hamile kalmamak için ne yapılır sorusunun bir diğer yanıtı. bakır içeren veya hormon salgılayan rahim içi araçların kullanılmasıdır. Bu araçlar fertilizasyonu engelleyerek veya rahim kimyasını değiştirerek etkili olur.

Döngü Takibi

Döngü takibi geleneksel ve doğal doğum kontrol yöntemlerinden biridir ve döllenmenin gerçekleşmeyeceği dönemlerde cinsel ilişkiye girilmesine dayanır.

Acil Kontraseptifler

Cinsel ilişkiden sonra kullanılan acil kontraseptif haplar, ovülasyonu geciktirerek veya durdurarak etki gösterir. Bu yöntemler sadece çok acil durumlarda ve nadiren kullanılmalıdır. Bu haplar genellikle ertesi gün hapı olarak bilinir.

Sterilizasyon

Gebeliğe karşı kalıcı ve etkili bir çözüm arayanlar erkeklerde vazektomi ve kadınlarda tüp bağlatma işlemleri yaptırabilir.
 

Yeni Başlayanlar İçin Doğum Kontrol Hapı Rehberi

Yeni başlayanlar doğum kontrol hapı kullanırken bunlara dikkat etmelidir:

  • Doğum kontrol hapınızı her gün aynı saatte alın. Böylece bu bir alışkanlık haline gelir ve hapı alma zamanını unutma ihtimaliniz azalır. Mesela hapı her gün kahvaltıdan hemen sonra almaya başlarsanız bu bir alışkanlık haline gelir. 
  • Doğum kontrol hapları hormonlarla ilgili ilaçlardır. Bu nedenle bu ilaçlar doğru şekilde kullanıldığında tüm etkilerinden yararlanılabilir. Bu nedenle doktorunuz nasıl kullanmanızı önerdiyse, en ufak bir değişiklik yapmadan hep o şekilde kullanın. 
  • Kombinasyon doğum kontrol hapları kullanırken paketteki aktif ve inaktif ilaçların tamamını, belirtilen tarihlere göre tamamen kullanılmalıdır. Kullanılan paketteki tüm ilaçlar bittiğinde hemen bir sonraki gün yeni pakete başlamalısınız. 
  • Doğum kontrol hapı kullanırken ilaç almayı hiç aksatmamalısınız. Mesela aktif bir hapı almayı unuttuysanız, hekiminiz özel bir uyarıda bulunmadıysa hatırladığınız anda ilacı hemen almalısınız. Aynı gün içinde iki aktif hap alacak olsanız bile ilacı almalısınız. 
  • Paketin geri kalanı ise, unutma olayını iki hap alarak her düzelttiğiniz için unutmadan önceki normal düzeninize uygun tarihlerde almalısınız. 
  • Hapın alınma zamanını 12 saatten daha uzun süre bir süre boyunca unuttuysanız, 7 gün boyunca prezervtif gibi yedek bir doğum kontrol yöntemi uygulamalısınız.
  • Birden fazla aktif hapı kaçıran kişiler kaçırdıkları son hapı hemen almalıdır. Paketin geri kalanını her zamanki gibi kullanılmalıdır. Yine 7 gün boyunca yedek bir doğum kontrol yöntemine başvurulmalıdır. 
  • Doğum kontrol hapınızdaki ilaçlar bitmeden yeni bir kutu ilaç alın ve yanınızda bulundurun. Böylece elinizde ilaç olacağı için arada bir boşluk yaratma ihtimaliniz azalır. 
  • Kombinasyon doğum kontrol hapını yuttuktan sonraki 2 saat içinde kustuysanız ya da ilacı aldığınız gün içerisinde 2 veya daha fazla defa kez kustuysanız hapı kaçırmış sayılırsınız. Bu durumda yukarıda açıkladığımız hap kaçırma prosedürlerini uygulayın.

Doğum Kontrol Hapı Ne İşe Yarar?

Kombine doğum kontrol hapları, güvenilir bir doğum kontrol yöntemidir. Ancak “Doğum kontrol hapı ne işe yarar?” sorusunun pek çok yanıtı bulunur.

  • Doğum kontrol hapları adet kramplarının yani dismenorenin daha az şiddetli olmasını sağlar,
  • Polikistik over sendromunun neden olduğu androjen üretimini azaltır,
  • Rahim miyomlarına ve diğer nedenlere bağlı ağır adet kanamasında ve buna bağlı demir eksikliği anemisini azaltır,
  • Premenstrual sendromdan yani adet öncesi sendromun daha kısa, daha hafif geçirilmesi sağlar, 
  • Menopoza yaklaşan yani perimenopoz dönemine giren kadınlar için aylık döngüsünün daha iyi kontrolünü sağlar.
  • Farklı kombinasyon doğum kontrol hapları farklı dozlarda östrojen ve progesteron içerir. Sürekli kullanılan veya uzatılmış döngüye sahip olan haplar aynı zamanda kişinin her yıl yaşadığı adet sayısını azaltmaya da olanak tanır.

Kombinasyon doğum kontrol hapları kullanmak isteyen kişiler kendilerine en uygun hapı bulmak için mutlaka doktorlarından randevu almalıdır.

Doğum Kontrol Hapı Zararları

Doğum kontrol hapları, kullanan kişinin sağlık geçmişine bağlı olarak bazı yan etkilere ya da zararlara neden olabilir. Doğum kontrol hapının olası zararları arasında şunlar bulunur:

  • Baş Ağrısı ve Mide Bulantısı Gibi Hafif Yan Etkiler,
  • Kan Pıhtılaşma Riskinde Artış,
  • Kalp krizi ve Felç Riskini Artırabilir,
  • Meme Kanseri Riskini Artırabilir,
  • Karaciğere Zarar Verebilir.

Baş Ağrısı ve Mide Bulantısı Gibi Hafif Yan Etkiler

Doğum kontrol hapı kuallanımı baş ağrısı, mide bulantısı ve duygusal dalgalanmalar gibi hafif yan etkilere neden olabilir. Bu yan etkiler birçok kadında geçici bir süreliğine yaşanır.

Kan Pıhtılaşma Riskinde Artış

Bazı doğum kontrol haplarında yüksek miktarda östrojen bulunur. Bu tip doğum kontrol hapları kan pıhtıları yaşanması ihtimalini artırabilir.

Kalp krizi ve Felç Riskini Artırabilir

Kalp krizi ve felç riskini artırma ihtimali özellikle sigara içen ve 35 yaşın üzerindeki kadınlarda görülebilir.

Meme Kanseri Riskini Artırabilir

Doğum kontrol hapı kullanmanın olası zararlarından biri de uzun süreli kullanım sonrası meme kanseri yaşanma ihtimalini artırmasıdır.

Doğum Kontrol Hapları Karaciğere Zarar Verebilir

Uzun süreli kullanımlarda nadiren karaciğer fonksiyon bozukluklarına neden olabilir ve nadir olarak karaciğer tümörü yaşanması ihtimalini artırabilir.

Hamileliğin erken döneminde kombinasyon doğum kontrol hapları almak doğum kusurları riskini artırmaz, ancak hamile olduklarından şüphelenen kadınlar hemen şüphelendikleri anda bu ilaçları almayı bırakmalıdır. Kombine doğum kontrol hapları cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korumaz.

Kombinasyon doğum kontrol hapları alan kişiler bayılma, bulanık veya çift görme veya görme kaybı gibi göz problemleri, ciltte sarımsı renk değişikliği yani sarılık, depresyon, göğüs ağrısı, göğüs kitlesi, 2 kez kaçırılmış dönem veya diğer hamilelik belirtileri, karın ağrısı, konuşma zorluğu, nöbetler, şiddetli alerjik deri döküntüsü, şiddetli bacak ağrısı veya şişmesi, şiddetli ruh hali değişimleri ya da yeni başlayan veya kötüleşen baş ağrıları gibi belirti veya semptomlar ile karşılaşırsa mümkün olan en kısa sürede sağlık uzmanlarına danışmalıdır.

Doğum Kontrol Hapı Adeti Geciktirir mi?

Doğum kontrol hapları, progesteron ve östrojen içerdikleri için adeti geciktirebilir. Bu tarz durumların yaşanması doğum kontrol hapı kullanımında normal olarak kabul edilir. Sadece progesteron içeren ilaçların kullanımında adet gecikmesi daha fazla yaşanır.

Doğum Kontrol Hapı Aldıktan Sonra Ne Zaman İlişkiye Girilir?

Kombine doğum kontrol ilaçları, adet döneminin ilk gününde başlandığında hemen koruma sağlar. Ancak, adet döneminin ilk günü dışındaki bir günde ilaç alımına başlanırsa, tam koruma sağlaması için ilk 7 gün boyunca ek bir korunma yöntemi kullanılması gerekir. Çünkü gecikmeli kullanımda gebe kalma ihtimali daha yüksektir. Tek başına progestin içeren doğum kontrol ilaçlarının kullanımında ise ilk 48 saat süresince ek koruma uygulamak gerekir.

Hangi Durumlarda Doğum Kontrol Hapı Kullanılmamalıdır?

Bazı durumlarda doğum kontrol hapı zararları olabilen bir doğum kontrol yöntemi olabilir. Çünkü kombinasyon doğum kontrol hapları herkes için uygun değildir. Sağlık uzmanları aşağıdaki durumlarda kombinasyon doğum kontrol hapı kullanmamasını tavsiye edebilir:

  • Açıklanamayan rahim kanaması yaşamak,
  • Auralı migren,
  • Emzirmenin ilk ayında olmak,
  • Büyük bir ameliyat nedeniyle uzun süre hareketsiz kalınması,
  • Karaciğer hastalığı,
  • 35 yaşından büyük olmak ve sigara içmek,
  • Derin ven trombozu ya da pulmoner emboli,
  • İnme veya kalp hastalığı geçmişi,
  • Kontrol altına alınmamış yüksek tansiyon,
  • Meme kanseri geçmişi,
  • Nefropati, retinopati veya nöropati gibi diyabetle ilgili riskler.
  • Eğer günde 15 tane veya fazla sigara içiyorsanız; kombine doğum kontrol hapları (KOK) veya östrojen içeren herhangi bir doğum yönteminden uzak durun.
  • Günde 15 taneden daha az sayıda sigara içiyorsanız veya nikotin içeren şeyleri hiç tüketmiyorsanız, kombinasyon doğum kontrol haplarını kullanıp kullanamayacağınızı doktorunuza danışın.
  • Östrojen içeren doğum kontrol hapları kullanırken sırasında sigara içmek inme veya kalp krizi gibi sağlık sorunlarını yaşama riskiniz artar. 
  • Sigara içiyorsanız yalnızca progestin ihtiva eden doğum kontrol hapları kullanmalısınız. Öte yandan doğum kontrol aşısı doğum kontrol implantı ve rahim içi araç gibi östrojen içermeyen diğer yöntemleri kullanmanızda sakınca yoktur.

Aşağıdaki sıraladığımız tarzda sağlık sorunlarınız varsa, kombinasyon doğum kontrol haplarını kullanmamalısınız:

  • Kan pıhtısı sorunu, 
  • Damarlarda iltihap,
  • Meme kanseri geçmişi,
  • Kalp krizi, felç, anjina veya diğer önemli kalp sorunları geçmişi,
  • Auralı migren rahatsızlığı,
  • Yüksek tansiyon,
  • Yüksek seviyede diyabet veya karaciğer hastalığı.

Aşağıdaki sağlık sorunlarınız varsa yalnızca progestin içeren hapları kullanmaktan kaçının:

  • Lupusun bazı türleri
  • Meme kanseri.

Doğum Kontrol Haplarının Etkisini Azaltan İlaçlar Nelerdir?

Doğum kontrol haplarının etkisini azaltabilen ilaçlar, vücuttaki hormon seviyelerini veya bu hormonların metabolizmasını etkileyerek kontraseptif etkinliği düşürebilir. Araştırmalar, aşağıdaki ilaçların doğum kontrol haplarının etkisini azaltabileceğini göstermiştir:

  • Bazı antiepileptik ilaçlar,
  • Bazı antibiyotikler,
  • Griseofulvin içeren antifungal ilaçlar,
  • Bazı HIV ilaçları,
  • Uyanıklığı artırmak için kullanılan bazı ilaçlar,
  • Sarı kantaron,
  • Migren ve epilepsi tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar,
  • Mantar önleyici bazı ilaçlar,
  • Bipolar bozukluk tedavisinde ve bazı başka rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan nöbet önleyici ilaçlar.

Bu ilaçların kullanımı sırasında yaşanan etkileşimler, doğum kontrol haplarının etkinliğini önemli ölçüde azaltabilir. Bu ilaçları kullananların, alternatif veya ek korunma yöntemlerini tercih etmeleri gerekir. Bu tür etkileşimler hakkında detaylı bilgi almak için doktorunuzla görüşmelisiniz.

Doğum Kontrol Hapı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Doğum Kontrol Hapı Ne Zaman Korumaya Başlar?

Doğum kontrol hapı adet döneminin başlamasıyla kullanılmaya başlanırsa hemen koruma sağlar. Yani hapın alındığı ilk günden itibaren koruma başlamış olur. Doğum kontrol hapları bırakıldıktan hemen sonra normale dönebilir.

Doğum Kontrol Hapı Kilo Aldırır mı?

Doğum kontrol hapları nadir de olsa kilo aldırabilir. Özellikle doğum kontrol hapına yeni başlayan yeni kişilerde kilo alımı görülebilir. Bu durum sıvı tutulmasından kaynaklanan geçici bir yan etkidir. Hapın diğer olası yan etkilerinde olduğu gibi, kilo alımı yaşansa bile çok düşük seviyededir ve birkaç ay içerisinde kendiliğinden düzelir.

Doğum Kontrol Hapı Yan Etkileri Nelerdir?

Doğum kontrol hapının yan etkileri arasında baş ağrısı, mide bulantısı, ruh hali değişiklikleri, cinsel isteksizlik, adet döngüsünde değişiklikler, kilo alımı, göğüslerde hassasiyet, cilt değişiklikleri, kan pıhtılaşma riski, vitamin ve mineral seviyelerinde azalma, kalp krizi ve felç riskinin artması, meme kanseri riskinim artması, karaciğere zarar verme ihtimali bulunur.

Ertesi Gün Hapı Nasıl Kullanılır?

Ertesi gün hapları, korunmasız girilen cinsel ilişkiden sonra, mümkün olan en kısa sürede alınmalıdır. Hapın etki edebilmesi için cinsel ilişkiden sonra en fazla 72 saat içinde alınmalıdır. 72 saat geçtikten ve gebelik oluştuktan sonra etkili değildir.

Doğum Kontrol Hapı Kısırlığa Yol Açar mı?

Doğum kontrol hapları kısırlığa (infertilite) yol açmaz. Aksine, birçok kısırlık tedavisi öncesi yumurtalıkları düzene sokmak, hormonal durumu dengelemek için sıklıkla kullanılır. Ayrıca kısırlık yapmadığı gibi gebe kalmayı geciktirici bir etkisi de yoktur.

Doğum Kontrol Hapını Bırakmanın Yan Etkileri Nelerdir?

Doğum kontrol haplarını bırakmanın bazı yan etkileri şunlardır: Doğum kontrol hapı kullanımı eğer adet döneminde yaşadığınız sorunları azalttıysa, kullanmayı bıraktığınızda büyük ihtimalle aynı sorunları tekrar yaşarsınız. Adetinizin, hapı almaya başlamadan önceki döngünüze dönmesi de birkaç ayı bulabilir. Doğum kontrol hapı kullanımı cildinize iyi geldiyse bıraktıktan sonra sivilce gibi cilt sorunlarını yeniden yaşamaya başlayabilirsiniz. Ruh hali dalgalanmaları yaşanması da doğum kontrol hapını bırakmanın yan etkileri arasında bulunur. Doğum kontrol hapı kullanımını bıraktıktan sonra ortaya çıkan yan etkiler, birkaç ay içerisinde kendiliğinden düzelir.

Doğum Kontrol Hapı Nedir?

Doğum kontrol hapı, kadınlar tarafından kullanılan, korunmasız cinsel ilişkiye rağmen gebeliğin oluşmasını çok yüksek bir oranda önleyebilen, bir östrojen ve bir progestojenin kombinasyonu veya yalnızca progestojenin içeren bir doğum kontrol yöntemidir.

Doğum Kontrol Haplarının Riskleri Nelerdir?

Doğum kontrol hapları çok güvenli olmasına rağmen kombinasyon hapı kullanmak sağlık sorunları riskinizi biraz artırabilir. Riskler nadirdir ancak ciddi olabilirler. Bunlar kalp krizi, felç, kan pıhtıları ve karaciğer tümörlerini içerir. Çok nadir durumlarda ölüme yol açabilirler. Yalnızca progestin içeren hapların çoğunlukla bu riskleri yoktur.