Çocuklarda obezite tedavisinin öncelikleri
Çocuğunuz yaşı küçük olmasına rağmen kilolu mu? Onu buzdolabının önünden alamıyorsanız; artık ona dur demenin zamanı gelmiş demektir. Çocuğunuzun vücut kitle indeksini hesaplayarak işe başlayabilirsiniz. Çıkan sonuca göre obezite sorunu yaşadığını düşünüyorsanız; vakit kaybetmeden obezite tedavisine başlayın. Ama unutmayın; obezite tedavisinde iki önemli nokta vardır. Obeziteyle mücadelede alınan enerjinin azaltılması ve harcanan enerjinin artırılması çok önemli.
Hangi diyet uygulanmalı?
Obezite tedavisinde birçok özel diyet örnekleri önerilir. Ancak bunları uygulamak doğru değildir (manken ve gazete-magazin diyetleri). Çocuğun uygulayacağı diyet, çocuğun ve ailenin yeme örneğine uygun olarak her çocuğa özel hazırlanmalı. Diyet hazırlanırken çocuğun büyüme ve günlük aktivitesi göz önüne alınarak, gerekli besin maddelerini içermesine dikkat edilmeli. Bu nedenle diyet listesi doktor gözetiminde diyetisyen tarafından hazırlanmalı. Diyet ana ve ara öğünlerden oluşmalı. Kesinlikle öğün atlanmamalı. Büyük bir öğün yerine sık, küçük öğünler tercih edilmeli. Çocuğun enerji ihtiyacı belirlenirken büyümesi de göz önüne alınır. Demir, kalsiyum, çinko ve vitaminlerin diyetle eksik alınmaması sağlanmalı.
Sabırsız olmayın
Çocuklarda obezite tedavisi uzun süren ve sabır isteyen bir iştir. Bu konuda ailenin desteği çok önemli. Ailenin hayal kırıklığına uğramaması, sabırlı olması ve çocuğu yönlendirmesi gerekir. Diyet tedavisine giren bir çocukta kilo verme her hafta gerçekleşmeyebilir. Bu durum onun diyete uymadığını göstermez.
Egzersiz olmadan asla!
Enerji harcanması için fiziksel aktivite obezite tedavisinde son derece önemli. O nedenle diyet tedavisi mutlaka egzersizle beraber yapılmalı. Egzersiz programının da kişiye göre düzenlenmesi gerekir. Başlangıçta hafif egzersiz programları verilir, daha sonra egzersizin sıklığı ve şiddeti artırılır. Günlük egzersiz süresi en az 30 dakika olmalı. Yürüyüş, hafif koşu, bisiklete binme, evde aerobik, dans yapılabilecek basit egzersiz türleridir (asansör yerine merdiven kullanmak da bir egzersizdir). Çocuğunuzun obezite tedavisinde başarılı olabilmesi için gerek yeme şeklini gerekse fiziksel aktivitelerini bir davranış biçimi ve hayat tarzı haline getirmesi gerekir. Fiziksel aktivite sadece enerji tüketimini artırmaz. Aynı zamanda insülin duyarlılığını artırarak şeker hastalığının ve iyi kolesterolü (HDL) arttırarak kalp-damar hastalıklarının gelişimini önler.
Obezite cerrahisi çocuklar için çözüm mü?
Çocukluk çağı obezitesinin tedavisinde ilaç tedavisinin yeri yoktur. Metil-selüloz gibi hacim artırıcı ve kalorisi olmayan ürünler mideyi şişirerek iştah hissini azaltabilirler. Pektin mide boşalmasını azaltarak tokluk hissini arttırır. Ancak çocukluk çağında obezite tedavisinde etkileri yoktur. Obezitenin tedavisinde uygulanan çeşitli cerrahi yöntemler vardır. Ama çocukluk çağında cerrahi yöntemler uygulanmaz. Sonuç olarak, tedavide ideal olan; yavaş kilo verme olduğu için sabırlı davranılmalıdır. Büyüme çağındaki çocukta kilo verme çok fazla olmayabilir, boy uzaması ile vücut oranları normale gelir. Tedavide cesaretlendirme çok önemlidir. Sık kontrollerle çocuğun diyet tedavisine uyması özendirilmelidir.
Kilo almak önlenebilir mi?
Çocuğunuzun obezite sorunu yaşamasını istemiyorsanız kilo almasını engelleyerek önleminizi önceden almalısınız. Bu önlemler şöyle sıralanabilir:
- Çocukların boş zamanlarını değerlendirecek uğraşları olmalı ve böylece sıkıldıklarında yemek yemeleri engellenmeli.
- Okullarda fiziksel aktivite özendirilmeli.
- Ailenin beslenme alışkanlıkları çocuğun beslenmesine göre değiştirilmeli.
- Tatlılardan ve besin değeri düşük yiyeceklerden kaçınılmalı.
- Düzenli ve sağlıklı yemek yeme alışkanlığı okul programlarına da girmeli.
- Şekerli ve gazlı içeceklerin tüketimi azaltılmalı.
- Arabaya binmek yerine yürünmeli veya bisiklete binilmeli.
- Hafta sonları ailecek spor yapma olanakları yaratılmalı.
- Yiyecek ödülü vermekten, sakız çiğnemekten kaçınılmalı.
- Tatlandırıcılar ve diyet ürünler fazla tüketilmemeli.
- Okulda besin değeri olmayan gıdaların yenmesinin engellenmesi için gerektiğinde evden beslenme çantası hazırlanmalı (tavuk, peynir, iyi pişirilmiş yumurta ve meyve gibi).
- Uzun vadede obeziteye neden olan fast-food yiyeceklerden kaçınılmalı.
- Bir diğer obezite nedeni kızarmış ve yağ içeriği fazla yiyecekler verilmemeli, sebze ve meyve yeme alışkanlığı kazandırılmalı.
- Obezite oluşumunda tüketilen besinlerin kalori içeriği kadar yeme hızı da önemli. Yemek ne kadar hızlı yenirse, yemeğin bitmesinden önce gelişen doygunluk hissi de o kadar az olur. Bu nedenle yavaş yemek yemek ve iyi çiğnemek gerekli.
