Ortopedik Onkoloji Nedir? Tanı ve Tedavi Yöntemleri

Ortopedik Onkoloji Nedir?

Ortopedik onkoloji , kemik ve yumuşak dokularda görülen iyi huylu (benign) ve kötü huylu (malign) tümörlerin tanı, tedavi ve takibi ile ilgilenen bir tıp dalıdır. Osteosarkom, kondrosarkom, Ewing sarkomu, liposarkom gibi kanserlerin yanı sıra, kemik kistleri ve diğer tümör benzeri lezyonların cerrahi ve medikal tedavisini kapsar. Ortopedik onkoloji uzmanları, kanserin yayılımını önlemek ve fonksiyonel kayıpları en aza indirmek için cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi gibi yöntemleri kullanır.

İnsan vücudunda kemik ve yumuşak doku, iskelet sisteminin dayanıklılığını sağlayan, hareketi mümkün kılan ve iç organları koruyan temel yapılardır. Ancak bu dokularda çeşitli nedenlere bağlı olarak iyi huylu (benign) veya kötü huylu (malign) tümörler gelişebilir ve kemik ve yumuşak doku tümörlerinde 'kanserleşen' bu dokulara 'sarkom' adı verilir.

Kemik tümörleri arasında osteosarkom, kondrosarkom ve Ewing sarkomu öne çıkarken yumuşak doku tümörleri arasında ise fibrosarkom, liposarkom ve rabdomiyosarkom gibi türler yer alır. Bu tümörler, kemik ve çevre dokulara zarar vererek ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığına neden olabilir; ileri vakalarda metastaz yaparak hayatı tehdit edici hale gelebilir.

Ortopedik Onkoloji Neye Bakar?

Ortopedik onkoloji, kemik ve yumuşak dokularda ortaya çıkan iyi huylu (benign) ve kötü huylu (malign) tümörlerin tanı, tedavi ve takibiyle ilgilenir. Osteosarkom, kondrosarkom, Ewing sarkomu, liposarkom ve fibrosarkom gibi kanserlerin yanı sıra kemik kistleri, dev hücreli tümörler ve metastatik kemik tümörleri gibi tümör benzeri lezyonlarla da ilgilenir. Hastaların fonksiyonlarını koruyarak kanseri tedavi etmek için cerrahi müdahaleler, kemoterapi, radyoterapi ve rekonstrüktif cerrahi gibi yöntemler uygulanır.

Ortopedik Onkoloji Bölümünde Tanı ve Uygulanan Testler

Ortopedik onkoloji bölümünde tanı süreci, hastanın tıbbi öyküsünün alınması ve fizik muayene ile başlar. Radyolojik incelemeler arasında röntgen, manyetik rezonans görüntüleme (MR), bilgisayarlı tomografi (BT) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) bulunur. Laboratuvar testleri ise kanser belirteçleri ve enfeksiyon göstergeleri hakkında bilgi sağlar. Kesin tanı için biyopsi yapılarak tümörün histopatolojik incelemesi gerçekleştirilir.

Ortopedik onkoloji bölümünde uygulanan testler şunlardır:

• Radyografi (Röntgen) . Kemik yapısındaki anormallikleri tespit etmek için kullanılır.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR) . Tümörün yumuşak doku ve kemik içindeki yayılımını detaylı incelemek için yapılır.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT) . Kemik yapısını daha ayrıntılı görmek ve tümörün boyutlarını değerlendirmek amacıyla kullanılır.
• Kemik Sintigrafisi . Kemiklerde metastaz olup olmadığını belirlemek için uygulanır.
• Pozitron Emisyon Tomografisi (PET-BT) . Tümörün malign olup olmadığını anlamak ve vücuttaki yayılımını görmek için yapılır.
• Biyopsi (İğne veya Açık Biyopsi) . Kesin tanı koymak amacıyla tümör dokusundan örnek alınarak patolojik inceleme yapılır.
• Kan Testleri . Kemik tümörleriyle ilişkili olabilecek belirteçleri ve genel sağlık durumunu değerlendirmek için kullanılır.
• Genetik Testler . Bazı kemik tümörlerinin genetik yatkınlıkla ilişkisini incelemek için yapılır.
• Elektromiyografi (EMG) . Sinir ve kas fonksiyonlarını değerlendirmek, tümörlerin sinir üzerindeki etkilerini belirlemek için uygulanabilir.

Ortopedik Onkoloji Bölümünde Tedavi ve Uygulanan Yöntemler

Ortopedik onkoloji bölümünde tedavi, tümörün tipi, evresi ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir. Cerrahi tedavi, tümörlü dokunun çıkarılması ve bazen uzvun korunmasını sağlayan rekonstrüktif cerrahi ile desteklenir.

Kemoterapi, özellikle osteosarkom ve Ewing sarkomu gibi malign tümörlerde tümörün küçültülmesi veya yayılımın kontrol altına alınması için kullanılır. Radyoterapi, bazı yumuşak doku sarkomlarında ve ameliyat edilemeyen tümörlerde uygulanır. Biyolojik ve hedefe yönelik tedaviler, tümör hücrelerini spesifik olarak hedef alarak daha etkili sonuçlar sağlayabilir. Multidisipliner bir yaklaşımla hastanın fonksiyonlarını koruyarak yaşam kalitesini artırmaya yönelik tedavi planı oluşturulur.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Kemik ve Yumuşak Doku Tümörleri Nedir?

Kemik ve yumuşak doku tümörleri, iskelet ve bağ dokularında oluşan iyi huylu (benign) veya kötü huylu (malign) kitlelerdir. İyi huylu tümörler genellikle yavaş büyürken, kötü huylu tümörler agresif olup yayılma riski taşır.

Kemik ve Yumuşak Doku Tümörleri Hangi Belirtilere Neden Olur?

Vücutta ele gelen şişlik veya kitle en sık görülen belirtidir. Bu kitle ağrılı veya ağrısız olabilir ve zamanla büyüyebilir. İleri vakalarda hareket kısıtlılığı, kemiklerde zayıflık ve kırık riski ortaya çıkabilir.

Bu Tümörler Hangi Yaş Gruplarında Görülür?

Genellikle çocukluk ve genç yetişkinlik döneminde sık görülse de her yaşta ortaya çıkabilir. Ayrıca, kanser tedavisi gören bireylerde de gelişebilir.

Kemik ve Yumuşak Doku Tümörlerinin Tanısı Nasıl Konur?

Öncelikle doktor muayenesi yapılır, ardından röntgen, MR, BT ve PET taramaları gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır. Kesin tanı için biyopsi yapılarak dokunun mikroskop altında incelenmesi gerekir.

İyi Huylu (Benign) Tümörler Tedavi Edilir Mi?

İyi huylu tümörler genellikle takip edilir, ancak büyüyerek sinir ve damar yapılarına baskı yaparsa cerrahi müdahale gerekebilir.

Kötü Huylu (Malign) Tümörlerde Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

Biyopsi sonucunda kötü huylu bir tümör tespit edilirse tedavi planı kemoterapi, radyoterapi ve cerrahi yöntemleri içerebilir. Tedavi, tümörün türüne ve yayılımına göre belirlenir.