Nükleer Tıp

Nükleer Tıp Nedir?

Nükleer tıp , hastalıkların tanı ve tedavisinde radyoaktif maddelerin kullanıldığı bir tıp dalıdır. Bu alanda, radyoaktif izotoplar vücuda enjeksiyon, ağız veya solunum yoluyla verilir ve bu maddelerin yaydığı ışınlar özel görüntüleme cihazlarıyla tespit edilerek organların işleyişi değerlendirilir.

Nükleer tıp, birçok hastalığın teşhisinde gelişmiş teknolojiler ve özel yöntemler kullanarak vücudun işleyişini ayrıntılı bir şekilde inceleme olanağı sunar. Bu alanda yaygın olarak kullanılan yöntemlerden biri olan radyoaktif izleyiciler, hastalıklı bölgeleri ve işlev bozukluklarını tespit etmede kritik bir rol oynar. Radyoaktif izleyiciler, radyoaktif atomlarla bağlanmış taşıyıcı moleküllerden oluşur ve nükleer tıpta vücut içindeki belirli biyolojik süreçleri görselleştirmek için kullanılır.

Bu izleyiciler, uygulama amacına göre vücutta belirli protein veya şekerlerle etkileşime girebilen molekülleri içerir. Örneğin, bağırsaklarda kanama kaynağını belirlemek amacıyla hastadan alınan kırmızı kan hücrelerine radyoaktif atom eklenir ve bu kan tekrar hastaya enjekte edilir. Daha sonra, SPECT taramasıyla (tek foton emisyon bilgisayarlı tomografi) kanın izlediği yol izlenir.

Nükleer Tıp Neye Bakar?

Nükleer tıp, vücudun organlarının ve dokularının işlevlerini inceleyerek hastalıkların tanı ve tedavisine odaklanır. Kanser, kalp hastalıkları, tiroid hastalıkları, böbrek işlev bozuklukları, kemik hastalıkları gibi durumların yanı sıra çeşitli enfeksiyonlar ve beyin fonksiyonları gibi sistemleri değerlendirir. Radyoaktif maddeler kullanarak yapılan sintigrafi, PET ve SPECT gibi görüntüleme yöntemleriyle organların yapısı ve işlevi hakkında ayrıntılı bilgi sağlanır. Aynı zamanda, nükleer tıp kanser tedavisinde radyonüklid tedavi yöntemleriyle hastalıklı hücreleri hedef alarak tedavi sağlar.

Nükleer tıp kullanım alanları şu şekildedir:

• Kanser teşhisi ve evrelemesi : Kanserli hücrelerin vücutta yayılımını ve metastaz yapıp yapmadığını değerlendirmek için kullanılır; PET/CT ve SPECT gibi görüntüleme yöntemleriyle tümörlerin yayılım alanları belirlenir,
• Kalp hastalıkları : Kalbin kan akışı ve işlevini değerlendirmek, koroner arter hastalıklarını ve kalp kası hasarını tespit etmek için miyokard perfüzyon sintigrafisi yapılır,
• Tiroid fonksiyonları : Tiroid bezinin işlevlerini ve tiroid nodüllerini incelemek için tiroid sintigrafisi yapılır, bu da hipertiroidi, hipotiroidi veya guatr gibi durumların tanısında kullanılır,
• Kemik hastalıkları : Kemik tümörleri, kırıklar, enfeksiyonlar ve eklem iltihaplarını incelemek için kemik sintigrafisi yapılır, bu yöntemle özellikle kemik metastazları değerlendirilir,
• Beyin hastalıkları : Beynin kan akışı, metabolik durumu ve nörotransmitter işlevlerini incelemek için beyin sintigrafisi yapılır; epilepsi odağını, Alzheimer hastalığı ve Parkinson gibi nörolojik hastalıkları teşhis etmek için kullanılır,
• Böbrek fonksiyonları : Böbreklerin yapısal ve işlevsel durumlarını değerlendirmek için böbrek sintigrafisi kullanılır; böbrek yetmezliği, böbrek taşları, idrar yolu tıkanıklıkları gibi durumların teşhisinde yardımcıdır,
• Akciğer hastalıkları : Akciğerde kan akışını ve hava dağılımını değerlendirmek için akciğer sintigrafisi yapılır, bu yöntem akciğer embolisi teşhisinde kullanılır,
• Gastrointestinal sistem hastalıkları : Mide, bağırsak, safra kesesi ve karaciğer fonksiyonlarını değerlendirmek için sindirim sistemi sintigrafisi yapılır; gastroözofageal reflü, safra kesesi iltihabı gibi hastalıkların teşhisinde kullanılır,
• Lenf sistemi : Lenf bezlerinin kanser yayılımını ve lenfatik sistemin durumunu değerlendirmek için lenfoscintigrafi yapılır.

Nükleer tıp, hastalıkların tanısında organların anatomik yapısından çok fonksiyonlarını değerlendirmeye odaklanır. Radyolojik tetkiklerde (örneğin, MR ve BT gibi) organların ayrıntılı yapısal görüntüleri elde edilirken nükleer tıpta radyoaktif maddelerle yapılan görüntülemeler (örneğin, sintigrafi, PET ve SPECT) organ ve dokuların işleyişi hakkında bilgi verir. Bu yöntemler, özellikle kanser hücrelerinin metabolik aktivitesi, kalbin kan akışı, böbreklerin süzme kapasitesi veya tiroid bezinin hormon üretimi gibi fizyolojik süreçleri gözlemlemek için kullanılır. Bu sayede, hastalıklar henüz yapısal hasara yol açmadan önce, işlevsel bozukluklar aşamasında teşhis edilebilir.

Nükleer Tıp Bölümü Tanı Tedavi Hizmetleri

Acıbadem Sağlık Grubu Nükleer Tıp bölümlerinde; kardiyo-vasküler sistem, iskelet sistemi, tiroid, paratiroid, genito-üriner sistem, tümör, pulmoner sistem, santral sinir sistemi, enfeksiyon ve inflamasyon görüntülemeleri ve C-14 üre nefes testi ve intra-operatif sentinel nod biyopsisi yapılabilmektedir.

Ayrıca Nükleer Tıp bölümlerimizde, lökosit işaretli tüm vücut sintigrafisi de yapılabilmektedir.

PET (Pozitron Emisyon Tomografisi) görüntüleme yöntemi daha çok kanser hastalarının teşhis ve tedavisinin takibi ile santral sinir sistemi ve kardio-vasküler sistem hastalıklarında kullanılmaktadır. PET ile FDG adlı radyoaktif işaretleyici kullanılarak kanser hücrelerindeki metabolik değişikler tespit edilmektedir. Böylece hastalığın seviyesi, takibi ve tekrarlama durumu hakkında bilgi edinilir.

Galyum 68 (Ga-68)

Acıbadem Maslak Hastanesi ve Acıbadem Atakent Hastanesi Nükleer Tıp bölümlerinde yer alan Galyum 68, prostat kanseri ve endokrin tümörlerin görüntülemesinde (Galyum-Pet) kullanılan bir nükleer tıp ajanıdır. Galyum 68 izotopu, radyoaktif bir ajan halinde hastaya damar yolu ile verilip, yaklaşık 60 dakikalık tutulum fazı beklendikten sonra ortalama 20 dakika süren PET-CT çekimi ile taraması yapılmaktadır.

İyodin Ünitesi

Acıbadem Maslak Hastanesi ve Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Nükleer Tıp bölümlerinde yer alan İyodin Ünitesi; tiroid kanserlerinin tedavisinde yararlanılan Radyoiyot tedavisi için kullanılıyor.

2 adet hasta odasından oluşan ünitede hasta odaları, hasta ve çalışan güvenliği için kurşun ile kaplıdır. Odalar hasta yattığı süre boyunca hemşire tarafında kamera ile takip edilmektedir. Hasta istediğinde telefon aracılığıyla hemşiresine ulaşabilir ve bilgi alabilir. Hemşire hastanın belirli aralıklarla hasta odasına girerek kontrollerini sağlamaktadır. Hasta odasına hemşiresi ve doktoru haricinde kimse alınmamaktadır.

Sıkça Sorulan Sorular

Nükleer Tıp Hangi Hastalıklara Bakar?

Nükleer tıp, kanserin evresini belirlemek ve vücuttaki yayılımını izlemek, kalp kasının kan akışını değerlendirmek, kalp krizinden sonra meydana gelen kalp hasarını incelemek, tiroid bezinin işleyişini değerlendirmek ve tiroid kanseri gibi durumları tedavi etmek, Alzheimer ve Parkinson gibi nörolojik hastalıklarda beyin fonksiyonlarını incelemek, kemiklerdeki enfeksiyonları, kırıkları veya kanser metastazlarını tespit etmek gibi çeşitli hastalıkların tanı ve tedavisinde kullanılır. Örneğin, PET taramaları kanserin hangi bölgelerde aktif olduğunu gösterirken, radyoaktif iyot tedavisi özellikle tiroid hastalıklarının tedavisinde yaygın olarak kullanılır.

Nükleer Tıp Zararlı mı?

Nükleer tıp, uygun dozda ve gerekli durumlarda kullanıldığında genellikle güvenlidir. Kullanılan radyoaktif maddelerin çoğu vücutta kısa sürede etkisini yitirir. Ancak, gereksiz veya yüksek dozda radyasyona maruz kalmamak için bu tedaviler dikkatle planlanır. Hamile veya emziren kadınlar, radyasyondan olumsuz etkilenebileceği için doktorları bu durumu göz önünde bulundurarak karar verir.