Girişimsel Nöroradyoloji

Girişimsel Nöroradyoloji Nedir?

Girişimsel nöroradyoloji , beyin, omurilik ve sinir sistemine ait damar hastalıklarının görüntüleme teknikleri eşliğinde tedavi edildiği minimal invaziv bir yöntemdir. Anjiyografi, MR ve BT gibi yöntemlerle damarlar incelenir ve tedavi doğrudan damar içinden gerçekleştirilir.

Kasıktan girilen ince bir kateter yardımıyla sorunlu damara ulaşılır ve tedavi uygulanır. Bu sayede beyin anevrizmaları, damar tıkanıklıkları, arteriovenöz malformasyonlar (AVM) ve inme gibi hastalıklar cerrahi kesiye gerek kalmadan tedavi edilebilir. Cerrahi yöntemlere göre daha az travmatik olan bu işlemler, hastaların daha kısa sürede iyileşmesini sağlar.

Girişimsel Nöroradyoloji Hangi Hastalıklara Bakar?

Girişimsel nöroradyoloji, beyin, omurilik ve sinir sistemine ait damar hastalıklarının tanı ve tedavisinde önemli bir rol oynar. Görüntüleme teknikleri yardımıyla damar içinden gerçekleştirilen bu minimal invaziv yöntem, birçok nörovasküler hastalığın cerrahiye gerek kalmadan tedavi edilmesini sağlar. Özellikle ani gelişen damar tıkanıklıkları, anevrizmalar ve damar bozuklukları gibi ciddi durumlarda etkili bir tedavi seçeneğidir.

Girişimsel nöroradyolojinin tedavi ettiği hastalıklar şunlardır:

Girişimsel Nöroradyolojide Uygulanan Tedavi Yöntemleri

Girişimsel nöroradyoloji, beyin ve omurilik damar hastalıklarının tanı ve tedavisinde minimal invaziv yöntemler sunar. Görüntüleme teknikleri eşliğinde damar içinden uygulanan bu işlemler, cerrahi müdahaleye gerek kalmadan hastalıkların tedavi edilmesini sağlar.

Girişimsel nöroradyolojide uygulanan tedavi yöntemleri temel olarak üç ana grupta incelenir:

• Embolizasyon (tıkama),
• Rekanalizasyon (damar açma),
• Tanısal işlemler.

Embolizasyon (Tıkama) İşlemleri

Embolizasyon işlemleri, anormal damar yapılarını veya hastalıklı damarları kapatmayı amaçlayan tedavi yöntemleridir. Bu işlemler sırasında damar içine yerleştirilen özel materyallerle kan akışı kesilerek hastalıklı bölge izole edilir. Embolizasyon, hem kanama riskini azaltmak hem de hastalıklı dokuları tedavi etmek amacıyla kullanılır.

Girişimsel nöroradyolojide uygulanan başlıca embolizasyon işlemleri şunlardır:

• Beyin Anevrizması Embolizasyonu: Yırtılmış veya yırtılmamış beyin damar baloncuklarının bobin (coil), stent veya akış yönlendirici cihazlar kullanılarak kapatılmasıdır.
• Arteriovenöz Malformasyon (AVM) Tedavisi: Beyin damarlarındaki anormal bağlantılar embolizasyon yöntemiyle tıkanarak kan akışı engellenir.
• Dural Arteriovenöz Fistül Tedavisi: Beyin zarındaki damarlar arasındaki anormal bağlantılar embolize edilerek tedavi edilir.
• Karotiko-Kavernöz Fistül Tedavisi: Atardamar ve toplardamar arasındaki anormal bağlantıların kapatılması sağlanır.
• Omurga AVM/AVF Tedavisi: Omurilik damarlarındaki anormal bağlantılar embolizasyon yöntemiyle tedavi edilir.
• Kafa İçi Tümör Embolizasyonu: Meningioma ve diğer kafa içi tümörleri besleyen damarlar tıkanarak tümörün küçülmesi sağlanır.
• Epistaksis (Burun Kanaması) Embolizasyonu: Şiddetli burun kanamalarında kanamaya neden olan damarlar kapatılır.
• Travmatik Damar Yaralanmaları: Karotis veya vertebral arter yaralanmalarında damar içi tedavi yöntemleri kullanılır.

Rekanalizasyon (Damar Açma) İşlemleri

Rekanalizasyon işlemleri, tıkanmış veya daralmış damarların yeniden açılması ve normal kan akışının sağlanması amacıyla yapılır. Bu yöntemler, özellikle inme ve damar tıkanıklıklarında hayati önem taşır. Rekanalizasyon sayesinde tıkalı damarlardan beyne veya diğer dokulara yeterli kan akışı sağlanabilir.

Girişimsel nöroradyolojide uygulanan rekanalizasyon yöntemleri şunlardır:

• Akut İnme Tedavisi (Pıhtı Çıkarma - Trombektomi): Beyin damarını tıkayan pıhtının mekanik olarak çıkarılması işlemidir.
• Karotis ve Vertebral Arter Stentleme: Boyun ve omurilik damarlarında oluşan darlıkların stent yerleştirilerek açılması sağlanır.
• Kafa İçi Arterlere Stentleme: Beyin içindeki daralmış damarlara stent yerleştirilerek kan akışı düzenlenir.
• Subklavian Arter Stentleme: Kol ve beyine kan taşıyan subklavian arterdeki darlıkların açılması için stent uygulanır.

Tanısal İşlemler

Tanısal işlemler, beyin ve omurilik damar yapılarının ayrıntılı görüntülenmesi amacıyla yapılır. Bu işlemler sayesinde damar hastalıkları doğru bir şekilde teşhis edilir ve tedavi planlaması yapılır. Görüntüleme sırasında damarlar içinden özel kontrast maddeler verilerek detaylı görüntüler elde edilir.

Girişimsel nöroradyolojide uygulanan başlıca tanısal işlemler şunlardır:

• Dijital Subtraksiyon Anjiyografi (DSA): Kasık veya el bileği damarından girilerek beyin ve omurilik damarlarının detaylı görüntülenmesi sağlanır.
• Arkus, Torakal ve Abdominal Aortogram: Kalpten çıkan büyük damarların ve çevresindeki damar yapılarının görüntülenmesinde kullanılır.
• İnferior Petrosal Sinüs Örneklemesi: Cushing sendromu tanısında kullanılan özel bir görüntüleme ve örnekleme yöntemidir.

Girişimsel Nöroradyolojide Kullanılan Görüntüleme Yöntemleri

Girişimsel nöroradyoloji işlemlerinin başarılı olabilmesi için doğru ve detaylı görüntüleme büyük önem taşır. Görüntüleme yöntemleri sayesinde beyin, omurilik ve damar yapıları ayrıntılı olarak incelenir ve hastalıklı bölgeler tespit edilir. Bu teknikler, hem tanı koymada hem de tedavi sürecini yönlendirmede önemli bir rol oynar.

Manyetik Rezonans Anjiyografi (MRA)

Manyetik Rezonans Anjiyografi (MRA), damar yapılarının detaylı görüntülenmesini sağlayan bir manyetik rezonans (MR) tekniğidir. Kontrast madde kullanılarak damarların iç yapısı net bir şekilde görüntülenebilir. MRA, özellikle beyin ve boyun damarlarındaki anevrizma, damar tıkanıklıkları ve arteriovenöz malformasyonların tespitinde tercih edilir. Radyasyon içermemesi nedeniyle güvenli bir yöntemdir.

Bilgisayarlı Tomografi Anjiyografi (CTA)

Bilgisayarlı Tomografi Anjiyografi (CTA), damarların kesitsel görüntülerini elde etmek için kullanılan bir tomografi yöntemidir. Kontrast madde damardan verilerek damarların detaylı bir haritası çıkarılır. Anevrizma, damar darlıkları ve tıkanıklıkların değerlendirilmesinde sıkça kullanılır. İşlem hızlıdır ve acil durumlarda (örneğin inme şüphesi) hızlı tanı koyma faydası sağlar.

Dijital Subtraksiyon Anjiyografi (DSA)

Dijital Subtraksiyon Anjiyografi (DSA), beyin ve omurilik damarlarını en net gösteren altın standart görüntüleme yöntemidir. Kasık veya el bileği damarından girilerek kontrast madde verilir ve damar yapıları gerçek zamanlı olarak görüntülenir. Anevrizma, AVM, damar tıkanıklıkları ve fistüllerin tanısında yaygın olarak kullanılır. Ayrıca birçok girişimsel tedavi işlemi DSA eşliğinde gerçekleştirilir.

Girişimsel Nöroradyoloji İşlemleri Sonrası İyileşme Süreci

Girişimsel nöroradyoloji işlemleri minimal invaziv yöntemlerle gerçekleştirildiği için iyileşme süreci genellikle hızlı ve konforludur. Cerrahi müdahaleye göre daha az travmatik olan bu işlemlerden sonra hastalar kısa sürede günlük yaşamlarına dönebilir. İyileşme süreci uygulanan tedaviye, hastanın genel sağlık durumuna ve işlem sonrası bakımına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak çoğu hasta, birkaç gün içinde normal aktivitelerine devam edebilir.

İşlem sonrası iyileşme sürecinde dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

• İşlem sonrası birkaç saat gözlem altında kalınır.
• Kasık veya el bileği bölgesindeki giriş yerinde baskılı bandaj uygulanır.
• İlk 24 saat ağır fiziksel aktivitelerden kaçınılır.
• Giriş bölgesi düzenli olarak kontrol edilmelidir.
• Kan sulandırıcı ilaç kullanımı doktor önerisine göre düzenlenir.
• Yeterli sıvı alımı önerilir.
• Baş dönmesi veya şiddetli baş ağrısı durumunda doktora başvurulmalıdır.
• Giriş yerinde kızarıklık, şişlik ya da kanama olursa doktora bilgi verilmelidir.
• Düzenli doktor kontrolleri aksatılmamalıdır.
• İyileşme süreci boyunca doktorun önerilerine uyulmalıdır.

Girişimsel Nöroradyoloji Riskleri ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Girişimsel nöroradyoloji işlemleri minimal invaziv yöntemler olsa da bazı riskler içerebilir. İşlemler genellikle güvenli kabul edilse de kullanılan damar içi yollar ve uygulanan teknikler nedeniyle bazı istenmeyen durumlar gelişebilir. Risklerin en aza indirilmesi için işlemler deneyimli uzmanlar tarafından yapılmalı ve hasta, işlem öncesi ve sonrası süreç hakkında bilgilendirilmelidir. Ayrıca hastaların işlem sonrası dikkatli olmaları iyileşme sürecini olumlu etkiler.

İşlemle ilgili olası riskler ve dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

• Giriş yerinde morarma veya hafif kanama görülebilir.
• Nadir durumlarda damarda pıhtı oluşabilir.
• Kontrast maddeye bağlı alerjik reaksiyon gelişebilir.
• Enfeksiyon riski düşük olsa da giriş bölgesi temiz tutulmalıdır.
• İşlem sonrası hafif baş ağrısı veya halsizlik hissedilebilir.
• Giriş bölgesinde şişlik veya ağrı oluşabilir.
• İşlem sonrası birkaç gün ağır aktivitelerden kaçınılmalıdır.
• Bol sıvı tüketimi kontrast maddenin atılmasına yardımcı olur.
• Ani baş dönmesi, görme kaybı veya şiddetli ağrı durumunda doktora başvurulmalıdır.
• Düzenli doktor kontrolleri ihmal edilmemelidir.

Girişimsel Nöroradyoloji Hakkında Sık Sorulan Sorular

Girişimsel Nöroradyoloji İşlemleri Nasıl Yapılır?

İşlemler genellikle lokal anestezi altında, kasıktaki bir damardan ince kateterlerle girilerek gerçekleştirilir. Görüntüleme teknikleri yardımıyla sorunlu damarlar hedeflenir ve tedavi uygulanır.

Girişimsel Nöroradyoloji İşlemleri Ağrılı mıdır?

Çoğu girişimsel nöroradyoloji işlemi lokal anestezi ile yapıldığından hasta işlem sırasında ağrı hissetmez. Bazı durumlarda sedasyon veya genel anestezi de tercih edilebilir.

İşlem Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?

Girişimsel nöroradyoloji işlemlerinden sonra iyileşme süreci genellikle hızlıdır. Hastalar çoğu zaman birkaç gün içinde günlük yaşamlarına dönebilir.

Girişimsel Nöroradyoloji İşlemleri Ne Kadar Sürer?

İşlemin süresi tedavi edilecek hastalığa göre değişmekle birlikte genellikle 1 ila 3 saat arasında tamamlanır. Daha karmaşık vakalarda süre uzayabilir.

Kimler Girişimsel Nöroradyoloji Tedavisi Alabilir?

Nörovasküler hastalıkları olan ve cerrahi tedaviye uygun olmayan hastalar bu yöntemle tedavi edilebilir. Doktorun değerlendirmesi sonucu hastanın uygunluğu belirlenir.

Girişimsel Nöroradyoloji Güvenli midir?

Alanında uzman ekipler tarafından yapıldığında girişimsel nöroradyoloji işlemleri yüksek oranda güvenlidir. Modern görüntüleme teknikleri sayesinde işlemler hassasiyetle gerçekleştirilir.

Girişimsel Nöroradyoloji İşlemleri Öncesinde Nasıl Hazırlanılmalı?

İşlem öncesi hastanın aç kalması ve kullanılan bazı ilaçların doktor kontrolünde bırakılması gerekebilir. Ayrıca kan testleri ve görüntüleme tetkikleri de yapılır.

Girişimsel Nöroradyoloji İle Cerrahi Tedavi Arasındaki Fark Nedir?

Girişimsel nöroradyoloji minimal invaziv bir yöntemdir ve vücutta büyük kesiler yapılmadan tedavi uygulanır. Bu sayede iyileşme süresi daha kısa olur ve hastanede kalış süresi azalır.