Deri Hastalıkları - Dermatoloji (Cildiye)

Sıkça Sorulan Sorular

• Medikal Ayak Bakımının Kuaför / Bakım Merkezlerinde Yapılan Pedikürden Farkı Nedir?

  Ayak bakımında kullanılan ekipmanların sterilizasyonu dünya standartlarında olmalıdır. Kuaför ya da pedikür salonlarında kullanılan ekipmanlar çoğu zaman, gerekli standartta steril edilmemektedir.

  Dezenefeksiyon sayesinde mikroorganizmalar sadece inaktif hale gelir, halbuki sterilizasyonda tek canlı mikroorganizma dahi kalmaz. Medikal ayak bakımı hizmeti veren Acıbadem Hastaneleri ve Tıp Merkezleri’nde kullanılan ekipmanlar ameliyathanede kullanılan aletlerle aynı standartta steril edilmekte ve tek tek paketlenmektedir.

  Sterilizasyon tam anlamı ile yapılmaz ise pedikür yoluyla enfeksiyon (siğil, mantar, hepatit B, hepatit C, HIV) bulaşabilir. Pedikür öncesinde ayaklar suya sokulur ve suyla şişen ve kabaran ayaklardaki ölü doku yanında canlı doku da alınır.

  Vücut canlı dokuyu yerine koymak için hızlıca daha fazlasını üretir, böylece kısır döngü süreci başlar ve 2 haftada bir pediküre gitmek gerekebilir. Halbuki medikal ayak bakımında kuru cihazla işlem yapılır ve sadece ölü deriler alınır, canlı dokuya dokunulmaz.

  Medikal ayak bakımının ayda bir yapılması yeterli olabilir. Medikal ayak bakımı hizmeti veren Acıbadem Hastaneleri ve Tıp Merkezleri’nde uygulamalar, yüksekokul mezunu podologlar tarafından yapılmakta, ayak / tırnak anotomisine uygun olarak tedaviler gerçekleştirilmektedir.

  Pedikür salonlarında yaşanan derinden et alma, tırnak matrisini bozma gibi problemler yaşanmamaktadır. Gerekli vakalarda podologlar hastanemiz bünyesinde bulunan uzman hekimlerin de (Ortopedist, Dermatolog) yönlendirmesi ile hastaya uygun tedavi yöntemi planlanır.

• Sterilizasyon neden önemli?

  Uluslararası standartlar çerçevesinde klinik malzemeler, enfeksiyon oluşturma risk düzeyine göre Kritik/ Yarı Kritik/ Kritik Olmayan alet ve malzemeler olarak tanımlanmıştır.

  Medikal ayak bakımı sırasında hastada kullanılan tırnak pensi, makas gibi malzemeler kritik olarak kabul edilir. Medikal ayak bakımında steril edilmeyen aletlerin kullanılması halinde hepatit B, hepatit C, HIV gibi hastalıkların bulaşma riski büyüktür.

  Kanser tedavisi görenler ve organ nakli olmuş kişilerde bağışıklık sistemi baskılanmış olduğu için en ufak enfeksiyona karşı çok dikkatli olmaları gereklidir. Bu nedenle bu kişiler sterilizasyon riski olmayan merkezlerde ayak bakımı yaptırmalıdırlar.

  Medikal ayak bakımı hizmeti veren Acıbadem Hastaneleri ve Tıp Merkezleri’nde kullanılan malzemeler merkezi sterilizasyon ünitesinde işlem gördükten sonra tek tek paketli ve steril olarak teslim edilir. Yalnızca tırnak kesimi bile olsa, bu işlem steril aletlerle yapılır.

  Pedikür için kendi aletlerinizi götürseniz bile mutlaka steril etmelisiniz.

• Kimler ayak bakımına özen göstermeli?

  - Diyabet hastalarında en küçük ayak yaraları hızla büyük yaralara dönüşebildiği ve tedavi edilmez ise amputasyona kadar gidebildiği için diyabet hastaları ayak bakımlarına büyük özen göstermelidir.

  - Hamilelerde kilo ve ödeme bağlı olarak ayaklar büyüyebilmekte, ayak bakımlarına özen göstermemeleri halinde nasır, batık gibi sorunlar yaşayabilmektedirler.

  - Kilosu fazla olan kişiler de ayak bakımlarına özen göstermedikleri takdirde nasır, batık sorunları yaşayabilmektedirler.

  - İşleri gereği uzun süre ayakta kalan, topuklu ve kösele ayakkabı giyen kişilerde nasır, batık sorunları görülmektedir.

  - Sporcularda yapılan spora bağlı olarak ayaktaki bazı noktalar çok fazla darbeye ya da basıya maruz kalmaktadır, futbolcularda başparmak tırnaklarında morarma, batık görülürken koşucularda tırnakta boşalma görülebilmektedir.

• Diyabette ayak bakımı gerekli mi?

  Diyabette ayak bakımı mutlaka yapılmalıdır. Özellikle diyabetli kişilerin ayaklarında görülebilen periferik his kaybı ve/veya periferik dolaşım bozukluğu, ayakta yaralar açılmasına neden olabilir; aynı zamanda açılan yaraların iyileşmesi de güçleşebilir.

  Ayak sağlığını tehdit eden boyutu nedeniyle, diyabet hastalarında periyodik ayak muayenesi ve medikal ayak bakımı önem kazanır.

• Diyabeti olan kişiler ayak bakımlarında nelere dikkat etmelidir?

  - Podolog desteğiyle ayakların ve tırnakların bakımı / takibi ve duyu testleri yapmalı

  - Doğru ayakkabı, doğru çorap ve gerekiyorsa tabanlık ve ortez kullanmalı

  - Ayakkabı, ayak ve çoraplar günlük kontrol etmeli

  - Aynayla ayakların altı düzenli kontrol etmeli

  - Yalın ayak yürümemeli

  - Ayak banyoları 3-5 dakikayı geçmemeli ve maksimum su sıcaklığı 30-35 derece olmalı

  - Parmak aralarını iyi kurulamalı

  - Cilt uygun bakım ürünleriyle düzenli nemlendirmeli

  - Mantara ve bakterilere karşı koruyucu bakım ürünleri kullanmalıdır.

• Ne sıklıkla ayak bakımı yaptırmalıyım?

  Medikal ayak bakımında kuru cihazla işlem yapılır ve sadece ölü deriler alınır, canlı dokuya dokunulmaz, medikal ayak bakımının ayda bir yapılması yeterli olabilir.

  Pedikürde işlemi öncesinde ise ayaklar suya sokulur ve suyla şişen, kabaran ayaklardaki ölü doku yanında canlı doku da alınır. Vücut canlı dokuyu yerine koymak için hızlıca daha fazlasını üretir, böylece kısır döngü süreci başlar ve 2 haftada bir pediküre gitmek gerekir.

• Doğru ayakkabı nasıl olmalı, ayakkabı seçerken neye dikkat etmeli?

  - Ayağın şekline uymalı,

  - Ayakkabı, hareket halindeyken ayağın yana ve uzunlamasına esnemesine imkan tanımalı, çok sıkı ve sert derili olmamalı,

  - Ayak tarak kısmı tam oturmalı,

  - En uzun parmağın göre ölçüsüne karar verilmeli,

  - Ayakkabı alınmadan önce mutlaka denenmeli - internetten ayyakkabi alınmamalı. Gün sonunda (ayaklar şişik iken) ayakkabı denenmeli,

  - Sert tabanlı ayakkabı tercih edilmeli, büküldüğünde yalnızca orta kısımdan bükülmeli,

  - Yanlara oynamamalı ve ayarlanabilmeli (bağcık, bantlı olmalı),

  - Ayakkabının iç yüksekliği ayakları sıkmayacak, rahat olmasını sağlayacak kadar yüksek olmalı.

• Topuklu ayakkabı zarar vermemesi için ne kadar yükseklikte olmalı?

  Doğal ve sağlıklı olan ayağın tüm tabanının yere basmasıdır, topuklu ayakkabı ile ayağın yere basan kısmı oldukça küçülmektedir, vücut da dengeyi sağlamak için diz, kalçadan destek almaktadır.

  Topuklu ayakkabıların uzun süreli giyilmesi diz, kalçada problemlere, ayakta nasır ve batığa neden olabilmektedir. Bu nedenle topuklu ayakkabı mümkünse giyilmemeli, iş gereği ya da özel günler nedeni ile giyilmesi gerekiyor ise kısıtlı saatlerde giyilmelidir.

  Sert tabanlı kösele ayakkabıların uzun saatler giyilmesi nasır sorunlarına sebep olmaktadır.

• Doğru topuklu ayakkabının yüksekliği ne olmalıdır?

  Sağlık açısından giyilebilecek maksimum topuk yüksekliği 2, 5-3 cm. olmalıdır.

• Hangi ayakkabı türü ayak sağlığı için destekleyici etki gösterir?

  Ayakkabılar sert tabanlı olmalı, büküldüğünde yalnızca orta kısımdan bükülmeli, ayrıca konç ve burun kısmı darbelere karşı ayağı korumak amaçlı sert olmalıdır.

• Deri/ tırnak mantarı nasıl ve nerelerden geçer?

  - Mantarın tırnağın altına girip yerleşmesi ile oluşur. Tırnakların dipten kesilmesi, ucu sivri ayakkabılar, tırnağa basılması, sert bir cisimle vurulması, zedelenme mantarın tırnak altına yerleşmesini kolaylaştırır.

  - Mantarlar sıcak ve nemli ortamları sever; soyunma odaları, yüzme havuzları, ortak kullanılan duş ve banyolar mantarın bulaşması için en uygun ortamlardır.

  - Başkalarının havlu, terliklerini kullanmak, steril edilmemiş pedikür aletleri de mantarın bulaşmasına neden olur.

• Deri/tırnak mantarı tedavi edilebilir mi?

  Dermatolog yönlendirmesi ile alınan ilaçlar ve podolog yardımı ile deri / tırnak mantarı tedavi edilebilir. Ancak sabırlı olmak gerekir, uzun soluklu bir tedavi olacağı unutulmamalıdır.

• Deri/tırnak bakımının tedavisinde ayak bakımının faydası var mı?

  Tırnak mantarı tedavisi için tırnak üzerindeki kalınlaşan tabaka cihazlar yardımıyla temizlenir. Mantarlı doku tamamen temizlendikten sonra sağlıklı tırnak dokusu ortaya çıkar.

  Dermatologun tavsiye ettiği ilacın inceltilmiş tırnaklar sayesinde daha derine nüfuz etmesi sağlanarak daha hızlı ve olumlu sonuç alınır. Mantarlı bölgenin düzenli aralıklarla bakımı ve kontrolü yapılarak tedaviye devam edilirse tedavi şansı artar.

• Nasır neden olur?

  Ayağın, sürekli baskıya maruz kalan bölgelerinde vücut kendini korumak amaçlı cildi kalınlaştırır, nasır oluşur, böylece kan damar ağı, sinir dokusu ve derinlerdeki dokuları korumayı amaçlar.

  Giyilen ayakkabı ya da maruz kalınan darbeler sonucu baskının sürekli olması halinde derideki kalınlaşma artar ve alttaki sinir dokusuna baskı nedeni ile ağrı/acı hissedilir.

• Nasıra neden olan durumlar

  - Basma kusurları (düz tabanlık, içe basma, yüksek kavis ayağın bazı bölgelerinde yükün artmasına neden olabilir)

  - Gün içinde ayakta uzun süre kalınması

  - Sıkı ve dar ayakkabılar giyilmesi

  - Kilo artışı

  - Ciltte aşırı kuruluk

  - Bazı sporlarda ayağın darbe alması ya da baskıya maruz kalması

• Nasırın tedavisi var mıdır?

  - Nasır aralıklı olarak temizlenmeli

  - Baskıyı azaltan doğru ayakkabı/tabanlık/ortez kullanılmalı

  - Ayak nemlendirilmeli

  Nasır bantları kesinlikle kullanılmamalı. Ölü deri yanında canlı derinin de alınmasına sebep olur.

• Nasır ne kadar zamanda geçer?

  Nasırın geçmesi için önemli olan nasıra sebep olan baskıyı ortadan kaldırmak ya da o noktadaki yükü dağıtmaktır. Bu amaçla baskıyı azaltan kişiye özgü ortez, tabanlık, terlik ve ayakkabı kullanılmalıdır.

  Mevcut nasır temizlenirken tek seferde kökünden temizlenmemeli, bu şekilde yapılırsa vücut savunma mekanizmasını devreye sokarak hızla tekrar aynı sert dokuyu oluşturur. Nasır, aralıklı olarak kontrollü bir şekilde temizlenmelidir.

• Nasırın üzerinde siyah noktalar var ve ağrı yapıyor, ne olabilir? Tedavisi var mıdır?

  Ayak tabanında oluşan siyah noktalı gri ya da kahverengi yüzeyler siğil olabilir. Siğiller genellikle ayak tabanında, ayak topuğu, parmak köklerinde oluşur. Siğillerin nedeni HPV virüsüdür. Bağışıklı sistemi güçlü olan bireylerde tedavi daha kolaydır. Tedavi için dermatologa danışılmalıdır.

  Siğil ile temas ettikten sonra vücudun diğer taraflarına dokunulur ise virüs bu bölgelere de bulaşır ve siğil oluşabilir.

  Siğilin oluşma nedeni, siğili olan bir kişinin dokunduğu yerlere dokunmaktır. Bu nedenle çıplak ayakla yürünmemesi gerekir. Pedikür salonlarında siğil kesilerek alınabilmektedir, ekipmanlar yeterince steril edilmeden sonraki kişilerde kullanılırsa siğil bulaşabilmektedir.

• Tırnak batması nasıl anlaşılır, belirtileri nelerdir?

  - Şiddetli ağrı,

  - Tırnak çevresindeki deride kızarıklık,

  - Şişlik,

  - Akıntıdır.

  Bu durumlarda ayakkabı giyilmesi güçleşir, yürüme zorluğu gelişir.

• Tırnağımda batma var, neden oluşur?

  - Ayağı çarpma, tırnak üzerine gelecek şekilde ayağa basılması gibi sebeplerle tırnakta travma oluşması,

  - Ayaktaki aşırı terleme,

  - Ucu dar, sivri, aşırı yüksek topuklu ayakkabıların uzun süreli giyilmesi,

  - Çok dar ve sıkı çorap giyilmesi,

  - Herhangi bir tırnak mantarı enfeksiyonu,

  - Tırnakta oluşabilecek kalınlaşma,

  - Hamilelik ve benzeri aşırı kilo artışları,

  - Tırnakların sivri veya derin şekilde yanlış kesilmesi,

  - Çok koşarak spor yapmak,

  - Yanlış pedikür yapılması,

  - Genetik yatkınlık,

  tırnak batıklarına neden olabilir.

• Batık tırnağın tedavisi var mıdır?

  Batık tırnak tedavisinde bant ve tel uygulamaları kullanılır. Her iki uygulamada da tırnak iki tarafından askıya alınarak yukarı doğru kaldırılır, böylece tırnak yatağındaki baskı kaldırılır, tırnak uzadıkça batık olan bölgeden çıkar ve serbest tırnak ucuna ulaşılır. Böylece acısız bir şekilde batığın tedavisi sağlanır.

  Bant ve tel takılması ayakkabı giymeye engel değildir. Bantın üzerine oje sürülebilir. Tel ya da bant uygulaması acı vermez, harekette ya da kullanılan ayakkabıda kısıtlama getirmez, takıldığı andan itibaren rahatlık sağlar.

• Yaşlılarda kalınlaşan tırnaklar nasıl kesilir?

  Yaşlılıkla birlikte tırnaklar kalınlaşır, sertleşir ve şekli bozulabilir, evde tırnak makası ile kesilmesi zorlaşır.

  Medikal ayak bakımı hizmeti veren Acıbadem Hastaneleri ve Tıp Merkezlerinde yapılan medikal ayak bakımı sırasında tırnaklar inceltilerek, ölü doku atılır, ince ve canlı dokuya ulaşılır, ardından tırnaklar kesilir.

• Tırnaklar nasıl kesilmeli?

  Tırnaklar küt kesilmeli, çok derinden kesilmemeli, tırnağın deri hizasının üstünde beyaz kısım bırakacak seviyede kesilmeli.

  Düzenli yürüyorum, koşuyorum, tırnaklarımda boşalma oluyor, tedavisi var mı?

  Tırnaklarda boşalmanın nedeni çarpma vb. travmalar ve yanlış ayakkabı kulanma sonucu sürekli baskıya maruz kalmadır. Tırnağı gördükten sonra uygun tedaviye karar verilebilir.

• Medikal ayak bakımında kemik çıkıntıları tedavi edilebilir mi?

  Kemik çıkıntıları/ bunyon/ hallux valgus erken dönemlerde kontrol altına alınarak ilerlemesi engellenebilir. Oluşan kemiğin durumuna göre Ortopedi Uzmanına yönlendirme yapılır.

  Kemik çıkıntısı erken dönemde ise ağrı gidermek için podo-taping denilen bantlama teknikleri, kişiye özel uygulanan silikon destek uygulamaları ve ayak egsersizleri önerilir.

  Ayak deformasyonlarında en önemli konu, sorunun kaynağına inip genetik mi yoksa sonradan mı oluştuğuna karar vermektir. Sonradan oluşan sorunlar yanlış ayakkabı ya da sabit duruş bozukluğundan kaynaklı olabilir.

• Ayak kokusunun tedavisi mümkün müdür?

  Ayaktaki koku, aşırı terlemeye bağlıdır. Terleyen ayakta, kapalı, sıcak ve nemli ortamda oluşan bakteriler kokuyu oluşturur.

  Bakteri seviyesini minimumda tutmak için ayak hijyenine dikkat edilmeli, ayaklar hergün ılık suda sabun ile yıkanmalıdır. Her günün sonunda ayakkabılar ve çoraplar değiştirilmeli, yumuşak, pamuklu ve emici özelliği olan çoraplar tercih edilmelidir.

  Ancak ayakta aşırı terleme, ter bezlerinin fazla çalışmasına ya da fonksiyon bozukluğuna bağlı olabilir. Bu durumda Endokrinolog desteği ile sorunu tedavi etmek gerekir.

• Sporcularda ayak sağlığı ve ayakkabı seçiminin önemi nedir?

  Profesyonel sporcular hayatlarını uğraştıkları spordan kazandıkları ve sağlıklı ayaklar sayesinde aktif olup iyi performans gösterecekleri için ayaklarına iyi bakmalıdırlar. Ayaklardaki problemlerin ana kaynağı yanlış ayakkabı seçimidir. Ayağı darbelerden koruyan ayakkabılar tercih edilmelidir.

  Amatör spor yapanlarda koşu ve uzun yürüyüşler sonucu tırnak boşalması olabilir. Giyilen ayakkabının dar ya da sert derili olması, kişide basış bozukluğu olması halinde batık tırnak, nasır oluşabilir. Baskıyı azaltacak tabanlık tercih edilmeli, ayakkabılar da ayağı sıkmayacak kadar geniş olmalıdır.

• Sporcuların sık karşılaştığı ayak sorunları nelerdir?

  En sık karşılaşılan ayak sorunu tırnak, deri mantarı ve nasırlardır. Yapılan spor dalına özel kullanılan sıkı ayakkabılardan dolayı parmaklar, özellikle tırnaklar normalden çok daha fazla baskıya maruz kaldığı için deformiteler ve bunlara bağlı tırnak batmaları, tırnak enfeksiyonları, ağrılı nasırlar ve benzeri yoğun acı veren sekonder rahatsızlıklar yaşanabilir.

  Tenis, squash, basketbol, futbol gibi ani duruş ve kalkışların olduğu sporlarda ayağın belli noktaları çok fazla darbe ve sürtünmeye maruz kaldığı için nasır, tırnak batığı oluşabilir.

  Sık yürüyüş yapan kişilerde yanlış ayakkabı seçimi ya da uzun yürüyüşlerden dolayı tırnaklar baskıya maruz kalabilir ve tırnaklarda boşalma yaşanabilir. Baskıyı azaltmak için ayağın ölçüsüne uygun, geniş ve parmakları üstten de sıkmayacak ayakkabılar tercih edilmelidir, ayrıca ayakta basış bozukluğu olması halinde tabanlık kullanılması gerekebilir.

• Sporcuların spor yaptıkları ortamlar nedeniyle karşılaşabildikleri sorunlar nelerdir?

  Sporcular ortak duş/ soyunma alanlarını kullandıkları için tırnak/deri mantarı kapma olasılıkları yüksektir. Diğer sporcuların terlik ya da havlularının kullanılması, parmak aralarının nemli kalması mantar riskini artırır.

• Bu sorunlar medikal ayak bakımı ne tür çözümler sunar?

  Podoloji/medikal ayak bakımı her soruna neden-sonuç ilişkisi çerçevesinde yaklaştığı için, sorunun oluşmasına neden olan faktörler bulunup ya ortadan kaldırma ya da kişiye özel yapılan silikon ortezler, özel baskı/sürtünme koruma materyelleri yardımıyla baskı ve sürtünmeyi azaltmak amaçlanmaktadır. Bununla birlikte doğru podolog tarafından hijyenik ayak bakımı yapılarak ayakların düzenli takibi sağlanır.

• Sporcular ne sıklıkta ayak bakımı yaptırmalıdır?

  Akut problem olmadığı sürece periyodik olarak 3-4 haftada bir ayak bakımı uygulanması yeterlidir.

• Spor ayakkabıların bakımı ve kullanılması nasıl olmalıdır?

  Aynı spor ayakkabı her gün giyilmemeli, gün aşırı değiştirilmeli. Kullanılan ayakkabı gün sonunda havalandırılmalı. Ayakkabılar nemli olmayan ve doğrudan güneşe maruz kalmayan ortamlarda saklanmalı. Ayakkabılar temizlendikten sonra iyice kuruduktan sonra giyilmeli, nemli olmamasına özen gösterilmeli.