Ağız ve Diş Sağlığı Nedir? Hangi Hastalıklara Bakar?

Ağız ve Diş Sağlığı Nedir?

Ağız ve diş sağlığı , dişler, diş etleri ve ağız içi dokuların hastalıklarının önlenmesi, tanısı ve tedavisiyle ilgilenen tıbbi birimdir. Diş çürükleri, diş eti hastalıkları, dolgu, kanal tedavisi, protez ve ortodontik uygulamalar gibi hizmetler sunar. Ayrıca, düzenli kontroller ve bireysel bakım önerileriyle ağız sağlığını korumayı hedefler.

Ağız ve diş sağlığı, bireylerin genel sağlığını ve yaşam kalitesini doğrudan etkileyen kritik bir tıbbi alandır. Ağız içindeki hastalıkların erken tanısı ve tedavisi, yalnızca dişlerin korunmasını değil, aynı zamanda sindirim sistemi, kalp ve damar hastalıkları gibi birçok sistemik rahatsızlığın önlenmesini de sağlar. Düzenli kontroller, profesyonel temizlik ve bireysel bakım önerileri, hem ağız içi enfeksiyon riskini azaltır hem de estetik bir gülüşe katkıda bulunur. Bu bölüm, bireylerin sağlıklı bir yaşam sürdürmesine destek olarak, genel sağlığın temel taşlarından birini oluşturur.

Ağız ve diş sağlığı bölümü, diş çürükleri, diş eti hastalıkları, dolgu, kanal tedavisi, diş çekimi, diş beyazlatma ve protez gibi temel ağız sağlığı sorunlarının tedavisiyle ilgilenir. Bunun yanı sıra, periodontoloji bölümü yalnızca diş eti hastalıklarının tanı ve tedavisine odaklanırken pedodonti (çocuk diş hekimliği) çocukların ağız ve diş sağlığıyla ilgili özel bakım gereksinimlerini karşılar. Daha kapsamlı cerrahi müdahaleler için, çene kemiği ve yumuşak dokularla ilgili sorunlara ağız, diş ve çene cerrahisi bölümü bakarken, daha karmaşık yüz ve çene cerrahisi işlemleri ağız, yüz ve çene cerrahisi uzmanlığında gerçekleştirilir. Ağız ve diş sağlığı bölümü, daha genel tedaviler sunarken, gerektiğinde hastaları bu uzmanlık alanlarına yönlendiren bir temel sağlık birimidir.

Ağız ve diş sağlığı kliniklerinde acil diş hekimliği hizmetleri sağlanırken, diş tedavilerini etkileyebilecek acil tıbbi durumlar için hastanelerin acil servislerinde de gerekli müdahaleler yapılır. Bu hizmetler, hastaların ani ağrı, enfeksiyon veya travma gibi acil durumlarda tedavi alabilmesini amaçlar.

Ağız ve Diş Sağlığı Neye Bakar?

Ağız ve diş sağlığı bölümü, diş çürükleri, diş eti hastalıkları, diş çekimi, dolgu, kanal tedavisi, protez uygulamaları ve ortodontik tedavilerle ilgilenir. Ayrıca ağız hijyeninin korunması, profesyonel diş taşı temizliği ve diş beyazlatma gibi estetik işlemler de bu kapsamda yer alır. Ağız içi enfeksiyonların tedavisi ve diş sağlığını korumaya yönelik bireysel bakım önerileri sunarak, genel ağız sağlığının iyileştirilmesini hedefler.

Ağız ve Diş Hastalıkları Nelerdir?

Ağız ve diş sağlığını etkileyen en yaygın hastalıkların başında diş çürükleri gelir. Plaklardaki bakterilerin asit üretmesiyle diş minesinin zayıflaması sonucu oluşan çürükler, tedavi edilmezse diş kaybına neden olabilir. Diş eti hastalıkları ise gingivitis (diş eti iltihabı) ile başlayarak periodontitis gibi daha ciddi sorunlara yol açabilir ve diş kaybına kadar ilerleyebilir. Ağız yaraları, aftlar ve herpes kaynaklı yaralar sık rastlanan diğer sorunlardır. Ayrıca, diş taşı (tartar) oluşumu, yetersiz hijyen nedeniyle plakların sertleşmesi sonucu ortaya çıkar.

Diş sıkma ve gıcırdatma (bruksizm), çene ağrısı ve diş minesinin aşınmasına yol açarken, diş hassasiyeti sıcak, soğuk veya tatlı gıdalara karşı rahatsızlık hissi yaratır. Ağız kokusu (halitozis), genellikle kötü ağız hijyeni veya diş eti hastalıklarından kaynaklanırken, travmalar sonucu diş kırıkları ve çatlaklar da sık görülür. Daha ciddi durumlar arasında yer alan diş apsesi, diş kökü çevresinde iltihaplanmaya bağlı ağrılı bir şişlik oluşturur. Bu hastalıkların önlenmesi için düzenli diş hekimi kontrolleri, iyi bir ağız hijyeni ve sağlıklı beslenme hayati öneme sahiptir.

Ağız ve diş hastalıkları şu şekildedir:

• Diş çürükleri,
  
• Diş eti hastalıkları (gingivit ve periodontitis),
• Ağız içi enfeksiyonlar ve apseler,
• Ağız yaraları (aft ve herpes gibi viral kaynaklı lezyonlar),
• Diş aşınması (diş minesinin aşınması),
• Diş sıkma ve gıcırdatma (bruksizm),
• Kanal enfeksiyonları,
• Çene eklemi rahatsızlıkları (TMJ bozuklukları),
• Ağız kanseri,
• Diş hassasiyeti,
• Diş kökü kistleri,
• Florozis (aşırı florid maruziyeti nedeniyle dişlerde lekelenme),
• Eksik veya gömülü dişler,
• Diş çapraşıklıkları (ortodontik problemler),
• Çene yapısı bozuklukları (iskeletsel sorunlar).

Diş Çürükleri

Diş çürükleri, ağızda kalan şeker ve nişastaların bakteriler tarafından asitlere dönüştürülmesiyle diş minesinin zarar görmesi sonucunda oluşur. Çürükler ilerleyerek dişin daha derin katmanlarına ulaşabilir. Tedavisinde çürüyen kısmın temizlenip dolgu malzemesiyle doldurulması veya çürüğün derinleştiği durumlarda kanal tedavisi (endodonti) uygulanması gerekir.

Diş Eti Hastalıkları (Gingivit ve Periodontitis)

Diş etlerinin iltihaplanması olan gingivit, tedavi edilmezse periodontitise dönüşebilir ve diş kaybına yol açabilir. Gingivit, diş eti kanaması ve şişlik gibi belirtilerle başlar. Tedavi sürecinde profesyonel diş temizliği yapılır ve hasta düzenli olarak diş ipi kullanımı ve doğru fırçalama ile ağız hijyenini korumaya yönlendirilir. İleri vakalarda cerrahi müdahaleler gerekebilir.

Ağız İçi Yaralar ve Aftlar

Ağız içindeki mukozada oluşan ağrılı yaralar, çoğunlukla bağışıklık sistemi zayıfladığında veya stres durumunda ortaya çıkar. Genellikle kendiliğinden iyileşir, ancak ağrıyı hafifletmek için topikal antiseptik veya analjezik jeller kullanılabilir.

Diş Apsesi

Bakterilerin diş köklerine veya çevresine yayılarak enfeksiyon oluşturması sonucu meydana gelir. Apse, şiddetli ağrıya, şişmeye ve ateşe neden olabilir. Tedavi, apse oluşan bölgedeki enfeksiyonun boşaltılması, antibiyotik tedavisi ve gerekirse kanal tedavisini içerir.

Diş Erozyonu

Asitli yiyecek ve içeceklerin tüketimi, mide asidinin ağıza gelmesi gibi nedenlerle diş minesi zarar görür ve aşınır. Erozyon tedavisinde dişin kaybettiği dokular kompozit dolgu gibi materyallerle yeniden yapılandırılır ve diş minesi korunmaya çalışılır.

Diş Sıkma ve Gıcırdatma (Bruksizm)

Genellikle stres veya uyku sırasında bilinçsiz yapılan diş sıkma, dişlerin aşınmasına ve çene ağrısına yol açar. Tedavide gece plakları kullanılır ve stres yönetimi teknikleri önerilir.

Ağız ve Diş Hastalıkları Belirtileri Nelerdir?

Diş hastalıkları belirtileri, hastalığın türüne göre farklılık gösterebilir. Yaygın belirtiler arasında dişlerde hassasiyet, ağrı, diş etlerinde kızarıklık ve şişlik, diş eti kanamaları, kötü ağız kokusu ve diş renginde değişiklikler yer alır. İlerlemiş durumlarda dişlerde sallanma, çiğneme zorluğu ve diş etlerinde iltihaplanma gibi daha ciddi belirtiler de ortaya çıkabilir. Bu tür belirtiler fark edildiğinde, daha ciddi sorunları önlemek için diş hekimine başvurulması önemlidir.

Yaygın diş hastalıkları belirtileri şu şekildedir:

• Diş ağrısı veya sürekli sızlama,
• Diş etlerinde kızarıklık, şişme veya kanama,
• Sıcak, soğuk veya tatlı yiyeceklere karşı hassasiyet,
• Ağızda sürekli kötü koku veya kötü tat,
• Dişlerde renk değişikliği veya yüzeyde lekeler,
• Çiğneme veya ısırma sırasında ağrı,
• Diş etlerinin çekilmesi ve diş köklerinin açığa çıkması,
• Dişlerde gevşeme, sallanma veya kayma,
• Çene hareketlerinde ağrı veya kısıtlılık,
• Ağız içinde geçmeyen yaralar, beyaz veya kırmızı lezyonlar,
• Dişlerin yüzeyinde aşınma, çatlak veya kırık oluşumu.

Ağız ve Diş Sağlığı Bölümünde Tanı ve Testler

Ağız ve diş sağlığı bölümünde tanı ve testler, ağız içindeki sorunları tespit etmek ve uygun tedavi planı oluşturmak amacıyla yapılır. Diş çürükleri, diş eti hastalıkları ve diğer ağız içi problemleri teşhis etmek için diş muayenesi, röntgen görüntüleme, periodontolojik değerlendirme, plak ve tartar ölçümü gibi yöntemler kullanılır. Ayrıca, bazı durumlarda enfeksiyonları belirlemek için kan testleri veya biyopsiler yapılabilir.

Ağız ve diş sağlığı bölümünde uygulanan testler şu şekildedir:

• Diş röntgeni (dijital veya panoramik röntgen) : Diş, çene kemiği ve çevre dokuların genel görüntüsünü sağlar.
• Periapikal röntgen : Özellikle bir dişin kök yapısını ve çevresindeki dokuları detaylı görmek için kullanılır.
• Panoramik röntgen : Tüm ağız bölgesinin görüntüsünü sunarak çene kemiği ve diş yapısındaki genel sorunları tespit eder.
• 3D dental tomografi : Çene ve diş yapısının üç boyutlu görüntüsünü alarak ayrıntılı inceleme yapılmasına olanak tanır.
• Dijital ağız içi kamera incelemesi : Ağız içini dijital kamera ile görüntüleyerek detaylı ve yüksek çözünürlüklü görüntüler sunar.
• Diş eti ceplerinin ölçümü (periodontal prob testi) : Diş eti hastalıklarının derecesini belirlemek için diş eti ve diş arasındaki boşluk ölçülür.
• Bakteriyel ve mikrobiyolojik testler : Ağız içinde belirli bakteri veya mikroorganizmaların varlığını tespit eder.
• Tükürük testi : Ağız içi pH, bakteri düzeyi ve tükürük akış hızını ölçerek çürük riskini değerlendirir.
• Vitalite testi : Dişin sinirlerinin canlı olup olmadığını kontrol eder, özellikle çürük veya travmadan şüphelenilen durumlarda uygulanır.
• Çene eklemi fonksiyon testi (TMJ testi) : Çene eklemlerinin hareketlerini ve fonksiyonel bozuklukları değerlendirmek için yapılır.
• Diş hassasiyeti testi : Sıcak, soğuk veya hava ile diş hassasiyeti değerlendirilir, dişlerdeki sinir hassasiyeti hakkında bilgi sağlar.
• Kan testleri : Ağız sağlığıyla ilgili sistemik sorunları değerlendirmek için kan değerlerine bakılır.

Ağız ve Diş Sağlığı Bölümünde Tedavi ve Uygulanan Yöntemler

Ağız, sindirim sistemi ve solunum yollarına açılan bir giriş noktasıdır ve bu bölgede bulunan mikroplar vücudun diğer bölgelerine yayılabilir, çeşitli hastalıklara yol açabilir. Acıbadem ağız ve diş sağlığı bölümü, bu tür sağlık sorunlarına çözüm sunmayı amaçlar. Bu bölümde, diş çürükleri tedavisi, diş eti hastalıklarının önlenmesi, diş çekimi, protez uygulamaları, estetik diş tedavileri, ortodontik tedaviler ve ağız hijyeni hizmetleri gibi çeşitli uygulamalar yapılır.

Estetik Uygulamalar

Ağız ve diş sağlığında estetik uygulamalar, hem işlevsel hem de görsel açıdan sağlıklı bir gülüş kazandırmayı hedefler. Diş beyazlatma, gülüş tasarımı, protez uygulamaları ve ortodontik tedaviler gibi işlemlerle dişlerin görünümü iyileştirilirken, bireylerin kendine olan güveni de artırılır. Bu yöntemler, modern diş hekimliği teknolojileri sayesinde doğal bir görünüm ve uzun süreli estetik sonuçlar sunar.

• Diş Beyazlatma : Dişlerin rengini açarak estetik bir görünüm kazandırmak için uygulanan işlemdir.
• Gülüş Tasarımı : Dişlerin şekli, boyutu ve dizilimini kişinin yüz yapısına uygun hale getiren kapsamlı bir estetik çalışmadır.
• Diş Protezi : Eksik dişlerin yerine doğal görünümlü protezler yerleştirilerek estetik ve fonksiyonel çözüm sağlanır.
• Ortodontik Tedavi (Tel Tedavisi) : Çapraşık veya düzensiz dizilmiş dişlerin düzeltilerek estetik ve işlevsel hale getirilmesi amacıyla uygulanır.

Sağlıkla İlgili Tedaviler

Sağlıkla ilgili diş tedavileri, ağız ve diş sağlığını korumaya ve oluşan sorunları gidermeye yönelik uygulamaları içerir. Diş dolgusu, kanal tedavisi, diş eti tedavisi ve diş hassasiyeti gibi yöntemler sayesinde ağız içindeki rahatsızlıklar giderilir ve dişlerin fonksiyonu korunur. Ayrıca, düzenli diş temizliği ve diş taşı temizliği gibi işlemlerle diş eti hastalıkları önlenerek genel ağız sağlığı desteklenir.

• Diş Temizliği ve Diş Taşı Temizliği : Plak ve tartar birikimlerini ortadan kaldırarak diş eti sağlığını koruma işlemidir.
• Diş Dolgusu : Çürümüş veya zarar görmüş dişlerin fonksiyonunu geri kazandırmak için yapılan bir tedavidir.
• Kanal Tedavisi : Dişin sinir dokusuna kadar ilerleyen çürüklerin veya enfeksiyonların tedavi edilmesi işlemidir.
• Diş Çekimi : Çürük, enfeksiyon veya yer darlığı gibi nedenlerle dişin ağızdan alınmasıdır.
• Diş Eti Tedavisi (Periodontoloji) : Diş etlerinde oluşan iltihaplanma ve kemik kaybının tedavisini içerir.
• Diş Hassasiyeti Tedavisi : Sıcak, soğuk veya tatlı yiyeceklere karşı duyarlılığı azaltmak için yapılan uygulamalardır.
• Ağız İçi Lezyonların Tedavisi : Aft, uçuk veya diğer ağız içi yaraların teşhis ve tedavisi gerçekleştirilir.
• Fluor Uygulaması : Çürük riskini azaltmak ve diş minesini güçlendirmek için yapılan koruyucu bir işlemdir.