Fibroscan

Fibroscan Nedir?

Fibroscan , günümüzde karaciğer hasarının belirlenmesinde ve karaciğerde biriken nedbe dokusunun yoğunluğunu ölçmede karaciğer biyopsisi yerine ultrason dalgaları kullanarak ölçüm yapan tıbbi bir cihazdır. Bu yöntemde vücuda ve karaciğere herhangi bir girişim uygulanmadan gönderilen ses dalgaları yardımı ile karaciğerde biriken yağ miktarını kantitatif olarak ölçme özelliği de vardır. Bu ölçümler ile karaciğer biyopsisine göre yaklaşık 100 kat büyük bir karaciğer alanı değerlendirilebilmektedir.

Karaciğer vücudumuz için gerekli yapı taşlarını üreten bir fabrika ve aynı zamanda zararlı maddeleri vücuttan uzaklaştıran bir arıtma merkezi gibi çalışan organımızdır. Karaciğere zararlı olabilecek pek çok durumda geçici hasarlar oluşsa bile, karaciğerin kendini yenileyebilme kapasitesi bu hasarları çoğu zaman bertaraf edebilmektedir. Ancak; alkol, karaciğer hasarı oluşturma potansiyeli olan bazı ilaçların uzun süreli kullanımı Hepatit B, Hepatit C ve yağlı karaciğer hastalığı gibi kronik hastalıklarda karaciğer yapısı zamanla bozulur ve sertleşmeye başlar. Zamanında tanı konup gerekli tedaviler başlanmaz ise karaciğer sirozu ortaya çıkabilir.

Ne yazık ki karaciğer dokusunun büyük kısmı kalıcı olarak hasara uğramadan herhangi bir şikayet oluşturmadığı ve bu dönemde genellikle kan tetkikleri de tanı koymada yardımcı olmadığı için karaciğer hasarını erken saptayabilmek her zaman mümkün olamamaktadır. Bu dönemde karaciğerde hasar olup olmadığını, varsa derecesini değerlendirebilmek için karaciğerde oluşan nedbe dokusunun (fibrozis) yoğunluğunu değerlendirmek gerekir. Bu amaçla yıllardır kullanılan ve altın standart olarak kabul edilen yöntem karaciğer biyopsisidir . Karaciğer biyopsisi kanama, ağrı, safra yolu zedelenmesi gibi bazı riskler taşıdığı ve belli bir süre hastane yatışı gerektirdiği için ancak sınırlı gerekçeler ile uygulanmaktadır.

Fibroscan Nasıl Uygulanır?

İşlem için hastanın en az 3 saatlik açlığı gerekmektedir. Açlık dışında işlem için bir hazırlığa gerek yoktur. İşlem, hasta sırt üstü yatarken sağ tarafından ve kaburgaların arasından yapılır. Bu işlem için geliştirilmiş özel problar bahsedilen bölgelerde cilt üzerine yerleştirilerek ölçümler yapılır. Ölçümlerin doğruluğu hem doktor hem de cihazın üzerindeki yazılım tarafından kontrol edilir. Yaklaşık 5-10 dakika arasında süren işlem sırasında hasta hiçbir ağrı hissetmez. İşlem bittiğinde rapor otomatik olarak düzenlenir ve sonucu hastaya verilir.

Karaciğer biyopsisi yerine kullanılan fibroscan ile karaciğer yağlanmasının düzeyini ve karaciğer sertliğini (fibrozis ) ölçerek hasar düzeyi tahmin edilebilmektedir. Ayrıca fibroscan sonucuna göre kişiye özel tedavi planı yapılabilmektedir. Pek çok karaciğer hastalığının takibinde ve tedavi etkinliğinin değerlendirilmesinde etkili yöntem olarak kullanılabilir.

• Kolay uygulanabilir ve tekrarlanabilir. Bu nedenle sadece tanı koymak için değil, takip amacı ile de kullanılabilir.
• Girişimsel bir işlem değildir, hiçbir yan etkisi yoktur ve hastada ağrı, rahatsızlık oluşturmaz.
• İşlem süresi kısadır. (5-10 dk)
• Hemen sonuç verir. Çıkan sonucun güvenilirliği hekim ve cihazın yazılımı tarafından değerlendirilir.