FOR INTERNATIONAL PATIENTS
Troponin Nedir?
Troponin, kalp kası hücrelerinde ve bazı kasların içinde bulunan, kalp hasarı durumunda kanda ortaya çıkan bir proteindir. Bu protein kalp kasının kasılmasında önemli bir rol oynar. Başka bir deyişle kalbin atmasına yardımcı olur. İnsan vücudunda Troponin I (TnI), Troponin T (TnT), Troponin C (TnC) olmak üzere üç tip troponin bulunur.
Normalde kandaki troponin seviyeleri oldukça düşüktür. Bu seviyeler yalnızca en hassas test türleriyle ölçülebilir. Ancak kalp kasında herhangi bir hasar olması durumunda kan dolaşımına sızan troponin, normal değerinin üzerine çıkar. Kalpteki hasar ne kadar büyükse o kadar fazla troponin salgılanır.
Troponin T Nedir, Kaç Olmalıdır?
Kardiyak troponin T (cTnT), kalp krizi gibi akut koroner sendromların tanısı için tercih edilen bir biyobelirteçtir. Troponin T, kalp kasında ve çok az miktarda da olsa diğer kaslarda bulunur. Ancak kalp kasında bulunan troponin T yapısı, diğer kaslardaki troponin T yapısıyla aynı değildir. Bu durum doktorların hasarın nerede olduğunu anlamalarını sağlar.
Troponin T normal değeri 0 - 0, 01 ng/mL'dir. Troponin T (TnT) seviyesi kalpte bir hasar meydana gelmesi durumunda en az 1 gün en fazla 3 hafta kadar normal seviyesinden yüksek kalabilir.
Troponin I Nedir, Kaç Olmalıdır?
Troponin I, miyokardda bulunan ve inhibitör mekanizması yoluyla kalp kaslarının kasılmasını düzenleyen bir belirteçtir. Troponin I, kalp yaralanmasından sonra yaklaşık 3 ila 6 saat içinde kana salınır. Troponin I referans aralığı 0 - 0.04 ng/mL 'dir.
Troponin I veya troponin T yüksekliği hasarlı kalp kası hücrelerinin kana troponin sızdırdığını ifade eder.
Troponin Testi Nedir ve Nasıl Yapılır?
Troponin testi, kana salınan troponin adlı proteinlerin seviyesini ölçmeyi ve bunun sonucunda kalp kasındaki hasarı tespit etmeyi sağlayan testlerdir. Koldaki bir damardan kan örneği alınarak yapılan bu test genellikle beş dakikadan daha kısa bir sürede tamamlanır.
Kalp krizinin teşhisine ya da kalp sağlığının kontrol edilmesine yardımcı olmak için başvurulan kardiyak troponin testleri Troponin I (TnI veya cTnI) ve Troponin T ( TnT veya CTnT) değerlerini ölçebilir.
Troponin Testi Neden Yapılır?
Göğüs ağrısı, nefes darlığı ve kalp krizinin diğer belirtilerinin olması durumunda doktor troponin testi yaptırılmasını isteyebilir. Bu semptomlar aniden veya yavaş yavaş başlayabilir; hafif ya da yoğun olabilir. Belirtiler bazı durumlarda birkaç saat içerisinde kaybolup yeniden ortaya çıkabilir.
Troponin testine ihtiyaç duyulmasına neden olabilecek diğer semptomlar şu şekilde sıralanabilir:
- Hızlı ve düzensiz kalp atışı,
- Aşırı terleme,
- Baş dönmesi ve sersemlik,
- Günlerce sürebilen nedensiz yorgunluk,
- Mide bulantısı ve kusma,
- Göğsün ortasında veya sol tarafında ağırlık ya da rahatsızlık,
- Bir veya iki kolda, sırt, omuz, boyun, çene ya da göbek deliğinin üstünde ağrı ve rahatsızlık.
Troponin Testi Kimlere Yapılır?
Troponin testi, öncelikle kalp krizinden şüphelenen kişilere yapılır. Ayrıca kalp yetmezliği, pulmoner emboli, pulmoner arteriyel hipertansiyon ve kronik böbrek hastalığı olan kişiler de troponin testi yaptırabilir.
Kalp ameliyatı olacak kişilerde ameliyatın kalbe hasar verip vermediğini belirlemek amacıyla ameliyat öncesi ve sonrası troponin değerlerini ölçmek için de troponin testine başvurabilir.
Troponin Değeri Yüksekliği Nedenleri
Troponin değerlerinin normal referans aralığından yüksek olmasının birçok farklı nedeni olabilir. Troponin yüksekliği genellikle akla ilk önce kalp krizi riskini getirse de bu durum kalple bağlantılı olabileceği gibi kalp dışından kaynaklanıyor da olabilir.
Troponin yüksekliğine neden olan bazı durumlar ve hastalıklar şu şekilde sıralanabilir:
- Düzensiz kalp atışı (aritmi), özellikle çok hızlı kalp atışı,
- Akciğer atardamarlarında yüksek basınç (pulmoner hipertansiyon),
- Konjestif kalp yetmezliği,
- Kalp kası iltihabı (viral miyokardit),
- Kalp ameliyatı,
- Maraton koşmak gibi uzun süreli yoğun egzersiz,
- Sepsis,
- Ciddi bir Covid - 19 enfeksiyonu,
- Kronik böbrek rahatsızlıkları,
- Kardiyomiyopati gibi kalp kası bozukları,
- Felç,
- Bazı ilaçların fazla kullanımı,
- Stres,
- Kemoterapi.
Troponin Değeri Yüksekliği Tedavisi
Troponin tedavisi, hastalığın tipine ve ciddiyetine bağlı olarak değişebilir. Troponin yüksekliği, troponin değerinin yükselmesine neden olan durumun tedavi edilmesiyle düşürülebilir.
"Troponin yüksekliği nasıl düşürülür?" sorusuna yanıt olabilecek bazı tedavi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir:
- Kalp Krizi Tedavisi : Bu tedavi, tıkanmış bir koroner arterin açılmasını ve farklı tedavileri içerebilir. Kalp kasının hasar görmesini önlemek ve troponin seviyelerini düşürmek için erken müdahale önemlidir.
- Kalp Yetmezliği Tedavisi : Bu tedavi birtakım ilaçları, diyet ve yaşam tarzı değişikliklerini içerebilir. Kalp kasının daha iyi çalışmasını ve değerlerin normalleşmesini sağlayan bir tedavidir.
- Diğer Nedenlerin Tedavisi : Troponin seviyesinin yükselmesi farklı nedenlerden kaynaklanıyorsa bu durumda altta yatan nedenin ne olduğuna bağlı olarak farklı tedavi yöntemleri uygulanabilir. Perikardit, miyokardit veya travma gibi durumlarda da özel bir tedavi yapılması gerekebilir.
Troponin yüksekliği ciddi bir sağlık sorununun habercisi olabilir. Troponin yüksekliğinin erken teşhis edilip uygun tedavi yöntemlerine başvurulması oldukça önemlidir.
Troponin Değeri Düşüklüğü
Troponin düşüklüğü genellikle bir sağlık sorunu olarak görülmez. Troponin seviyesi normalde çok düşük veya tespit edilemez olmalıdır. Bu nedenle troponin değeri düşüklüğü normal kabul edilir.
Troponin Değeri Referans Aralığı Kaç Olmalıdır?
Troponin testi için referans aralığı milimetre başına nanogram (ng/mL) veya litre (ng/L) cinsinden verilir. Bazı laboratuvarların normal aralıkları farklı olabilir ve sonuçlar yapılan troponin testinin türüne bağlı olarak değişebilir. Bu duruma örnek olarak troponin I için normal aralık 0 ile 0, 04 ng/mL arasında olurken yüksek hassasiyetli kardiyak troponin (hs-cTn) için normal değerlerin 14ng/L'nin altında olduğunu söylenebilir.
Troponin Değeri Kaç Olursa Tehlikelidir?
Troponin değerinin 0.04 ng/mL'nin üzerinde olduğu durumlarda genellikle kalp hasarı olduğu düşünülür ve bu durum tehlikeli olabilir.
Troponin Yüksekliği Hangi Hastalıklara Sebep Olabilir?
Troponin yüksekliği genel olarak kalp kriziyle ilişkilendirilir. Ancak troponin yüksekliğinin neden olabileceği diğer rahatsızlıklar şu şekilde sıralanabilir:
- Sepsis,
- Hipovolemi,
- Atriyal fibrilasyon,
- Konjestif kalp yetmezliği,
- Pulmoner emboli,
- Miyokardit,
- Miyokard kontüzyonu,
- Böbrek yetmezliği.
Kalp Krizinde Troponin Kaç Olur?
Kalp krizi sırasında troponin seviyesi 0.04 ng/mL'nin yüzlerce katına çıkar. İki hafta boyunca da kandaki bu değer yüksek kalır.
Yaşa Göre Troponin Değerleri
Yapılan bir araştırmaya göre 10 - 20 yaş arasındaki kişilerde Troponin T için yüzde 99'luk değerlerin önemli ölçüde daha düşük olduğu tespit edilmiştir. 20 - 64 yaş aralığındaki kişilerin ve 65 yaş üstü bireylerin değerlerinde de giderek artış olduğu bulunmuştur. Tüm yaş gruplarında erkeklerin kadınlardan daha yüksek seviyelere sahip olduğu da görülmüştür.
Araştırmaya göre Troponin I değerlerinin de 1 aylık ila 1 yaşında bebeklerde ve 1-10 yaş arası çocuklarda, yetişkinlere oranla belirgin şekilde yüksek olduğu görülmüştür.