Stent Nedir? Stent Neden Takılır?

Stent Nedir?

Stent , arterlerin açık kalmasını sağlamak için kullanılan küçük bir metal tüptür ve genellikle anjiyoplasti işlemi sonrasında, arterde biriken plakların temizlenmesinin ardından yerleştirilir. Kalp krizi sonrası arterin yeniden daralmasını önlemek, kan akışını iyileştirmek ve nefes yolları, safra kanalı gibi diğer yapıları açık tutmak amacıyla da kullanılabilir. Çoğunlukla metalden yapılan stentler, ilaç kaplı veya biyolojik olarak çözünebilen çeşitlere sahiptir ve yerleştirildikten sonra genellikle kalıcıdır. Minimal invaziv bir yöntemle uygulanması, hastaların hızlıca toparlanmasını ve semptomların hafiflemesini sağlar.

Arter, vücutta oksijen ve besin açısından zengin kanı kalpten dokulara taşıyan kan damarlarıdır. Sağlıklı arterler, kanın serbestçe akmasını sağlarken, plak birikimi gibi durumlarda daralabilir veya tıkanabilir. Bu durum kan akışını engelleyerek kalp krizi, felç veya organ hasarına yol açabilir. Stent, daralan veya tıkanan arteri yeniden açmak ve kan akışını normale döndürmek için kullanılan bir cihazdır. Anjiyoplasti sonrası arterin içine yerleştirilen stent, damar duvarlarını destekleyerek arterin açık kalmasını sağlar ve tekrar daralma riskini azaltır.

Stent Neden Takılır?

Stent, arterlerde daralma veya tıkanma olduğunda kan akışını iyileştirmek amacıyla takılır. Bu daralma genellikle ateroskleroz sonucu oluşan plak birikimi nedeniyle meydana gelir ve kalp krizi, göğüs ağrısı (anjina) gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Stent, daralan bölgeye yerleştirilerek kan akışının devamlılığını sağlar, arterin yeniden tıkanma riskini azaltır ve hastanın nefes darlığı veya göğüs ağrısı gibi semptomlarını hafifletir. Ayrıca, damarlar dışında safra kanalı, solunum yolları veya üreter gibi diğer vücut yapılarındaki tıkanıklıkları gidermek için de kullanılabilir.

Stent takılmasını gerektiren durumlar şu şekilde sıralanabilir:

• Koroner arter hastalığı: Kalp damarlarında daralma veya tıkanıklık olması durumunda.
• Kalp krizi: Tıkanan damarların açılarak kan akışının hızla yeniden sağlanması gerektiğinde.
• Ateroskleroz: Damar duvarında plak birikimi sonucu daralma veya kan akışının kısıtlandığı durumlarda.
• Periferik arter hastalığı: Bacaklardaki kan damarlarında daralma nedeniyle kan akışının engellendiği durumlarda.
• Karotis arter hastalığı: Boyun damarlarında daralma ve inme riski oluştuğunda.
• Renal arter hastalığı: Böbrek damarlarında daralma sonucu böbrek fonksiyonlarının risk altında olduğu durumlarda.
• Derin ven trombozu (DVT): Bacak, kol veya pelviste kan pıhtısının neden olduğu tıkanıklıklarda.
• Aort anevrizması: Aortun genişlediği ve yırtılma riski taşıdığı durumlarda.
• Safra kanalı tıkanıklıkları: Safra akışının engellendiği durumlarda.
• Bronş veya hava yolu tıkanıklıkları: Solunum yollarını açık tutmak için kısa süreli veya kalıcı olarak.

Stent Nasıl Takılır?

Stent takılması, genellikle perkütan koroner girişim (PKG) adı verilen minimal invaziv bir prosedürün bir parçası olarak anjiyoplasti sırasında gerçekleştirilir. Bu işlemde, bir kateter yardımıyla daralmış arter bölgesine ulaşılır ve balon şişirilerek plaklar kenara itilir ve damar genişletilir. Ardından, balonun üzerine yerleştirilmiş olan stent genişletilen bölgeye yerleştirilir ve kalıcı olarak damarın içinde kalarak açık kalmasını sağlar. Bu yöntem, koroner arter hastalığında kan akışını düzeltmek, semptomları hafifletmek ve iyileşme süresini kısaltmak açısından etkili bir tedavi seçeneğidir.

Stent Takılması Faydaları Nelerdir?

Stent takılması, daralmış veya tıkanmış arterlerin açılmasını sağlayarak kan akışını iyileştiren etkili bir tedavi yöntemidir. Bu işlem, kalp krizi riskini azaltır, göğüs ağrısı (anjina) gibi semptomları hafifletir ve hastanın yaşam kalitesini artırır. Minimal invaziv bir yöntem olması, açık kalp ameliyatına kıyasla daha hızlı bir iyileşme süreci sunar. Stentler, arterlerin yeniden daralma riskini azaltırken, ilaç kaplı stentler bu riski daha da düşürerek uzun vadeli damar açıklığını destekler. Ayrıca, diğer organlardaki tıkanıklıkları gidererek solunum, sindirim veya idrar yolları gibi hayati işlevleri de düzenleyebilir.

Stent takılmasının faydaları şunlardır:

• Damarın açık kalmasını sağlayarak kan akışını iyileştirir.
• Kalp krizi sırasında kan akışını hızla normale döndürerek hasarı azaltır.
• Göğüs ağrısı (anjina) ve nefes darlığı gibi semptomları hafifletir.
• Damarın yeniden daralma riskini azaltır (özellikle ilaç kaplamalı stentlerde).
• Minimal invaziv bir işlem olduğu için koroner bypass cerrahisine göre daha hızlı iyileşme sağlar.
• İlgili organların (kalp, beyin, böbrek gibi) işlevlerini koruyarak ciddi sorunları önler.
• Hava yolları, safra yolları veya idrar kanalları gibi diğer kanallarda tıkanıklığı gidererek yaşam kalitesini artırır.
• Aort anevrizması gibi durumlarda damar yırtılmasını önler.

Stent Takılması Riskleri Nelerdir?

Stent takılması genellikle güvenli bir prosedür olmakla birlikte bazı riskler taşır. Kan damarına erişim yerinde kanama, enfeksiyon veya morarma meydana gelebilir. Stentin yerleştirildiği bölgede kan pıhtısı oluşabilir, bu da tıkanmaya ve potansiyel olarak kalp krizine yol açabilir. Ayrıca, bazı hastalarda stent malzemesine veya ilaç kaplamasına alerjik reaksiyon gelişebilir. Nadir durumlarda, arterde yırtılma, stentin yerinden kayması veya damarın yeniden daralması (restenoz) görülebilir. Bu riskler özellikle diyabet, böbrek hastalığı veya ileri yaş gibi ek sağlık sorunları olan bireylerde daha yüksek olabilir. Doktor gözetiminde gerekli ilaçların düzenli kullanımı ve takip, bu sorunların önlenmesinde önemlidir.

Stent takılmasıyla ilişkili olası riskler şunlardır:

• Stentin içinde kan pıhtısı oluşması ve damarın yeniden tıkanması.
• Stentin yerleştirildiği damarın zamanla tekrar daralarak restenoza yol açması.
• Damar erişim bölgesinde kanama meydana gelmesi.
• Stentin yapıldığı malzemeye veya ilaç kaplamasına karşı alerjik reaksiyon gelişmesi.
• Damarın zarar görmesi ve yırtılması.
• Prosedür sırasında pıhtıların beyine gitmesi sonucu inme riski.
• Giriş bölgesinde enfeksiyon oluşması.
• Stentin kayması veya yerinden çıkması.
• Anormal kalp ritmi (aritmi) gelişmesi.
• Prosedür sırasında küçük bir kalp krizi riski.
• Hava yollarına stent yerleştirilirken nadiren akciğer çökmesi (pnömotoraks).

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Stent Hangi Malzemelerden Yapılır?

Stentler genellikle metal alaşımlarından, özellikle paslanmaz çelik, nikel-titanyum (nitinol) veya kobalt-krom alaşımından yapılır. Ayrıca, ilaç kaplı stentlerde, metal yüzey üzerine özel ilaçlar uygulanarak arterin yeniden daralması önlenir. Daha yeni teknolojilerde, biyolojik olarak çözünebilen polimerlerden üretilen stentler de kullanılmaktadır. Solunum yolları gibi diğer yapılar için ise silikon veya polyester malzemelerden yapılan stentler tercih edilir.

Stent Sonradan Çıkarılır Mı?

Stentler genellikle kalıcı olarak yerleştirilir ve çıkarılması gerekmez. Ancak biyolojik olarak çözünebilen stentler, zamanla eriyerek kendiliğinden kaybolur. Nadir durumlarda, stent ortaya çıkabilecek başka sorunlara neden olursa veya yerinden kayarsa cerrahi müdahaleyle çıkarılması gerekebilir. Bununla birlikte, solunum yolları gibi bazı bölgelerde kullanılan silikon stentler geçici olabilir ve ihtiyaç durumunda çıkarılabilir.

Stent Takılması Ne Kadar Sürer?

Stent takılması genellikle 30 dakika ile 2 saat arasında sürer.

Stent Takıldıktan Sonra Ağrı Olur Mu?

Genellikle işlem sonrası minimal bir rahatsızlık hissedilir, ancak şiddetli ağrı beklenmez.

Stent Ömrü Ne Kadardır?

Stentler genellikle ömür boyu yerinde kalır, ancak bazı biyolojik olarak çözünebilen stentler birkaç ay içinde erir.

Stent Takıldıktan Sonra Nelere Dikkat Edilmelidir?

İlaçlar düzenli alınmalı, sağlıklı bir diyet uygulanmalı ve doktor kontrolleri aksatılmamalıdır.

Stent Takılması Herkes İçin Uygun Mudur?

Stent takılması genellikle damar daralması olan hastalar için uygundur, ancak bazı durumlarda açık cerrahi daha iyi bir seçenek olabilir.

Stent Takıldıktan Sonra Egzersiz Yapılabilir Mi?

Doktorun önerdiği şekilde, genellikle birkaç gün dinlenmenin ardından hafif egzersizlere başlanabilir.

Stent Takılması Sonrası İlaç Kullanmak Gerekir Mi?

Evet, genellikle kan sulandırıcı ve antiplatelet ilaçlar kullanılır.

Stent ile Anjiyoplasti Arasındaki Fark Nedir?

Anjiyoplasti damarı açma işlemidir; stent ise damarın açık kalmasını sağlamak için yerleştirilen bir cihazdır.

Stent Takıldıktan Sonra Tekrar Daralma Olur Mu?

İlaç kaplı stentlerde bu risk oldukça düşük olsa da tamamen ortadan kalkmaz.

Bir Kişiye Kaç Stent Takılabilir?

Hastanın durumuna bağlı olarak birden fazla stent takılması mümkündür.

Stent Alerjiye Neden Olabilir Mi?

Nadir durumlarda stent malzemesine karşı alerjik reaksiyon görülebilir.

Stent Takıldıktan Sonra Hayat Boyu Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Sağlıklı yaşam tarzını benimsemek, düzenli doktor kontrollerine gitmek ve ilaçları aksatmamak önemlidir.