FOR INTERNATIONAL PATIENTS
Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Nedir?
Rahim ağzı kanseri, ‘serviks’ denilen rahim ağzında gelişen bir kanser türüdür. Bu nedenle serviks kanseri olarak da adlandırılır. Rahim ağzının yüzeyini oluşturan hücre tabakasının anormal hücrelere dönüşmesiyle ‘kanser öncülleri’ (CIN) denilebilecek hücreler ortaya çıkabilir. Kanser öncülleri erken saptanıp tedavi edilmediklerinde rahim ağzı (serviks) kanserine dönüşebilir.
Rahim ağzı kanseri, her yıl dünyada 500.000’den fazla kadını etkileyen, kadınlarda en sık görülen 5 kanser türünden biridir. Rahim ağzı kanseri evresine göre daha derin dokulara ve uzak organlara yayılım gösterebilir. Rahim ağzı kanseri, önlenebilen kanser türlerinden biridir. Dünya Sağlık Örgütü rahim ağzı kanserine karşı etkin koruyuculuğu nedeniyle; yetişkinlere ek olarak erkek ve kız çocuklarının da aşılanmasıyla, HPV kaynaklı hastalıklar ile rahim ağzı kanserinin önümüzdeki yüz yıl içinde ortadan kaldırmayı hedeflemektedir.
Cinsel birliktelik yaşamış bir kişiye yapılan HPV aşısı koruyucu mudur?
Acıbadem Maslak Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum / Jinekolojik Onkoloji Uzmanı, Prof. Dr. Mete Güngör, Rahim Ağzı Kanseri (HPV) üzerine soruları yanıtlıyor.Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Neden Olur?
Rahim ağzı kanserine neden olduğu bilinen en büyük etken HPV olarak da bilinen Human Papilloma Virüstür . HPV cinsel yolla bulaşabilen, yetişkinlerin neredeyse tümünün hayatları boyunca karşılaştığı bir virüstür. Vücut HPV ile karşılaştığında genellikle vücudun savunma mekanizması virüsü alt eder ve böylece HPV enfeksiyonu geçirildiği anlaşılmayabilir. HPV; bazı türleri fark edilir belirtiler vermeyen, bazı türleri genital siğillere neden olan ve bazıları tedavi edilmediğinde kansere neden olan 150’den fazla türü olan bir virüstür.
HPV virüsü, kişinin kendi bağışıklık sistemi tarafından ya da tedaviyle vücuttan atılmadığında, rahim ağzı hücrelerinin içine yerleşebilir. HPV ile karşılaşmak ya da HPV enfeksiyonu yaşamış olmak rahim ağzı kanseri olunacağı anlamına gelmez. Her HPV enfeksiyonu kansere neden olmaz. Ancak rahim ağzı kanserlerinin en büyük nedeni HPV enfeksiyonlarıdır. HPV’nin rahim ağzında bulunan hücrelerde genetik değişikliklere yol açması ve rahim ağzı kanserinin oluşması için yaklaşık 10-15 yıl süre geçmesi gerekir. Dolayısıyla düzenli hekim kontrolüne gitmek rahim ağzı kanserinin önlenmesinde ve erken teşhisinde kritik bir önem taşır.
Rahim ağzı kanseri için risk yarattığı düşünülen diğer faktörler şunlardır:
- Sigara kullanımı
- Bağışıklık sistemi yetmezlikleri
- Klamidyal enfeksiyonlar
- Uzun süreli oral kontraseptif kullanımı
- Üç veya üstünde doğum öyküsü
- 20 yaşından önce doğum öyküsü
Rahim Ağzı (Serviks) Kanserinden Korunmanın Yolları
HPV aşısı , HPV’nin kanser yapabilecek türlerine karşı %100’e yakın koruma sağlar. HPV aşısının ikili, dörtlü ve dokuzlu olmak üzere 3 çeşidi bulunmaktadır. HPV aşısı hakkında detaylı bilgi almak için tıklayınız.
Düzenli olarak hekim kontrolüne gitmek ve hekiminizin belirttiği aralıklarda PAP Smear testi yaptırmak rahim kanseri ve rahim ağzı kanserinden de diğer hastalıklardan da korunmanın etkili yollarıdır. Ayrıca uzun süreli doğum kontrol hapı kullanımından kaçınmalı, sigara kullanılıyorsa bırakılmalıdır. Her ne kadar HPV’ye karşı %100 koruma sağlamasa da, HPV ve diğer cinsel yolla bulaşabilecek hastalıkları önlemek için cinsel ilişkide kondomla korunma tercih edilmelidir.
Bunlar dışında vücudu her türlü hastalıktan korumanın en etkili yolu, sağlıklı yaşam alışkanlıklarına sahip olmaktır. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları kişiden kişiye değişiklik gösterebilse de her yaş grubuna ve her bedene uygun ortak özellikler bulunmaktadır.
- Mümkünse geceleri, yeterli ve düzenli uyku uyumak
- Kişinin yaşına ve kondisyonuna uygun düzenli egzersiz programı oluşturmak ve uygulamak
- Taze sebze ve meyve yönünden zengin beslenmek, paketli ve işlenmiş gıdaları tüketmemek
Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Rahim ağzı kanseri belirtileri uzun bir süre fark edilmeyebilir. Kadın üreme organlarının hastalıklarında belirtileri fark edecek ve hekime gitmeye karar verecek olan genellikle kişinin kendisidir. Bu nedenle rahim, vajina ve diğer kadın üreme organları kişinin kendisi tarafından tanınmalıdır. Kişinin adet dönemlerini, adet dönemlerinde vücudundaki değişimleri, vajinal akıntılarını izlemesi önemlidir. Düzenli olarak hekime görünmek, Pap Smear testi yaptırmak ve HPV aşısı olmak rahim ağzı kanserinden ve daha birçok hastalıktan korunmanın en etkili yöntemidir.
Rahim Ağzı Kanserinin En Önemli Üç Belirtisi:
- Cinsel ilişki sırasında hissedilen acı ya da ağrı: Cinsel ilişki sırasında acı ya da ağrı hissedilmesi rahim ağzı kanserinin en önemli belirtilerinden biridir. Cinsel ilişki sırasında acı ve ağrı hissetmek doktora görünmek için yeterli bir sebeptir.
- Döngüsel olmayan vajinal kanamalar: Cinsel ilişki sırasında ya da sonrasında, adet döneminde değilken veya menopoz dönemindeyken vajinal kanaması olması, serviks kanserinin belirtilerinden biri olabilir. Bu tür kanamalar kokulu olabilir. Döngüsel olmayan, beklenmeyen kanamalar olduğunda doktora gidilmelidir.
- Olağandışı vajinal akıntı: Vajinal akıntılar genellikle normal ve sağlıklıdır. Adet döngüsünün neresinde olduğuna göre; kişinin vajinal akıntısının miktarında, yoğunluğunda ufak değişiklikler olması normaldir. Vajinal akıntının renginde, kokusunda değişiklik olması rahim ağzı kanserinin belirtilerinden biri olmasının yanında vajinal diğer enfeksiyonların belirtisi de olabilir. Vajinada olağandışı akıntılar, hekim muayenesi gerektirir.
Rahim ağzı kanserinin diğer belirtileri:
- Karın bölgesinde, vajende şişkinlik ve doluluk hissi
- Karında ağrı ve acı
- İdrar yaparken zorlanmak
- Vücudun alt bölgesinde ve bacaklarda şişlik
- Böbreklerde ağrı
- Planlanmamış kilo kayıpları
- İştahsızlık
- Kemiklerde ağrı
- Yorgunluk, halsizlik
Rahim ağzı kanserinin ilerlemiş evrelerinde tümör, yukarı doğru endometriyal kaviteye (rahim içi boşluk), aşağıda vajinaya ve yanlarda pelvik duvara yayılabilir. Kanserli hücreler mesane ve rektumu doğrudan tutabilir. Bu yayılımlara bağlı olarak kabızlık, kanlı idrar, vajenden idrar veya dışkı gelmesi ile idrar borusu genişlemesi veya böbreğin genişlemesi görülebiliyor.
Ayrıca pelvik duvar yayılımına bağlı olarak bacak ağrısı, şiddetli bel ve kasık ağrıları da görülürken ödem ortaya çıkabiliyor. Uzak organ metastazları, ekstra pelvik lenf nodu tutulumu, karaciğer, akciğer ve kemikte yayılım şeklinde olabiliyor. Rahim ağzı kanseri genellikle orta ve ileri yaş kadınlarda görülse de, herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir. Hastalığın orta ve ileri yaşta kadınlarda sıklıkla görülmesinin sebebi, rahim ağzı kanseri oluşumunun 10-15 yıl gibi uzun bir sürede meydana gelmesidir.
HPV testi nedir?
Acıbadem Maslak Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum / Jinekolojik Onkoloji Uzmanı, Prof. Dr. Mete Güngör, Rahim Ağzı Kanseri üzerine soruları yanıtlıyor.Rahim Ağzı (Serviks) Kanserinde Erken Teşhisin Önemi
Diğer kanser türlerinde olduğu gibi, serviks kanserinde erken teşhis tedavinin başarı oranını artırmaktadır. Rahim ağzı kanserinde erken teşhisin önemi büyüktür çünkü rahim ağzı kanseri hem önlenebilir hem de erken evrelerinde başarıyla tedavi edilebilir bir hastalıktır. Rahim ağzı kanserinin oluşması ve ilerlemiş evrelere gelmesi için yaklaşık 10-15 yıllık bir süreye ihtiyacı vardır. Bu süre içerinde yapılacak rutin bir hekim kontrolüyle ve uygulanacak PAP Smear testiyle hücrelerin olağandışı aktivitesi saptanabilir.
Rahim ağzı kanseri sıklıkla orta ve ilerlemiş yaşta kadınlarda görülmektedir. Bunun nedeni rahim ağzı kanseri oluşumunun uzun bir sürede meydana gelmesidir. Ancak kanser oluşmadan müdahalede bulunmak ve oluşumunu engellemek mümkündür. Rahim ağzı kanseri erken evrelerinde tedavi edildiğinde başarı oranı %95’in üzerindedir.
Üreme organlarının ve tüm vücudun sağlığı için düzenli olarak doktor kontrollerine gitmek gereklidir. Rahim ağzı kanserini önlemek ya da erken teşhis edip tedavi olabilmek için tüm kadınların herhangi bir belirti beklemeden, rutin olarak hekim kontrolüne gitmesi gereklidir. Serviks kanseri belirtilerinden herhangi biri ile karşılaşıldığında, yine hekime danışılmalıdır.
Farklı Hastalıklar Aynı Belirtileri Gösterebilir
Rahim ağzı kanserinde hastalığın klasik belirtilerinin çoğu; vajinal enfeksiyon, uterus miyomları, polipler gibi kanser olmayan benign (selim) durumlarda da görülebiliyor. Dolayısıyla bu belirtilerin hangi hastalığa ait olduğunun mutlaka bir uzman tarafından belirlenmesi gereklidir.
Bazı HPV Türleri Kanser Yapıyor
Günümüzde rahim ağzı kanseri gelişiminde HPV enfeksiyonunun bazı yardımcı faktörlerin etkisiyle kansere yol açtığı kabul ediliyor. Tüm rahim ağzı kanserleri yüzde 99.7 oranında HPV DNA’sı içeriyor. Deri ve mukozalarda tespit edilen bu virüsün 200’den fazla tipi bulunuyor ve bunların yüzde 40’ı anüs ve genital epitelyumda görülüyor. En etkili bulaşma yolu ise cinsel ilişki. Son çalışmalar, 15 anogenital HPV tipinin kanser açısından kesin olarak, 3 tipinin de muhtemelen yüksek riskli olduğunu gösteriyor. Bilimsel yayınlarda araştırmacılar, HPV varlığının rahim ağzında kanser gelişimi için gerekli olduğunu vurgularken, yeterli olmadığı konusunda ise birleşiyorlar. Dolayısıyla HPV enfeksiyonlarından ve rahim ağzı kanserinden korunmanın en etkili yolu HPV aşısı olmaktır.
Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Tarama Yöntemleri
Rahim ağzı kanserine karşı tarama yöntemleri yaş gruplarına göre farklılaşabiliyor. 21 yaşın öncesi için herhangi bir tarama önerilmezken, 21-29 yaş arası kadınların 3 yılda 1 düzenli olarak Pap-Smear testi yaptırması öneriliyor. Bunun yanı sıra, 25-29 yaşları arasında 5 yılda 1 yaptırılabilecek HPV-DNA testi de bir alternatif olabiliyor.
30-65 yaş aralığındaki kadınlar için kılavuzlarda 3 alternatif bulunuyor:
- 3 yılda 1 düzenli Pap-Smear testi
- 5 yılda 1 düzenli HPV-DNA testi
- 5 yılda 1 düzenli HPV-DNA testi ve Pap-Smear testi (co-testing)
Son 10 yılda yapılan 3 Pap-Smear, 2 HPV-DNA veya 2 co-testing sonucu negatif gelen 65 yaşının üzerindeki kadınların tarama programı bu noktada sonlandırılabiliyor.
Bu tarama programı rahim ağzı kanseri belirtisi veya bulgusu olmayan, HPV aşısı olmuş olsun ya da olmasın tüm kadınlar için önerilmektedir.
Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Tanı Yöntemleri
Tarama tetkiklerinde normal dışı bulguların saptanmasının ardından, testin sonucuna göre, bir süre sonra ikinci defa PAP smear testi yapılabiliyor veya kolposkopi adı verilen cihazla rahim ağzının görüntülenmesi sağlanıyor. Ayrıca kolposkopi esnasında gerekli görüldüğü takdirde biyopsi işlemi de yapılabiliyor. Rahim ağzı kanserinin tanısı biyopsi materyalinin patolojik incelemesiyle mümkün oluyor.
Kadınların kaç yaşına kadar düzenli Pap-Smear testi yaptırması gerekir?
Acıbadem Maslak Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum / Jinekolojik Onkoloji Uzmanı, Prof. Dr. Mete Güngör, Rahim Ağzı Kanseri üzerine soruları yanıtlıyor.Rahim Ağzı (Serviks) Kanserinin Evreleri Nelerdir?
Evre I
Rahim Ağzı (Serviks) kanserinin birinci evresinde tümör rahim ağzına sınırlıdır. Rahme yayılım dikkate alınmaz.
Evre IA: Tümör sadece mikroskopik olarak görülebilir, yayılım derinliği 5 mm’nin altındadır.
Evre IA1: Yayılım derinliği 3 mm’den küçüktür.
Evre IA2: Yayılım derinliği 3 - 5 mm arasındadır.
Evre IB: Yayılım derinliği 5 mm’nin üzerindedir ancak lezyon rahim ağzıyla sınırlıdır.
Evre IB1: Yayılım genişliği 2 cm’nin altındadır.
Evre IB2: Yayılım genişliği 2 ile 4 cm arasındadır.
Evre IB3: Yayılım genişliği 4 cm’nin üzerindedir.
Evre II
Rahim Ağzı (Serviks) Kanserinin ikinci evresinde kanser rahim yapılarının dışındadır, ancak vajinanın alt 1/3’lük kısmına veya pelvik duvara yayılmamıştır.
Evre IIA: Vajinanın üst 2/3’lük kısmında yayılım vardır, ancak çevre dokulara yayılım yoktur.
Evre IIA1: Tümörün çapı 4 cm’den küçüktür.
Evre IIA2: Tümörün çapı 4 cm’den büyüktür.
Evre IIB: Çevre dokulara yayılım vardır ancak pelvik duvara yayılım yoktur.
Evre III
Rahim Ağzı (Serviks) Kanserinin üçüncü evresinde kanser şu özelliklerden birini göstermektedir: Vajinanın alt 1/3’lük kısmının veya pelvik duvarın tutulumu, hidronefroz (böbreklerin şişmesi) veya böbrek fonskiyonlarının yitimi, pelvik bölgedeki veya aort çevresindeki lenf nodlarının tutulumu
Evre IIIA: Kanser vajinanın alt 1/3’lük ksımına yayılmıştır ancak pelvik duvar tutulumu yoktur.
Evre IIIB: Kanser pelvik duvara yayılmıştır ve/veya hidronefroza veya böbrek fonksiyonlarının yitimine neden olmuştur.
Evre IIIC: Pelvik ya da aort çevresindeki lenf nodları tutulmuştur; tümörün boyutu veya yayılımı önemsizdir.
Evre IIIC1: Sadece pelvik lenf nodu tutulumu vardır.
Evre IIIC2: Aort çevresindeki lenf nodları tutulmuştur.
Evre IV
Rahim Ağzı (Serviks) Kanserinde dördüncü evrede kanser pelvis bölgesinin dışına yayılmıştır veya mesane/rektum tutulumu vardır.
Evre IVA: Komşuluktaki pelvik organlara yayılım vardır.
Evre IVB: Uzak yayılım vardır.
Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Tedavi Yöntemleri
LEEP (Loop electrosurgical procedure)
Kriyoterapi
Lazer tedavisi
Konizasyon
