FOR INTERNATIONAL PATIENTS
Mastit Nedir?
Mastit , genellikle emziren annelerde görülen meme dokusunun iltihaplanması durumudur. Bu durum, memede şişlik, ağrı, kızarıklık ve sıcaklık gibi belirtilerle kendini gösterir. Mastit, enfeksiyon veya süt kanallarının tıkanması sonucu ortaya çıkabilir. Emzirme sırasında meme ucunda meydana gelen çatlaklar bakterilerin memeye girmesine ve enfeksiyona neden olabilir.
Mastit, sık sık ağrı ve rahatsızlık hissine neden olsa da doğru tedavi ile hızla iyileşir. Tedavide genellikle antibiyotikler ve ağrı kesiciler kullanılır. Bu süreçte emzirmeye devam etmek, süt kanallarını boşaltarak iyileşme sürecine katkıda bulunur.
Mastit Türleri Nelerdir?
Mastit rahatsızlığı farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Mastit türleri şunlardır:
- Laktasyonel Mastit (Emzirme Dönemi Mastiti)
- Laktasyon Dışı Mastit
- Periduktal Mastit
- Granülomatöz Mastit
- Apse Oluşumu ile İlgili Mastit
Laktasyonel Mastit (Emzirme Dönemi Mastiti)
Laktasyonel mastit, emziren kadınlarda süt kanallarının tıkanması sonucu ortaya çıkar ve en sık görülen türlerden biridir. Bur tür, süt birikmesi ve olası bir bakteri enfeksiyonu, memede ağrı, şişlik ve kızarıklığa yol açar.
Laktasyon Dışı Mastit
Emzirmeyen kadınlarda da mastit görülebilir. Bu durum, genellikle vücut direnci düşük olan veya sigara içen kadınları etkiler. Meme dokusunda oluşan bir hasar, enfeksiyon veya kistler, laktasyon dışı mastite neden olabilir.
Periduktal Mastit
Bir diğer tür ise periduktal mastittir. Bu tür, meme başı çevresindeki süt kanallarının tıkanmasıyla ortaya çıkar ve emzirmeyle ilgisi olmayabilir. Sigara kullanımı, periduktal mastit riskini artıran faktörler arasındadır.
Granülomatöz Mastit
Nadir görülen bir tür olan granülomatöz mastit ise, nedeni tam olarak anlaşılamamış bir durumdur. Bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi sonucu meme dokusunda iltihaplı hücre toplulukları oluşur.
Apse Oluşumu ile İlgili Mastit
Mastit, tedavi edilmediğinde ciddi sorunlara yol açabilir. İhmal edilen vakalarda, meme dokusunda enfeksiyon nedeniyle apse oluşabilir. Apse, cerrahi müdahale veya drenaj gerektiren ağrılı bir durumdur.
Mastit Neden Olur?
Mastitin başlıca nedenleri arasında süt kanalının tıkanması, bakteriyel enfeksiyonlar ve yanlış emzirme teknikleri yer alır. Emzirme döneminde, bebeğin memeyi tam boşaltmaması veya annenin sık sık emzirmemesi sonucu süt kanalları tıkanabilir. Bu durum, memede süt birikmesine ve bakterilerin üremesi için uygun bir ortam oluşmasına yol açar.
Meme başında oluşan çatlaklar veya yaralar, bakterilerin meme dokusuna girmesine ve enfeksiyona neden olabilir. Staphylococcus aureus, mastite neden olan en yaygın bakteridir. Bebeğin memeyi doğru şekilde kavrayamaması, annenin yanlış pozisyonda emzirmesi veya emzirme süresinin çok kısa ya da çok uzun olması da mastite yol açabilir. Bunların yanı sıra, stres, yorgunluk, yetersiz beslenme ve sıkı giysiler de mastit riskini artırabilir.
Mastit nedenleri kısaca şu şekilde sıralanabilir:
- Meme Kanalının Tıkanması
- Bakteriyel Enfeksiyon
- Yanlış Emzirme Teknikleri
- Aşırı Sıkı Sütyen Kullanımı
- Zayıf Bağışıklık Sistemi
Mastit Belirtileri Nelerdir?
Mastitin en yaygın belirtileri arasında yüksek ateş, göğüste ağrı ve şişlik bulunur. Bu belirtileri yorgun ve halsizlik gibi belirtiler takip eder.
Mastit belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Göğüste şişlik ve kızarıklık
- Hassasiyet ve ağrı
- Yüksek ateş
- Yorgunluk ve halsizlik
- Emzirme sırasında acı
Göğüste Şişlik ve Kızarıklık
Mastitli memede belirgin bir şişlik ve kızarıklık görülür. Bu şişlik ve kızarıklık genellikle memenin sadece bir bölümünde olur.
Hassasiyet ve Ağrı
Mastit, memede hassasiyet ve şiddetli ağrıya neden olur. Bu ağrı, emzirme sırasında veya memeye dokunulduğunda artabilir.
Yüksek Ateş
Mastit, vücut ısısında artışa neden olup, 38 derece veya daha yüksek ateşle kendini gösterebilir. Ateş, enfeksiyonun bir belirtisidir ve genellikle diğer mastit belirtileriyle birlikte ortaya çıkar.
Yorgunluk ve Halsizlik
Mastit, vücutta genel bir halsizlik ve yorgunluk hissine neden olabilir. Bu durum, enfeksiyonla mücadele eden vücudun verdiği doğal bir tepkidir.
Emzirme Sırasında Acı
Mastitli memede emzirmek, anne için oldukça acı verici olabilir. Bu acı, meme başındaki çatlaklar veya yaralardan kaynaklanabileceği gibi, meme dokusundaki iltihaplanmadan da kaynaklanabilir.
İleri Mastit Belirtileri Nelerdir?
Mastit rahatsızlığının tedavi edilmediği ya da erken müdahale edilmediği durumlarda semptomlar ciddileşebilir ve acil tıbbi yardım gerektirebilir. Mastit ilerledikçe, aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:
- Göğüs Dokusunda Sertleşme: İltihaplanma nedeniyle meme dokusu sertleşebilir ve bu sertleşme elle hissedilebilir.
- Pürülan Akıntı Oluşumu: Enfeksiyon ilerledikçe, meme ucundan pürülan (irinli) bir akıntı gelebilir. Bu akıntı, sarımsı veya yeşilimsi renkte olabilir.
- Memede Sıcaklık Artışı: İltihaplı bölgede, memenin sıcaklığı artabilir.
Mastit Nasıl Teşhis Edilir?
Emzirme döneminde memede ağrı, şişlik ve kızarıklık gibi belirtilerle kendini gösteren mastit, genellikle fizik muayene ile teşhis edilir. Doktorunuz belirtilerinizi değerlendirir ve memede hassasiyet, kızarıklık ve şişlik olup olmadığını kontrol eder.
Şüpheli durumlarda, enfeksiyonu doğrulamak ve antibiyotik tedavisine karar vermek için süt örneği alınabilir veya kan testi yapılabilir. Nadiren de olsa, meme apsesi veya diğer sorunları ekarte etmek için ultrason gibi görüntüleme yöntemlerine başvurulabilir.
Mastit Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavide, erken ve ufak kitleli hastalar kısa bir süre gözlemlenir. Bu tür memede kitleler, sadece antibiyotik ve ağrı kesici ilaçlarla gözlem sırasında kendiliğinden kaybolabilir. Eğer zeminde apse bulunursa, apse boşaltılır ve mikrobiyolojiye gönderilir. Bu tür tedavilere rağmen memede kitle kaybolmazsa, memedeki kitle tek, sınırlı ve küçükse cerrahi müdahale ile çıkarılır.
Eğer büyük veya birden fazla kitle mevcutsa, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar başlanır. Bu ilaçlar en az 6 hafta boyunca, toplamda 3-4 ay uygulanır. Hastalar, 3 haftalık aralıklarla düzenli olarak kontrol edilir. Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlara başlamadan önce, hastanın tüberküloz olmadığından emin olunur.
Mastit Cerrahi Müdahale Gerektirir Mi?
Mastit vakalarının büyük çoğunluğu antibiyotik tedavisi, sık emzirme ve ağrı kesicilerle başarılı bir şekilde tedavi edilir. Cerrahi müdahale genellikle nadir görülen durumlarda, yani antibiyotik tedavisine rağmen meme apsesi geliştiğinde gerekli olabilir. Apse, meme dokusunda irin birikmesiyle oluşan ağrılı bir durumdur ve drenaj işlemi ile boşaltılması gerekir. Cerrahi müdahale, apseyi boşaltmak ve enfeksiyonun yayılmasını önlemek için uygulanır.
Mastitten Korunma Yolları Nelerdir?
Emzirme döneminde mastitten korunmak için alabileceğiniz bazı önlemler vardır. Doğru emzirme tekniklerini öğrenmek ve uygulamak, bebeğin memeyi tam boşaltmasını sağlayarak süt birikmesini önlemek önemlidir. Ayrıca, meme hijyenine dikkat etmek, emzirme öncesi ve sonrası elleri yıkamak, göğüs uçlarını temiz ve kuru tutmak da mastit riskini azaltmada etkilidir. Bunların yanı sıra, sıkı giysilerden kaçınmak, stresi yönetmek ve yeterli dinlenmek de bağışıklık sistemini güçlendirerek mastite karşı koruma sağlayabilir.
Emzirme döneminde mastitten korunmak için alabileceğiniz bazı önlemler vardır:
- Doğru emzirme tekniklerini öğrenin ve uygulayın.
- Meme hijyenine dikkat edin.
- Sıkı giysilerden kaçının.
- Stresi yönetin.
- Yeterli dinlenin.
- Dengeli beslenin.
Mastit ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Mastit Ne Demek?
Mastit, meme dokusunda oluşan ağrılı bir iltihaplanmadır ve genellikle emziren annelerde görülür. Süt kanallarının tıkanması, bakteriyel enfeksiyon veya meme başında oluşan çatlaklar mastite yol açabilir.
Mastit İçin Hangi Doktora Gidilir?
Mastit şüphesiyle öncelikle bir aile hekimine veya kadın doğum uzmanına başvurabilirsiniz. Bu uzmanlar, durumunuzu değerlendirip gerekirse sizi bir genel cerraha yönlendirebilir.
Mastit Ne İyi Gelir?
Mastit tedavisinde genellikle antibiyotikler kullanılır. Bunun yanı sıra, ağrıyı hafifletmek için reçetesiz satılan ağrı kesiciler kullanılabilir, ılık kompres uygulamak ve sık sık emzirmek de rahatlama sağlayabilir.