Meme Kanseri Nedir? Meme Kanseri Belirtileri ve Meme Kanseri Tedavisi

Meme Kanseri Nedir?

Meme kanseri , meme dokusundaki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesi ve çoğalması sonucunda oluşan bir kanser türüdür. Bu durum, hücrelerin DNA'sında meydana gelen mutasyonlar nedeniyle ortaya çıkar. Meme kanseri, genellikle memede bir kitle veya yumru olarak kendini gösterir ve erken teşhis ile tedavi şansı artar.

Meme Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Meme kanserinin kesin belirtileri arasında memede veya koltuk altı bölgesinde yeni bir kitle ya da sertlik oluşumu yer alır. Ayrıca, meme dokusunda bir kısmında kalınlaşma ya da şişlik fark edilebilir. Meme cildinde tahriş, çukurlaşma veya portakal kabuğu görünümü gibi değişiklikler de meme kanserinin belirtileri arasında yer alır. Meme başı veya çevresinde kızarıklık, pullanma ya da deride anormal bir değişiklik de önemli sinyallerden biridir. Bu belirtiler fark edildiğinde zaman kaybetmeden bir sağlık uzmanına başvurulması önemlidir.

Meme kanserinin yaygın belirtileri şunlardır:

• Memede veya koltuk altında hissedilen sert bir kitle,
• Meme boyutunda veya şeklinde değişiklik,
• Meme cildinde çukurlaşma, kalınlaşma veya renk değişikliği,
• Meme ucunda hassasiyet, içe dönme veya şekil bozukluğu,
• Meme ucundan kanlı veya farklı renkli akıntı gelmesi,
• Memede sürekli ağrı veya rahatsızlık hissi,
• Meme derisinde kızarıklık, kabuklanma veya soyulma,
• Koltuk altındaki lenf bezlerinde şişlik.

Meme kanserinin ilk belirtileri genellikle memede veya koltuk altında yeni bir kitle ya da sertlik hissedilmesiyle fark edilir. Memede bir bölgenin kalınlaşması veya şişmesi de erken dönemde dikkat çeken belirtilerden biridir. Ayrıca, meme cildinde tahriş, çukurlaşma veya portakal kabuğu görünümü gibi değişiklikler gözlemlenebilir. Meme başında ya da çevresinde kızarıklık, pullanma veya soyulma gibi anormal durumlar da önemli uyarı işaretleri arasında yer alır. Bu tür belirtilerin fark edilmesi durumunda erken teşhis ve tedavi için vakit kaybetmeden bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Meme kanserinin ileri seviye belirtileri arasında memede ya da koltuk altında büyük, sert ve genellikle ağrılı kitleler yer alır. Meme cildinde belirgin çukurlaşma, kalınlaşma veya açık yaralar görülebilir. Meme başından kanlı ya da berrak akıntı gelmesi de ileri evre bir belirtidir. Ayrıca, memede ciddi şekilde şişlik, kızarıklık ve sıcaklık artışı gibi inflamatuar değişiklikler olabilir. Kanser diğer organlara yayıldığında (metastaz), kemik ağrısı, nefes darlığı, karaciğer problemleri ve sürekli yorgunluk gibi sistemik belirtiler de görülebilir. Bu tür semptomlar, hastalığın ileri bir aşamaya ulaştığını gösterebilir ve acil tıbbi değerlendirme gerektirir.

Meme Kanseri Türleri Nelerdir?

Meme kanseri, başladığı hücre tipine ve yayılma şekline göre farklı türlere ayrılır. Bu türler, kanserin gelişim özelliklerini ve tedavi yaklaşımlarını anlamak açısından önemlidir. Meme kanseri türleri arasında, süt kanallarında başlayan ve henüz yayılmamış kanserlerden, agresif şekilde ilerleyen formlara kadar çeşitli türler bulunmaktadır.

Başlıca meme kanseri türleri arasında şunlar yer alır:

• Duktal Karsinoma in Situ (DCIS) : Süt kanallarında başlayıp çevre dokulara yayılmamış erken evre kanserdir.
• İnvaziv Duktal Karsinom (IDC) : Süt kanallarında başlayıp çevre dokulara ve diğer organlara yayılabilen en yaygın meme kanseri türüdür.
• Lobüler Karsinoma in Situ (LCIS) : Süt üreten loblarda görülen, kanser olarak sınıflandırılmayan ancak ileride kanser riskini artıran hücresel değişimlerdir.
• İnvaziv Lobüler Karsinom (ILC) : Loblarda başlayıp çevre dokulara ve uzak organlara yayılabilen bir türdür.
• İnflamatuar Meme Kanseri : Ciltte kızarıklık, şişlik ve sıcaklık artışıyla belirgin, hızlı ilerleyen agresif bir meme kanseri türüdür.
• Metastatik Meme Kanseri : Kanserin meme dokusunun ötesine, örneğin kemik, akciğer, karaciğer veya beyne yayıldığı ileri evre meme kanseridir.

Noninvaziv Kanserler

Noninvaziv kanserler , vücuttaki dokulara yayılma göstermeyen, sınırları belirli ve çevre dokulara zarar vermeyen kanser türleridir. Bu tip kanserler, genellikle erken aşamada teşhis edilir ve yayılım göstermediği için tedavi edilmesi daha kolaydır. Noninvaziv kanserler, " in situ " kanserler olarak da adlandırılır. "In situ" terimi, Latince kökenli olup, "bulunduğu yerde" anlamına gelir ve kanserin bulunduğu bölgenin dışına çıkmadığını ifade eder.

Yayılma göstermeyen (in situ) kanserler, 'duktal karsinoma in situ' ve 'lobüler karsinoma in situ' olarak iki gruba ayrılır. 1980'li yıllardan itibaren tarama mamografilerinin yaygınlaşması, bu tür kanserlerin teşhisinde büyük bir artışa neden olmuştur. Yayılma göstermeyen kanserlerin tüm meme biyopsileri içindeki görülme sıklığı yüzde 1.4'ten yüzde 10'a, tüm meme kanserleri içindeki oranları ise yüzde 5'ten yüzde 15'e yükselmiştir.

Klasik lobüler karsinoma in situ, her iki memede de meme kanseri riskini 8-10 kat artıran önemli bir bulgudur. Bu tür hastalar yakın izlem gerektirir ve koruyucu bazı ilaçlar verilebilir. Ayrıca koruyucu amaçlı her iki meme dokusunun çıkarılması (basit mastektomi) gibi cerrahi girişimler uygulanabilir. Plastik cerrahi girişimlerle protez ve benzeri cerrahi rekonstrüktif işlemler eklenerek kozmetik açıdan yüz güldürücü sonuçlar elde edilebilir.

İn situ duktal kanserler (İSDK), muayenede kendini belli etmez. Belirtileri, mamografide tespit edilen düzensiz ufak boyutlu kireçlenme bulgusu ve/veya kanlı veya şeffaf tek kanaldan memebaşı akıntısı şeklindedir. İSDK, normal hücrelerden invaziv kanser hücrelerine geçiş olarak kabul edilir. Kitle oluşturmadığı için, tel ile veya radyoaktif maddelerle işaretlenerek çıkarılır.

Meme kanseri tek odaklı ise, etrafında yeterli temiz doku bırakılır ve geri kalan meme dokusuna radyoterapi (RT) uygulandığında hastalık klinik olarak iyi bir seyir gösterir. Eğer memede yaygın olarak bulunuyorsa, tüm meme dokusunun çıkarılması (basit mastektomi) gereklidir ve bu durumda yüzde 100'e varan oranla tam iyileşme sağlanır. Saf İSDK'de koltukaltı lenf bezlerinin tutulumuna nadir olarak yüzde 1-3 oranında rastlanır. Bu nedenle tüm memenin çıkarılacağı hastaların daha kötü özellikler gösteren (yüksek gradlı vs.) bazı tiplerinde, koltukaltı lenf bezlerinde kanser hücrelerini tutması en muhtemel bekçi lenf bezlerini çıkarmak (sentinel lenf nodu biyopsisi) gerekebilir.

İn situ duktal kanserler (İSDK, intraduktal kanser)

İn situ duktal kanserler (İSDK, intraduktal kanser), genellikle muayene sırasında kendini belli etmez. Bu kanser türünün en belirgin belirtisi, mamografide tespit edilen düzensiz ve ufak boyutlu kireçlenme bulguları veya kanlı ya da şeffaf tek kanaldan memebaşı akıntısıdır. İSDK, normal hücrelerden yayılma potansiyeli olan invaziv kanser hücrelerine geçiş olarak kabul edilir. Kitle oluşturmayan bu tür kanserler, tel veya radyoaktif maddelerle işaretlenerek cerrahi olarak çıkarılır.

Eğer meme kanseri tek odaklı bir durumda ise, kanserli bölgenin etrafında yeterli temiz doku bırakılarak ameliyat edilir ve kalan meme dokusuna radyoterapi (RT) uygulandığında hastalık genellikle iyi bir seyir gösterir. Ancak, eğer kanser memede yaygın olarak bulunuyorsa, tüm meme dokusunun çıkarılması (basit mastektomi) gereklidir ve bu durumda yüzde 100'e varan oranla tam iyileşme sağlanabilir. Saf İSDK'de koltukaltı lenf bezlerinin tutulumuna nadir olarak yüzde 1-3 oranında rastlanır. Bu nedenle, tüm memenin çıkarılacağı hastaların daha kötü özellikler gösteren (yüksek gradlı gibi) bazı tiplerinde, koltukaltı lenf bezlerinde kanser hücrelerini tutması en muhtemel bekçi lenf bezlerinin çıkarılması (sentinel lenf nodu biyopsisi) gerekebilir.

İnvaziv Kanserler

Sütü memebaşından dışarı taşıyan meme kanallarını döşeyen hücrelerde gelişen duktal karsinom, en sık rastlanan meme kanseri tipidir. Bu kanser türü, yayılma özelliğine göre ikiye ayrılır: Duktal karsinomun yayılma özelliği yoksa in situ formda, yayılma potansiyeli varsa invaziv formda kabul edilir. Duktal karsinom, meme kanallarında başladığı için, erken teşhis edilmediğinde yayılma potansiyeline sahiptir ve bu nedenle dikkatli bir izlem ve tedavi gerektirir.

Süt üreten bezlerden (lobül) gelişen kanser ise lobüler karsinom olarak adlandırılır. Lobüler karsinom da yayılma özelliğine göre ikiye ayrılır. Eğer yayılma özelliği yoksa in situ formda, yayılma potansiyeli varsa invaziv formda olur. Lobüler karsinom, duktal karsinomdan farklı olarak memenin lobüllerinde başladığı için, meme dokusunun farklı alanlarına yayılabilir ve bu nedenle teşhis ve tedavi süreçlerinde farklılıklar gösterebilir.

• İnvaziv Duktal Karsinom (IDC)
• İnvaziv Lobüler Karsinom (ILC)

Her iki kanser türü de erken teşhis ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilir. Ancak yayılma potansiyeline sahip invaziv formlar, daha agresif tedavi gerektirebilir ve bu nedenle hastaların düzenli kontrol ve taramalardan geçmesi büyük önem taşır. Tarama mamografileri ve diğer tanı yöntemleri, bu kanserlerin erken aşamada tespit edilmesinde kritik rol oynar. Meme kanseri taramaları gerçekleştirmek, regl dönemi sırasında fark edilebilecek değişikliklerin erken teşhisi için önemlidir.

Meme Kanseri Neden Olur?

Meme kanserinin sebepleri arasında genetik faktörler, hormonal değişiklikler, yaşam tarzı ve çevresel etmenler bulunur, özellikle BRCA1 ve BRCA2 gen mutasyonları gibi etkenler bulunur. Meme kanseri, meme dokusundaki hücrelerin genetik materyalinde meydana gelen değişiklikler ve mutasyonlar sonucunda gelişir. Bu mutasyonlar, hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyüyüp çoğalmasına neden olarak tümör oluşumuna yol açar. Meme kanserinin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, çeşitli risk faktörleri hastalığın gelişiminde rol oynayabilir.

Meme kanseri nedenleri şu şekildedir:

• Genetik faktörler
• Yaş
• Yaşam tarzı faktörleri
• Çevresel faktörler

Genetik yatkınlık

Meme kanserinin en önemli nedenlerinden biridir. BRCA1 ve BRCA2 gibi belirli gen mutasyonlarına sahip olan kişilerde meme kanseri riski oldukça yüksektir. Ailede meme kanseri öyküsünün bulunması da riski artırır, çünkü kalıtsal gen mutasyonları nesilden nesile geçebilir. Hormonal faktörler de meme kanseri riskini etkileyebilir. Östrojen ve progesteron hormonlarının yüksek seviyelerde olması, meme dokusundaki hücrelerin büyüme ve bölünme hızını artırarak kanser gelişimine katkıda bulunabilir.

Yaş

Genellikle 50 yaş ve üzerindeki kadınlarda daha sık görülür. Erken yaşta adet görmeye başlamak veya geç menopoza girmek, uzun süre hormonal değişikliklere maruz kalmayı beraberinde getirir ve bu da riski artırabilir. Hormon replasman tedavisi gibi bazı tedaviler de meme kanseri riskini yükseltebilir.

Yaşam tarzı faktörleri

Aşırı alkol tüketimi, obezite ve fiziksel aktivite eksikliği gibi etmenler, meme kanseri riskini artırabilir. Alkol tüketimi, vücutta östrojen seviyelerini yükselterek kanser riskini artırırken, obezite özellikle menopoz sonrası kadınlarda hormon dengesizliklerine yol açabilir. Ayrıca, sağlıksız beslenme alışkanlıkları ve yeterince fiziksel aktivite yapmamak da meme kanseri riskini artıran yaşam tarzı faktörleri arasında yer alır.

Çevresel faktörler

Radyasyona maruz kalmak, özellikle genç yaşlarda radyasyon tedavisi almak, meme kanseri riskini artırabilir. Bunun yanı sıra, bazı kimyasallar ve endüstriyel kirlilik gibi çevresel etmenler de riski yükseltebilir. Meme kanserinin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik, hormonal, yaşa bağlı, yaşam tarzı ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu hastalığın gelişiminde önemli rol oynar. Bu risk faktörlerinin farkında olmak ve düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak, meme kanserinin erken teşhisi ve tedavisi için büyük önem taşır.

Memede sertlik veya kitle

Memede ya da koltuk altında elle hissedilen sertlik veya kitleler, meme kanserinin en yaygın belirtilerinden biridir. Bu kitleler genellikle ağrısızdır ve sert bir yapıya sahiptir.

Memede asimetri

Meme kanseri, memeler arasında gözle görülür bir asimetriye neden olabilir. Bu, memelerin boyut veya şekil açısından belirgin bir fark göstermesi durumudur.

Memede içe doğru çekilme

Meme başının veya meme cildinin içe doğru çekilmesi, meme dokusunda meydana gelen değişikliklerin bir işareti olabilir. Bu tür çekintiler meme kanserinin habercisi olabilir.

Memede kızarıklık ve yara

Memede görülen kızarıklık, yara, egzama, kabuklanma veya çatlama gibi cilt değişiklikleri, meme kanserinin ciltteki belirtileridir. Bu durum, meme cildinde iltihaplanma veya enfeksiyon olmadan da ortaya çıkabilir.

Meme cildinde çukurlaşma

Meme cildinin portakal kabuğuna benzer bir görünüm alması (ciltte çukurlaşmalar), meme kanserinin lenf damarlarını tıkaması sonucu ortaya çıkar. Bu durum, memede ödem ve şişlik oluşmasına neden olur.

Meme başında şekil değişikliği

Meme başının şeklinde veya yönünde değişiklikler olması, meme kanseri belirtisi olabilir. Bu değişiklikler, meme başının anormal şekilde içe çekilmesi veya pozisyon değiştirmesi şeklinde ortaya çıkabilir.

Memede olağan dışı şişlik

Meme kanseri, memede alışılmadık bir şişlik veya boyut artışına yol açabilir. Bu şişlik genellikle tek taraflı olup belirgin bir farklılık yaratır.

Adet dönemlerinde meme ağrısı

Adet dönemlerinde memede hissedilen ağrılar yaygındır, ancak meme kanserinde bu ağrılar daha farklı bir karakterde olabilir. Ağrılar, adet dönemi dışında ve daha şiddetli olabilir.

Meme başında akıntı

Meme başından gelen olağan dışı akıntılar, özellikle pembe veya kırmızı renkte olanlar, meme kanserinin önemli belirtilerindendir. Bu akıntılar, meme kanallarındaki anormal hücrelerden kaynaklanabilir.

Koltuk altında sertlik ve şişlik

Koltuk altında hissedilen sertlik, şişlik veya kitleler de meme kanserinin işareti olabilir. Bu belirtiler, kanserin lenf düğümlerine yayılması sonucunda ortaya çıkar.

Meme Kanserinin Erken Belirtileri Nelerdir?

Meme kanserinin erken belirtilerini tanımak, hastalığın erken teşhisi ve tedavisi açısından son derece önemlidir. Erken belirtiler, genellikle gözle görülebilir veya elle hissedilebilir değişikliklerdir. Bu belirtiler arasında en yaygın olanı, memede veya koltuk altında hissedilen sert ve ağrısız bir kitledir. Bu kitleler genellikle sabit ve düzensiz kenarlara sahip olup, erken evrede ağrıya neden olmazlar.

Meme dokusundaki değişiklikler de erken belirtiler arasında yer alır. Memede veya meme başında şişlik, kızarıklık, ciltte çukurlaşma veya kalınlaşma gibi değişiklikler gözlemlenebilir. Bu belirtiler, cildin portakal kabuğu görünümüne benzer bir dokuya sahip olmasına yol açabilir. Ayrıca, memenin boyutunda veya şeklinde asimetri oluşabilir.

Meme başı değişiklikleri de erken belirtiler arasında dikkate alınmalıdır. Meme başının içeri doğru çekilmesi, yani retraksiyonu, meme başında pullanma, kabuklanma veya kızarıklık gibi belirtiler meme kanserinin erken habercileri olabilir. Meme başından gelen anormal akıntılar da bu belirtiler arasında yer alır. Özellikle kanlı veya berrak sıvı şeklinde akıntılar dikkat çekici olabilir.

Ayrıca, meme bölgesinde sürekli veya tekrarlayan ağrı da meme kanserinin erken belirtisi olabilir. Meme kanseri genellikle ağrıya neden olmazken, bazı durumlarda özellikle iltihaplı meme kanseri gibi türlerde ağrı hissedilebilir.

Koltuk altı bölgesinde de şişlik veya kitleler fark edilebilir. Meme kanseri, lenf düğümlerine yayıldığında bu bölgelerde şişlik oluşturabilir. Bu tür belirtiler, meme kanserinin erken evrede tanınması için önemlidir.

Erken belirtiler fark edildiğinde, derhal bir sağlık profesyoneline başvurulması gereklidir. Düzenli olarak kendi kendine meme muayenesi yapmak ve belirtiler ortaya çıktığında vakit kaybetmeden doktora gitmek, erken teşhis ve tedavi şansını artırır. Mamografi ve ultrason gibi görüntüleme yöntemleri, meme kanserinin erken evrede tespit edilmesine yardımcı olabilir. Bu nedenle, özellikle risk altında olan kişilerin düzenli tarama testlerine katılması büyük önem taşır.

• Memede veya koltuk altında yeni bir şişlik veya kitle.
• Meme ucunda ağrı, kızarıklık, kaşıntı ve soyulmalar.
• Göğüs damarlarında belirginleşme ve büyüme.
• Meme başının içe dönmesi.

Memede Elle Muayene Nasıl Yapılır?

Meme kanserinde elle muayene yapmak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:

• Önce memelerin simetrik olup olmadığını kontrol edin. Görünür bir kitle, çöküntü ve renk değişikliği olup olmadığına bakın.
• Elleri yukarı kaldırarak aynı incelemeleri tekrarlayın.
• Sol elin 2-3 parmak ucu ile koltuk altında kitle kontrolü yapın. Aynı kontrolü sağ elle sol memeye yapın.
• Meme dokusuna hafifçe bastırarak herhangi bir duyarlılık veya kitle olup olmadığını kontrol edin.
• Meme başına hafifçe bastırarak saat yönünde dairesel hareketler ile herhangi bir duyarlılık veya kitle olup olmadığını kontrol edin.
• Omuz ve sırt altına küçük bir yastık koyarak elle muayeneyi tekrarlayın.

Meme Kanseri Tanısı Nasıl Konulur?

Meme kanseri tanısı, bir dizi yöntem ve test kullanılarak yapılır. Bu süreç, genellikle kişinin kendi kendine meme muayenesi veya doktor tarafından yapılan rutin kontroller sırasında şüpheli bir kitle veya değişiklik tespit edilmesiyle başlar. Teşhis süreci, hastalığın varlığını doğrulamak ve kanserin evresini belirlemek amacıyla bir dizi adımı içerir.

İlk adım genellikle fiziksel muayenedir. Meme kanseri muayenesi sırasında doktor, memede veya koltuk altında şüpheli bir kitle olup olmadığını kontrol eder. Fiziksel muayene sırasında, kitlenin büyüklüğü, konumu ve sertliği değerlendirilir. Fiziksel muayene sonrasında, görüntüleme testlerine başvurulur. Mamografi, meme kanserinin tespitinde en yaygın kullanılan görüntüleme yöntemidir. X-ışınları kullanılarak memenin ayrıntılı görüntüleri alınır ve bu sayede anormal dokular veya kitleler tespit edilebilir. CA 15-3 testi sonrasında seviyelerin yüksek olması, meme kanserinin varlığını veya nüks ettiğini gösterebilir.

Meme kanseri tanısında kullanılan Işıklı Tarama Yöntemi , dokulardaki anormallikleri ışık dalgalarıyla inceleyerek erken teşhis imkanı sağlar. Ultrason, mamografide görülen anormalliklerin daha ayrıntılı incelenmesi için kullanılır. Ultrason, ses dalgaları kullanarak meme dokusunun görüntüsünü oluşturur ve kitlelerin katı mı, sıvı dolu mu olduğunu belirler. Ayrıca meme kanseri şüphesi olan bir hastada, ultrasonografik inceleme, kitlenin yapısını ve boyutunu belirlemek için kullanılır. Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ise meme kanseri teşhisinde kullanılan bir diğer yöntemdir. MRI, manyetik alan ve radyo dalgaları kullanarak meme dokusunun ayrıntılı görüntülerini sağlar.

Görüntüleme testleri sonrasında, doktor şüpheli bir kitlenin kanser olup olmadığını belirlemek için biyopsi yapar. Biyopsi, kitleden örnek alınarak laboratuvarda mikroskop altında incelenmesi işlemidir. Biyopsi, iğne biyopsisi veya cerrahi biyopsi şeklinde yapılabilir. İğne biyopsisinde, ince veya kalın bir iğne kullanılarak kitleden hücre örnekleri alınır. Cerrahi biyopside ise, kitlenin tamamı veya bir kısmı cerrahi müdahale ile çıkarılır.

Biyopsi sonucunda, kanser hücrelerinin varlığı, türü ve derecesi belirlenir. Kanserin türü, hücrelerin mikroskop altında nasıl göründüğüne ve hangi özelliklere sahip olduğuna göre sınıflandırılır. Hormon reseptör durumu ve HER2 durumu gibi ek testler de yapılabilir. Bu testler, kanser hücrelerinin östrojen ve progesteron hormonlarına duyarlı olup olmadığını ve HER2 proteinini aşırı üretip üretmediğini belirler. Bu bilgiler, tedavi planının oluşturulmasında önemli rol oynar.

Kanser teşhis edildikten sonra, kanserin evresini belirlemek için ek testler yapılır. Evreleme, kanserin yayılımını ve hangi bölgelerde bulunduğunu gösterir. Bu süreçte, kanserin lenf düğümlerine ve vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığını belirlemek için ek görüntüleme testleri kullanılabilir.

• Mamografi
• Ultrasonografi (USG)
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR)
• PET-CT
• Meme Sintigrafisi

Meme kanseri teşhisi konulan hastalarda, kanserin vücuda yayılımını değerlendirmek için PET-CT taraması yapılabilir.

Meme Kanserinde Genetik Testlerin Önemi

BRCA gen testi, kan, tükürük veya yanağınızın iç kısmından alınan hücre örneğini kullanarak BRCA1 ve BRCA2 genlerinizde kanser riskinizi artırabilecek değişiklikleri arar.

BRCA genleri, hücrelerdeki hasarlı DNA’yı onarır ve belirli kanser türlerinden korur. Eğer BRCA genlerinde zararlı bir varyant varsa, bu genler düzgün çalışmayabilir ve bu da kanser riskini artırır. Zararlı BRCA varyantları ile en bağlantılı kanser türü ise meme kanseridir. BRCA, meme kanseri geninin kısaltmasıdır. Artmış meme kanseri riski çoğunlukla kadınları etkiler. Ancak, zararlı BRCA varyantına sahip erkeklerin meme kanseri riski de diğer erkeklere göre daha yüksektir.

BRCA1 veya BRCA2'de zararlı bir varyanta sahip olan herkes kanser olmayabilir. Eğer zararlı bir varyant taşıdığınızı öğrenirseniz, riskinizi azaltmak ve sağlığınızı korumak için adımlar atabilirsiniz.

Siz ve ailenizden bireyler, ailenizin bir tarafında meme veya yumurtalık kanseri öyküsü varsa BRCA1 veya BRCA2 varyantlarına sahip olma olasılığınız daha yüksektir. BRCA1 veya BRCA2 geninde zararlı bir varyantınız olup olmadığından endişe ediyorsanız, meme kanserinde genetik test değerlendirilebilir.

Meme Kanseri Evreleri

Diğer tüm kanser türlerinde olduğu gibi, meme kanserinin evresini tanımlamak, yani kanserin hangi aşamada olduğunu saptamak, tedavi planlaması için kritik öneme sahiptir. Meme kanseri evreleri şu şekildedir:

Evre 0 (Karsinoma in situ)

Bu evrede kanser hücreleri yayılma potansiyeli kazanmamış olup tamamen memede sınırlı kalmıştır. Karsinoma in situ, erken teşhis edildiğinde tedavi şansı yüksek olan bir durumdur.

Evre I

Kanser hücreleri yayılma potansiyeli kazanmıştır, ancak tümör 2 cm'den küçüktür ve tamamen memede sınırlı kalmıştır. Erken evrede teşhis edilen bu tür kanserler, genellikle daha iyi tedavi edilebilir.

Evre IIA

Bu evrede, ya memede tümör yoktur fakat koltuk altı lenf bezlerine kanser yayılmıştır, ya da tümör 2 cm veya daha küçük olup koltukaltı lenf bezlerine sıçramıştır. Ayrıca tümör 2 cm'den büyük ama 5 cm'den küçük olabilir ve koltuk altı lenf bezlerine sıçramamış olabilir.

Evre IIB

Tümör 2 cm'den büyük ama 5 cm'den küçüktür ve koltuk altı lenf bezlerine sıçramış olabilir. Veya tümör 5 cm'den büyük olup koltuk altı lenf bezlerine sıçramamış olabilir. Bu evre, kanserin daha agresif bir şekilde yayılabileceği anlamına gelir.

Evre IIIA

Bu evrede, memede tümör olmayabilir veya tümör 2 cm veya daha küçük olabilir. Ayrıca tümör 2 cm'den büyük ama 5 cm'den küçük olabilir ya da 5 cm'den büyük olabilir. Ek olarak, kanser ya birbirine yapışık olarak koltuk altı lenf bezlerini tutmuştur ya da göğüs kafesi kemiğine yakın lenf bezlerine yayılmış olabilir.

Evre IIIB

Tümör her boyutta olabilir ve kanser göğüs duvarına ve/veya meme derisine yayılmış olabilir. Ayrıca kanser, birbirine yapışık olarak koltukaltı lenf bezlerine sıçramış veya göğüs kafesi kemiği yakınındaki lenf bezlerine yayılmış olabilir. Bu evrede kanser, çevre dokulara ve deri altına yayılarak daha ciddi bir durum oluşturur.

Evre IIIC

Memede kanser belirtisi olmayabilir veya tümör herhangi bir boyutta olabilir ve göğüs duvarına ve/veya meme derisine yayılmış olabilir. Ayrıca kanser, köprücük kemiği altı veya üstü lenf bezlerine, koltukaltı lenf bezlerine ya da göğüs kafesi kemiği yakınındaki lenf bezlerine yayılmış olabilir. Evre IIIC, opere edilebilir ve edilemez olmak üzere iki alt kategoriye ayrılır:

Opere edilebilir evrede, meme kanserinde 10 veya üzeri lenf nodu tutulumu mevcuttur. Tutulan lenf bezleri ya köprücük kemiği altındadır ya da koltukaltı ve göğüs kafesi kemiği yakınındaki lenf bezleridir.

Opere edilemez evrede, kanser köprücük kemiği üzeri lenf bezlerine sıçramıştır. Bu durumda cerrahi müdahale genellikle mümkün değildir.

Evre IV

Bu en ileri evrede, kanser hücreleri vücuttaki uzak organlara (kemik, karaciğer, akciğer, beyin) sıçramıştır. Metastatik meme kanseri olarak da bilinen bu evrede, tedavi planı genellikle kanserin yayılımını yavaşlatmaya ve yaşam kalitesini artırmaya yönelik olarak düzenlenir. Evre IV kanser, genellikle daha karmaşık ve zorlu bir tedavi süreci gerektirir.

Meme kanserinde hastalığın hangi evrede olduğunun saptanması, uygulanacak tedavinin planlanmasında önemli rol oynar. Hastalığın evresinin belirlenmesiyle oluşturulan tedavi planı, başarı oranını artırır ve hastaların yaşam süresini uzatabilir.

Meme Kanserinde Patolojik Değerlendirme

Meme kanserinde patolojik değerlendirme, kanserin türünü, derecesini ve yayılımını belirlemek için yapılır. Tümör dokusu mikroskop altında incelenir. Bu değerlendirme, genellikle biyopsi yoluyla alınan doku örnekleri üzerinde yapılır. Patologlar, hücrelerin yapısını, büyüme hızını ve kanser hücrelerinin lenf nodları gibi diğer bölgelere yayılıp yayılmadığını inceler. Ayrıca, tümörün hormonal reseptör durumları (östrojen ve progesteron reseptörleri) ve HER2/neu protein düzeyleri gibi biyolojik belirteçleri de değerlendirilir.

Meme Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tedavi seçenekleri arasında cerrahi müdahale, radyoterapi, kemoterapi, hormon tedavisi ve hedefe yönelik tedaviler bulunur. Tedavi planı, kanserin tipi, evresi ve hastanın genel sağlık durumu göz önünde bulundurularak belirlenir. Meme kanseri farkındalığı ve düzenli kontroller, hastalığın erken evrede tespit edilmesi açısından büyük önem taşır. Bu nedenle, özellikle risk altında olan bireylerin düzenli olarak doktor kontrolünden geçmeleri ve gerekli tarama testlerini yaptırmaları önerilir.

Cerrahi Tedavi

Meme kanseri tedavisinde cerrahi müdahaleler, kanserin yayılmasını kontrol altına almak ve hastalığı ortadan kaldırmak amacıyla uygulanır. Cerrahi tedavi seçenekleri arasında mastektomi, cilt koruyucu mastektomi, meme koruyucu ameliyat ve sentinel lenf nodu biyopsisi bulunur. Mastektomi , memenin tamamının alındığı bir işlemdir ve genellikle kanserin büyük bir kısmını kapsadığı veya meme içinde yaygın olduğu durumlarda tercih edilir. Bu işlem, bazı yüksek risk taşıyan kadınlarda koruyucu amaçlı da yapılabilir.

Cilt koruyucu mastektomi, meme cildinin büyük bir kısmının korunduğu ve sadece kanserli dokunun çıkarıldığı bir cerrahi yöntemdir. Bu teknik, özellikle rekonstrüktif cerrahi planlanan hastalarda estetik sonuçları iyileştirmek amacıyla kullanılır. Meme koruyucu ameliyat, sadece kanserli dokunun ve çevresindeki küçük bir sağlıklı dokunun alındığı bir prosedürdür. Lumpektomi olarak da bilinen bu ameliyat, genellikle erken evre meme kanserlerinde uygulanır ve radyoterapi ile desteklenir, böylece meme dokusunun büyük kısmı korunur.

Sentinel lenf nodu biyopsisi, kanserin lenf düğümlerine yayılıp yayılmadığını belirlemek için yapılan minimal invaziv bir işlemdir. Bu biyopsi sırasında, radyoaktif bir madde veya boya meme dokusuna enjekte edilir ve bu madde sentinel lenf noduna ulaşır. Cerrah, bu nodu çıkararak mikroskop altında inceler. Bu yöntem, gereksiz lenf nodu çıkarılmasını önleyerek hastaların daha az yan etkiyle karşılaşmasını sağlar.

Cerrahi tedavi planlanırken, kanserin evresi, tümörün boyutu, lenf düğümlerine yayılım durumu ve hastanın genel sağlık durumu dikkate alınır. Ayrıca, cerrahinin ardından uygulanacak radyoterapi veya kemoterapi gibi ek tedaviler de göz önünde bulundurulur. Hastanın cerrahi sonrası iyileşme süreci ve yaşam kalitesi de önemli faktörlerdir. Tüm bu cerrahi yöntemler, meme kanseri tedavisinin etkinliğini artırmak ve hastaların yaşam kalitesini iyileştirmek amacıyla dikkatlice seçilir ve uygulanır.

Meme Kanseri Cerrahisi Kimlere Uygulanır?

Cerrahi tedavi yöntemleri, kanserin evresine, tümörün boyutuna ve yayılım durumuna bağlı olarak belirlenir. Erken evre meme kanserinde meme koruyucu ameliyatlar tercih edilirken, ileri evrelerde mastektomi daha yaygın olarak uygulanır. Ayrıca, hastanın genel sağlık durumu ve kişisel tercihleri de cerrahi yöntemin seçiminde önemli rol oynar.

Meme Kanseri Cerrahisinde Nelere Dikkat Edilir?

Cerrahi tedavi planlanırken, kanserin evresi, tümörün büyüklüğü, lenf düğümlerine yayılım durumu ve hastanın genel sağlık durumu göz önünde bulundurulur. Ayrıca, cerrahinin ardından uygulanacak radyoterapi veya kemoterapi gibi ek tedaviler de dikkate alınır. Hastanın cerrahi sonrası iyileşme süreci ve yaşam kalitesi de önemli faktörlerdir.

Koltuk Altına Yönelik Cerrahi Girişimler

Meme kanserinde koltuk altına yönelik cerrahi girişimler, kanserin lenf bezlerine yayılıp yayılmadığını belirlemek ve tedavi etmek amacıyla uygulanır. Bu cerrahi yöntemler, hastalığın evresine ve yayılım durumuna göre belirlenir.

Sentinel Lenf Nodu Biyopsisi (SLNB) Nedir?

Sentinel Lenf Nodu Biyopsisi, meme kanseri olan hastalarda kanserin lenf düğümlerine yayılıp yayılmadığını belirlemek için yapılan bir işlemdir. "Sentinel lenf nodu", kanser hücrelerinin yayılması muhtemel ilk lenf düğümüdür. Bu biyopsi, cerrahların sadece bu belirli lenf düğümünü çıkararak daha az invaziv bir değerlendirme yapmalarına olanak tanır.

Sentinel Lenf Nodu Biyopsisi Tekniği Nasıl Uygulanıyor?

Bu teknik sırasında, meme dokusuna radyoaktif bir madde ve/veya mavi bir boya enjekte edilir. Bu maddeler, lenfatik sistemde yol alarak sentinel lenf noduna ulaşır. Cerrah, bu madde veya boya ile işaretlenmiş lenf nodunu bulur ve çıkarır. Çıkarılan lenf nodu, mikroskop altında incelenerek kanser hücreleri olup olmadığına bakılır. İşlem genellikle genel anestezi altında yapılır ve hastanın hastanede kalma süresi kısa olabilir.

• Sentinel Lenf Nodu Biyopsisi Tekniği Hangi Durumlarda Uygulanıyor?

Sentinel Lenf Nodu Biyopsisi, genellikle erken evre meme kanseri olan hastalarda ve lenf düğümlerinde belirgin bir yayılma belirtisi olmayan durumlarda uygulanır. Bu teknik, hastaların gereksiz yere koltuk altındaki tüm lenf düğümlerinin çıkarılmasından (aksiller diseksiyon) korunmasına yardımcı olur ve daha az yan etkiyle sonuçlanır.

• Koltuk Altı lenf bezlerinin çıkarılması (aksiller küraj, aksiller diseksiyon)

Aksiller diseksiyon, koltuk altındaki lenf düğümlerinin daha geniş bir şekilde çıkarılması işlemidir. Bu yöntem, kanserin sentinel lenf nodunda veya diğer koltuk altı lenf düğümlerinde tespit edilmesi durumunda uygulanır. Aksiller diseksiyon, daha ileri evre meme kanseri olan hastalarda veya SLNB sonucunda kanser hücreleri bulunan hastalarda tercih edilir.

Aksiller diseksiyon sırasında, koltuk altındaki birçok lenf düğümü çıkarılır ve patolojik incelemeye gönderilir. Bu işlem, kanserin yayılım derecesini daha kesin bir şekilde belirlemeye yardımcı olur. Ancak, bu cerrahi girişim daha invazivdir ve kol, omuz hareketliliğinde kısıtlılık, lenfödem (kol şişliği) gibi yan etkiler riski taşır.

Meme kanseri tedavisinde koltuk altına yönelik cerrahi girişimler, hastalığın yayılımını kontrol etmek ve tedavi planını belirlemek için kritik öneme sahiptir. Hangi yöntemin kullanılacağı, hastanın durumu ve doktorun önerileri doğrultusunda belirlenir.

Kemoterapi

Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek veya büyümelerini durdurmak için kullanılan ilaç tedavisidir. Genellikle cerrahi müdahale öncesi (neoadjuvan) veya sonrası (adjuvan) uygulanır ve kanserin evresine, türüne ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak belirlenir. İleri evre kanserlerde ana tedavi yöntemi olarak da kullanılabilir. Kemoterapi, kanser hücrelerini hedef alırken, hızlı bölünen sağlıklı hücrelere de zarar verebilir ve bu nedenle yan etkileri olabilir.

Radyoterapi

Radyoterapi, yüksek enerjili radyasyon kullanılarak kanser hücrelerinin yok edilmesini amaçlar. Meme koruyucu cerrahi sonrası, kalan kanser hücrelerini yok etmek amacıyla yaygın olarak uygulanır. Ayrıca, kemik, beyin veya diğer organlara yayılan metastatik kanserlerde de kullanılır. Radyoterapi, genellikle lokal bir tedavi yöntemidir ve hedeflenen bölgedeki kanser hücrelerini etkiler.

Hormon Tedavisi

Hormon tedavisi, hormon reseptör pozitif meme kanseri olan hastalarda, kanser hücrelerinin büyümesini durdurmak veya yavaşlatmak için kullanılır. Bu tedavi, östrojen veya progesteron hormonlarını hedef alır ve genellikle oral ilaçlar şeklinde uygulanır. Hormon tedavisi, menopoz öncesi ve sonrası kadınlarda farklılık gösterebilir ve uzun süreli bir tedavi yöntemi olabilir.

Hedefe Yönelik Tedavi

Hedefe yönelik tedavi, kanser hücrelerinin belirli moleküler hedeflerine yönelik olarak geliştirilen ilaçların kullanıldığı bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi, kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını engelleyen spesifik proteinleri veya genetik mutasyonları hedef alır. HER2 pozitif meme kanseri gibi belirli kanser türlerinde oldukça etkilidir. Hedefe yönelik tedaviler, genellikle daha az yan etki ile daha spesifik sonuçlar elde etmeyi amaçlar.

Meme kanseri tedavisinde, hastanın durumu ve kanserin özelliklerine göre en uygun tedavi yöntemleri belirlenir. Tedavi planı, genellikle multidisipliner bir ekip tarafından oluşturulur ve hastanın yaşam kalitesini en üst düzeyde tutmayı amaçlar. Tüm bu tedavi yöntemleri, meme kanseriyle mücadelede önemli bir rol oynar ve hastaların tedavi sürecinde başarı oranını artırır.

Meme Kanseri Risk Faktörleri Nelerdir?

Meme kanseri risk faktörleri genetik, çevresel ve yaşam tarzı etkenleriyle ilişkilidir. Genetik faktörler arasında ailede meme kanseri öyküsü bulunması önemli bir risk faktörüdür. Özellikle BRCA1 ve BRCA2 gen mutasyonlarına sahip kişilerde meme kanseri riski belirgin şekilde artar.

Yaş, meme kanseri riskini artıran diğer bir faktördür. Yaşlandıkça, meme kanseri gelişme olasılığı da artar. Hormonal faktörler de bu risk üzerinde etkilidir. Özellikle, erken yaşta adet görmeye başlamak, geç menopoza girmek ve doğum yapmamış olmak ya da geç yaşta doğum yapmak meme kanseri riskini artırabilir.

Obezite, özellikle menopoz sonrası dönemde, meme kanseri riskini artıran bir başka önemli faktördür. Aşırı kilolu ve obez olmak, vücuttaki östrojen seviyelerini artırarak meme kanseri gelişme riskini yükseltir. Ayrıca, alkol tüketimi de meme kanseri riskini artırabilir. Haftada bir içki tüketimi bile riski az da olsa yükseltebilir.

Radyasyona maruz kalma da meme kanseri gelişme riskini artırabilir. Özellikle çocukluk veya gençlik döneminde göğüs bölgesine radyasyon tedavisi almış olan kişilerde bu risk daha yüksektir. Son olarak, belirli hormon tedavileri de meme kanseri riskini artırabilir. Özellikle menopoz sonrası dönemde hormon replasman tedavisi alan kadınlarda bu risk artar.

Meme kanseri risk faktörlerinin bir kısmı kontrol edilemezken, bazıları yaşam tarzı değişiklikleri ile azaltılabilir. Sağlıklı bir kiloda kalmak, alkol tüketimini sınırlamak, düzenli egzersiz yapmak ve sağlıklı bir diyet uygulamak, meme kanseri riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Erken tanı ve düzenli tarama testleri de meme kanseriyle mücadelede önemli bir rol oynar. Bu nedenle, bireylerin kendi risk faktörlerini bilmeleri ve düzenli olarak sağlık kontrollerini yaptırmaları önemlidir.

Genel olarak, meme kanseri risk faktörleri şunlardır:

• Ailede meme kanseri öyküsü,
• Genetik mutasyonlar (BRCA1 ve BRCA2 genleri),
• İleri yaş,
• Erken yaşta adet görmeye başlama ve geç yaşta menopoza girme nedeniyle uzun süre östrojen hormonuna maruz kalma,
• Obezite ve aşırı kilolu olmak,
• Alkol tüketimi,
• Yoğun meme dokusuna sahip olmak
• Daha önce meme kanseri veya bazı meme hastalıkları geçirmiş olmak
• Hormonal tedavi almak veya doğum kontrol hapı kullanmak
• Çocuk sahibi olmamak veya geç yaşta ilk doğumu yapmak

Memenin Tümü Alınıyor Mu?

Meme kanseri tedavisinde, meme dokusunun tamamının alınması (mastektomi) veya sadece kanserli bölgenin çıkarılması (lumpektomi) seçenekleri bulunur. Bu tedavi yöntemlerinin seçimi, kanserin evresine, tümörün boyutuna, hastanın genel sağlık durumuna ve kişisel tercihlerine bağlı olarak belirlenir.

Mastektomi, memenin tamamının alındığı bir cerrahi işlemdir. Bu işlem, genellikle kanserin büyük bir kısmını kapsadığı, meme içinde yaygın olduğu veya birden fazla tümör bulunduğu durumlarda tercih edilir. Ayrıca, BRCA1 veya BRCA2 gibi genetik mutasyon taşıyan ve yüksek risk altında olan kadınlarda da koruyucu amaçlı mastektomi yapılabilir.

Lumpektomi ise, sadece kanserli dokunun ve çevresindeki küçük bir sağlıklı dokunun alındığı bir cerrahi yöntemdir. Bu yöntem, genellikle erken evre meme kanserinde ve tümörün küçük olduğu durumlarda uygulanır. Lumpektomi sonrası radyoterapi ile tedavi tamamlanır ve bu sayede meme dokusunun büyük bir kısmı korunur.

Her iki cerrahi yöntemin de avantajları ve riskleri vardır. Mastektomi, kanserin tekrar etme riskini daha fazla azaltabilir, ancak daha invaziv bir prosedürdür ve iyileşme süreci daha uzun olabilir. Lumpektomi ise daha az invazivdir ve estetik olarak meme dokusunun korunmasını sağlar, ancak radyoterapi gerektirir ve bazı durumlarda kanserin tekrar etme riski daha yüksek olabilir.

Hangi tedavi yönteminin en uygun olduğunu belirlemek için hastanın doktoruyla detaylı bir şekilde konuşması önemlidir. Tedavi sürecinde, doktorun önerileri, hastanın sağlık durumu ve kişisel tercihleri dikkate alınarak en uygun cerrahi yöntem seçilir.