Küçük tansiyon (diyastolik tansiyon), kalp gevşeme anında damar içindeki kan basıncını ifade eder. Normalde 60-80 mmHg arasında olması gereken küçük tansiyonun yükselmesi, hipertansiyonun bir belirtisi olabilir ve kalp hastalıkları, böbrek sorunları veya damar sertliği gibi durumlarla ilişkilendirilebilir. Stres, aşırı tuz tüketimi, obezite, genetik yatkınlık ve hareketsizlik gibi faktörler küçük tansiyonun yükselmesine neden olabilir. Belirtileri arasında baş ağrısı, burun kanaması ve yorgunluk yer alabilir. Tedavi için yaşam tarzı değişiklikleri, düşük sodyumlu diyetler ve düzenli egzersiz önerilir. Gerekirse, doktor kontrolünde tansiyon düşürücü ilaçlar kullanılabilir. Küçük tansiyonun düzenli olarak kontrol edilmesi, olası komplikasyonları önlemek için önemlidir.
Küçük Tansiyon (Diyastolik Tansiyon) Nedir?
Küçük tansiyon , tıbbi olarak diyastolik tansiyon olarak da adlandırılan, kalp kasının gevşediği sırada atardamarlardaki kan basıncını ölçen bir değerdir. Kan basıncı ölçümünde iki rakamdan biri olan küçük tansiyon, ölçüm cihazlarında ikinci sayı olarak belirtilir. Bu değer, kalp kası gevşediğinde damarların ne kadar basınca maruz kaldığını gösterir ve dolaşım sistemi sağlığı hakkında önemli bilgiler verir. Küçük tansiyon, genellikle 60 ila 80 mmHg arasında olmalıdır ve bu aralığın dışındaki değerler sağlık açısından risk oluşturabilir.
Büyük tansiyondan farklı olarak küçük tansiyon, kalbin kasılma anında değil, gevşeme anında damarlardaki kan basıncını ölçer. Büyük tansiyon, kalbin pompalama gücünü ve damarlardaki maksimum basıncı gösterirken, küçük tansiyon, damarların kalp gevşediğinde maruz kaldığı minimum basıncı ifade eder. Bu nedenle, küçük tansiyon damarların elastikiyeti ve kan dolaşımının sürekliliği hakkında bilgi verir. Büyük tansiyona kıyasla daha az dikkat çekse de, küçük tansiyonun normal aralıklarda olmaması, özellikle organların düzenli kanlanması açısından ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Hem büyük hem de küçük tansiyon, kardiyovasküler sağlık değerlendirmesinde birlikte ele alınır.
Küçük Tansiyon Neden Önemlidir?
Küçük tansiyon, kalp ve damar sağlığı için kritik bir öneme sahiptir çünkü düşük veya yüksek olması vücutta çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Diyastolik tansiyon, özellikle organlara giden kan akışının düzenlenmesinde hayati bir rol oynar. Yüksek küçük tansiyon, damarların sürekli baskı altında olması nedeniyle kalp, böbrek ve beyin sağlığını tehdit edebilir. Öte yandan, düşük küçük tansiyon ise organlara yeterli kan ve oksijen gitmemesine neden olarak baş dönmesi, bayılma gibi semptomlara yol açabilir. Bu nedenle düzenli ölçümlerle takip edilmesi önerilir.
Küçük Tansiyon Kaç Olmalı?
Küçük tansiyonun ideal aralığı genellikle 60 ile 80 mmHg (milimetre cıva basıncı) arasındadır. Bu aralığın altındaki değerler düşük tansiyon (hipotansiyon), üzerindeki değerler ise yüksek tansiyon (hipertansiyon) olarak değerlendirilir. Özellikle diyastolik tansiyon 90 mmHg’nin üzerine çıktığında risk başlar ve sürekli 120 mmHg’nin üzerinde seyrediyorsa bu acil bir durum olarak kabul edilir. Göğüs ağrısı, nefes darlığı, baş dönmesi veya bulanık görme gibi belirtilerle karşılaşılması durumunda, hemen bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Diyastolik tansiyonun 90 mmHg üzeri çıkması yüksek tansiyonun (hipertansiyon) bir işareti olabilir ve sürekli 120 mmHg üzerindeyse bu acil bir tıbbi durumdur. Göğüs ağrısı, nefes darlığı, şiddetli baş ağrısı, bulanık görme, sersemlik gibi belirtilerle birlikte diyastolik tansiyonun yüksek olduğu durumlarda hemen bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerekir.
Küçük Tansiyon Neden Yükselir?
Küçük tansiyonun yükselmesi, genellikle damar sertliği, böbrek hastalıkları, stres, obezite ve aşırı tuz tüketimi gibi nedenlere bağlıdır. Damarların esnekliğini kaybetmesi, kan akışında direnç oluşturarak diyastolik basıncın artmasına yol açabilir. Ayrıca hareketsiz yaşam tarzı, alkol kullanımı ve genetik faktörler de küçük tansiyonun yükselmesinde rol oynar. Bu durum tedavi edilmezse, uzun vadede kalp krizi ve inme gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Küçük tansiyon yüksekliğine neden olabilecek yaygın sebepler şunlardır:
- Stres ve anksiyete.
- Aşırı tuz tüketimi.
- Obezite veya aşırı kilo.
- Sigara kullanımı.
- Alkol tüketimi.
- Genetik yatkınlık.
- Fiziksel aktivite eksikliği.
- Böbrek hastalıkları.
- Hormon dengesizlikleri (örneğin tiroid hastalıkları).
- Uyku apnesi gibi uyku bozuklukları.
- İlaçların yan etkileri (örneğin doğum kontrol hapları, ağrı kesiciler).
- Damar sertliği (ateroskleroz).
Küçük Tansiyon Neden Düşer?
Küçük tansiyonun düşmesi, dehidrasyon, kan kaybı, hormonal dengesizlikler ve bazı ilaçların yan etkisi gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Vücutta yeterli sıvı olmaması kan dolaşımını etkileyerek düşük diyastolik basınca yol açabilir. Ayrıca, tiroit hastalıkları ve kalp kapakçığı sorunları da küçük tansiyonun düşmesine sebep olabilir. Bu durum, baş dönmesi, bayılma ve hatta şok gibi ciddi semptomlarla kendini gösterebilir. Tansiyon düşüklüğü, mutlaka bir doktora danışılarak ele alınmalıdır.
Küçük tansiyon düşüklüğüne neden olabilecek yaygın sebepler şunlardır:
- Dehidrasyon (sıvı kaybı).
- Kanın hacmini azaltan ağır kan kaybı.
- Yetersiz tuz tüketimi.
- Tiroid bezinin yetersiz çalışması (hipotiroidizm).
- Hormon bozuklukları (örneğin adrenal yetmezlik).
- Kalp hastalıkları (örneğin kalp yetmezliği).
- Şok durumları (örneğin enfeksiyon kaynaklı septik şok).
- İlaçların yan etkileri (örneğin tansiyon düşürücü ilaçlar, antidepresanlar).
- Uzun süre hareketsiz kalma (örneğin yatak istirahati sonrası).
- Yetersiz beslenme ve vitamin eksiklikleri (örneğin B12 veya folik asit eksikliği).
- Damar genişlemesine neden olan durumlar (örneğin alerjik reaksiyonlar).
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Küçük Tansiyon Neden Düşer?
Küçük tansiyonun (diastolik tansiyon) düşmesinin sebepleri arasında sıvı kaybı, yetersiz beslenme, stres, aşırı yorgunluk, ani pozisyon değişiklikleri (örneğin hızla ayağa kalkma), kalp rahatsızlıkları, hormonal dengesizlikler veya bazı ilaçların yan etkileri yer alabilir.
Küçük Tansiyon Kaç Olursa Tehlikeli?
Küçük tansiyonun 60 mmHg’nin altına düşmesi hipotansiyon olarak değerlendirilir. Bu durumda baş dönmesi, bayılma, yorgunluk gibi belirtiler ortaya çıkabilir. 50 mmHg’nin altına inmesi hayati tehlike oluşturabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirebilir.
Küçük Tansiyon 10 Olursa Ne Yapılır?
Küçük tansiyonun 10 mmHg olması son derece ciddi bir durumdur ve hemen bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Bu seviyede tansiyon, organlara yeterli kan gitmemesine neden olabilir. Hastanın şok riski altında olup olmadığını değerlendirmek için acil müdahale şarttır.
Küçük Tansiyon Nasıl Düşer?
Küçük tansiyonun düşmesi için genellikle stres yönetimi, düzenli egzersiz, sodyum tüketiminin azaltılması ve sağlıklı bir yaşam tarzı önerilir. Ancak tansiyonun ilaçlarla düşürülmesi gerekiyorsa bu mutlaka bir doktorun gözetiminde yapılmalıdır.
Küçük Tansiyon Nasıl Yükselir?
Küçük tansiyonun yükseltilmesi için bol sıvı tüketmek, tuzlu bir şeyler yemek, bacakları yukarı kaldırarak dinlenmek ve ani hareketlerden kaçınmak önerilir. Sürekli düşük tansiyon şikayeti olan kişilerin bir doktora danışarak altta yatan sebebi araştırması önerilir.