FOR INTERNATIONAL PATIENTS
Kol Ağrısı Nedir?
Kol ağrısı genellikle bir ya da her iki kolda, omuzlardan parmaklara kadar herhangi bir yerde meydana gelen ağrı, rahatsızlık veya sertlik olarak tanımlanır. Kol ağrısı birçok vakada yaygın olarak bir yaralanmadan veya aşırı kullanımdan kaynaklanır. Ancak kolun incinmesine neden olabilecek başka birçok sağlık durumu vardır. Kol ağrısı, eklem yaralanmalarından sinir sıkışmasına kadar çok çeşitli problemlerden kaynaklanabilir. Kol ağrısı altta yatan sebebe bağlı olarak aniden başlayabilir veya zamanla gelişebilir. Çoğu zaman kol ağrısı aslında boyundaki veya üst omurgadaki bir sorundan kaynaklanır. Kol ağrısı , özellikle sol kola yayılıyorsa, kalp krizi belirtisi olabilir.
Kol Ağrısı Neden Olur Ve Tipleri Nelerdir?
Kol ağrısının nedenleri arasında kas-iskelet sistemi problemleri, yumuşak doku sorunları, sinirsel yaralanmalar ve kardiyolojik problemler bulunabilir.
Burkulmalar
Burkulma , iki kemiği birbirine bağlayan eklemlerde bulunan doku şeritlerinin doğal sınırlarının ötesinde gerilmesi veya yırtılması durumuna verilen isimdir. Burkulmalar en yaygın olarak ayak bileklerinde görülse dahi kol bileğinde, omuzda ve dirseklerde de burkulma mümkündür. Burkulmanın ilk tedavisi dinlenme, buz, kompresyon ve yüksekte tutmayı içerir. Hafif burkulmalar evde başarıyla tedavi edilebilir. Şiddetli burkulma vakalarında ise yırtık bağları onarmak için cerrahi müdahaleye başvurulması gerekebilir. Burkulma ile zorlanma arasındaki fark ise, burkulma iki kemiği iki kemiği birbirine bağlayan doku bantlarını zedelemesi iken, zorlanmanın bir kasın veya bir kası bir kemiğe bağlayan doku şeridinin yaralanması olmasıdır.
Ulnar Sinir Sıkışması
Ulnar sinir sıkışması, ulnar sinirin bilekten veya dirsekten geçerken sıkıştırılmasıyla ortaya çıkan duruma verilen isimdir. Ulnar sinir, brakial pleksus sinir ağından ayrılarak ve kolun arkasından devam edip, içinden ele doğru ilerleyen sinire verilen isimdir. Ulnar sinir, beyinden gelen elektrik sinyallerini önkol ile elde bulunan kaslara iletir. Ulnar sinir ayrıca yüzük ile küçük parmaklardaki, avuç içindeki ve ön kolun alt kısmındaki duyulardan da sorumludur.
Karpal Tünel Sendromu
Karpal tünel sendromu , median sinir üzerinde baskı olmasından kaynaklanır. Karpal tünel , elin avuç içi tarafında kemikler ve bağlar ile çevrili dar bir geçite verilen isimdir. Buradan geçen median sinir sıkıştırıldığında, el ve kolda uyuşma, karıncalanma ve güçsüzlük semptomlarının görülmesi mümkündür. Bireyin bileğinin doğal anatomisi, sağlık sorunları ve tekrarlayan el hareketleri karpal tünel sendromunun gelişmesine katkıda bulunabilir. Uygun tedavi genellikle karıncalanma ya da uyuşukluk gibi belirti ve semptomları gidererek bilek ile el fonksiyonlarını eski haline getirebilir.
Lateral Epikondilit
Aynı zamanda tenisçi dirseği olarak bilinen lateral epikondilit , genellikle bilek ve kolun tekrarlayan hareketleri nedeniyle dirsekteki tendonlara aşırı yük bindiği zaman ortaya çıkan ağrılı bir durumdur. Lateral epikondilit, tenisçi dirseği olarak adlandırılmasına rağmen sadece sporcularda görülen bir durum değildir. Tesisatçılar, ressamlar, marangozlar ve kasaplar da işleri gereği lateral epikondilit durumundan muzdarip olabilirler. Lateral epikondilit ağrısı, öncelikle ön kol kasların tendonlarının dirseğin dış tarafında bulunan kemikli çıkıntıya bağlandığı yerde ortaya çıkar. Ağrı zaman içerisinde bireyin ön koluna ve bileğine de yayılabilir. Dinlenme genellikle lateral epikondiliti rahatlatmaya yardımcı olur. Bunun yardımcı olmadığı vakalarda ya da durumun belirti ve semptomlarının bireyin günlük yaşamını çok etkilediği durumlarda doktor cerrahi müdahale seçeneğini sunabilir.
Bursit
Bursit , eklemlerin yakınında bulunan kemikleri, tendonları ve kasları tamponlayan küçük, sıvı dolu keseleri yani bursaları etkileyen ağrılı bir duruma verilen isimdir. Bursit, birçok vakada en yaygın olarak omuz, dirsek ve kalça bölgelerinde görülürler. Ancak dizde, topuklarda ve ayak başparmağın tabanında da bursit görülebilir. Bursit daha yaygın olarak tekrarlayan hareketler yapan eklemlerin yakınında oluşur. Bursit tedavisi tipik olarak etkilenen eklemin dinlenmesini ve daha fazla travmadan korunmasını hedefler. Bursit ağrısı çoğu vakada uygun tedavi ile birkaç hafta içinde geçer, ancak tekrarlayan bursit alevlenmeleri de yaygın olarak görülmektedir.
Tendinit
Tendinit , tendonların yani kasları kemiğe bağlayan kalın lifli şeritlerin iltihaplanması veya tahriş olması durumudur. Tendinit eklemin hemen dışında ağrı ve hassasiyete neden olur. Tendinit bireyin vücudundaki herhangi bir tendonda ortaya çıkabilir ve en çok omuzlar, dirsekler, bilekler, dizler ya da topuklar çevresinde görülür. Tendinit vakalarında tedavi süreci yaygın olarak ağrıyı kontrol altına almayı hedefler ve dinlenme, fizik tedavi ile ilaçlarla başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Tendinit şiddetli olduğu ve bir tendonun yırtılmasına yol açtığı vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Rotator Manşet Yaralanması
Rotator manşet, omuz eklemini çevreleyen ve üst kol kemiğin omuzun sığ yuvasında sıkıca durmasını sağlayan bir grup kas ve tendona verilen isimdir. Rotator manşet yaralanması, genel olarak omuz bölgesinde, yaygın olarak kolun vücuttan uzanması ile ağırlaşan, sürekli bir ağrıya neden olabilir. Rotator manşet yaralanmaları yaşla birlikte gerçekleşme ihtimali artan yaygın vakalardır. Durum sürekli baş hizasının üzerinde tekrarlayan hareketler yapan bireylerde daha erken görülebilir. Birçok rotator manşet yaralanması vakasında omuz eklemini çevreleyen kasların esnekliğini ve gücünü artıran fizik tedavi egzersizlerini gerçekleştirmek bireyin semptomlarını yönetmesine ve normal günlük yaşamına geri dönmesine yardımcı olur.
Bazı vakalarda rotator manşet yırtıkları tek bir yaralanma sonucu meydana gelebilir. Bu durumlarda, cerrahi müdahale seçeneğinin tartışılması için mümkün olan en kısa sürede tıbbi değerlendirme yapılmalıdır. Rotator manşet yırtıklarının daha geniş olduğu vakalarda durum kendiliğinden düzelmeyebilir ve alternatif tendonların transferi veya eklem replasmanı seçeneklerine başvurulması gerekebilir.
De Quervain'in Tenosinoviti
De Quervain tenosinovit bileğin başparmak tarafındaki tendonları etkileyen ağrılı bir duruma verilen isimdir. De Quervain tenosinovit vakalarında bireyler yaygın olarak bileklerini çevirince, herhangi bir nesneyi kavrayınca veya ellerini yumruk yapınca ağrı hissedebilirler. De Quervain tenosinovitinin nedeni henüz tıp uzmanları tarafından kesin olarak belirlenememiştir, bahçede çalışmak, golf veya tenis gibi sporları oynamak ya da bebek kaldırmak gibi tekrarlayan el veya bilek hareketlerine dayanan herhangi bir aktivitenin durumu daha da ağırlaştırdığı gözlemlenmektedir.
Servikal Disk Herniasyonu
Servikal diskler , boyun ve üst sırt bölgesinde bulunan omurlar arasındaki yastıklara verilen isimdir. Servikal disk herniasyonu ise jelatinimsi iç disk materyali, yani çekirdek pulpası, dış servikal disk duvarı yırtılıp dışarı taştığında veya fıtıklaştığında meydana gelir.
Romatoid Artrit
Romatoid artrit sadece eklemleri değil diğer organları da etkileyebilen kronik inflamatuar bir hastalığa verilen isimdir. Romatoid artrit, bazı vakalarda bireyin cildi, gözleri, akciğerleri, kalbi ve damarları dahil olmak üzere çok çeşitli vücut sistemlerine zarar verebilir.
Bir otoimmün bozukluk olan romatoid artrit, bireyin kendi bağışıklık sistemi sağlıklı vücut dokularına saldırdığında ortaya çıkar. Romatoid artrit , kemik erozyonu ile eklem deformitesine neden olabilecek ağrılı bir şişmeye neden olur. Romatoid artrit ile ilişkili iltihaplanma, vücudun diğer bölümlerine de zarar verebilir. Modern ilaç türleri günümüzde tedavi seçeneklerini önemli ölçüde geliştirmiş olsa dahi şiddetli romatoid artrit hala fiziksel engellere neden olabilir.
Kol Kırığı
Kol kırığı, kolda bulunan ulna, radius ve humerus kemiklerinde meydana gelen kırık ve çatlaklara verilen isimdir. Kol kırılmasının en yaygın nedeni bireyin elinin ya da kolunun üzerine düşmesidir. Kendisinin veya çocuğunun kolunu kırdığını düşünen bireyler derhal tıbbi yardıma başvurmalıdır. Herhangi bir kırığın düzgün iyileşmesi için mümkün olan en kısa sürede bilimsel ve tıbbi tedavi uygulamak önemlidir. Kırık kol tedavisi yaralanmanın konumuna ve ciddiyetine bağlıdır. Kimi kırıklar ilgili uzvun uygun pozisyonda stabilize edilmesi ile tedavi edilebilirken, bazı kırıklarda ameliyat ile plak-vida veya tel uygulamaları gerekebilmektedir.
Dirsek Çıkması
Dirsek çıkması, dirsek eklemini oluşturan kemiklerin doğal hizalarından çıkmaya zorlanması ile oluşan duruma verilen isimdir. Bu durum yaygın olarak düşme sırasında bireyin uzatmış olduğu elin üzerine inmesi ile gerçekleşir. Dirsek, çocuklarda en sık ve yetişkinlerde omuzdan sonra en sık çıkık görülen eklemdir. Yeni yürümeye başlayan çocuklar ön kollarından kaldırılması veya sallanması sonucunda dirsek çıkması vakası yaşayabilir. Dirsek çıkması yaşayan bireyler derhal tıbbi yardıma başvurmalıdır. Çıkık bir dirseğin kan damarlarını ya da alt kol ile ele hizmet eden sinirleri sıkıştırması durumunda daha ciddi tıbbi sorunların ortaya çıkması mümkündür. Çıkık bir dirsek genellikle cerrahi bir müdahaleye ihtiyaç olmadan yeniden doğal hizasına geri oturtulabilir. Ancak dirseğin de kırıldığı vakalarda ameliyat yapılması gerekebilir.
Bilek Kırığı
Bilek kırığı, bileğin bir veya daha fazla kemiğinde meydana gelen bir kırılma veya çatlağa verilen isimdir. Bilekte travma en yaygın olarak bireyin düşerken önüne elini uzatarak kendini durdurmaya çalışması sonucunda darbeyi elinden alması nedeniyle gerçekleşir. Kemik erimesi yani osteoporoz durumuna sahip bireylerde bilek kırılma riski daha yüksektir. Kırık bir bileği mümkün olan en kısa sürede tedavi etmek gereklidir. Bilek kırığının doğru ve bilimsel bir şekilde tedavi edilmediği durumlarda kemikler iyileşirken doğal hizalarını yitirebilir ve bu da bireyin yazı yazmak veya düğme iliklemek gibi günlük aktiviteleri yapma yeteneği etkileyebilir. Erken tedavi ayrıca kırığın iyileşmesi sürecinde hissedilecek ağrıyı ve uyuşmayı en aza indirmeye yardımcı olacaktır.
Anjina
Anjina , kalbe giden kan akışının azalmasından kaynaklanan bir tür göğüs ağrısına verilen isimdir. Anjina, koroner arter hastalığının bir belirtisidir. Aynı zamanda anjina pektoris olarak da adlandırılan anjina, genellikle göğüs bölgesinde baskı, ağırlık, sıkışma veya ağrı olarak tanımlanır. Anjina semptomları olan bireyler bazı vakalarda anjinanın göğsü sıkan bir mengene veya göğüste yatan ağır bir ağırlık gibi hissettiğini ifade etmektedir. Anjina, yeni bir ağrı olarak ortaya çıkabilir, veya tekrarlayan ve tedavi edildikten sonra kaybolan bir ağrı olabilir.
Kalp Krizi
Kalbe giden kan akışı engellendiği zaman miyokard enfarktüsü adı verilen kalp krizi meydana gelir. Kan akışını engelleyen tıkanıklık birçok vakada yaygın olarak kalbi besleyen arterlerde yani koroner arterlerde bir plak oluşturan yağ, kolesterol ve diğer maddelerin birikmesi sonucu ortaya çıkar. Bazı durumlarda damar içinde bulunan bir plak yırtılabilir ve kan akışını engelleyen bir pıhtı oluşturabilir. Kesilen kan akışı, kalp kasının bir kısmına zarar verebilir veya tamamen ölümüne neden olabilir. Kalp krizi ölümcül olabilir, ancak kalp krizinin tedavisi yıllar içinde önemli ölçüde etkin hale gelmiştir. Kalp krizi geçiriyor olabileceğini düşünen bireylerin acil tıbbi yardım alması çok önemlidir.
Torasik Outlet Sendromu
Torasik çıkış sendromu, köprücük kemiği ile torasik çıkış yani ilk kaburga arasındaki boşlukta yer alan kan damarları veya sinirler sıkıştığında ortaya çıkan bir grup rahatsızlıktır. Bu durum bireyin omzu ile boynunda ağrıya ve parmaklarında uyuşmaya neden olabilir. Torasik outlet sendromunun yaygın nedenleri arasında örneğin bir araba kazasından kaynaklanan fiziksel travma, iş veya sporla ilgili faaliyetlerden kaynaklanan tekrarlayan yaralanmalar, belirli anatomik kusurlar sayılabilir. Bazı vakalarda ise t orasik outlet sendromunun kesin nedeni saptanamayabilir. Torasik çıkış sendromu tedavisi genellikle fizik tedavi ve ağrı kesici önlemlerin alınmasını içerir. Bireyler bir çok vakada bu tedaviler yardımı ile iyileşir. Ancak bazı vakalarda doktor cerrahi müdahale seçeneğini sunabilir.
Brakial Pleksus Yaralanması
Brakial pleksus , omuriliğinden çıkan çeşitli sinirlerin omuz, kol ve ele sinyaller göndermek üzere birbirlerine dal verdikleri sinir ağına verilen isimdir. Brakial pleksus yaralanması, bu sinirler gerildiğinde, sıkıştırıldığında veya en ciddi vakalarda omurilikten ayrıldığında ya da yırtıldığında meydana gelir. Küçük brakial pleksus yaralanmaları, fiziksel efor ve temas gerektiren sporlarda yaygın olarak görülür. Bazı vakalarda ise bebekler doğum sırasında brakial pleksus yaralanmalarına maruz kalırlar. İnflamasyon veya tümörler gibi diğer tıbbi durumlar da brakial pleksusu etkileyebilir ve yaralanmasına neden olabilir. En şiddetli ve ağır brakial pleksus yaralanmaları ise genellikle otomobil veya motosiklet kazalarından kaynaklanır. Şiddetli brakial pleksus yaralanmaları bireyin kolunu felç bırakabilir. Ancak bazı vakalarda cerrahi müdahale ile kolun fonksiyonunu geri kazanılmasına yardımcı olmak mümkündür.
Kol Ağrısı Durumunda Ne Yapılmalı?
Aniden ortaya çıkan, alışılmadık derecede şiddetli olan veya göğüste baskı, basınç, dolgunluk, sıkışma, şişme hissinin eşlik ettiği kol, omuz veya sırt ağrısı hisseden bireyler bir an önce acil tedaviye başvurmalıdır. Bu belirti ve semptomlar bir kalp krizine işaret edebilir. Kanama veya başka yaralanmalar durumunda, kolda veya bilekte belirgin bir şekil bozukluğu veya kemik çıkıntısı gören bireyler de acil tedaviye başvurmalıdır..
Herhangi bir eforla ortaya çıkan ve istirahatle geçen kol, omuz veya sırt ağrısı kalp kasına giden kan akışının azalmasından kaynaklanan kalp veya göğüs hastalığına işaret eden bir durum olabilir ve mutlaka bir doktor tarafından kontrol edilmesi gerekir. Kolda ani bir yaralanma olduğunda, birey özellikle bir çıtırtı ya da çatlama sesi duyarsa, kolda şiddetli ağrı ve şişlik varsa, birey kolunu normal hareket ettirirken veya kolu avuç tam yukarı ya da tam aşağı bakacak şekilde döndürürken sorun yaşıyorsa, yine bir an önce doktor tarafından kontrol edilmesi gereken bir durum mevcut olabilir. Dinlenme sürecinden sonra geçmeyen kol ağrısı , yaralı bölgede artan kızarıklık, şişme veya ağrı durumlarında da bir doktor randevusu alınması gerekli olabilir.
Kol Ağrısı İçin Evde Bakım
İlk aşamada ciddi kol yaralanmalarında dahi evde tedavi ile duruma yardımcı olmak mümkün olabilir. Kolun veya bileğin kırıldığı düşünülen durumlarda, etkilenen bölgeye buz kompresi uygulanmalıdır ve tıbbi yardım alana kadar bireyin kolu sabit tutulmalıdır. Bunun için bir kol askısından faydalanmak doğru olabilir.
Sıkıştırılmış bir sinir veya tekrarlayan zorlanmadan kaynaklanan yaralanma vakalarında birey tedavi sürecinde tutarlı olmalıdır. Birey doktorun gösterdiği sağlıklı duruş pozisyonunu korumalı, kolun normalde yaptığı, ama durumu daha da ağırlaştırabilecek tekrarlayan aktivitelere ara verilmelidir.
Kol ağrılarının çoğu dinlenmek, buz kompresi ve yüksekte tutmak önlemleri sayesinde kendiliğinden iyileşebilir. Birey dinlenmek için normal faaliyetlere mola vermelidir. Günde üç kez 15 ila 20 dakika boyunca ağrıyan bölgeye bir havluya sarılmış buz torbası veya donmuş sebze paketi koymak buz kompresi görevini görebilir. Buz asla doğrudan çıplak tene tutulmamalıdır. Yine şişliği azaltmak için kolu kaldırıp yukarıda tutmak faydalı olacaktır.