FOR INTERNATIONAL PATIENTS
Kök Hücre Nedir?
Kök hücre doğumsal hastalıklar, kanser türleri ve bazı kan hastalıklarına kadar ölümcül birçok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Kök hücre ; kişiye uyumlu, yarı uyumlu kişilerden veya direk olarak kişinin kendisinden alınmaktadır.
Önceki yıllarda nakillerde kemik iliği kullanılıyorken gelişen teknoloji ile birlikte son birkaç yıldır kök hücre nakli yapılabiliyor. Kök hücre yani “Hematopoetik Kök Hücre Nakli” aynı zamanda halk arasında kemik iliği nakli olarak da bilinmektedir.
Kemik İliği Nakli Nedir?
Kök hücre nakli olarak da adlandırılan kemik iliği nakli ; zarar görmüş kemik iliği kök hücrelerinin yeniden oluşturulması amacıyla kişiye kendinden ya da başka bir uyumlu vericiden (donör) sağlıklı kök hücrelerin nakledilmesidir. Kemik iliği nakli işlemi öncesi hastaya, zarar görmüş kök hücrelerin tedavisi için kemoterapi ve ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Bundan sonra sağlıklı kök hücreler hastanın kendisinden ya da diğer bir vericiden alınır. Hücreler, kan transfüzyonuna benzer bir biçimde ancak boyundaki bir toplar damara yerleştirilen bir kateter yolu ile aktarılırlar.
Hastalar genellikle nakil sırasında iyi durumdadırlar. Kök hücre naklini takip eden ilk 30 günde, kemik iliği nakli yapılan hasta çeşitli yan etkiler hissedebilir. Bu yan etkiler doktoru tarafından takip edilir, gerekli bilgilendirme ve yan etkileri azaltacak ilaç destekleri sağlanır. Kök hücreler neredeyse naklin hemen ardından kemik iliğine yönelerek yeni kan hücrelerini üretmeye ve bağışıklık sistemini yeniden yapılandırmaya başlar. Nakil sonrası tıbbi heyet hastanın kan sayımlarını takip ederek gerekli kontrolleri sağlamaktadır.
Kök hücre naklinde kişiye uyumlu donörden alınan kök hücreler, hastanın ana damarından verilir. Bu akıllı hücreler hastanın hücrelerine yerleşerek çoğalmaya başlar ve kemik iliğinin sağlıklı kan hücreleri üreterek kendi kendine yenilenmesini sağlar.
Kök hücre tedavileri geçmişten günümüze kadar birçok gelişim gösterdi. Kök hücre tedavisi ile özellikle hareket sistemine yönelik farklı hücresel tedavi yöntemleri geliştirildi. Tek hücre üzerinden hücrelerin doku ile bir bağlantısı olmadan laboratuvar ortamında çoğaltılması kök hücre tedavisinin ortak noktasıdır.
Laboratuvar ortamında çoğaltılan hücrelerin hastalıklı dokulara yerleştirilmesiyle birinci jenerasyon işlemi tamamlanır. Doku mühendisliğinde, biyomateryallerden de faydalanılarak fonksiyonel dokuların oluşturulmasıyla da ikinci jenerasyon işlemi tamamlanmış olur.
Üç boyutlu olan ve çatı görevini yerine getiren biyomateryaller doku ve hücre oluşumunun desteklenmesini sağlar. Biyomateryaller, aynı zamanda hücrelerin homojen bir şekilde dağılımına yardımcı olur. Aynı zamanda biyokimyasal moleküller ev sahibi doku içinde çözünme özelliğine de sahiptir.
Kök Hücre Tedavisi Hangi Alanlarda Kullanılır?
Tedavideki amaç, kıkırdak gibi üretilmesi zor olan dokuların yeniden yapılanma sürecini hızlandırmak ve yeniden yapılanma oranını artırmaktır. Dolayısıyla eklem kıkırdaklarının çoğaltılamadığı yerlerde yeniden kıkırdak oluşturabilmek ya da kaynamayan kemiklerde yeniden kemik oluşturabilmek için kök hücre tedavisinden faydalanılabilmektedir.
Kök hücre sadece kıkırdak ve kemiklerin yapılandırılmasında değil aynı zamanda hematolojik kanser türlerinin tedavisinde de kullanılmaktadır. Kök hücre uygulamasındaki gelişmeler sadece laboratuvar ile sınırlı kalmamakta, aynı zamanda cerrahi uygulamalarda da kullanılmaktadır. Hücresel tedavi işlemlerinde MR görüntülemesi oldukça yararlıdır. Hastaların, tedavi sonrasında düzenli MR görüntüleri istenir.
Kök Hücre Tedavisi Nasıl Yapılıyor?
Vücuttaki en büyük eklem dizdir. Bu yüzden birçok kıkırdak yaralanması dizde meydana gelmektedir. Geçmiş yıllarda menisküs yırtılması futbolcu hastalığı olarak bilinse de, günümüzde pek çok kişide görülen bir hastalıktır.
Tıp dilinde “ Otolog kondrosit implantasyonu ” olarak bilinen ve sadece kıkırdaklara uygulanan kök hücre tedavisi, menisküs onarımında kullanılmaktadır.
Kök hücre yöntemiyle uygulanan kıkırdak tedavisinde, hastadan az miktarda alınan kıkırdak laboratuvar ortamında çoğaltılıyor ve daha sonra hastanın vücudundaki hasarlı kıkırdak dokusuna yerleştiriliyor.
Kök Hücre Tedavisi Nedir?
Sürekli olarak değişen yaşam koşulları, insanları hareketsiz, sporsuz yaşam tarzını benimsemiş olması ve obezitenin artmasıyla kişinin eklemleri üstünde bir baskıya, daha doğrusu olumsuz bir etkiye neden olabilir. Sürekli olarak fazla yük taşıyan eklemlere en sonunda cerrahi müdahalede bulunularak protez yerleştirilmek zorunda kalınabilir.
Daha fazla yükü taşımak zorunda kalan bu sistemde görülen sorunlar toplumun hemen her kesiminde ortaya çıkmaktadır. Tedavide ise genellikle cerrahi yöntem tercih edilir. Eklemin görevini yerine getirmesini sağlayacak protezler yerleştirilir. Ancak bu işlemler hem zaman hem de sağlık ekonomisi açısından gün geçtikçe büyüyen bir sorun haline gelmektedir.
Kök hücre tedavisindeki en önemli unsurlardan biri hastanın öyküsünün iyi alınmasıdır. Kas ve iskelet sistemi ile ilgili daha önce geçirdiği hastalıkları göz ardı etmemek için mutlaka hastanın geçmiş hastalıkları hastaya sorgulanmalıdır. Bu tarz hastaların anatomik bölgelerinin iyi bir fiziki muayene ile incelenmesi gerekmektedir.