FOR INTERNATIONAL PATIENTS
Jinekomasti Nedir?
Jinekomasti erkeklerde östrojen ve testosteron hormonlarının dengesizliği nedeniyle meme dokusu miktarındaki anormal ancak iyi huylu büyümeye verilen isimdir. Jinekomasti, bazı vakalarda bir, bazı vakalarda iki memeyi birden etkileyebilir. Her iki meme de düzensiz olarak etkilenip birbirinden farklı boyutlara ulaşabilir.
Yenidoğanlar, ergenlik çağındaki erkekler ve yaşlı erkekler, hormon düzeylerindeki normal değişikliklerin bir sonucu olarak jinekomasti geliştirebilirler. Ancak jinekomasti gelişmesi için başka nedenler de mevcuttur.
Jinekomasti birçok vakada ciddi bir sorun değildir, ancak bu durumla baş etmek bireyler için zor olabilir. Jinekomastili erkeklerin göğüslerinde ağrı hissettiği durumlar gözlemlenmiştir. Bazı vakalarda ise bireyin durumdan dolayı utanma hissetmesi görülebilmektedir.
Jinekomasti ortaya çıkış nedenine göre, kimi hastalarda kendiliğinden iyileşebilir, kimi hastalarda ise sorunun çözümü için ilaç tedavisi veya ameliyat gerekli olabilir.
Jinekomasti Neden Olur?
Jinekomasti , sıklıkla testosteron hormonunun düzeyindeki dalgalanmalardan kaynaklanır. Testosteron hormonu miktarındaki düşüş bireyde testosteronun etkilerini bloke eden, testosteronu azaltan veya östrojen seviyesini artıran koşullardan kaynaklanabilir.
Vücuttaki hormon dengesi birçok farklı nedenden dolayı bozulabilir. Jinekomastinin nedenleri arasında doğal hormon değişiklikleri, ilaç kullanımı, uyuşturucu ve alkol kullanımı, çeşitli sağlık koşullarından kaynaklanan sorunlar ve bazı bitkisel ürünler ile takviyelerin kullanımı yer alır.
Testosteron ve östrojen hormonları hem erkeklerde hem de kadınlarda cinsiyet özelliklerini kontrol eder. Testosteron, kas kütlesi ve vücut kılı gibi erkeksi özellikleri kontrol ederken, östrojen, göğüslerin büyümesi de dahil olmak üzere kadınsı özellikleri kontrol eder.
Östrojen kadınlık hormonu olarak tanımlansa dahi, normal şartlar altında çok küçük miktarlarda erkeklerde de üretir. Normalin çok üzerinde östrojen üretimi, ya da testosteron seviyesi ile dengesiz oranda östrojen üretimi jinekomastiye neden olabilir.
Erkek bebekler, doğumdan önce annelerinin vücudunda bulunan östrojeninin etkisiyle büyümüş göğüslerle doğabilir. Bu şişmiş meme dokusu bir çok vakada doğumdan sonra iki ila üç hafta içinde kaybolur.
Ergenlik döneminde sürekli değişen hormon seviyeleri nedeniyle jinekomasti görülmesi ihtimali nispeten yaygındır. Ergenlik döneminde görülen jinekomasti vakalarının büyük bir kısmında şişmiş meme dokusu tedavi edilmeden kaybolur.
Erkekte Meme Büyümesinin Nedenleri Nelerdir?
Acıbadem International Hastanesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Dr. Bilge Ceydilek; "Erkeklerde Meme Büyümesi (Jinekomasti)" üzerine soruları cevaplıyor.Yetişkinlerde jinekomasti yaygınlığı 50-69 yaşları arasında tekrar yükselmeye başlar. Yapılan araştırmalar bu yaş grubundaki her dört erkekten en az bir tanesinin jinekomasti belirtileri gösterdiğine işaret etmektedir.
Bazı ilaç türleri jinekomastiye neden olabilir. Bu ilaçlar arasında öncelikle büyümüş prostat, prostat kanseri ve benzeri diğer durumları tedavi etmek için kullanılan anti-androjenler gelir.
Doktorlar tarafından belirli koşullar için reçete edilen veya bazen sporcular tarafından kas kütlesini arttırmak veya müsabakalarda performansı artırmak için yasa dışı olarak kullanılan anabolik steroidler ve androjenler de jinekomastiye neden olabilir.
Bazı antidepresanlar ve kalp ilaçlarının da jinekomastiye neden olduğunu bildiren yayınlar mevcuttur.
Normalde dikkat eksikliği ya da hiperaktivite bozukluğunu tedavi etmek için kullanılan amfetaminlerin yanı sıra eroin, esrar gibi uyuşturucular ve aşırı alkol üretimi de jinekomastiye neden olabilir.
Bazı sağlık sorunları vücudun normal hormon dengesini etkileyerek jinekomastiye neden olabilir. Örneğin Klinefelter sendromu veya hipofiz yetmezliği gibi normal testosteron üretimini etkileyen ve hipogonadizme yol açan durumlar jinekomasti ile ilişkilendirilebilir.
Normal yaşlanma ile ortaya çıkan hormon değişiklikleri de özellikle aşırı kilolu erkeklerde jinekomastiye neden olabilir .
Testisleri, adrenal bezlerini veya hipofiz bezini etkileyen bazı tümörler, hormon üretimini etkileyerek erkek-kadın hormon dengesini değiştirebilirler ve jinekomastiye yol açabilirler.
Böbrek yetmezliği nedeniyle diyaliz tedavisi gören bireylerin yaklaşık yarısı hormonal değişiklikler nedeniyle jinekomasti geliştirebilir.
Çeşitli karaciğer sorunları ve siroz ilaçları hormon seviyelerinde değişiklikler yol açarak jinekomastiye neden olabilir.
Yetersiz beslenme ve açlık jinekomastiye neden olabilir çünkü insan vücudu yeterli beslenmeden mahrum kaldığında, östrojen seviyeleri aynı kalırken testosteron seviyeleri düşer. Bu da hormonal dengesizliğe neden olur. Jinekomasti bu dönemde başlamasa bile normal beslenme tekrar başladığında da ortaya çıkabilir.
Jinekomasti İle Ortaya Çıkabilecek Sorunlar Nelerdir?
Jinekomastinin fiziksel yan etkileri sınırlı sayıdadır, ancak bireyde dış görünümden kaynaklanan psikolojik veya duygusal sorunlara neden olabilir.
Jinekomasti Nasıl Önlenir?
Bireylerin jinekomasti riskini azaltmak üzere kontrol edebileceği birkaç faktör vardır. Alkol tüketiminden de kaçınmak, en azından ölçülü olarak içmek gereklidir. Hekim kontrolü olmaksızın, amaç dışı ilaç kullanımından kaçınılmalıdır.
Jinekomasti Belirtileri Nelerdir?
Jinekomastinin belirti ve semptomları arasında öncelikle şişmiş meme dokusu ve kimi zaman göğüslerde hassasiyet bulunur. Göğüste şişlik, ağrı, veya hassasiyet ya da bir bir veya her iki memede meme başı akıntısı olması durumunda bireyin bir an önce doktora başvurması gereklidir.
Jinekomasti Nasıl Teşhis Edilir?
Jinekomasti tanısının konulması için doktor öncelikle bir fizik muayene gerçekleştirir ve hem hastanın hem de ailesinin sağlık geçmişi hakkındaki bilgileri soracağı çeşitli sorular ile öğrenmeyi hedefler. Hasta gözlemlediği bütün belirtilerini bu muayene sürecinde doktor ile konuşmalı ve sahip olabileceği diğer koşullar veya hastalıklarla ilgili bilgileri paylaşmalıdır.
Doktor fizik muayene sürecinde meme dokusunu değerlendirerek diğer sistem kontrollerini gerçekleştirecektir. Jinekomasti tanısı konulan vakalarda doktor durumun nedenini belirlemek için kan testleri yapılmasını uygun görebilir. Bu ilk test sonuçlarına bağlı olarak bilgisayarlı tomografi taramaları, manyetik rezonans görüntüleme taramaları, testis ultrasonu ve doku biyopsisi gibi daha ileri testlerin yapılmasına ihtiyaç duyulabilir.
Jinekomasti sürecinde görülen meme şişliğine benzer belirti ve semptomlara sahip birkaç diğer durum vardır. Bunlardan ilki aşırı yağlı meme dokusudur. Bazı erkeklerde jinekomastiye benzeyen göğüs yağı tabakası vardır. Bu jinekomasti ile aynı durum değildir ve ek değerlendirmeye ihtiyaç duymaz.
Meme kanseri erkeklerde nadiren görülür. Tek memenin büyüdüğü, ya da meme içinde sert bir nodülün varlığının olduğu durumlarda erkek meme kanseri olması ihtimali göz önüne alınmalıdır.
Meme dokusunun enfeksiyonu olan göğüs apsesi de memede büyümeye yol açabilir.
Jinekomasti Nasıl Tedavi Edilir?
Jinekomasti kendiliğinden düzelmezse ya da bireyin hayat kalitesini etkileyecek kadar ciddi ağrı, hassasiyet veya psikolojik sorunlar yaratırsa tedavi gerekebilir. Uygulanan tedaviler ilaç kullanımı veya cerrahi müdahale şeklinde olabilir.
Jinekomasti için yaygın olarak kullanılan iki farklı cerrahi müdahale yaklaşımı vardır.
Liposuction , yani yağ emme ameliyatında cerrah sadece meme yağını alır, ancak meme bezi dokusunu geride bırakır.
Mastektomi türü cerrahi müdahalelerde ise meme bezi dokusu cerrah tarafından bütünüyle çıkarılır. Bu ameliyat genellikle sadece küçük kesiler kullanılarak yapılır.
Jinekomasti Nasıl Geçer?
Çoğu jinekomasti vakası tedavi gerektirmeden zamanla kendiliğinden iyileşir. Ancak eğer jinekomastiye hipogonadizm, yetersiz beslenme veya siroz gibi altta yatan bir durum neden oluyorsa, bu durumun tedavi edilmesi gerekebilir.
Doktor, jinekomastiye neden olabilecek ilaçlar bireylerin bu ilaçların alımını durdurmasını tavsiye edebilir veya başka bir ilacı reçete edebilir.
Ergenlik döneminde ortaya çıkan ve normal hormon değişiklikleri dışında belirgin bir jinekomasti nedeni olmayan vakalarda, doktor, durumun kendi kendine iyileşip iyileşmediğini görmek için her üç ila altı ayda bir periyodik yeniden değerlendirmeler yapılmasını önerebilir. Bu durumda bir çok vakada görülen jinekomasti genellikle iki yıldan kısa bir sürede tedavi edilmeden kendiliğinden iyileşir.
Jinekomasti İçin Yaşam Tarzı Değişiklikleri Ve Evde Bakım
Büyümüş göğüsün neden olduğu anatomik görünüm, bazı erkekler için stresli ve utanç verici bir durum olabilir. Ergenlik döneminde gelişen jinekomasti, erkek çocuklarını akranlarının haksız alaylarının bir hedefi haline getirebilir. Spor sonrası soyunma odası, yüzme, ve giyinme gibi aktiviteler birey için travmatik hale gelebilir.
Yaşı ne olursa olsun, birey vücudunun kendisine ihanet ettiğini hissedebilir ve öz sevgisini yitirebilir. Birey bu durumla ve duygularla başa çıkmak için çeşitli adımlar atabilir.
Jinekomasti durumunda profesyonel danışmanlığa başvurulması bireye yardımcı olacaktır. Bilişsel konuşma terapisi hem jinekomastinin neden olduğu anksiyete ve depresyondan kaçınmaya yardımcı olabilir hem de bireyin eşi veya diğer aile üyeleri ile neler yaşadığını veya neler hissettiğini ifade edecek şekilde iletişim kurmasına yardımcı olabilir.