İmpetigo Nedir? İmpetigo Bulaşma Yolları, Belirtileri ve Tedavisi

İmpetigo Nedir?

İmpetigo, genellikle iki ila beş yaş çocuklarda en sık görülen bakteri kaynaklı deri enfeksiyonudur. Ancak bu hastalığın farklı yaş gruplarından insanları etkilemesi de mümkündür.

Staphylococcus aureus ve grup A streptokok bakterileri nedeniyle ortaya çıkan impetigoda genellikle sarı renkli ve kaşıntılı kabarcıklar görülür. Kabarcıklar patladığında altında kırmızı yaralar oluşur ve bu yaralar zamanla kabuk bağlar. Bu hastalık özellikle sıcak ve nemli yaz aylarında daha sık görülür. İmpetigo bulaşıcı bir hastalık olduğundan yakın temas hâlinde yayılma gösterebilir.

İmpetigo Neden Olur?

İmpetigo hastalığı, nemli ve sıcak ortamlarda üreyen mikroorganizmalar, böcek ısırıkları, deri hastalıkları, yetersiz beslenme alışkanlıkları, kişisel hijyenin sağlanamaması, ciltteki açık yaralar gibi nedenlerle olur.

İmpetigo sebepleri şu şekildedir:

• Nemli ve sıcak ortamlar,
• Böcek ısırıkları,
• Deri hastalıkları,
• Yetersiz ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları,
• Hijyen kurallarına dikkat edilmemesi,
• Ciltteki açık yaralar ve kesikler.

Nemli ve sıcak ortamlar

Sıcak ve nemli bölgelerde mikroorganizmalar daha hızlı ürer. Bu da impetigo gibi cilt enfeksiyonlarını tetikler.

Böcek ısırıkları

Böcek ısırıkları, bakterilerin cilde girmesi için açık bir yol sağlar ve impetigo enfeksiyonuna neden olur.

Deri hastalıkları

Egzama gibi cilt hastalıkları cildin koruyucu bariyerini zayıflatır, bu da bakterilerin kolayca enfeksiyon oluşturmasına yol açar.

Yetersiz ve sağlıksız beslenme

Bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde impetigo gelişme riski daha yüksektir.

Kişisel hijyen eksikliği

Yetersiz hijyen, bakterilerin ciltte birikmesine ve enfeksiyona neden olmasına zemin hazırlar.

Ciltteki açık yaralar ve kesikler

Ciltteki açık yaralar bakteriler için giriş noktası oluşturur, bu da enfeksiyonu kolaylaştırır.

İmpetigo Belirtileri Nelerdir?

İmpetigo, içi dolu kırmızı, parlak ve gevşek formda kabarcıklarla başlar. Kabarcıklar iltihaplı bir görünüme dönüşür. Kahverengi renkte kabuklanmalar eşlik eder. Genellikle ağız çevresinde ve burun deliklerinde görülür.

İmpetigo belirtileri şu şekilde meydana gelir:

• Ciltte kızarıklık ve kabarcık,
• Kabarcıklarda kabuklanma,
• Gece artan kaşıntı hissi,
• Ağrı,
• İshal,
• Yüksek ateş,
• Halsizlik.

Ciltte kızarıklık ve kabarcıklar

Büllöz olan impetigo türünde ciltte kızarıklık ve kabarcıklar şeklinde birtakım belirtiler görülmesi mümkündür. Kabarcıklar başlangıçta içi dolu, kırmızı, parlak ve gevşek formdadır. Ancak bu kabarcıklar sonraki süreçlerde iltihaplı ve kabuklu bir görünüm alabilir.

Söz konusu kızarıklıklar ve kabarcıklar burun, ağız ve göbek çevresinde gözlemlenebilir. Ancak zamanla vücudun eller ve ayaklar gibi farklı bölgelerine de yayılabilir.

Kabuklanma

İmpetigo hastalığı bal rengi veya kahverengi renkte kabuklanmalarla karakterize bir hastalıktır. Sıklıkla ağız çevresinde ve burun deliklerinde görülen bu kabuklanma, tedavi edilmediğinde iki veya üç hafta devam ederek yayılım gösterebilir.

Kabuklanma genellikle büllöz olmayan impetigo türünde yaygın olarak gözlemlenir. Büllöz impetigo, kabuklanma belirtilerinden ziyade içi sıvı dolu kabarcıklar şeklindedir. Ayrıca büllöz olmayan impetigoya kıyasla ateş ve hâlsizlik gibi sistemik semptomlara yol açabilir.

Kaşıntı ve ağrı

Bakteriyel enfeksiyon kaynaklı hastalıklarda görülen kaşıntı genellikle tekrarlayıcıdır ve uzun süre devam edebilir. Kaşıntı özellikle gece vakitlerinde sıcaklıkla birlikte daha belirgin hâle gelebilir.

İmpetigo hastalığı nadiren de olsa ağrılara yol açabilir. Ağrı genellikle daha geniş kabuklanma ve kabarcık oluşumu olan bölgelerde gözlemlenir. Kısacası hastalık ne kadar ilerlemişse ve enfeksiyon ne kadar yayılmışsa ağrı ihtimali o kadar fazladır.

İmpetigo hastalığı bağışıklık sistemini de olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle ateş, ishal ve hâlsizlik gibi belirtileri de beraberinde getirebilmesi mümkündür.

İmpetigo Türleri Nelerdir?

İmpetigo hastalığı; büllöz impetigo ve basit yüzeysel impetigo (büllöz olmayan) olmak üzere iki farklı türe sahiptir.

Nadir rastlanan bir cilt sorunu olan büllöz impetigo, ciltte oluşan içi sıvı dolu büyük kabarcıklar şeklinde görülür. Hastalığın ilk döneminde şeffaf olan büller zamanla bulanıklaşır. Büller 2-3 gün içerisinde patlar ve kabuklar oluşur. Büllöz impetigoya özellikle 2 yaşından küçük bebeklerde daha sık rastlanır.

Basit yüzeysel impetigoysa görünümü ve gelişimi açısından farklıdır. Kaşıntılı ve patlayan kabarcıklardan oluşan yaralar görülür. Yüzeysel yayılan bu impetigo türünün son aşamasında yaraların üstünde bal rengi kabuklanmalar meydana gelir. Bu impetigo türü bu zamana kadar gözlemlenen tüm impetigo vakalarının %70’inden fazlasını oluşturur.

İmpetigo Nasıl Bulaşır?

Bulaşıcı bir cilt hastalığı olan impetigo, toplu yaşam alanlarında fiziksel temasla ve kişisel eşyanın ortak kullanımıyla pek çok kişiye bulaşabilir. Özellikle basit yüzeysel impetigo çok daha bulaşıcı olabilir. Bu hastalık toplu yaşanan alanlarda salgınlar şeklinde de seyredebilir. Bu nedenle gerekli önlemleri almak ve hastalık semptomlarına sahip bireylerle yakın temas hâlinde bulunmamak büyük önem taşır.

İmpetigo Tanı Yöntemleri

İmpetigo hastalığının tanısı dermatoloji bölümündeki doktorlar tarafından yapılır. Hastalığın teşhisi için öncelikle hastalık belirtileri gözlemlenir ve fiziksel muayene gerçekleştirilir. Ayrıca bireyin sağlık öyküsünü doktorla paylaşması da tanı ve tedavi sürecinde büyük önem taşır.

Diğer cilt hastalıklarıyla benzer semptomlar görülebileceğinden impetigo hastalığının doğru teşhisi oldukça önemlidir. Fiziksel muayenenin ardından enfeksiyon oluşmuş bölgeden örnek alınır ve laboratuvarda incelenir.

Klinik muayene

Hastalığın tanı sürecinde gerçekleştirilen yöntemlerden biri olan klinik muayenede birkaç belirti gözlemlenebilir. Bunlar; kaşıntı, deride rahatsızlık hissi, bal renginde cilt lezyonları, kabarıklık ve iltihap şeklinde lezyonlar, ishal, düşük ateştir.

Laboratuvar testleri

Klinik muayenenin ardından impetigo tanısı konabilmesi için doktor tarafından laboratuvar testleri istenir. Eğer birey daha önce böyle bir hastalık geçirmediyse ve bülloz impetigodan şüphe ediliyorsa uygun tanının koyulabilmesi için HIV (Bağışıklık yetmezliği virüsü) testi de düşünülebilir. Bunun sebebi bağışıklığı zayıf olan bireylerin impetigo hastalığına yakalanma ihtimallerinin daha yüksek olmasıdır.

İmpetigo Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

İmpetigo hastalığı, yapısı gereği bir enfeksiyon türü olduğundan tedavisinin dermatoloji bölümündeki doktorlar tarafından yapılması gereklidir. Hastalığın bazı durumlarda birkaç hafta içerisinde kendiliğinden iyileşmesi mümkün olsa da tıbbi yardım almak büyük önem taşır.

Gerekli yöntemlerin doğru şekilde uygulanmasıyla ve kişisel hijyene önem verilmesiyle impetigo hastalığını tedavi etmek mümkündür. İmpetigo tedavisinde başvurulan yöntemleri şu şekilde detaylandırabiliriz:

Topikal tedavi

Topikal tedavide kullanılan ilk yaklaşım cilt üzerinde bakteriyel enfeksiyona yatkın yerde görülen kabukların temizlenmesi olabilir. Bu kabuklar antiseptik özellikli ıslak pansumanlar kullanılarak giderilebilir. Ardından fusidik asitle herhangi bir iz bırakılmayacak şekilde tekrar temizlenir.

Bireyin semptomları hafif seyrediyorsa topikal tedavi genellikle yeterli olur. Ancak semptomların şiddetine ve hastalığın yayılımına bağlı olarak doktor sistemik antibiyotik tedavisi de önerebilir.

Antibiyotik tedavisi

Topikal tedavi yetersiz kaldıysa ve hastalık ciddi seyrediyorsa enfeksiyonun tedavisinde sistemik bir yaklaşım gerekebilir. Bu noktada tedavi, pek çok enfeksiyon kaynaklı hastalığın giderilmesi için sıklıkla tercih edilen antibiyotiklerin kullanımıyla gerçekleştirilir. Doktorun reçete ettiği topikal ve oral antibiyotiklerin kullanımı hastalığın tedavisinde önemli bir adım olur.

Evde bakım ve hijyen önerileri

Bulaşıcı özellik gösteren bakteri temelli enfeksiyonların tedavisinde hijyen elzemdir. İmpetigo hastalığının tedavi süreci de gerekli hijyen kurallarının dikkate alınmasıyla hızlandırılabilir. Evde bakım ve hijyen önerileri şu şekilde sıralanabilir:

• Eller sık sık, en az 20 saniye boyunca sabunla ve suyla yıkanmalıdır.
• Çarşaflar düzenli olarak değiştirilmelidir.
• Havlu, bardak, çatal, kaşık gibi eşya kişiye özel olmalı, ortak kullanılmamalıdır.
• Ev içinde ortak kullanılan alanlarda (özellikle banyo) hijyen sağlanmalıdır.
• İmpetigo hastası bireyler enfekte olmuş bölgeyi temiz tutmalıdırlar.
• Tırnak hijyeni mutlaka sağlanmalıdır.
• Alkol bazlı el dezenfektanlarının kullanımı artırılmalıdır.
• İmpetigo hastası bireyler antibiyotikli merhem kullanıyorlarsa merhemi sürerken eldiven kullanmalı ve sonrasında ellerini iyice yıkamalıdırlar.

İmpetigo Nasıl Önlenir?

İmpetigo hastalığına bağlı olarak gelişen semptomlar doğrudan temas yoluyla bulaşır. Özellikle impetigo hastası bireyin kişisel eşyasının kullanılmasıyla bulaşabilen bu enfeksiyon türünü önlemek için birtakım önlemler almak gerekir.

Kişisel hijyene dikkat

Bireyler, hayatları boyunca girip çıktıkları ortamların getirisi olan kirleticilere ister istemez maruz kalmak durumundadır. Bu nedenle hijyen, vücudun hastalıklara ve olası enfeksiyonlara karşı daha dirençli olup koruma sağlaması için dikkat edilmesi gereken önemli bir konudur. Bu bağlamda kişisel hijyene dikkat edilmemesi pek çok hastalığı beraberinde getirebilir ve toplum sağlığını da tehlikeye atabilir.

İmpetigo hastalığı da bulaşıcı bir hastalık olduğundan kişisel hijyene dikkat etmek hastalığın tedavisinde ve bulaşıcılığının azaltılmasında etkilidir. Bu nedenle ellerin sık sık yıkanması, yaşam alanlarının temizliği, alkol bazlı el dezenfektanı kullanımı, kesik ve yaraların temizliği büyük önem taşır.

Cilt yaralarını önemseyin

Cilt yaraları birtakım ciddi hastalıkların habercisi olabilir. Bu nedenle deride gözlemlenen herhangi bir kabuklanmanın, iltihaplanmanın ve yaranın mutlaka üzerine gidilmelidir. Bu tip göstergeler dikkate alınmadığında eğer yara enfeksiyon kaynaklıysa ilerlemesi hızlanabilir ve hastalık daha ciddi seyredebilir.

İmpetigo hastalığı da ilk belirtilerini cilt üzerinde yaralanmalar şeklinde gösterdiğinden genellikle basit bir durum olarak algılanabilir ve bir doktora başvurmaya gerek duyulmayabilir. Ancak bu bakteriyel enfeksiyonun ilerlemesi uzun vadede ciddi sonuçlar doğurabilir.

Kişisel eşyaları ortak kullanmayın

İmpetigo hastalığını önlemek için kişisel eşyanın kullanımı sadece bireye özel olmalıdır. İmpetigo hastası bireyler tedavileri bitene kadarki süreçte özellikle havlu, nevresim ve giysi gibi eşyasını başkalarıyla paylaşmamalıdır. Bu eşyanın ortak kullanımı bakterilerin yayılma riskini artırıp enfeksiyonun diğer bireylere geçmesine yol açabilir.

İmpetigo Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

İmpetigo nasıl bir hastalıktır?

İmpetigo bakteriyel kaynaklı bir hastalıktır. Staphylococcus aureus ve streptococcus pyogenes adlı iki farklı gram pozitif bakteri türünün kombinasyonu sonucunda oluşur. Bakteriler sağlıklı cilde yerleşirse primer (birincil) enfeksiyon, yaralı cilde yerleşirse sekonder (ikincil) enfeksiyon olarak adlandırılır. İmpetigo ayrıca nüfusun %2’sinden fazlasını etkileyen yaygın bir yüzeysel enfeksiyon olarak da bilinir.

İmpetigo yetişkinlere bulaşır mı?

Çocuklarda impetigo daha yaygın olarak görülse de bu hastalık yetişkinlere de bulaşabilir. Yetişkinlerde impetigo özellikle kuaförler ve güzellik salonları gibi kalabalık alanlarda ve kişisel eşyanın paylaşılması durumunda bulaşıcılık gösterebilir.

Büllöz impetigo nedir?

Büllöz impetigo genellikle iki ila beş yaş çocuklarda daha sık görülen nadir bir impetigo türüdür. İçi sıvı dolu büyük kabarcıklarla kendini gösteren hastalıkta kabarcıklar zamanla patlar ve yaralar kabuk bağlar. Genellikle yüzde, ellerde ve bacaklarda görülen büllöz impetigo, yenidoğanlarda sıklıkla bebek bezinin sarılı olduğu bölgede, koltuk altında ve boyunda da görülebilir.

İmpetigo nasıl bulaşır?

Diğer pek çok bulaşıcı hastalıkta olduğu gibi impetigo da özellikle yakın temasla hızla yayılabilen bir hastalıktır. Kişisel hijyen kurallarına dikkat edilmemesi, özellikle havlu ve giysi gibi kişisel eşyanın ortak kullanılması impetigonun bulaşma yolları arasındadır.

Enfekte bireyler ciltlerindeki yaralar ve kabuklanmış lezyonlar aracılığıyla enfeksiyonu başkalarına kolayca bulaştırabilirler. Bu durum özellikle kreşler, anaokulları ve ilkokullar gibi çocukların toplu olarak bulundukları alanlarda daha da ciddi bir sorun hâline gelebilir.