Hyaluronik Asit Nedir?
Vücudun bağ dokusunda bulunan ve vücutta doğal olarak oluşan hyaluronik asit, polisakkaritler adı verilen bir grup şeker molekülüdür. Cildin ikinci katındaki hücreler tarafından üretilir. Ciltte bir mıknatıs ve sünger görevi görerek suyu, nemi hapseder.
Hyaluronik asit, hyaluronan veya hiyalüronat olarak da bilinir. Yapışkan ve kaygan bir yapısı vardır. Kendi ağırlığının 1000 katından fazla su emebilir. Bu molekül ciltte, gözlerde ve eklemlerdeki sıvılar da dâhil olmak üzere vücudun birçok noktasında bulunur.
Hyaluonik asit ayrıca laboratuvarlarda biyofermantasyon adı verilen bir işlemle bakteriler tarafından da üretilir. Laboratuvarlarda üretilen bu versiyon güzellik ve cilt bakım ürünlerinde kullanılır.
Hyaluronik Asit Çeşitleri Nelerdir?
Hyaluronik asidin pek çok çeşidi vardır. Farklı molekül ağırlıklarına sahip bu türler cilde çeşitli yarar sağlar. Aralarındaki farklar molekülün boyutundan veya molekülün ağırlığından kaynaklanır. Diğerlerine göre daha büyük olan hyaluronik asit molekülleri cildin yüzeyine daha yakın dururken daha küçük olanlar ciltte bariyer görevi gören ve derinin ilk tabakası olan epidermisin derinliklerine etki eder.
Hyaluronik asidin çeşitlerinden bazıları şunlardır:
- Sodyum Hyaluronat Çapraz Polimer : Cildin en üst katmanında daha uzun süre kalır ve daha fazla nem sağlar.
- Hidrolize Glikozaminoglikan : Su tutma kapasitesini güçlendirmek için hidrolize edilmiştir.
- Sodyum Hyaluronat : Daha küçük bir molekül boyutuna sahiptir.
- Hidrolize Hyaluronik Asit : Cilde daha iyi nüfuz etmesi için düşük molekül ağırlığındadır.
Hyaluronik Asit Ne İşe Yarar?
Hyaluronik asit vücudun bağ dokusunda bulunarak yağlama ve yastıklama işlevi görür. Nemi muhafaza ederek dokuların ve eklemlerin yağlanmasını sağlar. Diğer bazı fonksiyonlarıysa şu şekilde sıralanabilir:
- Cilt bariyerini güçlendirmeye yardımcı olur.
- Dudak dolgunluğunun artırılması amacıyla dolgu enjeksiyonlarında kullanılabilir.
- Ortopedi alanındaki protez uygulamalarında yardımcı madde olarak tercih edilebilir.
Hyaluronik Asit Nasıl Kullanılır?
Hyaluronik asit cilde, saça, göze ve vücudun farklı noktalarına uygulanabilir. Tek başına veya farklı kombinasyonlar hâlinde, çeşitli formlarda kullanıma sunulur. Bunlardan bazılarını uygulamak için uzman bir hekime başvurmanız gerekir.
Hyaluronik asidin kullanılabileceği formlardan bazıları şunlardır:
- Besin takviyeleri veya hapların içeriğinde bulunabilir ve ağız yoluyla alınabilir.
- Birçok farklı türde göz damlası hyaluronik asit içerebilir.
- Vücuttaki farklı ağrıları hafifletmek için reçete edilip enjeksiyon yoluyla uygulanabilir.
- Sivilce izlerini yok etmek veya dudaklara hacim kazandırmak amacıyla cilt altına enjekte edilebilir.
- Burundan alınan bazı reçeteli ilaçlarda bulunur.
- Astım veya enfeksiyon gibi solunum problemlerinin tedavisi için reçete edilmesi hâlinde nebulizatör/solunum cihazı yoluyla alınabilir.
- Farklı formlardaki hyaluronik asit saçlara da uygulanabilir.
Hyaluronik Asit Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Pek çok yararı bulunan hyaluronik asiti kullanırken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunur. Bunlardan bazıları:
- Hyaluronik asit kullanırken sağlık durumunuza ve cilt tipinize uygun ürünler seçmeli, ürünün kullanım şekline ve sıklığına dikkat etmelisiniz.
- Her ürünün kişiye özel bir kullanım biçimi, dozu vardır. Bunun yanı sıra belirli ürünlerin bir arada kullanılması olumsuz sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle reçetesiz satın alabileceğiniz hyaluronik asit serumları, cilt bakımında kullanılan kremler, losyonlar veya takviyeler güvenli kabul edilse bile bir dermatoloğa danışarak kullanmalısınız.
- Doktorunuzun yazdığı ve reçeteyle alabileceğiniz hyaluronik asit ürünlerini uzman sağlık profesyonelinin talimatlarına uygun olarak almanız önemlidir.
- Hyaluronik asit içeren her türlü enjeksiyon sadece eğitimli ve alanında profesyonel, tecrübeli sağlık profesyonelleri tarafından uygulanmalıdır.
Hyaluronik Asidin Kullanıldığı Tedaviler
Hyaluronik asidin pek çok farklı biçimde, pek çok farklı amaçla kullanıldığından bahsettik. Bu ürünün tedavilerde nasıl kullanılabileceğini gösteren bazı örnekler şunlardır:
- Hyaluronik asit ağrı kesici etkisinden dolayı eklem kireçlenmesinin semptomatik tedavisinde iğne formunda kullanılır.
- Ciltte yaşlanmayla birlikte kendiliğinden oluşan hacim kaybını iyileştirmek, cildi sıkılaştırmak amacıyla kullanılır.
- Su tutma kapasitesi nedeniyle göz kuruluğu tedavisinde yararlanılır.
- Hyaluronik asit enjeksiyonu hastalarda osteoartritinin neden olduğu diz ağrısını tedavi etmek için kullanılır.
- Yüzdeki kızarıklıkların ve egzamanın tedavi edilmesinde de tercih edilir.
Hyaluronik asidin başka birçok tedavide kullanıldığını söylemek mümkündür. Vücudun farklı yerine olan olumlu etkilerini ayrıntılı bir şekilde ele alarak bu ürünün kullanım alanlarını daha yakından görebiliriz.
Hyaluronik Asidin Faydaları
Hyaluronik asit vücuda birçok fayda sağlayabilir. Örneğin, reflüyü yatıştırır ve mesane ağrısını önler. Ayrıca kemik gücünü korumaya yardımcı olur. Hyaluronik asidin diğer faydalarından bazıları şu şekilde sıralanabilir:
Cilt üzerindeki faydaları:
- Yumuşak doku büyümesine yardımcı olur.
- Kırışık görünümünü azaltır.
- Vücudu daha fazla kolajen üretmeye teşvik eder.
- Cilt gerginliğini önler, elastikiyeti artırır.
Gözler üzerindeki faydaları:
- Bazı göz operasyonlarında kullanılabilirliği onaylanmış hyaluronik asit ameliyat sonrası iyileşmeyi hızlandırır.
- Enflamasyonu azaltıcı etki gösterir.
- Kontakt lens ve göz damlalarının içeriğinde bulunan hyaluronik asit, gözleri nemli tutmaya ve kuruluk sorunu yaşayanlarda göz sağlığını iyileştirmeye destek olur.
Saçlar üzerindeki faydaları:
- Saçın nemli kalmasına ve canlanmasına destek olur.
- Saç dokusunun ve sağlığının iyileşmesine yardımcı olur.
- Saçtaki elektriklenmenin azalmasını destekler.
Eklemler üzerindeki faydaları:
- Eklem sağlığını destekleyerek hareket etmeyi kolaylaştırır.
- Eklem ağrılarını azaltıcı etkisi bulunur.
Hyaluronik Asidin Zararları
Hyaluronik asidin birçok faydası olmasına rağmen kullanımı birtakım riskler taşıyabilir ve istenmeyen zararlara yol açabilir. Bunlardan bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Alerjik Reaksiyon: Her ne kadar cilt dostu bir madde olsa da bazı kişilerde hassasiyet yaşanmasına neden olabilir.
- Enjeksiyon Riskleri: Hyaluronik asit enjeksiyonu yapan kişinin uzman olmaması hâlinde enfeksiyon oluşabilir ve çeşitli sorunlara yol açabilir. Özellikle yanlış kullanım ve doz aşımı aşırı dolgunluk ve deformasyona neden olabilir.
- Sahte Ürünler: Hyaluronik asidin zararlarından biri de kalitesiz ve lisanssız ürünler kullanılmasının yol açabileceği olumsuz reaksiyonlardır.
Hyaluronik Asidin Yan Etkileri
Hyaluronik asit cilt bakım ürünlerinden dolgu malzemelerine kadar geniş bir kullanım skalasına sahiptir. Ancak yine de herhangi bir yan etkiye maruz kalınmaması için kişinin genel sağlık durumu ve hassasiyetinin değerlendirilmesi gerekir. Hyaluronik asidin yan etkileri kısaca şu şekilde sıralanabilir:
- Ciltte tahriş ve kızarıklık gibi cilt iritasyonu,
- Kaşıntı ve şişlik gibi alerjik reaksiyonlar,
- Dudak enjeksiyonlarından sonra görülebilen hafif şişlik ve morarma,
- Dolgu enjeksiyonu sonrası nadiren görülebilen kistler ve nodüller,
- Hassas ciltlerde kuruluk artışı ve kaşıntı gibi reaksiyonlar.
Hyaluronik Asidi Kimler Kullanabilir?
Hyaluronik asit genellikle tüm cilt tiplerine uygundur ve hemen herkes tarafından farklı amaçlar için kullanılabilir. İlerleyen yaşın sebep olduğu kırışıklık nedeniyle ileri yaşlardaki bireyler tarafından daha çok tercih ediliyor olsa da genç yaşlarda cilt bariyerini desteklemek için kullanılabilir. Her bireyin sağlık durumu ve ihtiyaçları farklıdır, bu nedenle hyaluronik asidin ne için ve hangi dozda kullanılacağı konusunda uzman tavsiyesi almak son derece önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Hyaluronik asit hangi yaşlarda kullanılabilir?
Özellikle 20 yaşından itibaren kullanılması önerilir. Yüksek su tutma özelliği sayesinde mat, kuru ve kış mevsimine uyumlanması gereken ciltler için nem sağlayabilir. 30 ve 40 yaşlarında kullanıldığındaysa yaşlanmayla oluşan kırışıklıkları geciktirir, hâlihazırda var olanların da açılmasına yardımcı olur. 40 ve 50 yaşlarından sonra kullanımıysa yaşlanma etkilerini minimize etme konusunda son derece başarılıdır.
Hyaluronik asit sivilce yapar mı?
Hyaluronik asit sivilce yapıcı özelliği olan bir molekül değildir. Aksine cildin nemlenmesini sağlayarak iltihaplanmanın, tahrişin ve aknelerin önüne geçer. Cildinizde akne olsa dahi hyaluronik asit kullanmanızın bir sakıncası yoktur. Ancak cilt bakım rutininize bu ürünü nasıl ekleyeceğinize dair en iyi yönlendirmeyi dermotoloğunuz yapacaktır.
Hyaluronik asit haftada kaç kez kullanılır?
Bu kişiden kişiye değişebilir. Bazı bireyler her gün kullanırken bazıları haftada birkaç kez kullanabilir.
Hyaluronik asit ne zaman kullanılır, her gün kullanılır mı?
Hyaluronik asit ihtiyaç duyulan her mevsimde günlük cilt bakım rutinine eklenebilir. Sabah, akşam veya hem sabah hem akşam kullanılabilir. Uzun vadeli etkiler için düzenli kullanım önemlidir.
Hyaluronik asit saça nasıl uygulanır?
Hyaluronik asit serum, krem, şampuan, losyon gibi farklı formlarda bulunur. Satın alacağınız ürünün çeşidine göre hyaluronik asidi saçlarınıza uygulayabilirsiniz.
Hyaluronik asit ve salisilik asit birlikte kullanılır mı?
Evet, hyaluronik ve salisilik asit bir arada kullanılabilir. Yine de birleştirilerek kullanıma başlamadan önce ayrı ayrı kullanarak cildinizin verdiği tepkiyi gözlemlemeniz tavsiye edilir.
Hyaluronik asit ve C vitamini birlikte kullanılır mı?
Hyaluronik asit cildi güneşten ve yaşlanma etkilerinden koruyan C vitaminiyle birlikte kullanılabilir. Bu kombinasyon cilde ışıltı katar, kolajen üretimini destekler ve korur.
Hyaluronik asit ve niacinamide birlikte kullanılır mı?
Hyaluronik asit birçok bileşenle uyum sağladığı gibi niacinamide ile birlikte de kullanılabilir. Birlikte kullanıldığında emilimi arttırarak cilt bariyerini güçlendirilebilir.
Hyaluronik asit ve arbutin birlikte kullanılır mı?
Arbutin ile kombinlenerek etkisi arttırılabilir fakat hassas cilt tipine sahip kişilerin dikkatli kullanması gerekir.
Hyaluronik asit ve glikolik asit birlikte kullanılır mı?
Glikolik asit düşük pH oranına sahiptir ve hyalüronik asidin etkisini azaltır. Bu nedenle iki ürünün birlikte kullanılması tavsiye edilmez.
Hyaluronik asit ve retinol birlikte kullanılır mı?
Hyaluronik asit retinolle birlikte kullanılabilir. Bu kombinasyon cildinizin daha sağlıklı ve genç görünmesine yardımcı olur. Tek başına hassasiyete neden olabilen retinol, hyaluronik asitle birlikte kullanıldığında bu risk minimize edilmiş olur.
Hyaluronik asit hamilelikte kullanılır mı?
Hyarulonik asidin hamilelik döneminde kullanılabileceği söylenir. Fakat bununla ilgili çalışmalar devam ettiği için ürünü kullanmadan önce doktorunuza danışabilirsiniz.
Hyaluronik asit sivilce kusturur mu?
Genellikle böyle bir etkisi görülmez. Hyaluronik asiti kullandıktan sonra bu şekilde bir şikâyet yaşıyorsanız cildiniz alerjik reaksiyon göstermiş olabilir.
Hyaluronik asit içeren besinler nelerdir?
Hyaluronik asit nelerde var, sorusuna yanıt olarak verilebilecek pek çok besin vardır. Bunlardan bazıları:
- Fasulye,
- Yer fıstığı,
- Nohut,
- Sarımsak ve soğanlar,
- Elma, üzüm, erik, armut ve çilek gibi meyveler,
- Brüksel lahanası, lahana, ıspanak gibi sebzeler,
- Siyah ve yeşil çay gibi çaylar.
Hyaluronik asit göz altına sürülür mü?
Evet, göz altı için geliştirilmiş hyaluronik asit içeren bir ürün kullanarak cildinizin nem dengesini koruyabilir aynı zamanda yaşlanma etkilerini yavaşlatabilirsiniz.
Hyaluronik asit ciltte ya da saç derisinde yanma yapar mı?
Ürünün böyle bir yaygın etkisi olmasa da hassas cilde sahip kişiler yeni bir ürün kullandığında çeşitli alerjik reaksiyonlarla karşılaşabilirler.
Hyaluronik asit nemlendiriciden önce mi sonra mı kullanılmalı?
Hyaluronik asidin ardından nemlendirici kullanılması tavsiye edilir. Hyaluronik asit tek başına kullanıldığı ciltte kurumaya neden olabilir.
Hyaluronik asit serum nasıl kullanılır?
Rutin cilt temizliğini yaptıktan sonra cilde önerilen miktarda serum damlatır. Daha sonra parmak uçlarıyla masaj yapılarak cildin serumu emmesi sağlanır. Herhangi bir hassasiyete karşı ilk kullanımdan önce ürün bileğin iç kısmına sürülerek alerjik reaksiyon oluşup oluşmayacağı test edilebilir.