FOR INTERNATIONAL PATIENTS
Hematüri Nedir?
Hematüri, kelime anlamı itibariyle idrarda kan görülmesidir. İdrarda kan görülmesi her yaştan kadın ve erkeğin rastlayabileceği bir durumdur. İdrarda kan görülmesi çoğu kişiye endişe verse de çoğu zaman zararsız bir durumdur. Böbrek, üreter, mesane, üretradan oluşan idrar yolu sisteminin herhangi birinden kaynaklanıyor olabilir.
Tabii ki bazı durumlarda ciddi bir hastalığın belirtisi niteliğinde de olabilmektedir. O yüzden doktorunuz, nedenini anlamak amacıyla bazı testler talep edebilir. Hematüri , sadece belirtidir bu yüzden tedavi planı, buna neden olan rahatsızlığa bağlı olarak ilerleyecektir.
İdrarda görülebilen kana brüt hematüri denir. Sadece mikroskop altında görülebilen idrar kanı (mikroskobik hematüri), doktor idrarı test ettiğinde bulunur. Kişinin fark edip doktora gitme ihtiyacı duyduğu duruma da, makroskopik hematüri denmektedir. Her iki çeşitte de kanamanın nedenini saptamak büyük önem taşır. Çünkü tedavi planı nedene bağlı olarak şekillenmektedir.
Hematüri Nedenleri
Hematüri’de böbrekleriniz ve idrar yolunuzun diğer bölümleri kan hücrelerinin idrara sızmasına izin verir.
Aşağıdaki nedenler sızıntıya neden olabilir:
İdrar Yolu Enfeksiyonları
Bakteriler vücudunuza üretradan girip mesanede çoğaldığında, idrar yolu enfeksiyonu meydana gelebilir. Sürekli idrara çıkma dürtüsü, idrara çıkma sırasında ağrı ve yanma ve aşırı kokulu idrarı içeren semptomlar içerebilir. Bazı insanlar içinse hastalığa dair tek belirti, idrardaki mikroskobik kan olabilir.
Böbrek Enfeksiyonları
Bakteriler kan dolaşımınızdan böbreklerinize ulaştığında veya üreterlerden böbreklere geçtiğinde ortaya çıkabilir. Belirtiler mesane enfeksiyonlarına benzer ve böbrek enfeksiyonlarının ateşe ve yan ağrısına neden olma olasılığı daha yüksektir.
Mesane veya Böbrek Taşı
Konsantre idrardaki mineraller, bazen böbrek ve mesane duvarlarında kristaller oluşturur. Zamanla kristaller küçük, sert taşlar haline gelebilir. Oluşan taşlar genellikle ağrısızdır. Ağrısız olduğu için bir tıkanma mevcut olmadıkça taş olup olmayacağını bilemeyebilirsiniz.
Prostat Büyümesi
Mesanenin hemen altında bulunan ve üretranın üst kısmını çevreleyen prostat bezi, genellikle erkekler orta yaşa yaklaştıkça genişler. Daha sonra üretrayı sıkıştırarak idrar akışını kısmen sekteye uğratır. Büyümüş prostatın belirtileri arasında idrara çıkma zorluğu, acil veya sürekli idrara çıkma ihtiyacı ve idrarda gözle görülür veya mikroskobik görüntülenecek kan bulunur.
Böbrek Hastalığı
Mikroskobik idrar kanaması, böbreklerin filtreleme sisteminin iltihabı olan glomerülonefritin yaygın bir belirtisidir.
Kanser
Görünür idrar kanaması, ilerlemiş böbrek, mesane veya prostat kanserinin bir işareti niteliğinde olabilir. Kanserlerin tedavi edilebilir olduğu erken dönemlerinde belirtiye rastlanmayabilir.
Kalıtsal Bozukluklar
Kırmızı kan hücrelerinde kalıtsal bir hemoglobin kusuru olan orak hücreli anemi, hem idrarda görünür hem de mikroskobik hematüriye neden olur.
Böbrek Hasarı
Bir kaza veya temas raporu sebebiyle böbreklere alınan bir darbe ya da bir yaralanmaya bağlı olarak idrarınızda kan görülebilir.
İlaçlar
Kullanılan kanser ilaçlarına bağlı olarak idrar kanaması meydana gelebilir. Kan inceltici ilaçlar kullanılması durumunda da idrar kanı görülebilir.
Yorucu Egzersiz
Yorucu egzersizin hematüriye yol açması nadir bir durumdur. Genellikle hematüri nedeni belirlenemez.
Hematüri Risk Faktörleri
Yaş
50 yaşını aşmış erkeklerde, prostat bezinin büyümesine bağlı olarak ara soıra hematüri görülebilir.
Yeni Bir Enfeksiyon
Viral veya bakteriyel bir enfeksiyonun ardından görülen böbrek iltihabı, çocuklarda görünür idrar kanının önde gelen nedenleri arasındadır.
Aile Öyküsü
Ailenizde böbrek hastalığı veya böbrek taşı öyküsü mevcutsa idrar kanamasına daha yatkın bir bünyeye sahip olunabilir.
Bazı İlaçlar
Kullanılan bazı ilaçlar, idrar kanaması riskini artırabilir.
Yorucu Egzersiz
Uzun mesafeli koşucular özellikle egzersize bağlı idrar kanamasına eğilimlidir.
Hematüri Belirtileri Nelerdir?
Kanlı idrarda genellikle çok belirti olmadan kendini gösterir. Normal soluk sarı renk yerine, kırmızı kan hücrelerinin varlığına bağlı olarak pembe, kırmızı ve kola renginde idrar olur. Kırmızı tonajlı idrar üretmek çok az kan alır ve kanama ağrılı olarak seyretmez. Çoğu zaman önemli bir durum teşkil etmese de, idrarınızda kan gördüğünüzde doktora görünmenizde fayda vardır. Nadir de olsa kötü sonuçlar mümkün olabilmektedir.
Kullanılan bazı ilaçlar, pancar, çilek gibi bazı yiyeceklere bağlı olarak idrar rengi kırmızıya dönebilir. Fakat ilaçlar, yiyecekler veya egzersizin neden olduğu idrar rengindeki değişiklik birkaç gün içinde kaybolabilir. Semptomların devam etmemesinden anlayabilirsiniz.
Hematüri bir hastalığın semptomu olarak ortaya çıktığı için hastalığın ne olduğuna göre belirtiler şekillenir.
Hematüri Tanı Yöntemleri
İdrarınızdaki kanın sebebini bulmak adına yapılabilecek testler ve muayeneler:
- Tıbbi geçmişin de konuşulmasını içeren fiziki muayene
- Kanamanız idrar tahlili yoluyla tespit edilmiş olsa da idrarda hala kırmızı kan hücrelerinin mevcut olup olmadığını anlamak için başka bir test yaptırmanız gerekmektedir. İdrar tahlili ayrıca idrar yolu enfeksiyonu veya böbrek taşlarına sebebiyet veren mineral varlığını da gösterebilir.
- Hematüri nedenini bulmak adına görüntüleme testi yapılması gerekebilir. Doktorunuz CT, MR veya ultrason muayenesi yapılmasını önerebilir.
- Mesane ve üretrayı hastalık belirtileri açısından inceleme işlemi (sistoskopi).
Bazen idrar kanamasına neyin neden olduğu tespit edilemez. Bu durumla karşı karşıya olunduğunda; sigara içmek, çevresel toksinlere maruz kalmak veya radyasyon tedavisi öyküsü gibi mesane kanseri için risk faktörleri mevcutsa, düzenli takip testlerinin uygulanması önerilebilir.
Hematüri Tedavisi
Hematüriye sebep olan duruma bağlı olarak, idrar yolu enfeksiyonunu temizlemek için antibiyotik alınması, prostatın küçültülmesi adına reçeteli bir ilaç kullanılması ya da şok dalgası tedavisi uygulanabilir. Bazı durumlarda tedavi uygulanmasına gerek olmaz.
Doktorunuz ilk değerlendirmeye bağlı olarak bir nedene ulaşamazsa ya da mesane kanseri için risk faktörü barındırıyorsa, 3 ila 6 ayda bir idrar testi takibi yapılmasını ve kan basıncının izlenmesi gerektiğini söyleyebilir.