Göz Kanlanması Nedir? Neden Olur ve Nasıl Geçer?

Göz Kanlanması Nedir?

Kırmızı göz; kızaran, tahriş olan ve kanlanan gözleri tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Göz yüzeyinin (konjonktiva) altındaki küçük kan damarlarının büyümesi veya iltihaplanması sonucunda gözde kanlanma meydana gelir. Göz kanlanmasında konjonktivanın kanı hemen ememesi ve kanın burada sıkışması sonucu beyaz kısmın parlak bir kırmızılığa dönüştüğü görülür.

Gözde kanlanma, tek gözde veya her iki gözde de görülebilen bir rahatsızlıktır. Ancak tek gözde kanlanma, genellikle her iki gözde oluşan kanlanmaya göre daha riskli kabul edilir. Romatolojik hastalıklar, tiroit ve hipertansiyon gibi sağlık problemleri tek gözde ya da iki gözde kanlanmaya yol açabilir. "Tek gözde kanlanma neden olur?" sorusu kısaca bu şekilde yanıtlanabilir.

Göz Kanlanması Neden Olur?

Göz kanlanmasının birçok farklı nedeni olabilir. Gözde damar çatlaması, mikrobik enfeksiyonlar, göz içindeki ciddi iltihaplar, bakteriler, göz tansiyonunun aniden yükselmesi göz kanlanmasına yol açabilen faktörler arasındadır.

"Gözde kanlanma neden olur?" sorusuna yanıt olabilecek sebepleri şu şekilde detaylandırabiliriz:

Alerjiler

Evcil hayvan tüyleri, toz, hava kirliliği, polen ve sigara dumanının yanı sıra mevsimsel veya çevresel alerjiler gözleri olumsuz etkileyerek kızarıklığa ve şişliğe neden olabilir. Gözde kaşıntı, yanma hissi ve yırtılma gibi semptomlar görülebilir. Bu semptomların yanı sıra bireyde hapşırma ve burun akıntısı da görülebilir.

Kuru Gözler

Gözlerin üzerindeki küçük bezler tarafından üretilen gözyaşları, gözlerin korunmasına ve yağlanmasına yardımcı olur. Gözlerde yeterince gözyaşı üretimi olmadığı durumlarda göz kuruluğu oluşur. Bu duruma kuru göz sendromu da denir. Kuru gözler yaygın bir durumdur. Kuru göz sendromu genellikle kadınlarda, 50 yaş üzeri bireylerde ve kontakt lens kullanan bireylerde daha sık görülür. Kuru gözler kızarıklığa ek olarak batma, yanma hissi, gözde bir şey varmış gibi hissetme, ışığa duyarlılık, gelip giden bulanık görüş gibi semptomlara da neden olabilir.

Subkonjonktival Hemoraji

Göz damarı çatlaması, gözün yüzeyine kan sızarak kırmızı görünmesine neden olabilen bir durumdur. Bu kanama ciddi gibi görünse de iyi huyludur ve yaklaşık 1 ila 2 hafta içerisinde kendi kendine düzelebilir. Bu durum diyabet ve hipertansiyona sahip bireylerde ve kan sulandırıcı kullananlarda daha fazla görülebilir.

Konjonktivit

Göz kapaklarının iç kısmını ve konjonktiva adı verilen gözün beyaz kısmını kaplayan zarın iltihaplanması sonucu konjonktivit olur. Pembe göz olarak da bilinen konjonktivit, gözlerin pembe veya kırmızı renkte görünmesine neden olan bir rahatsızlıktır. Adenovirüsler, viral ve bakteriyel enfeksiyonlar, polen, küf, evcil hayvan tüyü, duman veya kimyasal duman gibi çevresel tahriş edici maddeler bu duruma neden olabilir. Alerjik konjonktivit bulaşıcı değildir ancak viral veya bakteriyel bir enfeksiyona bağlı gelişen konjonktivit oldukça bulaşıcıdır. Temas yoluyla kolayca bulaşabilen bu rahatsızlığın tedavisi için zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna gidilmesi faydalıdır.

Blefarit

Göz kapaklarının iltihaplanması durumudur. Göz kapaklarında yüksek miktarda bakteri bulunması veya göz kapaklarındaki yağ bezlerinin tıkanması sonucu oluşan bir rahatsızlıktır. Çok sık olmasa da kirpik akar ve bitleri de blefarite neden olabilir. Bu rahatsızlık, göz kapaklarının veya gözlerin kırmızı ve şişmiş görünmesine yol açabilir. Bu rahatsızlığın semptomları arasında yanma ve batma hissi, yırtılma, göz kapaklarının yapışması veya kenarında kabuklanma ve pullanma, sabahları kaşınan göz kapakları vardır. Blefarit tedavi edilmediği takdirde kirpik kaybı, kirpiklerin yanlış yerde büyümesi veya bulanık görme gibi çok daha ciddi sorunlara neden olabilir.

Üveit

Gözün beyaz kısmı ile retina arasında bulunan alana uvea denir. Üveit, uvea adı verilen yerde meydana gelen iltihaplanmadır. Bu rahatsızlığa lupus, romatoid artrit ve ülseratif kolit gibi otoimmün hastalıklar, frengi, zona, toksoplazmoz dâhil olmak üzere bazı enfeksiyon türleri, lenfoma gibi bazı kanser türleri, Herpes simpleks virüsü (HSV) tip 1 neden olabilir. Bu rahatsızlığın semptomları arasında gözlerde kızarıklık oluşmasına ek olarak göz ağrısı, bulanık görüş, görsel uçuşmalar ve ışığa duyarlılık da bulunur. Üveitin zamanında tedavi edilmesi oldukça önemlidir. Üveit tedavi edilmediği takdirde görme kaybına neden olabilen bir rahatsızlıktır.

Sklerit

Gözün beyaz kısmı olan skleranın itihaplanması durumudur. Romatoid artrit, lupus ve Sjögren sendromu gibi hastalıkların yanı sıra göz yaralanması veya göz enfeksiyonu gibi nedenler bu durumun oluşmasına yol açabilir. Sklerit gelişimine neden olan faktöre ve hastalığa bağlı olarak bu durumun en kısa sürede tedavi edilmesi önemlidir. Sklerit, gözün beyaz kısmının kızarmasına ve şişmesine neden olabilir. Bu rahatsızlık ayrıca şiddetli ağrı, ışığa duyarlılık, görmede azalma gibi semptomlara da yol açabilir.

Arpacık

Gözdeki meibomian bezinin iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Arpacık, üst veya alt göz kapağının dışını ya da içini etkileyebilir. Bu rahatsızlıkta göz kapağının kenarındaki bölge kırmızı, şiş ve ağrılı bir hâle gelebilir. Etkilenen bölge meibomla dolabilir ve bezelye boyutuna kadar büyüyebilir.

Açı Kapanması Glokomu (Kapalı Açılı Glokom)

Glokom, gözün normalden daha fazla sıvı üretmesi nedeniyle göz basıncının artması durumudur. Glokom açık açılı ve kapalı açılı glokom olmak üzere iki tipte görülebilir. Normal tansiyonlu glokom, konjenital ve ikincil glokom da pek yaygın olmayan glokom türleri arasında yer alır. Açı kapanması glokomunda göz basıncında hızlı bir artış meydana gelir ve belirtiler aniden ortaya çıkar. Açı kapanması glokomu irinsiz göz sıvısının aktığı alanın tıkanması sonucu oluşan rahatsızlıktır. Gözde sıvı birikir ve bu durum göz basıncında hızlı bir artışa neden olur. Kızarıklık bu rahatsızlığın belirtilerinden biridir. Gözde şiddetli ağrı, bulanık görüş, baş ağrısı, görme azalması, mide bulantısı ya da kusma, gökkuşağı renginde halkalar veya haleler görmek açı kapanması glokomu semptomları arasında yer alır. Açı kapanması glokomu önemli bir durumdur ve hemen tedavi edilmesi gerekir. Aksi hâlde görme kaybı gibi oldukça ciddi göz problemlerine yol açabilir.

Göz Kanlanması Nasıl Geçer?

Göz kanlanmasının geçmesi için izlenebilecek yöntemlerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Yapay gözyaşı damlaları kullanılabilir. Bu damlalar tahrişi gidermeye ve alerjenleri temizlemeye yardımcı olabilir.
• Mevsimsel alerjisi olan bireyler antihistaminik göz damlaları kullanabilir. Bu damlalar kaşıntıyı azaltmaya da yardımcı olabilir.
• Dekonjestan kullanılarak gözlerdeki kızarıklık azaltılabilir. Ancak bu damlaları 3 günden fazla kullanmak doğru değildir. Aksi takdirde gözlerdeki kızarıklık daha da artabilir.
• Günde birkaç kez kapalı gözlere soğuk kompres uygulamak göz kanlanmasına iyi gelebilir.
• Gözler ovuşturulmamalıdır. Ellerdeki ve parmaklardaki kir ve mikroplar kızarıklığa veya tahrişe neden olabilir.
• Kontakt lensler temiz tutulmalı ve tavsiye edilen kullanım süresinden daha fazla kullanmamalıdır.
• Göz makyajı düzgün bir şekilde çıkarılmalı ve gözler temiz tutulmalıdır.
• Bilgisayar ekranına uzun süre bakılmaması ve belli aralıklarla kısa molalar verilmesi önemlidir.
• Toz, duman ve evcil hayvan tüyü gibi gözleri tahriş edebilecek etkenlerden kaçınılmalıdır.
• Nem ve küf oluşumunu önlemek için nem alma cihazı kullanılabilir.
• Elleri doğru el yıkama tekniklerine uyarak yıkamak birçok enfeksiyon türünden kaçınmaya yardımcı olabilir.

Bebeklerde Göz Kanlanması

Bebeklerde subkonjonktival kanama, gözün beyaz kısmındaki (sklera) küçük kan damarlarının patlaması ve kanamaya neden olması sonucu oluşur. Gözde oluşan kırmızı nokta endişe verici görünse de acısız ve görüşü etkilemeyen bir durum olduğundan genellikle zararsızdır.

Bebeklerde göz kanlanması vakalarının çoğu iç ve dış basınçtaki ani artışlardan kaynaklanan doğum travmasının sonucu olur. Bu baskı genellikle doğum sırasında uygulanır ve farklı nedenlerden de kaynaklanabilir.

Bebeklerde göz kanlanmasına yol açan basınç nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Zor ve uzun süren doğum,
• Fetal makrozomi (iri bebek),
• Forseps veya vakum çıkarıcıların yanlış kullanımı.

Bebeklerde görülen subkonjonktival kanamanın belli bir tedavisi yoktur. Bu durum genellikle belli bir süre zarfı içerisinde kendiliğinden geçer. Doktor hastanın durumuna göre kaşıntıyı ve rahatsızlığı giderebilmek için göz damlası reçete edebilir. Bunların yanı sıra bebeğin durumunun normal olduğundan emin olmak için kan basıncının düzenli olarak kontrol edilmesi de gerekebilir.

Hifema olarak da bilinen çocuklarda göz kanlanması, gözün ön kısmında kan birikmesi durumudur. Çocuklarda göz kanlanması genellikle göz yaralanması sonucu ortaya çıksa da herhangi bir sağlık problemi olmayan çocuklarda da bilinen bir nedeni olmaksızın görülebilir.

Kanlanma dışında görülebilecek diğer belirtiler de şu şekilde sıralanabilir:

• Göz ağrısı,
• Işık hassasiyeti,
• Bulanık görme.

Göz Kanlanmasının Neden Olabileceği Sağlık Problemleri

Göz kanlanması genellikle ciddi bir durum değildir. Ancak bu durum nadiren de olsa ciddi sağlık problemlerine sebep olabilir. Göz kanlanmasına neden olan enfeksiyon, iltihaplanma veya göz yaralanması gibi etkenlerin tedavi edilmemesi durumunda glokom veya katarakt gibi göz problemleri oluşabilir. Bu durum tedavi edilmediği takdirde bireyin günlük yaşam aktivitelerini etkileyebilir. Bazı durumlarda kalıcı görme kaybına da neden olabilir.

Göz Kanlanması Tedavisi

Göz kanlanması durumunda başvurulan tedavi yöntemleri bu durumun altında yatan nedene bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Doktor göz kanlamasına yol açan koşulları tedavi etmek ve yönetmek için göz ameliyatını ya da başka prosedürleri önerebilir.

Göz kanlanması tedavisinde başvurulan tıbbı tedavi yöntemlerinden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Topikal alerji damlaları,
• Yabancı cisim çıkarılması,
• Steroidler,
• Reçetesiz göz damlaları,
• Gözleri tuz solisyonuyla durulama,
• OTC göz damlası,
• Reçeteli göz damlaları, merhemler veya antibiyotikler.

Göz Kanlanması Kaç Günde Geçer?

Göz kanlanması bir veya iki hafta içerisinde kendi kendine geçebilir.