FOR INTERNATIONAL PATIENTS
Düztabanlık (Pes Planus) Nedir?
Düztabanlık (pes planus) ayağın doğal bir kavise sahip olmasını sağlayan bağ, kas ve tendon yapılarının farklı sebeplerden dolayı zayıflaması sonucunda bu ayak kavisinin kaybolması ve düz bir görünüm alarak tamamının yere değmesi durumuna verilen isimdir.
Düztabanlık (pes planus) yaygın ve genellikle ağrısız bir durumdur. Düztabanlık, çocukluk döneminde ayaktaki bağ, kas ve tendon yapılarının oluşturduğu kemerlerin gelişmediği durumlarda ortaya çıkabilir. Diğer vakalarda ise düztabanlık bir yaralanmadan ya da travmadan sonra veya ileri yaşla birlikte görülen doğal aşınma ve yıpranma streslerinden gelişebilir.
Bazı vakalarda düztabanlık bireyin bacaklarınızın hizasını değiştirdiği için bireyin ayak bileklerinde ve dizlerinde bulunan diğer tıbbi sorunların gelişmesine de katkıda bulunabilir. Yaygın olarak ağrı belirtisi olmayan vakalarda düztabanlık için herhangi bir tedavi gerekmez.
Düztabanlık (pes planus) Neden Olur?
Bebeklerde ve küçük çocuklarda düztabanlık görülmesi normaldir, çünkü ayak kavisi henüz tam anlamıyla gelişmemiştir. Ayak kavisi çoğu bireyde çocukluk boyunca gelişir, ancak bazı bireyler doğal olarak ayak kavisini asla geliştirmez. Bu, ayak tipine bağlı normal bir varyasyondur. Ayaklarında kavis olmayan bireyler durum ile alakalı sorun yaşayabilir, veya yaşamayabilir.
Bazı çocuklarda esnek düztabanlık görülebilir. Esnek düztabanlık durumunda kavis, çocuk otururken veya sadece parmak uçlarına basacak şekilde ayakta dururken görünür, ancak çocuk ayağa kalktığında kaybolur. Çoğu çocuk, ilerleyen zamanla birlikte sorunsuz bir şekilde esnek düztabanlık aşamasını geride bırakır.
Ayağın kavisi zaman içerisinde düşerek kaybolabilir. Yıllarca süren aşınma ve yıpranma, ayak bileğinin iç kısmından geçen ve kavisi desteklemeye yardımcı olan tendonu zayıflatabilir. Düztabanlık riskini arttırabilecek faktörler arasında ayaktan veya ayak bileğinden yaralanma, obezite , romatizmal eklem iltihabı , şeker hastalığı yani diyabet ve yaşlanma bulunur.
Düztabanlık (pes planus) Belirtileri Nelerdir?
Birçok düztabanlık (pes planus) vakasında durum ile ilişkili herhangi bir belirti veya semptom görülmez. Ancak düztabanlığı olan bazı bireyler, özellikle topuk veya kemer bölgesinde ayak ağrısı yaşayabilirler. Bu ağrının aktivite ile kötüleşebildiği gözlemlenmiştir. Bazı nadir düztabanlık vakalarında ayak bileğinin iç kısmında şişlik oluştuğu da görülmüştür.
Düztabanlık (Pes Planus) Nasıl Teşhis Edilir?
Düztabanlık tanısının konulması için doktor öncelikle bir fizik muayene gerçekleştirir ve hastanın sağlık geçmişi hakkındaki bilgileri soracağı çeşitli sorular ile öğrenmeyi hedefler. Hasta gözlemlediği bütün belirtilerini bu muayene sürecinde doktor ile konuşmalı ve sahip olabileceği diğer koşullar veya hastalıklarla ilgili bilgileri paylaşmalıdır. Doktor bazı vakalarda bir takım görüntüleme testlerinin yapılmasını da gerekli görebilir.
Fizik muayene sürecinde doktor ayağın anatomik mekaniğini görmek için bireyin ayaklarını önden ve arkadan gözlemler. Doktor bireyin ayak parmaklarının üzerinde durmasını isteyecektir. Doktor aynı zamanda ayakkabılardaki aşınma izlerine de bakabilir.
Ayağında çok fazla ağrı olan bireyler için doktor röntgen, bilgisayarlı tomografi yani BT taraması, ultrason taraması ve manyetik rezonans yani MR görüntüleme testi yapılmasını uygun görebilir.
Basit bir röntgen, bireyin ayaklarındaki kemiklerin ve eklemlerin görüntülerini üretmek için az miktarda x ışını denilen bir radyasyon türünü kullanır. Röntgen çekimleri özellikle artrit yararlıdır.
BT taraması testi ayağın röntgenlerini farklı açılardan alır ve standart bir röntgenden çekiminden çok daha fazla ayrıntı sağlar.
Eğer doktor yaralı bir tendon olduğundan şüphelenirse, vücuttaki yumuşak dokuların ayrıntılı görüntülerini üretmek için ses dalgalarını kullanan bir test olan ultrason testinin yapılmasını isteyebilir.
Radyo dalgaları ve güçlü bir mıknatıs kullanan MR testleri hem sert hem de yumuşak dokuların mükemmel bir şekilde ayırt edilebilen ayrıntılarının gözlemlenmesini sağlar.
Düztabanlık (Pes Planus) Nasıl Tedavi Edilir?
Düztabanlık normal şartlar altında eğer ağrıya neden olmazsa tedavi gerekmez. Ancak ağrılı düztabanlık vakalarında doktorlar ortez cihazları, destekleyici ayakkabılar, esneme egzersizleri, fizik tedavi ve cerrahi müdahale yöntemlerini önerebilir.
Standart olarak alınan ortez cihazları yani kavis destekleri düztabanlığın neden olduğu ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. Aynı zamanda doktor bireyin kişisel durumunu göz önünde tutarak ayaklarının hatlarına göre şekillendirilmiş özel tasarım ortez cihazı kullanılmasını önerebilir. Ortez cihazları düztabanlığı iyileştirmez, ancak genellikle bireyin hissettiği belirti ve semptomları azaltarak durumu kontrol altına almasına yardımcı olur.
Yapısal olarak destekleyici bir ayakkabı, birey için minimum desteğe sahip sandalet veya ayakkabı türlerinden daha rahat olabilir. Düztabanlığı olan bazı bireylerin ayrıca aşil tendonlarında da kısalma görülebilir. Bu tendonu germek için bir takım egzersizlerin uygulanması aşil tendonunun uzamasına ve belirtilerin yardımcı olabilir.
Düztabanlık, özellikle koşucularda görülen bazı vakalarda aşırı kullanımdan kaynaklanan yaralanmalara katkıda bulunabilir. Fizik terapi yardımıyla birey formu ile tekniğini geliştirerek bu yaralanma ihtimalini en aza indirebilir.
Cerrahi müdahale normal şartlarda sadece düztabanlığı düzeltmek için yapılmaz. Ancak tendon yırtılması veya tendon kopması gibi durum ile ilişkili bir tıbbi sorunun çözülmesi için ameliyat seçeneği göz önüne alınabilir.
Düztabanlık (Pes Planus) İçin Yaşam Tarzı Değişiklikleri Ve Evde Bakım
Düztabanlığın hafif ağrıya neden olduğu vakalarda dinlenmek, aşırı faaliyetlerden kaçınmak, kemer desteği kullanmak, ilaç kullanmak ve sağlıklı bir kiloyu muhafaza etmeyi hedeflemek bireyin ağrısını hafifletebilir. Birey özellikle durumunu kötüleştiren faaliyetlerden kaçınmalıdır. Zıplama ve koşma içeren aktiviteler yerine yürüme, bisiklete binme veya yüzme gibi ayak ve tabana daha düşük etki eden egzersiz ve aktiviteler hedeflenmelidir.
Kavis ya da kemer destekleri bireyin daha konforlu olmasını sağlayabilir. Diğer ilaçlar ile etkileşime girmeyecekleri durumlarda, doktor tavsiyesi ile reçetesiz satılan ağrı kesicilerin kullanılması da ağrının kontrol altına alınmasında bireye yardımcı olabilir. Kilo vermek bireyin ayaklarına inen yükü ve stresi azaltabilir.