FOR INTERNATIONAL PATIENTS
Çocuklarda Fıtık Nedir?
Bir iç organın normalde içinde bulunduğu beden bölgesindeki zayıf bir noktadan dışarı çıkması olarak tanımlanan fıtığa toplumda oldukça sık rastlanıyor.
Yetişkinlerde bel ve boyun fıtıkları yaşam kalitesini düşürüp ağrılara yol açarken, çocuklarda en sık rastlanan türleri ise göbekte ve kasıkta oluyor.
Karın içi organların, karın duvarının zayıf bir noktasından dışarıya doğru çıkmasına fıtık deniliyor. Çocukluk çağı fıtıklarının en sık rastlananları ise kasık fıtığı (inguinal herniler), göbek fıtığı (umblikal herniler) ve göbeğin biraz üst tarafında, karnın orta hattında görülen epigastrik fıtıklar olarak sıralanıyor.
Tüm sağlıklı çocukların yaklaşık %1-3'ünde kasık fıtığı görülüyor. Bu oran prematüre bebeklerde yaklaşık 10 kat daha fazla oluyor. Aynı şekilde erkeklerde de kızlara oranla 10 kat daha sık rastlanıyor.
Kasık fıtıklarının %60'ı sağda, %30'u solda, %10 kadarı da iki taraflı oluyor. Bir yaşın altında sağ kasıkta fıtığı olan çocukların yaklaşık %20'sinde sol tarafta da kasık fıtığı görülürken, sol kasığında fıtık olan çocukların %60-70'inde sağ tarafta da kasık fıtığı oluyor.
Bu nedenle sol kasık fıtığı olan bir yaşın altındaki çocukların, aynı seansta sağ inguinal herni açısından da incelenmesi öneriliyor.
Çocuklardaki inguinal herniler indirekt olarak tanımlanıyor. Yani kasık bölgesinde kas ve fasyalardan oluşan bir tünel olduğunu düşünürseniz, indirekt hernilerde yani çocuklarda karın içi organlar tünelin üst ucundan içeri girip, alt ucundan dışarı çıkıyor.
Erişkinlerde görülen hernilerin ise çoğu direkt herni oluyor. Yani karın içi organlar, tünelin vücuda bakan alt duvarındaki bir zayıflık ve açılmadan tünele girerek, alt uçtan dışarı çıkıyor.
Çocuk fıtıklarında, erişkinlerde olduğu gibi zayıf bir duvar yama ya da dikişle tamir edilemiyor. Çocuklarda dokuların küçük ve narin olması, testise giden damarların ve sperm kanalının soğan zarı gibi ince olabilen fıtık kesesinden sıyrılarak serbestleştirilmesi düşünüldüğünde, ameliyatın önemi ve hassasiyeti öne çıkıyor.
Çocukluk döneminde indirekt fıtık ameliyatı olan bir çocukta, erişkin yaşlarda direkt herni ortaya çıkabileceğinin unutulmaması gerekiyor.
Çocuklarda Fıtık Belirtileri Nelerdir?
Fıtıklar genellikle genetik yatkınlıkla ilişkilendirilse de, tıp dilinde processus vaginalis diye bilinen yapının kapanmamasına bağlı olarak da ortaya çıkabiliyor.
Özellikle kasık fıtığında muayene edilen çocuğun ağlaması, gülmesi veya öksürmesiyle birlikte kasık bölgesindeki şişlik veya çıkıklık ile fıtık kendini fark ettiriyor.
Kasık fıtığı genellikle anne tarafından bebeğin altını değiştirirken fark edilebiliyor. Daha küçük fıtıklar ise hekim muayenesi sonrasında veya ultrasonla yapılan çekim sonrasında kendini gösteriyor. Çocuklarda kasık fıtıklarını anlamak için hekim muayenesi yeterli oluyor.
Fıtıklar genellikle elle yapılan muayene sonrasında kolaylıkla anlaşılıyor.
Göbek fıtıklarında ise, karın ön duvarının tam kapanmaması sonucunda ortaya çıkıyor. Karın duvarının gelişimiyle birlikte, bu kapanma kendi kendine gerçekleşiyor.
Ağlama esnasında veya ıkınmayla birlikte meydana gelen şişlik çocuğun sakinleşmesiyle birlikte normal haline dönüyor. Fıtığa bağlı çocuklarda meydana gelen bağırsak sıkışmalarına "fıtığın boğulması" deniliyor. Çocuklarda göbek fıtığı gelişimle birlikte kendiliğinden düzelebilir.
Çocuklarda Fıtığın Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Kasık fıtığı genellikle anne tarafından bebeğin altını değiştirirken fark edilebiliyor. Daha küçük fıtıklar ise hekim muayenesi sonrasında veya ultrasonla yapılan çekim sonrasında kendini gösteriyor. Çocuklarda kasık fıtıklarını anlamak için hekim muayenesi yeterli oluyor. Fıtıklar genellikle elle yapılan muayene sonrasında kolaylıkla anlaşılıyor.
Çocukların kasık kısmındaki şişlik açıkça kendini belli ediyorsa organları karnın içine iterek fıtık olup olmadığı kolaylıkla teşhis edilebiliyor. Eğer sıkışma veya boğulma gibi durumlardan şüpheleniliyorsa bunun için de ultrasonografiden faydalanıla biliniyor.
Fıtıklarda bağırsak fıtık kesesinin içine giriyor. Bu durum kızlarda ise yumurtalığın fıtık kesesine girmesiyle de oluşabiliyor. Kız çocuklarında fıtık tedavisinin yapılabilmesi için çoğu zaman cerrahi müdahale gerekebiliyor.
Çocuklarda Fıtığın Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Halk arasında göbek fıtıklarının tedavisi konusunda birtakım doğru bilinen yanlışlar var. Geçmişte göbek bölgesinde, şişliğin üzerine gelecek şekilde pamuk sarılmış madeni para yapıştırmak gibi yöntemler uygulanıyordu, fakat bu tür işlemlerin tedavi sürecini hızlandırmadığı görüldü. Dıştan gelen basıya bağlı olarak araya sıkışabilecek dokularda daha büyük zararlar meydana gelebileceğinden artık bu tür uygulamalar yapılmıyor.
Tanı konulduktan sonra hastanın sağlığının elverdiği en uygun ve en kısa zamanda ameliyatın yapılması gerekiyor. Günübirlik cerrahi girişim olarak adlandırılan bu işlem, hastanede kalmayı gerektirmiyor.
Hasta sabah hazır olarak geldiği ameliyatın sonrasında yeterli süre izlenip, beslenmesi görüldükten sonra aynı gün içinde taburcu olabiliyor.
Cerrahi girişim kasık bölgesinden yapılan küçük bir kesiyle girilerek, karın içinden dışarı uzanan fıtık kesesinin, testise giden damarlardan ve spermatik kanaldan olabildiğince hassas bir şekilde ayrılıp serbestleştirilmesi ve karın içine en yakın yerden bağlanmasıyla yapılıyor.
Daha sonra kesi bölgesi estetik bir şekilde dikilerek, su geçirmez bir pansuman ile kapatılıyor.
İki yaşından sonra geçmeyen göbek fıtıklarında cerrahi tedavi gerekiyor. Göbek çizgisinden girilerek fıtık kesesinin çıkarılmasıyla açık kalmış olan karın duvarının onarımı, günübirlik cerrahi girişimle yapılıyor.
Göbeğin sıklıkla üst tarafında, orta hatta görülen epigastrik herniler ise zamanla düzelmiyor. Dolayısıyla tanı konulduktan sonra cerrahi olarak onarımları gerekiyor.