Boyun Tutulması Nedir? Boyun Tutulması Nasıl Geçer?

Boyun Tutulması Nedir?

Boyun tutulması , boyun bölgesindeki kasların aşırı gerilmesi, spazmı veya zorlanması sonucunda başı belirli bir yöne hareket ettirmekte zorlanma, ağrı ve rahatsızlık hissi ile kendini gösteren bir sağlık sorunudur. Genellikle yanlış pozisyonda uyumak, ani ve ters hareketler yapmak, uzun süreli hareketsizlik, stres ya da hava akımına maruz kalmak gibi nedenlerle ortaya çıkar.

Boyun tutulması yaşayan kişiler genellikle başlarını belirli yönlere döndüremez ve hareket etmeye çalıştıklarında boyundan sırta ve omuzlara yayılan keskin bir ağrı hisseder. Çoğunlukla birkaç gün içinde kendiliğinden geçse de, şiddetli veya uzun süren durumlarda tıbbi müdahale veya fizik tedavi gerekebilir.

Boyun tutulması genellikle zaman içinde gelişse de, ani boyun tutulması olarak adlandırılan durumlarda belirtiler bir anda ortaya çıkarak kişide şiddetli ağrı ve hareket kısıtlılığına neden olur.

Özellikle ani ve kontrolsüz hareketler, ani travmalar, hızlı sıcaklık değişimleri veya kaslarda anlık spazm gibi faktörler, bu ani gelişen tutulmaların temel sebepleri arasında yer alır ve genellikle daha yoğun ağrı ve rahatsızlığa yol açarak günlük yaşamı belirgin şekilde etkiler.

Boyun Tutulması Neden Olur?

Boyun tutulmasının başlıca nedenleri arasında yanlış duruş ve hareketsiz yaşam tarzı sonucu boyun kaslarının uzun süre sabit pozisyonda kalması, stres kaynaklı kas gerilimi, ani ve kontrolsüz baş hareketleri, yetersiz veya rahatsız edici yastık kullanımı, klimaya veya soğuk hava akımına maruz kalma ile boyun bölgesinde meydana gelen travmatik yaralanmalar bulunur.

Boyun tutulmasının yaygın nedenleri şunlardır:

• Yanlış uyku pozisyonu
• Uzun süre aynı pozisyonda kalmak
• Kötü duruş (postür bozukluğu)
• Ani hareketler veya başın sert bir şekilde çevrilmesi
• Kas gerginliği ve stres
• Boyun fıtığı veya omurga problemleri
• Bilgisayar veya telefon kullanımına bağlı duruş bozuklukları
• Soğuk havaya veya cereyana maruz kalmak
• Kas zorlanması veya boyun bölgesine alınan darbeler
• Eklem iltihabı (artrit) gibi romatizmal hastalıklar

Boynu uzun süre anormal bir pozisyonda tutmak (telefonla konuşurken) gibi durum ve faaliyetler sayılır.

Eğer boyun tutulmasının belirti ve semptomları bir spor müsabakası sırasında düşme olayına benzer bir durumdan hemen sonra başlarsa boyun tutulmasının nedeni açık olabilir. Ancak boyun tutulması için tetikleyici bir olay fark edilmediyse, durumun nedenini tam olarak belirlemek zor olabilir.

Bazı vakalarda yaşanan boyun tutulması, servikal omurganın altta yatan bir bozukluğuna karşı gösterilen bir tepkiden kaynaklanır. Boyun kaslarının ağrılı şekilde kasılmasına veya kasılmasına neden olabilen servikal omurga bozukluğu örnekleri arasında servikal dejeneratif disk hastalığı, servikal fıtıklaşmış disk ve servikal osteoartrit bulunur.

Servikal dejeneratif disk hastalığında zamanla aşınarak hidrasyonu ve yüksekliğini yitiren diskler nedeniyle yakındaki eklemler, sinirler, bağlar ve kaslar gibi yumuşak dokular üzerindeki basınç artar. Bu süreç sonunda bireyde boyun ağrısı, sertliği ve tutulması görülebilir.

Servikal fıtıklaşmış disk durumunda servikal omurgadaki bir diskin koruyucu dış kılıfında bozulma meydana gelmesinden dolayı iç kısım dışarı sızar ve yakındaki dokularda sıkışma ile iltihaplanmaya neden olur.

Omurga kemikleri arasındaki servikal faset eklemlerinin artritik bozulması, yani servikal osteoartrit, genellikle spinal stenoz gibi diğer dejeneratif durumlar ve kemik mahmuzları gibi anatomik değişikliklerle birlikte ortaya çıkar.

Boyun Tutulması Nasıl Geçer?

Boyun tutulmasının geçmesi için sıcak kompres uygulayarak kasları gevşetmek, hafif germe ve esnetme hareketleri yapmak, boyun bölgesine masaj uygulamak, doğru bir yastık ve uygun uyku pozisyonları tercih etmek, gerektiğinde kas gevşetici kremler veya ağrı kesici ilaçlar kullanmak ve mümkün olduğunca ani hareketlerden kaçınarak dinlenmek etkili yöntemler arasında yer alır.

Boyun tutulmasını geçirmek için uygulanabilecek yöntemler şunlardır:

• Sıcak veya soğuk kompres uygulamak . İlk 24 saat içinde soğuk kompres, sonraki süreçte ise sıcak uygulama kasları rahatlatabilir.
• Hafif germe ve esneme hareketleri yapmak . Nazik boyun egzersizleri kasları gevşeterek rahatlama sağlayabilir.
• Dik oturmak ve doğru duruşu korumak . Duruş bozukluklarından kaçınarak boyun kaslarını rahatlatabilirsiniz.
• Masaj yapmak . Hafif baskıyla yapılan masaj, kas gerginliğini azaltabilir.
• Dinlenmek ve ani hareketlerden kaçınmak . Boynu zorlayacak hareketlerden kaçınarak iyileşme sürecini hızlandırabilirsiniz.
• Bilgisayar ve telefon kullanımını sınırlamak . Uzun süre ekrana bakmak boyun kaslarını daha fazla zorlayabilir.
• Kas gevşetici kremler veya ilaçlar kullanmak . Doktor önerisiyle kas gevşetici ilaçlar veya kremler kullanılabilir.
• Doğru yastık ve yatak seçimi yapmak . Ortopedik yastıklar ve sert yataklar, uyku sırasında boynun desteklenmesine yardımcı olabilir.
• Stresi yönetmek . Kas gerginliğini önlemek için gevşeme teknikleri, yoga veya meditasyon uygulanabilir.
• Fizik tedavi veya profesyonel destek almak . Kronikleşen veya şiddetli boyun tutulmalarında uzman desteği gerekebilir.

Boyun Tutulması Riskleri Nelerdir?

Boyun tutulması hemen herkes için can sıkıcı bir durumdur, ancak bir çok vakada bir endişe yaratıcı durum değildir. Sadece nadir durumlarda birey acil bir tıbbi değerlendirmeye ihtiyaç duyabilir.

Boynun hareket kabiliyetinin sınırlanması ve boyun ağrısı, boyun tutulmasının en yaygın belirti ve sonuçlarıdır. Ancak boyun tutulması zorlanma veya burkulma dışında bir durumun sonucundan kaynaklanıyorsa, çoğu zaman en az bir tane olmak üzere başka semptomlar ile birlikte ortaya çıkar.

Boyun tutulması ile birlikte yüksek ateş görülmesi enfeksiyona işaret edebilir. Ayrıca özellikle süre, yoğunluk veya eşlik eden semptomlar açısından önceki baş ağrılarından farklı görünen şu belirtiler de görülebilir;

• Baş ağrısı
• Mide bulantısı
• Kusma
• Yorgunluk
• A çıklanamayan uyku hali
• Kafa karışıklığı
• Ruh halinin değişmesi
• Zihinsel durumda değişiklik
• Baş dönmesi
• Yürüme ya da yazma sorunları
• Kilo kaybı

Menenjit, en tehlikeli halinde beyin ve omurilikteki koruyucu zarların iltihaplanmasına neden olan bakteriyel bir enfeksiyona verilen isimdir ve boyun tutulmasıyla ilişkili en yaygın ciddi durumdur.

Ateş, baş ağrısı ve boyun tutulması, özellikle de boynu öne doğru bükememe ya da diğer adıyla ense sertliği bakteriyel menenjitin tipik olarak erken belirti ve semptomları arasında bulunur. Bu semptomlardan herhangi ikisi bir arada görüldüğünde, birey derhal bir doktor tarafından kontrol edilmelidir.

Menenjit semptomları genellikle birkaç gün içinde gelişir ve bireyin durumu vakaya göre farklılık göstererek yavaş yavaş veya hızla kötüleşebilir.

Menenjit için erken tedavi, iyi bir sonuç elde etmek için çok önemlidir. Tedavinin gecikmesi sonucunda işitme kaybı, beyin hasarı ve hayati tehlike gibi istenmeyen sonuçlarla karşılaşılması mümkündür.

Menenjit haricinde nadiren de olsa boyun tutulmasıyla sonuçlanabilecek ancak acil tıbbi müdahale gerektiren diğer durumlar arasında bir tümörün varlığı veya servikal distoni de bulunur.

Bir beyin tümörü, özellikle beyincikte bulunuyorsa boyun tutulmasına neden olabilir. Servikal omurgada bulunan bir tümör de boyunda ağrıya veya tutulmaya neden olabilir.

Servikal distoni bir tür tortikolis olarak da bilinen bu nörolojik bozukluk, boyun kaslarının kontrolsüz bir şekilde kasılmasına neden olabilir. Baş, normal hizalamanın dışında çeşitli pozisyonlarda döndürülebilir veya sıkışabilir.

Boyun Tutulması Tanısı ve Uygulanan Testler

Boyun tutulması tanısının konulması sürecinde doktor öncelikle bir fizik muayene gerçekleştirir ve hastanın sağlık geçmişi hakkındaki bilgileri soracağı çeşitli sorular ile öğrenmeyi hedefler. Hasta gözlemlediği bütün belirtilerini bu muayene sürecinde doktor ile konuşmalı ve sahip olabileceği diğer koşullar veya hastalıklarla ilgili bilgileri paylaşmalıdır.

Ağrının kısa sürede geçmediği durumlarda doktor boyun tutulmasının altında yatan nedenleri saptamak için röntgen çekilmesi gibi çeşitli görüntüleme testlerine veya olası bir enfeksiyonun varlığını saptamak için laboratuvar testlerine başvurabilir.

• Boyun hareketlerinin muayenesi
• Kaslarda hassasiyet ve spazm kontrolü
• Reflekslerin incelenmesi
• Kas gücü ve duyunun değerlendirilmesi
• Boyun röntgeni (X-Ray)
• Manyetik rezonans görüntüleme (Emar - MR)
• Bilgisayarlı tomografi (BT)
• Kan testleri
• Elektromiyografi (EMG)

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Geçmeyen Boyun Tutulması Tehlikeli midir?

Boyun tutulmasının birkaç gün içinde geçmemesi, altta yatan farklı sorunların belirtisi olabilir. Uzun süren tutulmalar için doktora başvurmak gerekir. Özellikle kollarda uyuşma veya güç kaybı varsa vakit kaybetmeden değerlendirme yapılmalıdır.

Boyun Tutulması Kaç Günde Geçer?

Boyun tutulması çoğunlukla 2-3 gün içinde kendiliğinden düzelir. Ağrı şiddetli değilse, evde yapılan egzersizler ve sıcak kompresle daha hızlı iyileşebilir. Ancak tutulma bir haftadan uzun sürerse tıbbi değerlendirme şarttır.

Çocuklarda Boyun Tutulması Neden Olur, Nasıl Davranmalı?

Çocuklarda boyun tutulması genellikle yanlış pozisyonda uyuma, ani hareketler veya enfeksiyonlar nedeniyle oluşur. Eğer tutulmaya ateş, baş ağrısı veya halsizlik eşlik ediyorsa doktora danışılmalıdır. Basit tutulmalar evde sıcak uygulama ve dinlenmeyle birkaç günde geçer.

Boyun Tutulması Egzersizleri Nasıl Yapılır?

Boyun tutulması için başı yavaşça sağa, sola, öne ve arkaya doğru eğme hareketleri yapılabilir. Baş hareketleri kontrollü ve zorlamadan yapılmalı, egzersiz sırasında ani ve sert hareketlerden kaçınılmalıdır. Düzenli ve hafif egzersizler, kasları gevşetir ve iyileşme sürecini hızlandırır.

Boyun Tutulması İçin İlaç Kullanmak Gerekli midir?

Hafif boyun tutulmalarında genellikle ilaç kullanımı şart değildir. Şiddetli ağrı durumunda ağrı kesici veya kas gevşeticiler geçici rahatlama sağlayabilir. Ancak ilaç kullanmadan önce doktora danışmak en doğrusudur.

Ani Boyun Tutulmasında İlk Müdahale Nasıl Yapılmalıdır?

Ani boyun tutulmalarında, mümkün olduğunca boyun hareketsiz tutulmalı ve sıcak kompres uygulanmalıdır. Hafifçe yapılan masaj veya sıcak duş kasları gevşetebilir. Ağrı çok şiddetliyse ve hareket kısıtlılığı varsa bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir.