FOR INTERNATIONAL PATIENTS
Boyun Tutulması Nedir?
Boyun tutulması tipik olarak, özellikle başın yana doğru çevrilmeye çalışılması sırasında ağrı hissedilmesi ve boynu hareket ettirmede güçlük ile karakterize olan bir durumdur. Boyun tutulmasına aynı zamanda baş ağrısı , boyun ağrısı , omuz ağrısı veya kol ağrısı da eşlik edebilir. Boyun tutulmasında bireyin yana ya da omuz üzerinden geriye bakabilmesi için boyun yerine tüm vücudunun döndürülmesi gereklidir.
Boyun tutulması en yaygın olarak boyun kaslarındaki gerilmeden veya yumuşak doku burkulmasından kaynaklanır.
İster bir sabah uyanınca hissedilsin, ister günün ilerleyen saatlerinde, ister ağır bir eşya taşımak gibi yorucu bir faaliyetten sonra ortaya çıksın, çoğu birey boyun tutulmasıyla ilgili ağrı ve rahatsızlığı hayatında en az birkaç defa yaşamıştır. Birçok vakada ağrı ve sertlik bir hafta içinde doğal olarak kendiliğinden geçer. Bireyin bu boyun tutulmasından kaynaklanan belirti ve semptomları süreç boyunca nasıl yönettiği, hissettiği ağrı düzeyinin yoğunluğunu, iyileşme süresini ve bir kere daha tekrarlama olasılığını etkileyebilir.
Boyun Tutulması Neden Olur?
Boyun tutulması vakalarının açık farkla en yaygın nedeni kas gerginliği veya yumuşak dokuda meydana gelen bir burkulmadır . İnsan vücudunda özellikle levator kürek kası yani levator skapula kası yaralanmaya karşı oldukça duyarlıdır. Boynun arkasında ve yanında bulunan levator skapula kası, boyundaki servikal omurgayı omuz ile birleştirir. Bu kas, kısaca C3 ile C4 adı verilen üçüncü ve dördüncü servikal sinirler tarafından kontrol edilir.
Levator skapula kasının gerilmesi sonucu boyun tutulması görülmesinin nedenleri arasında yaygın olarak bilinenlerden biri de;
- Yanlış uyku pozisyonunda uyumak,
- Spor yaralanmaları gibi başı aniden yana iten düşme veya ani darbeden kaynaklanan travma,
- Yanlış yüzme pozisyonu,
- Bilgisayar ekranına bakarken kötü ve eğik bir duruşa sahip olmak,
- Uzun süre cep telefonuna bakmak,
- Aşırı stres veya endişe yaşamak,
- Boynu uzun süre anormal bir pozisyonda tutmak (telefonla konuşurken) gibi durum ve faaliyetler sayılır.
Eğer boyun tutulmasının belirti ve semptomları bir spor müsabakası sırasında düşme olayına benzer bir durumdan hemen sonra başlarsa boyun tutulmasının nedeni açık olabilir. Ancak boyun tutulması için tetikleyici bir olay fark edilmediyse, durumun nedenini tam olarak belirlemek zor olabilir.
Bazı vakalarda yaşanan boyun tutulması , servikal omurganın altta yatan bir bozukluğuna karşı gösterilen bir tepkiden kaynaklanır. Boyun kaslarının ağrılı şekilde kasılmasına veya kasılmasına neden olabilen servikal omurga bozukluğu örnekleri arasında servikal dejeneratif disk hastalığı , servikal fıtıklaşmış disk ve servikal osteoartrit bulunur.
Servikal dejeneratif disk hastalığında, zamanla aşınarak hidrasyonu ve yüksekliğini yitiren diskler nedeniyle yakındaki eklemler, sinirler, bağlar ve kaslar gibi yumuşak dokular üzerindeki basınç artar. Bu süreç sonunda bireyde boyun ağrısı , sertliği ve tutulması görülebilir.
Servikal fıtıklaşmış disk durumunda servikal omurgadaki bir diskin koruyucu dış kılıfında bozulma meydana gelmesinden dolayı iç kısım dışarı sızar ve yakındaki dokularda sıkışma ile iltihaplanmaya neden olur.
Omurga kemikleri arasındaki servikal faset eklemlerinin artritik bozulması, yani servikal osteoartrit, genellikle spinal stenoz gibi diğer dejeneratif durumlar ve kemik mahmuzları gibi anatomik değişikliklerle birlikte ortaya çıkar.
Boyun Tutulmasının Riskleri
Boyun tutulması hemen herkes için can sıkıcı bir durumdur, ancak bir çok vakada bir endişe yaratıcı durum değildir. Sadece nadir durumlarda birey acil bir tıbbi değerlendirmeye ihtiyaç duyabilir. Boynun hareket kabiliyetinin sınırlanması ve boyun ağrısı , boyun tutulmasının en yaygın belirti ve sonuçlarıdır. Ancak boyun tutulması zorlanma veya burkulma dışında bir durumun sonucundan kaynaklanıyorsa, çoğu zaman en az bir tane olmak üzere başka semptomlar ile birlikte ortaya çıkar.
Boyun tutulmasının yanına ateş eşlik ediyorsa, bireyin bir enfeksiyon ile mücadele verdiğine işaret etmektedir. Ayrıca özellikle süre, yoğunluk veya eşlik eden semptomlar açısından önceki baş ağrılarından farklı görünen;
- Baş ağrısı ,
- Mide bulantısı,
- Kusma ,
- Yorgunluk,
- A çıklanamayan uyku hali,
- Kafa karışıklığı,
- Ruh halinin değişmesi,
- Zihinsel durumda değişiklik,
- Baş dönmesi,
- Yürüme ya da yazma sorunları,
- Kilo kaybı,
Menenjit , en tehlikeli halinde beyin ve omurilikteki koruyucu zarların iltihaplanmasına neden olan bakteriyel bir enfeksiyona verilen isimdir ve boyun tutulmasıyla ilişkili en yaygın ciddi durumdur. Tıp uzmanlarına göre göre ateş, baş ağrısı ve boyun tutulması , özellikle de boynu öne doğru bükememe ya da diğer adıyla ense sertliği bakteriyel menenjitin tipik olarak erken belirti ve semptomları arasında bulunur. Bu semptomlardan herhangi ikisi bir arada görüldüğünde, birey derhal bir doktor tarafından kontrol edilmelidir.
Menenjit semptomları genellikle birkaç gün içinde gelişir ve bireyin durumu vakaya göre farklılık göstererek yavaş yavaş veya hızla kötüleşebilir. Menenjit için erken tedavi, iyi bir sonuç elde etmek için çok önemlidir. Tedavinin gecikmesi sonucunda işitme kaybı , beyin hasarı ve hayati tehlike gibi istenmeyen sonuçlarla karşılaşılması mümkündür.
Menenjit haricinde nadiren de olsa boyun tutulmasıyla sonuçlanabilecek ancak acil tıbbi müdahale gerektiren diğer durumlar arasında bir tümörün varlığı veya servikal distoni de bulunur.
Bir beyin tümörü , özellikle beyincikte bulunuyorsa boyun tutulması neden olabilir. Servikal omurgada bulunan bir tümör de boyunda ağrıya veya tutulmaya neden olabilir.
Servikal distoni bir tür tortikolis olarak da bilinen bu nörolojik bozukluk , boyun kaslarının kontrolsüz bir şekilde kasılmasına neden olabilir. Baş, normal hizalamanın dışında çeşitli pozisyonlarda döndürülebilir veya sıkışabilir.
Boyun Tutulmasının Belirtileri Nelerdir?
Boyun tutulması sadece sinir bozucu bir rahatsızlık hissinden son derece ağrılı, keskin ve sınırlayıcı bir duruma kadar geniş bir yelpaze üzerinde gerçekleşebilir. Boyun tutulması tipik olarak boynun belirli bir yöne çevrilmeye çalışılması sırasında hissedilen ağrının yapılan hareketi durduracak kadar artmasına neden olur.
Boyun hareketi kâbiliyetindeki azalma oranı, bireyin faaliyet gösterme seviyesini etkileyebilir. Örneğin, eğer birey dayanılmaz bir ağrı olmadan başını bir yöne önemli ölçüde döndüremiyorsa, muhtemelen belirti ve semptomlar düzelene kadar araba kullanmak gibi eylemlerden kaçınması gerekecektir.
Boyun Tutulması Nasıl Teşhis Edilir?
Boyun tutulması tanısının konulması sürecinde doktor öncelikle bir fizik muayene gerçekleştirir ve hastanın sağlık geçmişi hakkındaki bilgileri soracağı çeşitli sorular ile öğrenmeyi hedefler. Hasta gözlemlediği bütün belirtilerini bu muayene sürecinde doktor ile konuşmalı ve sahip olabileceği diğer koşullar veya hastalıklarla ilgili bilgileri paylaşmalıdır. Ağrının kısa sürede geçmediği durumlarda doktor boyun tutulmasının altında yatan nedenleri saptamak için röntgen çekilmesi gibi çeşitli görüntüleme testlerine veya olası bir enfeksiyonun varlığını saptamak için laboratuvar testlerine başvurabilir.