FOR INTERNATIONAL PATIENTS
Beta HCG, insan koryonik gonadotropini olarak adlandırılır ve gebeliğin erken teşhisi için ön ayak olur. Halk arasında hamilelik hormonu olarak da bilinir. Plasenta vasıtasıyla üretilen bu hormon, genellikle kanda saptanır ve hamileliğin olup olmadığının sinyallerini verir.
Beta HCG hormonunu , kan ile yapılan gebelik testlerinde ölçümlenebildiği gibi idrar ile evde yapılan hamilelik testlerinde de teşhis edilebilir. Fakat evde yapılan idrar testinde sapmalar olabilir ve güvenilirliği kan testine oranla daha düşüktür. Bu hormonu ölçme adına yapılan testleri, Beta HCG kan testi, kantitatif kan gebelik testi, kantitatif HCG testi, kantitatif seri Beta HCG testi adlarıyla duyabilirsiniz.
Hamilelik ile çok bağdaştırılmış bir hormon olmasına karşın, bazı hastalıklara bağlı olarak da vücuttaki seviyesi artış gösterebilmektedir. Bu yüzden Beta HCG hormonunda yüksekliğe rastlanılsa bile, gebeliğin varlığı adına başka yollara da başvurulup kesin sonuçlara ulaşmakta fayda vardır.
Beta HCG Nedir?
Aslında gebelik testlerinde bakılan hormonun adı HCG’dirn(Human Chorionic Gonadotropin) ama bu hormonun alfa ve beta olmak üzere 2 çeşidi mevcuttur. Hamile olup olunmadığına bakılırken referans alınan hormon beta olduğu için Beta HCG olarak isimlendirilir. Gebe olmayan bir kadında Beta HCG hormonu 0-10 mlU/ml aralığında seyreder ama daha çok 0 ve 0’a yaklaşık değerlerdir.
Hamileliğin oluşumundaki ilk evrelerde bile kendini belli edecek artışlar gösterdiğinden ötürü, hamileliğin tespiti açısından çok önemli bir parametredir. Kan ve idrar testi aracılığıyla kolay ve hızlı şekilde ölçümlenebilir.
Kan testi sonuçları, idrar testi sonuçlarına göre daha kesin yargılar barındırır. Özellikle ilk evrelerde idrar testlerinde yapılan ölçümlerde bazı sapmalar (sıvı kaybı, testin yapıldığı saate vb. bağlı olarak) meydana gelebilirken, kan testleri erken dönemde daha kesin sonuç verebilir ve henüz idrar testlerinin ölçümleyemeyeceği seviyedeki hormon yükselişlerini saptayabilir.
Beta HCG hormonu, döllenmenin gerçekleşmesiyle beraber plasenta tarafından salgılanmaya başlar. Döllenmeden yaklaşık olarak 11 gün sonra kan numunesinde, HCG hormonunda yüksek değeler saptanabilir ve bundan birkaç gün sonra da idrar testi aracılığıyla veriler elde edilebilir.
Kan testindeki değerin yükselme bilgileri, hamileliğin kaçıncı haftasında olduğuna dair bilgiler sunmaktadır. Ayrıca Beta HCG hormonu, gebelik süresince anne adayının düşük yapmasının önüne geçen progesteron hormonunun üretilmesini de sağlar. Yani Beta HCG’nin görevlerini progesteron hormonunun salgılanmasını desteklemek ve bebeğin rahim içerisinde tutunmasını sağlamak olarak sayabiliriz.
Beta HCG Testi Nasıl Yapılır?
Laboratuvar koşullarında basit bir kan testiyle bir tüp kan alınarak gerçekleştirilebilir. Aynı gün sonuçlar alınabilirken bazen yoğunluğuna bağlı olarak ertesi güne sarkabilmektedir. Kan testi öncesinde dikkat edilmesi gereken bir durum mevcut değildir, istenilen saatte, açlık tokluk durumu fark etmeksizin test gerçekleşmektedir. Zamanlama olarak adet döngüsünden birkaç gün sonra yapılması daha verimli olacaktır.
Gebelik Haftasına Göre Beta HCG Değerleri
Normal sağlıklı bir bireyde hamilelik durumu söz konusu değilse, kandaki Beta HCG değeri 0 ila 10 mlU/ml aralığındadır. Bu değerin üzerinde seyreden sonuçlarda ve üreme çağındaki kadınlarda gebelik durumundan şüphelenilir. Hamilelik günlük, haftalık olarak ilerlerken Beta HCG hormonu da hatırı sayılır düzeyde yükseliş gösterir.
Eğer hamilelik süreci başlamış ve embriyo sağlıklı bir şekilde rahim duvarına tutunabilmişse plasenta sağlıklı bir gelişim gösterir ve düzenli olarak Beta Human Chorionic Gonadotropin üretecektir.
Gebelik ektopik bir şekilde gerçekleşmişse, yani bebeğin konumu rahimin dışında bir yer ise plasenta sağlıklı bir şekilde gelişim gerçekleştiremediğinden Beta HCG değerleri istenilen ölçüde artış göstermeyecektir.
Gebelik dönemindeki son adet tarihi(SAT) esas alınarak oluşturulan haftalık bazda HCG değerleri:
- 3.hafta: 5 ila 50 mlU/mL
- 4.hafta: 5 İla 426 mlU/Ml
- 5.hafta: 18 ila 7.340 mlU/mL
- 6.hafta: 1.080 ila 56.500 mlU/mL
- 7. ve 8. hafta: 7.65 ila 229.000 mlU/mL
- 9 ila 12. hafta: 25.700 ila 288.000 mlU/mL
- 13 ila 16. hafta: 13.300 ila 254.000 mlU/mL
- 17 ila 24. hafta: 4.060 ila 165.400 mlU/mL
- 25 ila 40. hafta: 3.640 ila 117.000 mlU/mL
Beta HCG hormonunun en önemli rolü, gebeliğin erken dönemde tespitini sağlamasıdır. 4 ila 5. haftadan sonra değerlerde katlanırcasına büyümeler mevcuttur. Alt sınıra veya üst sınıra yakınlığının anne-bebek açısından herhangi bir önemi mevcut değildir. 4.-5. haftanın ardından değerleri takip etmenin hiçbir önemi yoktur. Çünkü bu noktadan sonra işin içine rutin kontroller, anneye yapılan muayeneler ve ultrason görüntülemeleri dahil olacaktır.
6. ve 10. haftada yapılacak ultrason görüntülemesi ve bebeğin kalp atışlarının duyulmasıyla kesin yargıya varılacaktır. Tabii gebelik kesesinin görülmesi de önem arz etmektedir.
Beta HCG Yüksekliği Nedir?
Beta HCG düzeyini artıran en yaygın sebep hamileliktir. Ama daha önce de bahsettiğimiz gibi gebelik tespiti için bu test tek başına yeterli gelmemektedir. Daha emin olmak adına 48 ila 72 saat sonrasında test tekrarlanırsa daha güvenilir, kesin sonuçlar elde edilebilir.
Hamilelik haftası saptanmış bireylerde, karşıladığı haftaya göre belirtilen referans değerlerinin üstünde bir durumla karşılaşılıyorsa bunun hamilelik dışında birkaç sebebi daha mevcut olabilir.
Belirlenen hamilelik hastasındaki yanlış tespit, düşük, gastrik, boş gebelik, bazı pankreas kanser çeşitleri, bazı mide kanserleri, yumurtalık kanseri, down sendromu , karaciğer tümörü , molar gebelik, çoğul gebelik gibi durumlara bağlı olarak değerlerde yükseklik saptanabilir. Eğer değerler normalden katbekat fazla ise ikiz ya da üçüz bebeğe hamile olma ihtimali fazladır.
Ayrıca avokado, dereotu, domates, ıspanak, ay çekirdeği, ceviz gibi progesteron içeren besinler de Beta HCG değerinin yükselmesine sebebiyet verir.
Beta HCG Düşüklüğü Nedir?
Hamilelik durumunun söz konusu olmadığı kişilerde, Beta HCG değerinin 0 veyahut 0’a yakın değerler olması beklenir. Hamilelik durumunda ise 6. günden itibaren bu değerin artması ve 2 günde bir, önceki güne göre katlanarak süregelmesi gerekmektedir. İstikrarlı bir artışa rastlanılmadığı takdirde, gebelik ile ilgili olumsuz durumlar söz konusu olabilir.
Gebelik durumu bulunan kişilerde görülen düşük Beta HCG değerinin nedenleri arasında; dış gebelik, hamilelik haftasının hesaplanmasındaki sapma durumu, ani düşükler sayılabilir. Bunların tam anlamıyla tespiti için ileri tanı tetkikleri de uygulanabilir.
Beta HCG Seviyesini Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Beta HCG testi pozitif olarak sonuçlananlar, kesin olmasa da yüksek ihtimalle gebedirler. İdrar testlerinde yanılma payı fazla olsa da kan testlerinde bu oran daha azdır. Hamilelik dışında bu hormonda hareket gözlenmesine sebep olacak durumlar arasında; bazı kanser türlerinin varlığı ve erken evrelerdeki düşük durumu, kullanılan bazı antibiyotikler, doğum kontrol hapları, hormon içerikli ilaçlar sayılabilir.
Kısırlığın tedavisi adına kullanılan bazı ilaçlar Beta HCG hormonunu içerebilir. Bu yüzden testlerde görülen normalin üzerinde değerler, hamileliğe işaret etmiyor olabilir. Düşükle sonlanan hamilelik süreçlerinde Beta HCG düzeyi 4 ila 6 hafta aralığında normal seviyelerine ulaşır. Ama ulaşıp ulaşmadığını düzenli aralıklarla kontrol etmekte yarar vardır.
Eğer sizin de gebe olduğunuza dair aklınızda soru işaretleri mevcutsa, bir sağlık kuruluşunda kan testi ya da evde idrar testi yapabilirsiniz. Test sonucunuz neticesinde süreciniz şekillenecektir.
Dış Gebelikte Beta HCG Değerleri
Evde yapılan idrar testleri sonucunda çift çizgi gösteriyorsa, bunun anlamı yüksek ihtimalle hamile oluşunuzdur. Ancak bu durum mevcutsa, sağlıklı bir şekilde sürecin devam etmesini sağlamanız amacıyla kan testi yaptırıp, değerlerin düzenli olarak kontrol edilmesi önem arz eder. Çünkü değerler dış gebelik ile ilgili sinyaller barındırır. Ultrasonla görülemeyecek kadar erken dönemlerde, dış gebeliğin tespit edilmesi ancak kan değerlerine bakılarak sağlanabilir.
Yumurtlama tarihinden 24 gün sonrasında ya da son adet döneminizin üstünden 38 gün geçtikten sonra, ultrason görüntülemesinde rahimde herhangi bir kese görüntülenmediyse ektopik hamilelik olma ihtimali fazladır.
Dış gebelikte değerlerin düzenli artmadığı, küçük artışlar görüldüğü ya da küçük düşüşler yaşandığı gözlemlenmektedir. Yani kan testlerinde bu hormonun varlığına rastlanılıyor, ama artış miktarı az seviyede seyrediyorsa durum dış gebelik ile ilişkilendirilir ve süreç yakın takip beraberinde sürdürülür.
Dış gebelikte Beta HCG değeri, gebe olmayan birine göre yüksek seyretmesine rağmen hamilelik için istenilen düzeyde olamaz. Bu yüzden sıklıkla kan testi uygulanıp, değerler ivedilikle takip edilir. Çok az HCG artışı mevcutsa, doktorunuz kesin teşhis için ultrason muayenesi ve laparoskopi yapılmasını isteyebilir.
Ultrasonda ilk bakılacak şey rahmin detaylı olarak incelenmesidir. Test değerleri hamile olduğunu söylemiş ve rahimde kese meydana gelmemişse, rahme yakın bölgelerde kese olup olmadığı incelenir. Ultrasonla istenilen sonuç elde edilemediği takdirde doktor laparoskopi yöntemiyle sonuç elde etmek isteyebilir.
Laparoskopi yöntemi, genel anestezi altındayken, göbek deliğinden karın bölgesine gönderilen görüntüleme aracı vasıtasıyla gebeliğin dış gebelik olup olmadığını, embriyonun nereye tutunduğunu tarar. Bu işlemle birlikte kesin teşhis sağlanır ve çözüm yoluna gidilir.
Tüp Bebekte Beta HCG Testi
Tüp bebek tedavisi gören aileler için gelecekleri son aşama, embriyonun rahim içerisine aktarılmasıdır. Bu transferden yaklaşık 12 gün sonra gebelik testi yapılacaktır. 12 günün öncesinde yapılacak testler size doğru bilgiler vermeyecektir.
Test sonucuna göre, Beta HCG değerinde bir artış gözlemlenmesi beklenilir. Çünkü embriyo ana rahmine başarılı bir şekilde tutunmuşsa Beta HCG hormonu salgılanmaya başlar ve 12. günden itibaren etkileri gözlenebilir.
Beta HCG Nedir, Ne Değildir?
- Beta HCG hormon düzeyi ölçümü yapılarak gebe olup olmadığı anlaşılabilir fakat hamileliğinizin kaçıncı haftasında olduğunuzu anlaşılması için değerlerin beraberinde ultrason görüntülerine bakılması gerekir.
- Sadece kanda bulunan Beta HCG düzeyine bakılarak gebelik ile ilgili kesin bir yargıya varılamaz.
- Beta HCG değerinin 5 mlU/ml üzerinde seyretmesi ön tanı olarak görülebilirken, kesin tanıya ulaşmak için ultrason muayenesi gereklidir.