Balon genişletme ameliyatı (balon dilatasyon cerrahisi), daralmış veya tıkalı damarlar, sinüsler, yemek borusu ve diğer vücut kanallarını genişletmek için kullanılan minimal invaziv bir yöntemdir. İşlem sırasında, daralan bölgeye bir kateter aracılığıyla yerleştirilen balon şişirilerek açıklık sağlanır. Kardiyolojide koroner anjiyoplasti, kulak burun boğaz alanında balon sinüs cerrahisi ve gastroenterolojide yemek borusu darlıklarının tedavisinde yaygın olarak uygulanır. Geleneksel cerrahiye kıyasla daha az doku travmasına neden olur, kısa sürede iyileşme sağlar ve genellikle lokal anestezi ile gerçekleştirilebilir. Balon genişletme yöntemi, hedef bölgeye odaklanarak fonksiyonel iyileşme sağlarken, hastalar için konforlu bir tedavi seçeneği sunar.
Balon Genişletme Ameliyatı Nedir?
Balon genişletme ameliyatı (balon dilatasyon cerrahisi) , daralmış veya tıkalı vücut geçitlerini açmak için kullanılan minimal invaziv bir tekniktir. Bu yöntemde, ucunda söndürülmüş bir balon bulunan kateter ilgili bölgeye yerleştirilir ve balon şişirilerek daralan açıklık genişletilir. Görüntüleme yöntemleriyle yönlendirilen bu işlem, anjiyoplasti ile damar açma, sinüslerin veya östaki borusunun drenajını sağlama gibi çeşitli tıbbi alanlarda kullanılır. Açık cerrahiye kıyasla daha az doku travmasına yol açtığı için iyileşme süresi genellikle daha kısadır ve bazı durumlarda lokal anestezi altında uygulanabilir.
Balon Genişletme Ameliyatı Neden Yapılır?
Balon genişletme ameliyatı, daralmış veya tıkanmış damarlar, solunum yolları, sindirim kanalı veya kulak burun boğaz bölgesindeki geçitleri açarak normal fonksiyonların geri kazandırılması amacıyla yapılır. Kardiyolojide aort kapak darlığında (aortik valvüloplasti) kan akışını iyileştirmek için kullanılırken, gastroenterolojide yemek borusu darlıklarında yutma güçlüğünü gidermek için uygulanır.
Kulak burun boğaz alanında sinüs drenajını sağlamak (balon sinoplasti) veya östaki borusu fonksiyonlarını düzeltmek için tercih edilir. Ayrıca, hava yollarındaki daralmaları açarak solunumu rahatlatmak için de kullanılır. Minimal invaziv olması nedeniyle genellikle hızlı iyileşme süreci sunar ve birçok durumda açık cerrahiye alternatif oluşturur.
Balon genişletme ameliyatının yapılma nedenleri şu şekildedir:
- Aort darlığı (aort stenozu) : Aort kapağındaki daralmanın giderilmesi için balon ile genişletme yapılır.
- Fetal aort valvüloplasti : Anne karnındaki fetüslerde aort darlığını önlemek ve hipoplastik sol kalp sendromunun gelişimini engellemek için uygulanır.
- Erişkinlerde geçici çözüm : Aort kapağı darlığında, kalp kapak replasmanına kadar geçici bir rahatlama sağlamak için kullanılır.
- Özofagus darlıkları : Reflü, ameliyat sonrası oluşan daralmalar veya kötü huylu tümörlere bağlı darlıkları açmak için kullanılır.
- Akalazya : Yemek borusunun alt kısmındaki kasların gevşememesi durumunda, yemek borusunu genişletmek için uygulanır.
- Balon sinoplasti : Kronik sinüzit hastalarında sinüslerin doğal açıklıklarını genişletmek için yapılır.
- Östaki tüpü balon genişletme : Kulakta dolgunluk, işitme kaybı ve ağrıya neden olan tıkalı östaki tüpünü açmak için kullanılır.
- Trakeal veya subglottik stenoz : Nefes borusunda doğuştan veya cerrahi sonrası oluşan daralmaları açarak solunum fonksiyonunu iyileştirmek için uygulanır.
Balon Genişletme Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Balon genişletme ameliyatı, daralmış veya tıkalı bir vücut geçidini açmak için görüntüleme rehberliğinde gerçekleştirilen minimal invaziv bir prosedürdür. İşlem sırasında, ucunda söndürülmüş bir balon bulunan ince bir kateter, doğal bir açıklıktan (örneğin burun, yemek borusu veya damar) veya küçük bir kesiden daralan bölgeye ilerletilir.
Kateterin doğru konumda olduğu görüntüleme teknikleri (fluoroskopi, endoskopi veya transilluminasyon) ile doğrulandıktan sonra balon sıvı veya kontrast maddeyle şişirilerek darlık genişletilir. Belirli bir süre şişik halde tutulan balon, dokuları açtıktan sonra söndürülerek çıkarılır ve genişletilen bölge iyileşmeye bırakılır. İşlem, duruma bağlı olarak lokal veya genel anestezi altında uygulanabilir ve çoğu zaman açık cerrahiye kıyasla daha hızlı bir iyileşme süreci sunar.
Balon genişletme ameliyatı şu aşamalarla gerçekleştirilir:
- Kateter yerleştirme : Ucunda söndürülmüş bir balon bulunan ince bir kateter, doğal bir açıklıktan (örneğin damar, yemek borusu) veya küçük bir kesiden daralan bölgeye ilerletilir.
- Görüntüleme rehberliği : Kateterin doğru konumda olduğundan emin olmak için fluoroskopi, endoskopi veya transilluminasyon gibi görüntüleme teknikleri kullanılır.
- Balonun şişirilmesi : Balon, sıvı veya kontrast maddeyle doldurularak daralmış bölge genişletilir.
- Bekleme süresi : Balon, darlığı açmak için belirli bir süre şişik halde tutulur.
- Balonun indirilmesi ve çıkarılması : Genişletme işlemi tamamlandıktan sonra balon söndürülerek kateterle birlikte çıkarılır.
- İyileşme süreci : Genişletilen bölge kendiliğinden iyileşmeye bırakılır. İşlem, lokal veya genel anestezi altında gerçekleştirilebilir.
Balon Genişletme Ameliyatının Uygulama Alanları
Balon genişletme ameliyatı, kardiyoloji, gastroenteroloji, kulak burun boğaz ve solunum yolları gibi çeşitli tıbbi alanlarda daralmış veya tıkanmış vücut geçitlerini açmak için kullanılan minimal invaziv bir yöntemdir. Kardiyolojide aort darlığında (aortik valvüloplasti) ve tıkalı damarların açılmasında (koroner anjiyoplasti) uygulanırken, gastroenterolojide yemek borusu darlıklarında (özofagus dilatasyonu) ve achalasia hastalığında alt özofagus sfinkterinin genişletilmesinde kullanılır.
Kulak burun boğaz alanında, kronik sinüzitte sinüs drenajını sağlamak için balon sinoplasti, östaki tüpü disfonksiyonunda ise tuboplasti yöntemi uygulanır. Ayrıca solunum yollarında, hava yolu daralmaları (trakeal veya subglottik stenoz) için de kullanılarak hastaların daha rahat nefes almasına yardımcı olur. Minimal invaziv olması sayesinde açık cerrahiye kıyasla daha hızlı iyileşme süreci sunar.
Balon genişletme ameliyatı, çeşitli tıbbi alanlarda daralmış veya tıkanmış vücut geçitlerini açmak için kullanılır.
- Kardiyoloji : Aort darlığı olan hastalarda aortik valvüloplasti ile kalp kapakçıkları genişletilir, ayrıca koroner anjiyoplasti ile tıkalı damarlar açılarak kan akışı sağlanır.
- Gastroenteroloji : Yemek borusu darlıklarında (özofagus dilatasyonu) yutma güçlüğünü gidermek için kullanılır, ayrıca achalasia hastalığında alt özofagus sfinkteri genişletilir.
- Kulak Burun Boğaz (KBB) : Balon sinoplasti kronik sinüzit tedavisinde sinüslerin drenajını sağlar, östaki tüpü genişletme (tuboplasti) ise kulak basıncı problemlerini giderir.
- Solunum yolları : Hava yolu daralmalarında (trakeal stenoz, subglottik stenoz) nefes almayı kolaylaştırmak için kullanılır.
Balon Genişletme Ameliyatı Riskleri ve Yan Etkileri Nelerdir?
Balon genişletme ameliyatı genellikle güvenli bir prosedür olsa da kanama, enfeksiyon, damar yırtılması (diseksiyon), pıhtı oluşumu, ritim bozuklukları, doku hasarı, yutma güçlüğü, geçici ses değişiklikleri, sinüslerde hassasiyet, burun kanaması ve kulakta dolgunluk hissi gibi bazı riskler ve yan etkiler içerebilir.
Kardiyovasküler uygulamalarda damar yırtılması (diseksiyon), pıhtı oluşumu veya ritim bozuklukları görülebilirken yemek borusu veya hava yolu genişletmelerinde doku hasarı, yutma güçlüğü veya geçici ses değişiklikleri oluşabilir. Kulak burun boğaz uygulamalarında ise sinüslerde hassasiyet, burun kanaması veya kulakta dolgunluk hissi görülebilir. Nadiren, daraltılan bölgenin tekrar daralması (restenoz) veya uzun vadede ek cerrahi müdahale gereksinimi ortaya çıkabilir. Riskler, hastanın genel sağlık durumu ve uygulama alanına bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Balon Genişletme Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci
Balon genişletme ameliyatı sonrası iyileşme süreci, uygulama yapılan bölgeye ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Çoğu hasta aynı gün veya ertesi gün taburcu olabilir ve günlük aktivitelerine kısa sürede dönebilir. İşlem sonrası hafif ağrı, şişlik veya rahatsızlık hissi normaldir ve genellikle birkaç gün içinde düzelir. Enfeksiyon veya kanama gibi komplikasyonları önlemek için doktorun verdiği ilaçlar düzenli kullanılmalı ve önerilen bakım talimatlarına uyulmalıdır. Tekrar daralma riskine karşı belirli aralıklarla doktor kontrolü önerilir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Balon Genişletme Ameliyatı Ağrılı Mıdır?
İşlem genellikle lokal veya genel anestezi altında yapıldığı için hasta ağrı hissetmez. Sonrasında hafif rahatsızlık veya baskı hissi olabilir, ancak bu durum genellikle geçicidir.
İşlem Ne Kadar Sürer?
İşlemin süresi uygulama alanına göre değişir. Genellikle 15 dakika ile 1 saat arasında tamamlanır.
Kimler İçin Uygundur?
Daralmış damarlar, solunum yolları, yemek borusu, sinüsler veya östaki borusu gibi yapılarında tıkanıklık yaşayan hastalar için uygundur. Uygunluk, doktor değerlendirmesine bağlıdır.
İşlem Sonrasında Tekrar Daralma Olur Mu?
Bazı hastalarda zamanla daralma tekrarlayabilir. Bu durum, altta yatan nedene bağlıdır ve gerekirse tekrar işlem uygulanabilir.