FOR INTERNATIONAL PATIENTS
Ayak Mantarı Nedir?
Ayaklarda kaşıntı ve parlak kırmızı döküntülere neden olan bir mantar enfeksiyonudur. Soyulma, kızarıklık, kaşınma, yanma, su toplama ve yaralara neden olur. Ayak mantar enfeksiyonu sık görülen ve aynı zamanda bulaşıcı olan bir deri hastalığıdır. En sık genç ve erişkin erkeklerde rastlanılan bu durum, kadınlarda ve 12 yaş altı çocuklarda da görülebilmektedir. Ayak mantarının tetikleyici faktörleri şu şekilde sıralanabilir:
- Nemli ve sıcak ortamlar
- Duştan sonra ayakları kurutmamak
- Sıkı, kapalı ayakkabı giymek
- Halka açık havuzlarda ve soyunma odalarında koruyucu ayakkabı giyilmemesi
- Kuaför salonlarında ortak kullanılan pedikür seti gibi araçlar
- Bağışıklığın düşük olması
- Diyabetli kişiler
Ayak Mantarı Türleri Nelerdir?
Parmak Arası Mantarı (İntertriginöz)
Parmak ağı enfeksiyonu olarak da adlandırılan tipi ayak mantarının en yaygın türüdür. Genellikle en küçük ayak parmakların arasında oluşur. Bu tür ayak mantarı kaşınma, yanma, pullanma ve ayak tabanına yayılan enfeksiyona neden olabilir.
Makosen (Hiperkerotik)
Bu türü ise ayaklarda tahriş, kuruluk, kaşınma veya derinin pullanmasına neden olur. Mantar tedavi edilmediği takdirde deri kalınlaşır ve yarılır. Bu enfeksiyon ayak tabanının tümüne ve ayak kenarlarına yayılabilir.
Kabarcıklı (Vezikülobüllöz)
En az görülen ayak mantarı türüdür. Bu durum, genelde ayağın altında yer alan derinin su toplaması ve kabarcıkların aniden patlamasıyla oluşur. Tedavi edilmediği takdir ise ayak parmakları arasında, tabanında, ayağın alt veya üst kısmında da oluşabilirler.
Ayak Mantarı Neden Olur?
Ayak mantarının birçok sebebi bulunabilir. Mantar enfeksiyonu bulaşıcı olduğu için genellikle temas yoluyla bulaşabilir. Bu yüzden ortak kullanım alanlarına dikkat etmek önemlidir. Ayak mantarı nedenlerinden bazıları:
- Zemine çıplak ayak ile temas etme: Özellikle ortak kullanım alanlarında çıplak ayak ile zemine temas ederek mantar enfeksiyonuna yakalanılabilir.
- Ortak kullanılan kişisel eşyalar: Havlu, ayakkabı ve çorap gibi kişisel eşyaların paylaşılması mantar enfeksiyonu açısından oldukça sakıncalıdır. Kişisel eşyalar paylaşılmamalı, kişiye özel kullanılmalıdır.
- Ayakların nemli bırakılması: Özellikle duş sonrası ayakların iyice kurulanması mantar enfeksiyonundan korunmanızı sağlayabilir. Mantar genellikle nemli ortamda üreyen bir bakteri olduğu için özellikle ayak parmak aralarının nemli kalması mantar enfeksiyonuna zemin hazırlayabilir.
Ayak Mantarı Belirtileri Nelerdir?
Ayak mantarı belirtileri, ayağın herhangi bir yerinde olabilir. Ancak en yaygın olarak ayak parmakları veya ayak parmakları arasında olabilir. Belirtileri ise;
- Kırmızı döküntü
- Ayakta kaşıntı
- Yanma hissi
- Kırık, pullu cilt
- Hoş olmayan koku
- Ayak tabanlarında kepeklenme
- Ayakta içi su toplamış yaralar
Erken tanı konulup tedavi edilmezse tırnaklara sıçrayabilir. Ayrıca deri bütünlüğü bozulduğu için dışarıdan giren bakteriler nedeniyle selülit (cilt enfeksiyonu) ve lenfanjit (lenf damarı enfeksiyonu) gibi daha şiddetli ikincil enfeksiyonlara yol açabilirler. Mantar enfeksiyonu çok kolay bulaşabileceği için, bu enfeksiyona sahip kişilerle aynı havlu veya terliklerin kullanılmaması gereklidir.
Ayak Mantarı Nasıl Tedavi Edilir?
Mantar enfeksiyonunun tanısı fizik muayene ile konulur. Bazı durumlarda ise deri döküntüsünden kazıntı yapılarak mikroskop altında incelenir ve kesin tanı konulur. Erken teşhis edilen mantar enfeksiyonunun tedavisi deri üstüne sürülen kremlerle yapılabilir. Mantar enfeksiyonu inatçı bir hastalık olduğu için tekrarlama olasılığı oldukça yüksektir.
İleri dönem mantar enfeksiyonlarındaysa, krem tedavisinde kesin bir sonuç alınamayabilir. Bu vakalarda ağızdan alınan mantar ilaçları önerilebilir. Tırnak tutulumu durumunda tedavi güçleşmekte ve en az 3 ay mantar öldürücü ilaç ve 1 yıl tırnak cilası kullanılması gerekmektedir.
Uzun süreli tedavilerde hastanın ilaçları düzenli olarak kullanması çok önemlidir. Eğer tedavi erken kesilirse tekrarlama ve mantarın direnci gelişebilmektedir. Geç tanı konulmuş kronik vakalarda ikincil bakteriyel enfeksiyon eklenmiş ise, kişi hastanede yatırılarak damar yolu ile antibiyotik tedavisi uygulanabilir.
Mantar enfeksiyonunu önlemek için yapılması gerekenler:
- Ayakların günlük olarak bakımının yapılması
- Spor merkezlerinde, evde ya da ortak kullanım alanlarında ıslak zeminlere çıplak ayak ile basılmaması
- Ortak terlik ve havlu kullanılmaması
- Duş aldıktan sonra ayakların çok iyi kurutulması
- Özellikle yaz aylarında uzun süre boyunca sıkı ayakkabı giyilmemesi
- Sık örülü pamuklu ve ter çeken çoraplar giyilmesi
- Çorapların günlük değiştirilmesi
- Pedikür setinin kişiye özel olması,
- Ayak ve ayakkabılara günlük mantar önleyici pudra spreyler sıkılması.
Ayak Mantarı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Ayak mantarı nasıl geçer?
Ayak mantarını geçirmek için birçok yöntem bulunur. Erken teşhis mantar tedavisi için doktorunuz şikayetin giderilmesi için krem tedavisi önerebilir. Krem tedavisinden sonuç alınamayan durumlarda mantarın tırnaklara da ulaşması durumunda daha kapsamlı bir tedavi yöntemi gerekebilir. Yaklaşık 3 ay kullanılan mantar ilacı ve 1 yıl süreyle tırnak cilası gibi ilaçların kullanılması ileri derece mantar enfeksiyonunun tedavisinde etkili olabilir. Mantar enfeksiyonunun önlenmesi ya da ilerleme durumunu azaltması için düzenli ayak bakımının yapılması ve ayakların, özellikle parmak aralarının nemli kalması durumundan kaçınılmalıdır.
Ayak mantarı ne kadar sürede geçer?
Mantar enfeksiyonunun iyileşme süreci hastalığın ilerleme derecesine göre değişkenlik gösterir. İleri derecede mantar enfeksiyonları 1 yılı aşkın sürede iyileşebilirken daha küçük seviyede mantarlar yaklaşık 2 hafta ile 1 ay arasında iyileşme gösterebilir.
Ayak mantarı için hangi doktora gidilir?
Ayak mantarı şikayeti bulunması durumunda bir deri hastalıkları uzmanına görünmek faydalı olacaktır.
Ayak mantarı ne iyi gelir?
Ayak tırnak mantarı nasıl geçer? sorusunun cevabını merak eden kişiler ayak mantarı tedavisi için şu yolları deneyebilirler:
Reçetesiz tedaviler: Mantar kremi ve cilaları reçetesiz olarak kullanılabilen yöntemler arasındadır. Ayrıca mentollü losyon, çay ağacı yağı, gargara gibi yöntemler de tercih edilen reçetesiz tedavi yöntemlerindendir. Ancak bu yöntemler ileri mantar enfeksiyonlarına etki etmez.
Reçeteli tedaviler: İleri derece mantar enfeksiyonu bulunuyorsa öncelikle bir deri hastalıkları uzmanına görünmek gerekir. Doktorunuz öncelikle görülen lezyonların mantar olup olmadığını, mantar olması durumunda hangi tip mantar enfeksiyonuna yakalandığınızı anlamak ve doğru tedaviyi uygulayabilmek adına bazı testler isteyebilir. Bunun sonucunda gerekli tedaviler uygulanır.
Ayak mantarı bulaşıcı mı?
Ayak mantarı bulaşıcı bir enfeksiyondur. Ayak mantarından korunmak için özellikle ortak kullanım alanlarına, ortak kullanılan eşyalara dikkat etmek önemlidir. Mantar enfeksiyonundan korunmak için kişisel eşyaların ortak kullanımının sakıncalı olduğu bilinmelidir.
Ayak mantarı nasıl olur?
Mantar enfeksiyonu şu şekilde görülebilir:
- Ayak parmak aralarında deri soyulması ve pul pul görüntü
- Ayağın alt kısmında, yanlarında ya da topuk çevresinde pul pul görünen kuru cilt görünümü.
- Deri yüzeyinde Kırmızı veya mor lekeler
- Kabarıklıklar