Albümin Nedir? Albümin Yüksekliği Nedir?

Albümin Nedir?

Albümin, karaciğer hepatositleri tarafından sentezlenen ve kanda yüksek oranda bulunan bir proteindir. Sağlıklı insanlarda kan plazmasındaki proteinlerin neredeyse yarısı albüminden oluşur. (3.5 g/dL ila 5 g/dL) Günde yaklaşık 10 ila 15 gram arasında üretilen albümin hızla kan dolaşımına dâhil olur. Dolaşıma giren albüminin yaklaşık %40'ı kan dolaşımına katılırken kalan kısmı interstisyel boşluk denilen doku boşluğuna girer. Dolaşımı terk eden bu albüminler lenfatik sistemin yardımıyla tekrar dolaşıma kazandırılır. Bu protein idrar gibi diğer sıvılarda yüksek oranda bulunduğunda altta yatan patolojik bir sorundan bahsedilebilir.

Albümin Ne İşe Yarar?

Albüminin vücutta önemli görevleri bulunur. Bunlar şu şekilde özetlenebilir:

• Suda zor çözünen yağ asitlerinin kanda taşınmasını sağlar.
• Vücutta serbest dolaşan radikallere bağlanarak onların nötralizasyonlarını sağlar ve onları kontrol altında tutar.
• Karaciğer ve böbrek sağlığına işaret eden bu protein vücutta hormon, bilirubin , ilaç, iyon, aminoasit, metabolit ve enzim gibi önemli maddelerin taşınmasında görevlidir.
• Albüminin bir diğer önemli görevi de suyu kan damarlarına çekmektir. Proteinlerin sıvıyı damar içinde tutmasını sağlayan onkotik basıncı korur.

Albümin Testi Nedir?

Bu test kandaki albümin miktarını ölçer. Hastanın karaciğer kapasitesini ölçebilmek ve böbrek rahatsızlıklarını teşhis edebilmek için albümin testi yapılır. Genellikle alanin aminotransferaz (ALT) gibi enzimlerle birlikte taramanın bir parçası olan albümin testi, pek çok hastalığın teşhisinde önemli bir belirteçtir. Örneğin, böbrekler iflas etmeye başladıysa idrarda albümin görülebilir. Bu durum kandaki albümin değerinin düşmesine neden olur ve böylece böbrek rahatsızlığı teşhis edilebilir.

Serum albümin değerleri kronik karaciğer hastalığı yaşayan bireylerde normal, herhangi bir hastalık yaşamayan bireylerde anormal değerlerde olabilir. Örneğin, Gastrik bypass yaptırmak isteyen hastaların tetkiklerinde, karaciğer patolojisi sonuçları ve karaciğer fonksiyon testleri arasında uyumsuzluk görülebilir. Bir diğer örnek de uzun süren açlık veya oruç sürelerinde, 24 ila 48 saat sonra kandaki albümin değerleri hızla düşer. Bu düşüklük, karaciğer fonksiyonunun düşük olduğunu göstermez. Çünkü birey yemek yediğinde karaciğerleri hızla albümin sentezlemeye başlayabilir. Bu nedenle test sonuçları bireyin yaşam şekline ve fiziki muayenesine göre değerlendirilmelidir.

Albümin Testi Ne Zaman Gerekir?

Albümin kan testi bir karaciğer fonksiyon testidir. Hem karaciğerdeki hem böbreklerdeki hastalık belirtilerinde, kan ve idrar testlerine ek olarak albümin kan testi de istenebilir. Beslenme eksiklikleri veya protein miktarının düşüklüğünde de albümin seviyeleri kontrol edilir.

Karaciğer hastalığının belirtileri şunlar olabilir:

• Çürükler,
• Koyu idrar,
• Tükenmişlik,
• Sarılık,
• İştah kaybı,
• Soluk renkli dışkı,
• Karın ve bacaklarda ödem,
• Açıklanamayan kilo kaybı.

Böbrek hastalığının belirtileri de şu şekilde sıralanabilir:

• İştah kaybı,
• Konsantrasyon sorunları,
• Özellikle geceleri sık idrara çıkma,
• Kaşıntılı ya da kuru cilt,
• Kas krampları ve zayıflaması,
• Mide bulantısı,
• Kusma,
• Uyku problemleri,
• Kanlı, köpüklü veya koyu renkli idrar.

Bu semptomları yaşayan bireyler doktora başvurduklarında onlardan albümin testi istenebilir. Bu testten önce açlık gerekip gerekmediği veya kullanılan ilaçlar varsa en son ne zaman alınması gerektiği gibi bilgiler doktor ve hasta arasında konuşulup kararlaştırılmalıdır.

Albümin Testi Neden Yapılır?

Albümin testi karaciğer veya böbrek rahatsızlığı olduğu düşünülen hastalara, hastalığın teşhisine yardımcı olması için yapılır. Örneğin hastanın sarılık, iştahsızlık, kilo kaybı, bulantı, kusma, sindirim ve kaşıntı problemleri, dışkı renginde değişiklik gibi şikâyetleri olduğunda bu test yapılabilir.

Herhangi bir hastalık belirtisi olmayan ancak sağlıklı ve dengeli beslenip beslenmediğini öğrenmek isteyen bireyler de albümin testi yaptırabilir.

Albümin Normal Değeri Nedir?

Bir yetişkinin kanındaki albümin değeri 3.5 ila 5.5 (g/dL) civarında olduğunda normal seviyelerde kabul edilir. Albümin düşüklüğü herhangi bir hastalık nedeniyle yaşanmıyorsa bireyler albümin seviyelerini beklenen düzeyde tutabilmek için bazı noktalara dikkat edebilir:

• Albümin seviyelerini olması gereken seviyelerde tutabilmenin yollarından biri dengeli, besleyici ve protein açısından zengin şekilde beslenmektir. Örneğin tavuk, fındık, biftek, yumurta ve somon gibi besinler düşük albüminin yükseltilmesine fayda sağlayabilir.
• Albümin takviyeleri bulunur ancak bunların albümin seviyelerine gözle görülür etki etmeleri oldukça güçtür. Hastanede tedavi gören hastalarda albümin takviyesine ihtiyaç duyulduğunda çözelti olarak direkt kandan takviye edilebilir.

Albümin seviyelerinin belirtilen aralıkta olmaması bir hastalığın var olduğu anlamına gelmez. Örneğin steroidler, insülin ve bazı ilaçlar albümin seviyesini artırabilir. 24 saat ve üzerinde aç kalınması da albümin seviyesini düşürebilir.

Albümin Yüksekliği Nedir?

Kandaki ortalama albümin serum plazma yüksekliği değeri 5 g/dL civarında olmalıdır. Kan tahlilinde bu miktarın üzerinde albümin tespit edildiğinde buna albümin yüksekliği, bir diğer adıyla hiperalbüminemi denir.

Albümin yüksekliği belirtileri arasında;

• Sürekli uyuma isteği,
• Ağız içi kuruluğu,
• Karın bölgesinde ağrı,
• Baş dönmesi,
• Yorgunluk ve hâlsizlik,
• Sık idrara çıkma,
• Kemik ve eklemlerde sızı yer alır.

Albümin Yüksekliği Neden Olur?

Albümin yüksekliği oldukça nadir görülmekle birlikte dışarıdan kan yoluyla albümin alındığında veya idrar söktüren ilaç kullanımında görülebilir. Şeker hastalığı kandaki albümin seviyelerinde oynamaya neden olabilir. Ayrıca yüksek dehidrasyon kandaki sıvı miktarını azaltarak albümin yoğunluğunu artırabilir. Yüksek albümin değerini düşürmek için bol su tüketilmeli ve protein odaklı beslenmekten kaçınılmalıdır.

Albümin Düşüklüğü Nedir?

Yetişkinlerde kandaki albümin konsantrasyonu litre başına ortalama 35 ila 50 g/L civarıdır. Bunun altındaki albümin seviyeleri düşük albümini gösterir. Karaciğer tarafından yeterli albümin üretilmiyor veya idrarla çok fazla albümin kaybediliyor olabilir. Vücutta albümin seviyesi düştüğünde dolaşım sorunları ve ödem meydana gelebilir.

Albümin düşüklüğünün pek çok farklı nedeni olabilir. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

Karaciğer Yetmezliği

Siroz, hepatit, alkol kullanımına bağlı karaciğer yetmezliği ve karaciğer yağlanması gibi hastalıklar sonucunda bireyde albümin düşüklüğü görülebilir.

Böbrek Hastalığı

Böbreklerde meydana gelen hastalıklar, idrara fazla miktarda albümin salınmasına neden olabilir. Bu da kandaki albümin miktarını azaltır.

Kalp Yetmezliği

Kalp yetmezliği olan bazı bireylerde düşük albümin seviyeleri görülebilir. Bu durum genellikle yetersiz beslenme ve iltihaplanma gibi diğer faktörlerle birlikte kendini gösterir. İleri yaştaki bireylerde kalp yetmezliğiyle birlikte düşük albümin gelişme olasılığı yüksektir.

Protein Kaybına Neden Olan Enteropati

Çölyak ve inflamatuar bağırsak hastalığı da dâhil olmak üzere bazı mide rahatsızlıkları sindirim sisteminin fazladan protein kaybetmesine neden olabilir. Bu da düşük albümin seviyelerine yol açabilen ve protein kaybettiren enteropati adlı semptoma neden olabilir.

Yetersiz Beslenme

Yetersiz beslenme durumunda veya vücudun besinleri emme kapasitesi azaldığında düşük albümin seviyeleri görülebilir. Bunun yanında vitamin eksikliği de albümin seviyelerini olumsuz etkileyebilir.

Yanıklar

Vücutta geniş yanıkların olması albümin seviyelerinin düşmesine neden olabilir.

Kanser

Kanserli bireylerde albümin seviyeleri düşüş gösterir. Kanser ilerledikçe albümin seviyeleri de düşebilir.

Whipple Hastalığı

Bu hastalık nadir görülen bakteriyel bir enfeksiyondur. Eklemleri ve sindirim sistemini etkileyerek vücudun yiyecekleri sindirme yeteneğini olumsuz etkiler. Bu da yetersiz beslenmeyle birlikte düşük albümin seviyesine neden olabilir.

Bunlar dışında stres, tiroit hastalığı , diyabet, lupus ve siroz gibi hastalıklar da albümin seviyelerinin azalmasına neden olabilir.

Albümin Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Albümin testi yaptırmanın herhangi bir riski var mı?

Bu test kan değerlerine bakılarak yapılır ve herhangi bir sağlık riski oluşturmaz. Ancak iğneyle kan alımı sırasında hafif bir acı hissedilebilir. Bu his genellikle kısa sürede kaybolur.

Albümin testi sonuçları nelerden etkilenir?

Uzun süre susuz kalmak ya da kullanılan bazı ilaçlar albümin seviyesinin yüksek çıkmasına neden olabilir. Ayrıca hamile bireylerde de albümin düşüklüğü görülebilir. Bu nedenle test yaptırmadan önce hastanın doktora tıbbi hikâyesini anlatması önemlidir.

Albümin düşüklüğü vücudu nasıl etkiler?

Hipoalbümineminin nedenine bağlı olarak gözlemlenebilecek etkiler değişiklik gösterir. Örneğin, bir çocukta veya ergende albümin düşüklüğü büyüme hormonlarının taşınmasını olumsuz etkiler. Bu nedenle çocuklarda yaşlarına göre gelişim sorunları gözlemlenebilir. 70 yaş üzerindeki bireylerde de yorgunluk ve zayıflık gibi belirtiler görülebilir. Bu durum düşme veya fiziksel yaralanmalara neden olabilir.

Bunların dışında albümin düşüklüğünün vücutta neden olabileceği bazı olumsuz durumlar şöyledir:

• Bacaklarda ve ayaklarda şişlik,
• İyileşmeyen ameliyat bölgesi ve enfeksiyonların oluşması,
• Sık idrara çıkma,
• Koyu renkli idrar,
• İştah kaybı ve yemek yemede zorluk,
• Nefes darlığı,
• Düzensiz kalp atışı veya kalbin hızlı atması.

Albümin düşüklüğü nasıl tedavi edilir?

Tedavi yöntemleri albümin düşüklüğünün nedenine bağlı olarak değişse de genel olarak şu adımlar izlenebilir:

• Yetersiz beslenme ve kalp rahatsızlıklarından kaynaklı albümin düşüklüğü tedavisi için dengeli bir diyet yapılmalı ve reçete edilen ilaçlar düzenli kullanılmalıdır.
• Albümin böbrek veya karaciğer rahatsızlıkları nedeniyle düşükse doktorun önerdiği tedavi yöntemi harfiyen uygulanmalıdır.
• Ciddi yanık durumlarında ortaya çıkan olumsuz koşulları iyileştirmek için tedaviye uyulmalı ve yanık bölgesi bakımı yapılmalıdır.

Hipoalbüminemi riskini azaltmak için de şu önlemler alınabilir:

• Tuz oranı yüksek besinlerin tüketimi azaltılmalıdır.
• Alkol tüketiminden uzak durulmalıdır.
• Protein açısından zengin besinler diyete eklenmelidir.