Zonaya karşı bağışıklığınızı güçlendirin
50 yaş pek çok hastalık için bir eşik olarak görülür. Zona hastalığı için de 50 yaş önemlidir. 50 yaşından sonra belirgin olarak artan zona hastalığı riski, 60 yaşından itibaren 8-10 kata çıkar. Eğer bağışıklık sisteminiz düşükse zona hastalığına yakalanma riskiniz 80-100 kat daha fazla olur. Zona hastalığından korunmak için 50 yaşından sonra tek doz aşı yeterli olabilir. 2006 yılında FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi) tarafından onaylanan ve 40 bin zona hastalığına yakalanan kişiye yapılan zona aşısı, hastalık riskini yüzde 50-60, ağrılı tabloyu oluşturan postherpetik nevraljiyi ise yüzde 70 oranında azaltıyor.
Zona aşısı kimlere önerilir?
Postherpetik nevralji hem ekonomik hem tıbbi açıdan maliyetlidir, riski yaşla birlikte artar. Zona aşısı olunmasında tıbbi ve ekonomik açıdan fayda bulunur. Mevcut zona tedavileri, zonanın semptomlarını tam anlamıyla engelleyemez. Zona hastalığının antiviraller, antibiyotikler ve ağrıyı hafifletme yöntemlerinden oluşan tedavileri hastalığı iyileştirir ancak postherpetik nervralji olasılığını tamamen ortadan kaldıramaz ya da ağrıyı hafifletmez. Bu nedenle FDA onayıyla 50 yaş üstü zona hastalığına yakalanan tüm kişilere zona aşısı yapılması önerilir. Aşının, geçirilmiş zona öyküsünden bağımsız olarak yapılması tercih edilir çünkü tıbbi kaydı olmayan hastaların gerçekten zona hastalığı geçirip geçirmediğinden emin olunamaz. Bu aşıyı en çok da zona hastalığını geçirmiş olanlar yaptırmak ister. Çünkü zonanın yarattığı sıkıntılı tabloyu bilirler ve tekrar yaşamak istemezler.
14 kat daha güçlü
Zayıflatılmış canlı virüs içeren bu aşı suçiçeği aşısına çok benzer; ancak ondan 14 kat daha güçlüdür. Etki mekanizması bilinmez, ancak bu virüse karşı hücresel bağışıklığı artırdığı düşünülür. Dışarıdan virüs kaynağı göstererek, bağışıklık sistemine “Bu virüsü tanı ve ona karşı antikor oluştur” diyorsunuz ve böylece hem antikor hem de savaşçılar oluşuyor. Bu sayede mevcut virüsün tekrar aktive olması engellenir.
Zona aşısı kaç doz uygulanır?
Şu anda tek doz yapılması önerilen zona hastalığı aşısı, deri altına uygulanır. Bir doz yapılması en az 4-7 yıl, bazı yayınlara göre ise 10 yıla dek koruma sağlayabilir. 50 yaştan büyük her zona hastalığı olan kişiye yapılabilir. Ancak aşının saklama koşulları çok hassastır. Aşının Türkiye’deki formlarının 2-8 derecede saklanması ve kesinlikle dondurulmaması gerekir. Oda sıcaklığına gelen aşının 30 dakika içinde yapılması önem taşır. Saklama koşullarına uyulmazsa aşının etkinliği kalmaz.
Yan etkileri var mı?
Zona hastalığı aşısının ciddi yan etki oranı yüzde 1,7’den azdır. Bütün aşılarda olduğu gibi enjeksiyon bölgesinde kızarıklık, şişlik, kanama oluşumu, sıcaklık hissi ve hafif ağrı görülebilir. Bunlar birkaç gün ile bir hafta içinde geçer. Nadiren aşıdaki zona hastalığı virüsünün suçiçeği geçirmemiş kişilere bulaşma riski bulunur ancak geniş kapsamlı çalışmalarda bu durum bildirilmez. Aşı yapılan kişide aşıya bağlı zona hastalığı oluşum riskinin ise çok düşük olduğu belirtilir.
