Seyahat öncesi bu aşıları yaptırmayı unutmayın
Kimimiz iş için, kimimiz ise tatil için… Sıkça seyahat ediyoruz. Ancak keyifli başlayan bir seyahat, bazen, o ülkede kapılan bulaşıcı bir hastalık yüzünden can kaybıyla bile noktalanabiliyor. Bu nedenle, sağlığınızı, hatta hayatınızı riske atmamak için seyahate çıkmadan önce gideceğiniz bölgeye veya ülkeye göre, bazı hastalıklardan korunmanız için aşı olmanız şart. Çünkü aşı, virüs ile bakteri gibi mikroplarla savaşta ve onların ortadan kaldırılmasında en önemli silahımız.
Sağlam ve risk altındaki kişilere uygulanan aşılar sayesinde, vücut kendine zarar verebilecek bu mikropları önceden tanıyor. Bu mikropla karşılaştığında da hızlıca bağışıklık sistemini devreye sokarak savunmayı oluşturuyor. Antibiyotikler de dahil hiçbir ilaç hastalıklara bağlı ölümleri aşılar kadar azaltmıyor. Üstelik aşılar sadece yaptıran kişileri korumuyor, hastalığın ülkeye döndükten sonra diğer kişiler arasında yayılmasını da önleyerek tüm toplumu koruyor. Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen aşıların uygulanmasının yanı sıra kişi yanında bulundurması gereken ilaçlar ve malzemelere yönelik hazırlıklar da yapması gerekiyor. Bu nedenle seyahat planından yaklaşık 6-8 hafta önce doktora başvurularak gerekli bilgilerin alınması çok önemli.
Seyahat öncesi yapılması gereken rutin aşılar neler?
1. MMR (kızamık, kızamıkçık ve kabakulak) aşıları
2. Difteri, boğmaca, tetanoz+polio (çocuk felci) aşıları
3. Hepatit A aşısı
4. Hepatit B aşısı
5. H.influenza tip B aşısı
6. Mevsimlik grip (Influenza) aşısı
7. Suçiçeği aşısı
8. Pnömokok aşısı
9. Menengokok menenjit aşısı
10. Rota virüsü aşısı
Gidilen bölgeye özgü aşılar
1. Sarı Humma Aşısı: Sağlık Bakanlığı genişletilmiş aşı programı dahilinde (Sadece Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü’nde yapılıyor)
2. Tifo Aşısı: Sağlık Bakanlığı genişletilmiş aşı programı dahilinde (Sadece Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü’nde yapılıyor)
3. Kuduz: Yüksek risk altındaki, kuduz virüsü üzerine çalışan laboratuvar görevlileri, veterinerler, hayvan bakıcılarının yanı sıra vahşi doğa görevlileri ile kuduzun yaygın olduğu bölgelere seyahat eden ya da bu bölgelerde yaşayan tüm kişilere ön bağışıklık için aşı uygulanması gerekiyor.
Yan etkileri bitki çayı karışımlarından daha masum
Ülkemizde çocukluk çağı aşılaması gelişmiş ülkelerle aynı seviyede. Ancak erişkinler söz konusu olduğunda tam tersi bir tablo var. Erişkinler aşılanma konusunda yeterince bilgi sahibi olmadıkları gibi, aynı zamanda yan etkileri konusunda da önyargılı olabiliyor. Erişkinlerin çoğu aşı olmaları gerektiğini bilmiyor. "Çocuklukta tüm aşılarımı olmuşum, aşı kartım burada" diyorlar. Bilenler de yan etkileri konusunda ön yargılı bir tutum sergiliyor. Oysa aşılar belli testler ve kontrollü yapılan çalışmalar sonrasında piyasaya veriliyor. Bu nedenle aşının yan etkileri, örneğin kullanılan bitki çayı karışımlarına göre çok daha kontrol altında. Dolayısıyla aşıdan çekinilmemeli.
Aşılanmaya seyahatten 4-6 hafta önce başlayın
Seyahat öncesinde aşılanmaya 4-6 hafta önce başlamak gerekiyor. Peki seyahat son anda çıkmışsa? Bu durumda kişilerin gerek seyahatte gerekse döndükten sonra ateş ve gribal enfeksiyon yakınmalarıyla karşılaşmaları durumunda mutlaka sağlık kuruluşuna başvurmaları gerekiyor. Öksüren kişilerden uzak durmak, ortamı pencere ve kapı açarak havalandırmak ve maske takmak ve sık el temizliği de büyük önem taşıyor.
Aşılanmak önemli, ancak yeterli değil
Uzun zaman önce planlanan bir tatilin, hastalanma riski yaşamadan tamamlanması için aşı gibi koruyucu önlemler dışında, standart koruma yöntemlerinin de uygulanması gerekiyor. Bu yöntemleri şöyle sıralayabiliriz:
- Ellerinizi sık yıkayın. Sabun ve su bulunmayan koşullarda, alkol bazlı el antiseptikleri kullanın.
- Suyun temizliğinden emin olmadığınız ortamlarda sadece kaynatılmış veya kapalı ambalajlardaki suyu için. Şişe veya kutulardaki içecekleri ambalajından tüketin. Eğer güvenmediğiniz suları içme zorunluluğunuz varsa kaynatarak veya filtreleyerek, klor/ iyot tabletleri kullanarak tüketin. İçeceklerinizde buz kullanmayın.
- Sadece pişirilmiş yiyecekleri tüketin. Eğer pişmemiş sebze veya meyve yemek zorundaysanız mutlaka soyarak yiyin.
- Seyahatten önce, seyahat süresince ve seyahatten sonra önerildiği şekilde sıtma için gereken ilaç ve diğer koruyucu önlemleri uygulayın.
- Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri tüketmeyin.
- Mikrop riski açısından tatlı sularda yüzmekten kaçının. Mutlaka girmeniz gerekiyorsa; başınızı sokmadan ve dalmadan girin.
- Mesleğiniz değilse özellikle hayvanlarla temastan veya onları beslemekten kaçının. Isırılmanız ya da yaralanmanız halinde, zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurun.
- Sıtma için riskli bölgelere seyahat edilecek ise korunma için ek bilgi ve ilaç önerisi alın.
