Yoga Türleri
Son yıllarda yoga yapan kişi sayısı arttı. Öyle ki “yüz yogası” diye bir yoga bile çıktı. Stres, gerginlik, endişeden kurtulmak ve yüz kaslarını rahatlatmak için yapılan bu yoganın yaşlanmayı tersine çevirdiği ve genç bir görünüm sağladığı iddia ediliyor. Genel olarak yoga sağlık ve sağlıklı yaşam için yapılır. Yoga bazıları için bir yaşam biçimi iken bazıları için ise hareket etmenin bir yolu. Amaç ne olursa olsun yoganın vücudu esnettiği ve ruhu dinlendirdiği bir gerçek. Yoga yeni başlayanlar için keşfedilmesi gereken pek çok türü olan bir aktivite olabilir. “Yoga sporu” ifadesi kullanılsa da aslında yoga bir spor değildir. Yoga bir egzersiz biçimi olabilir.
Yoga, Sanskritçe’de ‘birlik’ anlamına gelir. Hareket, nefes egzersizi ve meditasyonu içeren bir Güney Asya spritüal pratiğidir. Yoga; beden, zihin ve ruh arasındaki bir birliktir. Aslında bir nevi kişinin kendi bedeni ile ilgili bir keşif ve bağlantısıdır. Yoga hareketleri; denge, uygun esneme teknikleri, nefes alma, meditasyon, zihin ve ruhu merkeze koyarak bu birlikteliği sağlar. Yoganın faydaları ise şöyle sıralanabilir:
- Stresi yönetmeyi sağlar.
- Kan basıncını düşürür.
- Kalp hastalığı riskini azaltır.
- Sindirime yardımcı olur.
Yoga seviyeleri farklıdır. Yogaya başlangıç seviyesi de olsa ileri seviye de olsa yoganın faydalarını görürsünüz. Ancak tabii yogaya başlangıç kararı almak herkes için kolay değildir. Çünkü yoga odaklanmayı gerektirir.
Kaç Çeşit Yoga Vardır?
Yoga türleri farklı anlamlar ve yorumlara sahiptir. Yoganın birincil ilkesi zarar vermemektir. Bu nedenle hangi yoga türünün sizin için doğru olduğuna karar vermeniz gerekir. Yoga çeşitleri değişkenlik gösterir. Döneme göre yoganın size uygun olduğu tür de değişebilir. İyengar yoga, detay sevenler için bir tercih nedeni olabilir. Vinyasa yoga ise daha özgür ruhlu karaktere sahip kişiler için eğlenceli olabilir. Yoga hakkında bilgi için mutlaka yoga uzmanı yani yogilere danışılmalıdır. Ancak yaygın olarak yapılan yoga çeşitli şunlardır:
Hatha Yoga
Hatha yoga ismini Sanskritçe’de güneş ve ay anlamına gelen kelimelerden alır. Karşıt güçleri dengelemek için uygulanır. Bu yoga türünde denge, güç ve esneklikten, fiziksel ve zihinsel enerjiden veya nefes ve bedenden gelebilir. Hatha farklı stiller ve okullar için kapsayıcı bir kavramdır. Yani tüm yoga fiziksel hareketlerini kapsayan bir yoga türüdür. Fiziksel uygulamaya dayanan diğer ashtanga, iyengar gibi yoga stillerini içerir. Ancak fiziksel temelli kriya, raja ve karma yogadan ayrışır. Hatha, ‘güç’ anlamına gelir. Ancak bu güçlülük, vücuda daha fazla yüklenmek anlamına gelmez. Daha çok konsantrasyon ve uygulamaya işaret eder. Daha dengeli ve nazik hareketler içeren bir yogadır. Vücutta enerji noktalarının yoğunlaştığı ve 7 noktada yer alan çakra ve enerji noktaları arasındaki uyum üzerine çalışır. Araştırmalar, hatha yoga, stresin azaltılması, fiziksel olarak zindelik hissi ve daha genç bir görünüme sahip olmasını destekler. Sürekli yapıldığı takdirde kilo kaybına ve sıkı kaslara kavuşulmasını sağlar.
Hatha Yoga Nasıl Yapılır?: Yogaya yeni başlayanlar için hatha yoga en iyisi olarak kabul edilir. Çünkü diğer yoga türlerine göre daha yavaş tempoludur. Nefes alma ve egzersiz karışımlı bu yoga türüdür. İlk olarak ısınma hareketleriyle başlar, nefes egzersizi ile bir meditasyon yapılır. Daha sonra fiziksel hareketler takip edilir. Sonra bir kez daha meditasyon yapılarak bu yoga türü sonlandırılır.
Hatha yoganın farklı formaları bulunur. Bu formlar şunlardır:
Ashtanga Yoga
Ashtanga yoga daha çok kilo kaybı için uygulanan bir yoga türüdür. Sanskritçe ‘sekiz’ kelimesinden türetilmiştir. Ashtanga yoganın 8 ayağı vardır. Bu ayaklar; ilkeler, kişisel disiplin, asana ve duruşlar, pranayama, geri çekilme, konsantrasyon, meditasyon ve kurtuluştur. Vinyasa yoga ile bazı unsurları taşır. Ağırlıklı olarak meditasyona eğilen ashtanga yoga kapsamında en çok uygulanan asana türleri ise şunlardır:
- Padsama
- Simhasan
- The Butterfly
- Kapalbhati pranayama
- Anulom vilom pranayama
- Surya bhedi pranayama
- Chandra bhedi pranayama
Ashtanga yoga kaygı ve stresten, bel ve sırt ağrılarından kurtulmak ve yağ kaybı yaşamak isteyenler tarafından daha çok tercih edilir.
Ashtanga Yoga Nasıl Yapılır?: Ashtanga yoga fiziksel olarak zorlayıcı seri duruşları içerir. Bu nedenle yogaya yeni başlayanlara önerilmez. Bu yoga türü A beş güneşi selamlama ve B beş güneşi selamlama ile başlar. Daha sonra ayakta durma ve yer duruşları yapılır.
Vinyasa Yoga
Vinyasa yoga bir tür akış yogası olarak da adlandırılır. Vinyasa kelime olarak Vi (vasyasyon) ve nyasa (öngörülen sınırlar) kelimelerinin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Vinyasa yoga da hareket ve nefes alma tekniklerini birleştirir. Kontrollü nefes alma ile birlikte bir duruş akışı yaratır. Örneğin; akış bir çocuğun duruşu ile başlatılır ve savasana denen ölüm duruşuyla sonlandırılır. Her duruştaki geçişler ise yaşam boyunca süren hareketi temsil eder. Meditasyon ise ileri seviye vinyasa yoganın bir parçasıdır. Aerobik egzersiz gibi kalbe iyi gelir.
Vinyasa Yoga Nasıl Yapılır?: Yüksek yoğunluklu egzersizleri sevenler için uygun olan vinyasa yogaya başlayanlar için ideal başlama şekli şöyledir:
- Plank pozisyonu (Kumbhakasana)
- Diz-göğüs-çene duruşu (Ashtanga Namaskara)
- Kobra duruşu (Bhujangasana)
- Aşağı bakan köpek duruşu (Adho Mukha Svanasana)
Genellikle güneşi selamlama gibi klasik duruşları içeren vinyasa yoga kaygı, depresyon, tansiyon ve uyku için faydalıdır. Vinyasa yogada hareketler nefesle koordineli olarak yapılır. Yoginin öğretme şekline göre duruş sıralaması değişebilir.
Iyengar Yoga
Iyengar yoga Bellur Krishnamachar Sundararaja Iyengar tarafından bulunmuş bir yoga türüdür. Hizalama, ayrıntılı ve hassas hareketlere odaklanırken nefes çeşitli duruşlarla kontrol edilir. Bu yoga türü vinyasa yogaya benzerdir. Duruş, vücut hizalaması ve vücudun açılması bu yoganın önceliğidir. Kusursuz duruşlar için yoga blokları ve kemerler kullanılabilir. Iyengar yoganın faydaları şöyle sıralanabilir:
- Kas sıkılığı sağlar.
- Kasları güçlendirir.
- Esnekliği artırır.
- Nefes almayı geliştirir.
- Zihni yatıştırır.
- Ağrı kesici özellik gösterebilir.
- Postür ve hizalamayı iyileştirir.
- Hastalıklardan korur.
Omurga sakatlanmaları, kas-iskelet sistemi hastalıklarında etkili olduğu düşünülen bu yoga türü, güç, hareketlilik ve stabilite için iyileştirici kabul edilir. Yine jinekolojik ve gastroenterolojik hastalıklarda da destekçidir.
Iyengar Yoga Nasıl Yapılır?: Bu yoga türünde pozisyonlar incelikle uzun süreli durularak yapılır. Çeşitli destekler kullanarak kusursuz bir form elde edilmeye çalışılır. Zıplama gibi bir hareket olmasa da ciddi olarak bir rahatlama sağlar. Yarası olan ve yavaş hareket etmek zorunda olan kişiler için özellikle tercih edilir.
Yin Yoga
Yin yoga, yoga ve dövüş sanatlarının karışımı olan bir yoga türüdür. Bu yoga ile eklemlerdeki kan dolaşımı artar, esneklik ve kas yoğunluğu gelişir. Yin yoga uzun süreli oturma duruşları içerir ve yavaş tempoludur. Dinginlik ve iç huzur için genellikle bu yoga türü tercih edilir. Kaliteli bir uyku için de yapılır.
Yin Yoga Nasıl Yapılır?: Yer çekiminden yararlanılan bu yoga türünde duruşlar en az 1 dakika yapılır, kişi aynı pozda 5 veya daha fazla dakika kalabilir. Blok ve battaniyeler kullanabilir. Eklemlerde gevşeme sağlayarak genellikle egzersiz sonrası uygulanır. Yeni başlayanlar, pozisyonlarda 45 saniyeden 2 dakikaya kadar bir pozisyonda durabilir.
Kundalini Yoga
Farkındalık yogası olarak da bilinen bu yoga türü, tekrarlayan pozisyonları içerir. Omurganın alt kısmında sıkışık şekilde bulunan spritüel Kundalini enerjisinin, yukarı doğru hareket ederek serbest kaldığı, böylece ruhsal iyileşmeye destek verdiğine inanılır. Bu nedenle de stres, kaygı, depresyon ve daha iyi bilişsel işlevler için iyi olduğu söylenir. Ruhsal ve fiziksel olarak eşit bir bütünlük sunar.
Kundalini Yoga Nasıl Yapılır?: Kundali yogada hareketler bir ilahi ile başlatılır. Daha sonra kontrollü ve hassas nefes alma olan pranayama ile devam eder. Pranayama, ilahi ve meditasyon devam eder.
Restoratif Yoga
Çeşitli duruşlarla rahatlama sağlamayı amaçlayan restoratif yogada vücuda destek sağlamak için aksesuarlar kullanılır. Rehber eşliğindeki meditasyon bu yoganın vazgeçilmez bir parçasıdır. Sinir sisteminin gevşemesini sağlayan bu yoga, sakinleşmek için tercih edilir. Uzun günün ardından özellikle dinlenmek için yapılan restoratif yoga, zihnin özgürleşmesine de yardımcı olur.
RestoratifYoga Nasıl Yapılır?: Restoratif yoga duruşlarının çoğu daha kolay ve daha rahatlatıcıdır. Iyengar yoga gibi yoga yastıkları, battaniyeler, göz yastıkları gibi destekleyici aksesuarlar kullanır. Tüm bu aksesuarlar rahatlama sağlar.
Hamile Yogası
Prenatal yoga olarak da bilinen hamilelik yogası, gebelik esnasında rahatsızlık ve ağrıları azaltmayı amaçlar. Hamilelik yogasının en bilinen faydalarından biri; doğum esnasında kullanacağınız doğru nefes alıp vermeyi öğretmesidir. Doğum öncesi yogada öğretilenler doğumdan sonraki yogada da kullanılır. Doğum sonrası genellikle kilo vermeye amacıyla da bu yoga yapılır. Hamilelikte yoganın faydaları şöyle sıralanabilir:
- Doğum esnasında ihtiyaç duyulan pelvik kaslara dayanıklılık sağlar.
- Mide bulantısı, bel ve baş ağrılarının azalmasına yardımcı olur.
- Nefes alıp vermeyi kontrol eder.
- Uyku kalitesini artırır.
- Stresi azaltır.
HamilelikYogası Nasıl Yapılır?: Stresi ve anksiyeteyi azaltmaya yardımcı olan bu yoga ile güç ve esneklik kazanılır. Yoganın yapılış şekline daha çok uzman karar verir. Öncelikli olarak doğumda yardımcı olacak altın iplik nefesi öğretilir. Sağlıklı bir dolaşım için vücudun farklı bölgelerinin hareket ettirilmesi sağlanır ve hafif hareketler yaptırılır.
Hot Yoga
Hot yoga adından da anlaşılacağı gibi sıcak bir ortamda yapılır. Güçlü duruşlar, vinyasalar ve sekanslar uygulanır. Temelde ısının vücudun daha özgürce hareket etmesini sağladığına inanılır. Bu yoga türünde haliyle daha çok terlenir. Bu yogayı yaparken susuz kalınmamalıdır. Yaralanmaları önleme, dengenin ve esnekliğin kazanılması, daha iyi nefes alıp verme ve zihinsel dayanıklılık sağlanır. Isı ile sert olan eklemler gevşetilebilir, kan dolaşımı artırılabilir, bağışıklık güçlendirilebilir ve endorfin salgılanabilir.
Hot Yoga Nasıl Yapılır?: Hot yogayı evde kolaylıkla yapabilirsiniz. Sıcak banyoda birkaç kat giyinip hot yoga yapabilirsiniz.
En Zor Yoga Türü Hangisidir?
Yogayı başlangıç seviyesinden ileri seviyeye götürebilmek yıllar alır. Örneğin ilk günkü duruşlarınız genellikle mükemmel olamaz ve tüm yoga duruşları zor gelebilir. Ayrıca zihni kontrol altına almak da yıllar alabilir. Bazıları odaklanmakta, bazıları ise duruşlarda zorlanabilir. Örneğin; yin yogada fiziksel bir zorlama yoktur ama uzun süre hareketsiz ve sessiz kalmak bazı kişiler için daha zorludur. Yoga hakkında bilgi verirken “en zor yoga türü”, “en kolay yoga” türü gibi ifadeler kullanılmaz. Hangi yoga türünü seçerseniz seçin yogaya yeni başlayanlar zamanla ilerleme kaydederler.
