Bu belirtiler varsa…
Yenidoğan bebeklerin yaşamlarının ilk döneminde sağlık sorunlarına işaret eden belirtileri gözden kaçırmamak gerekir. İş bu sağlık sorunları ve hangi durumlarda doktora götürmeniz gerektiği…
Emmeme: Bebeğin her zamankinden daha az sıklıkta ve güçsüz emmesi, memeyi reddetmesi ve normalden az hareketle, halsiz görünmesi bir hastalık belirtisi olabilir.
Kusma: Bebeklerin emme sonrası ya da gaz çıkarırken az miktarda kusmaları sık görülür ve normaldir. Ancak beslendikten bir süre sonra fışkırır tarzda bol miktarda olan ve gün içinde sık tekrarlayan tartı alamamayla birlikte olan kusmalar önemlidir ve bir hastalık belirtisidir.
Dışkı rengi: Bebeğin ilk dışkısı Imekonyuml siyah renklidir. İkinci günden itibaren (geçici dışkı) yeşilimsi, sulu parçacıklı bazen sümüklü bir dışkı görülebilir. Bundan 3-4 gün sonra ise bebeğin beslenme şekline göre değişen (anne sütü alan bebekte altın sarısı, sulu ve gevşek; mama alanda açık sarı, daha koyu kıvamlı) bir dışkı görülür, ilk bir ayda bebek her emme sırasında günde 7-8 kez dışkı yapabilir ya da 2-3 günde bir zorlanmadan dışkı yapabilir, her iki durum da normaldir. Dışkının kötü kokulu, kanlı ve bol sümüklü olması ya da zorlanarak sert kıvamlı dışkı yapma önemli belirtilerdir. Bazen ilk günlerde bebeğin doğum sırasında yuttuğu anne kanı nedeniyle dışkı kanlı olabilir.
Şiddetli ağlama: Daha önce pek ağlamayan bir bebekte ani başlayan ve uzun süren, her zamanki yöntemlerle (kucağa alma ve emzirme gibi) durdurulamayan tiz sesli ağlama bir ağrı ya da bir hastalığı gösterebilir, doktorla görüşmek gerekir.
Hapşırık, hıçkırık, öksürük: Yeni doğan bebeklerde hapşırık çok sık görülmekle beraber genellikle bir hastalık belirtisi değildir. Bu koruyucu bir reflekstir ve yenidoğanın çevreden burnuna ulaşan yabancı partikülleri atmasına yardımcı olur. Öksürük de bir refleks olarak yenidoğanda özellikle emme ve yutma sırasında görülebilir. Çok sık tekrarlayan ateş, burun tıkanıklığı ya da akıntısı, emme güçlüğü ile birlikte olan öksürük, nefes almada güçlük ya da farklılık bir hastalık belirtisidir. Bazı bebekler ilk aylarda çok sık hıçkırırlar. Bunun belli bir nedeni yoktur ve genellikle bebeği rahatsız etmez. Çok uzun sürerse bebek emzirilir, bu hıçkırığı geçirir.
Yenidoğan sarılığı
Sarılık kandaki bilirübin denen maddenin artmasıyla oluşan, ciltteki sarı görünümdür. Fizyolojik sarılık hayatın 2-4. günlerinde başlar ve genellikle herhangi bir tedaviye gerek kalmadan 7-10 günde kendiliğinden düzelir. Her yenidoğan, hastaneden taburcu olurken sarılık yönünden değerlendirilir, herhangi bir risk olmasa bile doğumdan sonra hekimin istemine göre tekrar sarılık yönünden değerlendirilir. Patolojik sarılık ise sıklıkla doğumdan hemen sonra ortaya çıkan ve ciddiye alınması gereken bir durumdur. Bu tip sarılıklar, anne ile bebek arasındaki kan uyuşmazlığına, anne kamında geçirilen bazı enfeksiyonlara, annenin kullandığı ilaçlara ya da bebekte doğuştan bazı maddelerin eksik olmasına bağlı olarak oluşabilir.
Ne zaman tedavi gerekir?
Tedavi gerekliliği 3 parametreye göre saptanır. Bunlar bebeğin ağırlığı, kaç günlük olduğu ve kandaki bilirübin düzeyidir. Kandaki bilirübin düzeyi topuktan alınan birkaç damla kanla kısa sürede ölçülebilir. Tedavi gerekip gerekmediğine çocuk doktoru bu parametreleri dikkate alarak karar verir.
Nasıl tedavi edilir?
2 temel tedavi yöntemi vardır: Fototerapi (ışık tedavisi) ve kan değişimi. Bebeklerin çok büyük bir kısmında fototerapiyle yeterli sonuç alınır ve kan değişimine gerek kalmaz. Yoğun fototerapiyle tedavi edilemeyen sarılık, bebekte bir ya da birkaç kez kan değişimi gerektirebilir.
Fototerapinin yan etkisi var mıdır?
Fototerapinin ciddi hiçbir yan etkisi yoktur. Sıvı kaybı olmaması için bebeğin çok iyi beslenmesi gerekir. Eğer bebek ağızdan yeteri kadar beslenemiyorsa mamayla destek olmak, nadiren serum takmak gereklidir. Fototerapi ışınları gözde retina tabakasına zarar verebilir, bunu önlemek için bebeklere göz maskesi takılmalıdır. Battaniye şeklinde uygulanan fototerapilerde buna gerek yoktur.
