Yeni Yıl Hedefleri ve Psikolojik Faktörler
Yeni yıl için hedef belirlerken bu hedeflerin gerçekçi olup olmadığına, alışkanlıkların değiştirilip değiştirilemeyeceğine ve stres gibi psikolojik faktörlerin etkisine bakmak gerekebilir.
Gerçekçi Olmayan Beklentiler
Yeni yıl için hedef koyarken gerçeği yansıttıklarından emin olmak önemlidir. Gerçekçi olmayan beklentilere bağlı olarak planlanan hedeflerin tamamlanamaması motivasyon eksikliğine yol açabilir. Bununla birlikte stres yönetiminde sorunlara da sebep olabilir.
Öz Güven Eksikliği
Bireylerdeki öz güven eksikliği hedeflere ulaşma yolunda bir engel teşkil edebilir. Yeni yıl hedefleri belirlenirken bireyin kendi sınırları çerçevesinde planlama yapması ve hedefleri bu doğrultuda seçmesi onları gerçekleştirme olasılığını artırır. Yeni yıl hedefleri oluştururken sağlam adımlar atabilmek ve öz güveni koruyabilmek için olumlu tecrübelere odaklanmak da fayda sağlayabilir.
Alışkanlıkların Gücü ve Değişim Zorlukları
Alışkanlık oluşturmak ve bu alışkanlıkları değiştirmek aynı düzeyde zor olabilir. Yeni yılda konulan hedeflere ulaşabilmek için de çeşitli alışkanlıkları değiştirmeye çalışmak gerekebilir. Elde edilen faydalı alışkanlıklar sayesinde hedefler çok daha kolay ve hızlı bir şekilde gerçekleşebilir. Alışkanlıkları değiştirmenin yollarından birkaçı şu şekilde sıralanabilir:
- Olumsuz düşüncelerden uzak durmak,
- Planlı olmak,
- Harekete geçmek,
- Sosyal medyanın ruh sağlığına etkilerinin farkında olmak ve bu dış etkenler konusunda dikkatli olmak,
- Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek,
- İhtiyaç duyulduğunda psikolojik destek almak.
Stres ve Kaygının Hedeflere Etkisi
Stres ve kaygı yeni hedefler koyarken veya belirlenen hedeflere ulaşmaya çalışırken zorlayıcı faktörler olabilir. Her hedef yeni bir sorumluluk getirir ve bunun sonucunda stres, gelecek kaygısı, başarılı olamama korkusu gibi durumlar kendini gösterebilir. Stres yönetimi konusunda zorlanmak da yeni yıl hedeflerinin önünde bir engel teşkil edebilir.
Stresin Psikolojik Etkileri
Stresin psikoloji üzerindeki etkileri şu şekilde sıralanabilir:
- Endişeli olmak,
- Huzursuzluk hissetmek,
- Öfkelenmek,
- Üzüntü hissetmek,
- Odaklanma problemi yaşamak,
- Bunalmak,
- Motivasyon eksikliği yaşamak,
Kaygı Bozuklukları ve Odaklanma Sorunları
Stres ve kaygı gibi hisler sonucunda oluşabilen odaklanma sorunu bireyde motivasyon eksikliği ya da başarısızlık korkusu gibi durumlara sebebiyet verebilir. Özellikle kaygı bozukluklarında bireyin unutkanlık, konsantre olmakta zorlanma ve beyin sisi gibi problemler yaşaması söz konusu olabilir. Bu problemler de hedefleri gerçekleştirmenin önünde bir engel yaratabilir.
Motivasyon Eksikliği ve Erteleme Davranışı
Erteleme davranışı ve onunla bağlantılı olarak ortaya çıkan motivasyon eksikliği birkaç farklı başlık altında incelenebilir.
İçsel ve Dışsal Motivasyon Faktörleri
Motivasyon faktörleri içsel ve dışsal olmak üzere ikiye ayrılabilir. İçsel motivasyon faktörleri bireyin iç dünyasıyla, dışsal motivasyon faktörleriyse bireyin dışında kalan etkenlerle ilgilidir. İçsel motivasyon sayesinde zorlayıcı olabilen davranış değişiklikleri bile kolayca gerçekleştirilebilir. İçsel ve dışsal motivasyona sahip olan bireylerde asıl hedef ve motivasyon kaynağı başarma duygusudur.
Ertelemenin Psikolojik Nedenleri
Erteleme genellikle kısa süreli tatmin için uzun vadede yararlı olabilecek eylemleri zamanda ötelemektir. Ertelemenin altında yatan çeşitli psikolojik nedenler şu şekilde sıralanabilir:
- Uyaranlar: Televizyon, tablet veya sosyal medya bildirimleri gibi uyaranlar erteleme davranışına sebebiyet verebilir. Bu uyaranlar dikkat dağınıklığıyla ve anlık hissedilen tatmin duygusuyla birlikte erteleme davranışına yol açar.
- Korku ve Kaygı: Hedeflenen eylem korku verici ya da kaygı uyandırıcı olarak görülüyorsa birey bu eylemi erteleme davranışı sergileyebilir.
- Mükemmeliyetçilik: Mükemmeliyetçilik en doğru anı bekleyerek en başarılı sonuçları elde etmeyi hedefler ve bu sebeple erteleme davranışına neden olabilir.
- Sıkılmak: Belirlenen hedef birey için tekrarlı, zorlayıcı veya sıkıcı olabilir. Bunun sonucunda birey ertelemeye başvurabilir.
Başarısızlık Korkusu ve Mükemmeliyetçilik
Mükemmeliyetçilik bir bireyin hedeflerini en iyi şekilde başarmak istemesidir ve aşırı mükemmeliyetçilik takıntıya dönüşebilir. Bu durumlar başarının baltalanmasına sebebiyet verebilir. Bununla birlikte başarısızlık korkusu ve mükemmeliyetçilik birbirleriyle bağlantılı olarak da ortaya çıkabilir. Bazı durumlarla mükemmeliyetçilik başarısızlığın sebebiyken bazı durumlardaysa sonucu olabilir.
Başarısızlık Korkusuyla Başa Çıkma Yöntemleri
Başarısızlık korkusu, bir diğer adıyla atikifobi, sebebiyle çeşitli hedeflerden uzak durulabilir ya da başarısızlığın söz konusu olduğu durumlarda utanç gibi olumsuz duygular yoğun bir şekilde hissedilebilir. Başarısızlık korkusuyla başa çıkma yöntemleri şu şekilde sıralanabilir:
- Küçük adımlarla ilerlemek,
- Kontrollü olmak,
- Hedefe odaklanmak,
- Yeniden başlamaktan korkmamak,
- Gerektiği durumlarda destek almak,
- Herkesin başarısızlık yaşayabileceğinin farkına varmak.
Yeni Yıl Hedeflerini Gerçekleştirmek İçin Psikolojik Stratejiler
Yeni yıl hedeflerini gerçekleştirebilmek amacıyla bazı psikolojik stratejilere başvurulabilir. Bunlar hedefleri gerçekçi ve sürdürülebilir şekilde düzenlemeyi, var olan stresi yönetebilmeyi ve ihtiyaç halinde destek almayı içerebilir.
Gerçekçi ve Ulaşılabilir Hedefler Belirleme
Yeni yıl hedeflerini gerçekleştirebilmek için bu hedeflerin gerçekçi ve ulaşılabilir olması önemlidir. Gerçekçi şekilde belirlenen ve ulaşılabilir noktada olan hedefler başarı ihtimalini artırır.
Stres Yönetimi ve Gevşeme Teknikleri
Doğru stres yönetimi konulan hedefleri gerçekleştirme yolunca bir anahtar niteliği görür. Medikal masaj veya germe hareketleri gibi gevşeme teknikleri stres yönetiminde kullanılabilir. Uygulanan teknikler sayesinde stres kaynaklı gerilen kaslar rahatlar ve bunun yanı sıra psikolojik bir rahatlama da oluşabilir.
Alışkanlık Oluşturma ve Sürdürülebilirlik
Yeni yıl hedeflerinin gerçekleşebilmesi için belirlenen alışkanlıkların sürdürülebilir olması önemlidir. Sürdürülebilir alışkanlıklar hedefleri gerçekleştirirken doğru bir şekilde ilerlemeye ve daha uzun vadeli sonuçlar elde etmeye yardımcı olur. Bu sayede yalnızca yeni yıl kapsamında değil, uzun süreler boyunca kaliteli bir yaşam sürdürülebilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Yeni yıl hedeflerimi nasıl daha sürdürülebilir kılabilirim?
Yeni yıl hedeflerini sürdürülebilir kılmak için öncelikli olarak daha gerçekçi hedefler belirlemek gerekir. Gerçekçi hedefler için plan yapmak ve harekete geçildiğinde küçük adımlarla başlamak yararlı olabilir. Bu hedefleri uzun ve kısa vadeli olarak ayırmak, zaman dilimlerine bölmek ve önem sırasına göre listelemek de işe yarayabilir.
Motivasyonumu kaybettiğimde ne yapmalıyım?
Bir birey motivasyonunu kaybettiği zaman motivasyonunu yeniden kazanmak için çevresinden destek alabilir veya gerekli durumlarda profesyonel yardıma da başvurabilir. Bazı durumlarda mola vermek, hedefleri güncellemek veya düzenlemek, benlik algısını ve öz güveni geliştirmeye çalışmak, çeşitli çalışma ve disiplin yöntemlerini denemek de işe yarayabilir.
Hedeflerime ulaşmada stresle nasıl başa çıkabilirim?
Hedeflere ulaşma konusunda yaşanan stres duygusuyla başa çıkmak için mükemmeliyetçilikten uzaklaşmak ve hedefleri makul seviyede tutmak gerekebilir. Stres yönetimi konusunda profesyonel destek almayı kabul etmek de atılabilecek adımlardan biridir.
