Vitiligo tedavisinde PUVA yöntemi nedir?
Vitiligo hastalığında tam iyileşme nadir görülür ve tekrarlar sık gözlenir. Vitiligo hastalığında tedavilere yanıt şansı ise yüzde 40-50 civarında seyreder. Çocuk yaşlarda ise vitiligo daha iyi bir seyir gösterir ve tedaviye daha iyi yanıt alınır. Ayrıca tam iyileşme şansı yetişkin hastalara nazaran daha yüksek olur. Beyaz lekelerin normal deri rengine dönüşü, yani iyileşme kıl folliküllerindeki pigment hücrelerinin aktivasyonu ve cilde göçü ile gerçekleştiği için tedaviye yanıt kılsız ciltte düşük olur. Bu nedenle genel olarak el ve ayak sırtlarında, parmaklarda, kemik çıkıntılar üzerinde, burun ve dudak çevresinde tedaviden çok iyi yanıt alınamaz. Vitiligo tedavisinde en iyi yanıtı ise kıl folliküllerinden zengin olan yüz ve boyun bölgeleri verir. Sınırlı cilt lekelerinden, yaygın cilt lekelerine nazaran daha iyi yanıt alınır. Koyu tenli hastalarda, açık tenli hastalardan daha başarılı sonuçlar elde edilir.
Vitiligo tedavisinde krem kullanırken dikkat!
Özellikle az sayıda veya vücudun yüzde 20’den azını kaplayan vitiligo lekesi olan hastalarda haricen sürülen krem/ pomad/ losyonlar (topikal kortikosteroidler) verilebilir. Ancak bunların hasta tarafından bilinçsiz kullanımı istenmeyen yan etkilere yol açabildiği için mutlaka bir dermatoloji uzmanı tarafından verilmesi gerekir. Bağışıklık sistemini lokal olarak baskılayan haricen ilaçlar da vitiligoda tedaviye yardımcı olur ve genellikle kortikosteroid ilaçlarla birlikte kullanılır. Bilinmeyen bir mekanizma ile beyaz lekelerin normal deri rengine dönüşünü, yani iyileşmeyi sağlayabilen vitamin D türevleri de vitiligoda tedaviye yardımcı olur ve yine bazı kortikosteroid ilaçlarla birlikte kullanılır.
Ağız yolu ile verilen bir ışığa duyarlandırıcı ilaç sonrası cildin iyileştirici ultraviyole A ışınlarına maruz bırakılması esasına dayanan PUVA tedavisi haftada 3 kez özel kabinlerde yapılır. Seanslar sırasında ve 24 saat sonrasına dek gözler özel güneş gözlükleri, cilt de güneşten koruyucular yardımıyla korunur. Ancak PUVA tedavisi her vitiligo hastası için uygun değil. Bu nedenle ön değerlendirmenin, klinik ve laboratuar takibin ve yan etkileri takibinin dermatolog tarafından yapılması gerekir. PUVA tedavisine yanıt ise en az 3-6 ay sonrası değerlendirilir. Eğer iyileşme varsa tedaviye yıllar boyu devam etmek gerekir. PUVA tedavisi hastaların yüzde 40-60’ında yüzde 75 veya daha fazla iyileşme sağlayabilse de tam iyileşme yanıtı nadir alınır.
Vitiligo tedavisinde UVB dar bant yöntemi nedir?
UVB dar bant yöntemi; 6 yaştan büyük çocuklarda, hamile ve lohusalarda, karaciğer veya böbrek hastalığı olan yetişkinlerde ilk seçilecek tedavi haline geldi. Bu yöntemde ağızdan ilaç verilmesi gerekmiyor. Ancak karar ancak bir dermatoloji uzmanınca muayeneden sonra verilebilir. UVB dar bant yöntemi cildin belirli dalga boylarındaki iyileştirici ultraviyole B ışınlarına maruz bırakılması olarak tanımlanabilir. Öncesinde ilaç alımı gerektirmemesi, ucuz maliyeti, kısa tedavi süresi, yan etki azlığı, güneşten korunma gerektirmemesi gibi nedenlerle avantajlı. Ayrıca dar bant UVB’nin kozmetik sonuçlarının da PUVA'ya nazaran daha iyi olduğu biliyoruz.
