Ürik Asit Düşüklüğü
Kanda ürik asit düşüklüğüne hipoürisemi adı verilir. Kandaki düşük ürik asit seviyeleri nadir görülür ve genellikle sağlık sorunlarına neden olmaz. Bu durum genellikle başka bir sağlık sorununa işaret eder ve farklı testler kullanılarak teşhis edilir.
Ürik Asit Düşüklüğü Neden Olur?
Ürik asit düşüklüğü çoğunlukla bazı hastalıklara, pürinden fakir diyetlere ve ilaç kullanımına bağlı olarak gelişir. Kendi başına klinik bir problem yaratmaz, şikayete yol açmaz. Altta yatan sebebe bağlı şikayetler mevcut olabilir. Karaciğer ve böbrek hastalıkları, parkinson, diyabet, multiple skleroz, sağlıksız diyet, bazı kanserler ve genetik hastalıklar ürik asit düşüklüğüne yol açabilir. Tedavide altta yatan sebep düzeltilir.
Ürik Asit Yüksekliği
Kanda ürik asit yüksekliğine hiperürisemi adı verilir ve şeker yüksekliği, kolesterol ve trigliserid yüksekliği gibi önemli bir metabolizma sorunudur. Proteinlerin içeriğinde yer alan ve vücudun temel yapı taşlarından biri olan pürinin kanda artışı ile paralel seyreden bir durumdur. Purin açısından zengin olan besinlerin sindirilmesi ile oluşan atık ürik asit olup fazlası eklem ve yumuşak dokularda kristaller halinde birikir. Bu kristallerin eklem ve dokularda birikmesi ile meydana gelen inflamatuvar hastalığa Gut Hastalığı adı verilir
Pürinin besinlerle aşırı alımı, pürin yıkımının sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilememesi ya da ürik asitin böbrekten atılamaması durumlarında kanda ürik asit yükselir. Ürik asit yüksekliği, genetik olabileceği gibi idrar söktürücü veya kanser ilaçlarının kullanımına bağlı ya da diyabet, obezite, kalp yetmezliği, böbrek hastalığı, hipotiroidi, sedef hastalığı, gebelik zehirlenmesi, anemi gibi bazı kan hastalıkları, bazı kanser türleri, aşırı alkol tüketimi sonucu da gelişebilir. İnsülin direnci ile seyreden, obezite, hipertansiyon, yükselmiş kan şekeri ve kan yağlarının oluşturduğu metabolik sendromun da bir bulgusudur. Metabolik sendrom diyabet, kalp ve damar hastalıkları riskinde artışa yol açar. Sağlıksız diyetler ve yetersiz beslenme de ürik asit yüksekliği yapabilir.
Gut Hastalığı Belirtileri
Yüksek ürik asit başlangıçta belirti vermese de zamanla eklemlerde ve böbrekte kristaller halinde birikerek gut hastalığı, böbrek taşı, akut ve kronik böbrek hastalığına yol açabilir. Ürik asit yüksekliğinde sık karşılaşılan gut hastalığı kronik enflamatuvar bir hastalık olup eklemlerde şiddetli ağrı, kızarıklık, ısı artışı ve şişlik gibi belirtilerle ortaya çıkar ve sıklıkla ayak başparmağının eklemini tutar. Diz, dirsek ve el bileği gibi diğer eklemler de etkilenebilir. İyi tedavi edilmezse bu ataklar tekrarlayıcı ve ilerleyici seyreder.
Hiperürisemi belirgin şikayetlere yol açmadan yıllarca sürebilir. Öte yandan ürik asit kristallerinin eklemlerde birikimi sonrası Gut atağı tablosu şiddetli eklem ağrıları ile ortaya çıkar. Bu ataklar ilaç ile kontrol altına alındıktan sonra, tekrarlamaması için ürik asit düşürücü ve antinflamatuvar tedavi ile uzun süreli koruyucu tedavi uygulanır. Tekrarlayan Gut atakları hem eklemlerde kalıcı hasara yol açar hem de kalp gibi iç organlarda birikerek ilerleyici hasar oluşturur.
Ürik Asit Yüksekliği Kalp İçin de Tehlikeli
Ürik asit yüksekliği bireylerde kalp ve damar hastalıkları için bir risk oluşturmakta olup yine obezite, diyabet, hipertansiyon hastalıkları için de bir uyarıcı bulgudur. Ürik asidin fazlası damarlarlarda birikerek damar sertliğine, kalp kapaklarınızda birikerek kalp kapak problemlerine de yol açabilir.
Ürik Asit Yüksekliği Tedavisi
Ürik asit yüksekliğinin temel tedavisi diğer metabolizma hastalıklarında olduğu gibi diyet ve egzersiz ile kilo vermek olarak tanımlanır. Bol su tüketimi, pürinden fakir besinler, lifli gıdalar, düşük yağ oranına sahip süt ve yoğurt tüketmek, et ürünlerinin diyetten çıkarılması ve mayalı içeceklerden uzak durulması yüksek ürik asitin kontrol altına alınmasına yardımcı olur. Bu tedbirlerle sonuç alınamayan vakalarda ürik asit oluşumunu engelleyen veya böbrekten atılımını artıran ilaçların uzun süreli kullanımı tedaviyi oluşturur. Gut Hastalığı gelişmiş ise tedavi iki basamakta gerçekleştirilir. Akut atak sırasında atağın iyileştirilmesi için erken antienflamatuvar tedaviye başlanması önemlidir. Takiben atakların tekrarlamasını engellemek amacı ile uzun süreli ürik asit düşürücü ve antienflamatuvar tedavi ile koruyucu tedavi yapılır.
Ürik Asit Yüksekliği Olanlar Nasıl Beslenmeli?
Ürik asit yüksekliği olanlar pürinden zengin gıdalar olan sakatat (ciğer, yürek, dalak, böbrek, işkembe vb), küçük balıklar (hamsi, sardalya, alabalık vb), sucuk, salam, sosis, midye, karides, havyar, istiridye, et suları, nohut, mercimek, fasulye gibi baklagiller ve mayalı gıdalardan uzak durulmalıdır. Büyük balık, kırmızı et, kümes hayvanları da yukarıda sayılanlar kadar yüksek olmasa da ürik asitten zengindirler ve sınırlı tüketilmelidirler. Fazla alkolden uzak durulmalıdır.
Pürinden fakir gıdalar ise ürik asiti yüksek olan bireyler tarafından tercih edilmelidir. Bunlar patates, sebzeler (ıspanak, kuşkonmaz, karnabahar, mantar, yulaf ezmesi dışındakiler), tahıl, süt, yoğurt, makarna, kuruyemiş, çay, pirinç, peynir, mısır, mısır ekmeği, yumurta, meyve suları ve meyvelerdir.
